کمترین تنش آبی در تابستان 1403 با اجرای پروژه های اضطراری / آب شیرین به زاهدان و سیستان می رسد

به گزارش رکنا، هاشم امینی، مدیرعامل شرکت آبفای کشور در نشست خبری گفت: امسال علیرغم تحریم و محدودیت ها و شرایط سخت بازار، 125 شرکت و تولیدکننده داخلی در این نمایشگاه حضور پیدا کردند و آخرین دستاوردهای خود را در معرض دید عموم قرار دادند که می تواند به ظرفیت سازی، بهره وری و بازچرخانی پساب ها در حوزه منابع آب سطحی و زیرزمینی بسیار اثرگذار است.

امینی درخصوص موضوع استفاده از پساب های فاضلاب به عنوان یک منبع آبی غیرمتعارف، گفت: خوشبختانه اکثر شرکت های دانش بنیان و شرکت های تولیدکننده تجهیزات و تاسیسات آب و فاضلاب در نمایشگاه به این سمت و سو رفتند. موضوع بعدی بحث مدیریت مصرف آب است. ما در چهارمین سال از سنوات خشکسالی به سر می بریم و در 55 سال گذشته، رتبه 51 ام را داریم و این نشان دهنده این است که منابع آب سطحی و زیرزمینی به دلیل کاهش بارش و عدم تغذیه سفره های آب زیرزمینی دچار ناترازی شده است که متخصصین صنعت می توانند در این حوزه ورود کنند تا بتوانیم یک مدیریت توزیع درست و عادلانه ای در شبکه آب داشته باشیم.

ایجاد کارگروه سازگاری با کم آبی در کشور

امینی در پاسخ به خبرنگار رکنا درخصوص بحث ناترازی آب های سطحی و زیرزمینی و موضوع مهم هماهنگی وزارت نیرو و وزارت کشاورزی برای عدم هدررفت آب در بخش کشاورزی گفت: در این خصوص کارگروه سازگاری با کم آبی در کشور ایجاد شده است که پیگیری مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی، صنعت، شرب و محیط زیست از وظایف این کارگروه است. این کارگروه فعال است و به صورت ماهانه بین دستگاه های وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و سازمان هواشناسی تشکیل می شود و نگاه این کارگروه، استفاده بهینه از منابع آبی کشور است و روش هایی که در حوزه های مختلف شرب، کشاورزی و صنعت استفاده کنیم که ناترازی ها مدیریت شود و میزان بهره وری آب بالاتر رود و همکاری بسیار خوبی در این کارگروه صورت می گیرد.

با پروژه های اضطراری تابستان 1403 را با کمترین تنش آبی می گذرانیم

مدیرعامل شرکت آبفای کشور با بیان اینکه شاه بیت این نشست خبری باتوجه به کاهش بارش ها و پیش بینی سازمان هواشناسی، همراهی و همکاری مردم شریف کشور درخصوص مدیریت مصرف آب است، گفت: مجموعه وزارت نیرو هم از ظرفیت های مختلف و منابع موجود برای رفاه بیشتر مردم و عدم تنش آبی استفاده می کند. از مهرماه سال 1402 که سال آبی شروع شده است، تمامی طرح های کشور را رصد و پایش انجام دادیم و متناسب با میزان آب در دسترس و حجم بارش ها، میزان ناترازی هر شهر و روستایی را رصد کردیم و تقریبا همه پروژه های اضطراری و رفع تنش برای تابستان 1403 احصا شده است و مجموعه وزارت نیرو باتوجه به تاکیدات وزیر نیرو در تلاش هستند این پروژه ها را به سرانجام برسانند و با کمترین تنش تابستان را بگذرانیم اما نقطه عطف این است که برای رسیدن به این نتیجه نیاز به همکاری مشترکین و مردم شریف کشور و همراهی جدی آنها درخصوص مصرف آب و تغییر نگرش نسبت به سبک زندگی و سبک مصرف آب هستیم.

امینی با بیان اینکه برخی از شرکت های دانش بنیان و شرکت های تولیدکننده در این نمایشگاه به سمت و سویی رفتند که بتوانند کیفیت فاضلاب ها و پساب ها را افزایش دهند، گفت: این موضوع باید از جمله سیاست های گریزناپذیر حاکمیت در حوزه بازچرخانی آب باشد تا بتوانیم از ظرفیت فاضلاب ها و پساب ها استفاده حداکثری کنیم و به کمک نخبگان و صنعتگران و ورود شرکت های دانش بنیان می توانیم با کیفی سازی پساب های فاضلاب، در صنعت و فضای سبز استفاده کنیم که هم در قانون برنامه هفتم توسعه و هم در بند ع تبصره 8 قانون بودجه 1402 تاکید شده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با اشاره به آخرین وضعیت تامین آب شرب و بهداشت در کشور اظهار داشت: در حال حاضر در سطح کشور در حوزه شهری حدود 99.9 درصد جمعیت و در حوزه روستایی 87 درصد مشترکان تحت پوشش آب شرب هستند که قصد داریم تا پایان این دولت جمعیت تحت پوشش روستایی را با پروژه های جهاد آبرسانی به 92 درصد برسانیم.

شبکه گسترده توزیع و انتقال آب در کشور

وی با بیان اینکه در حال حاضر 169تصفیه‌ خانه آب در دست بهره برداری داریم که حدود 21.6 میلیون مترمکعب در کنار این تصفیه‌ خانه‌ ها مخازن داریم و حجم خطوط انتقال نیز حدود  146 هزار کیلومتر و شبکه توزیع حدود 353 هزار کیلومتر است. در بخش فاضلاب جمعیت تحت پوشش در حال حاضر حدود 54 درصد است. حجم خروجی پساب از این تصفیه‌ خانه‌ ها حدود یک میلیارد و 640 میلیون مترمکعب تخمین زده می‌ شود و به همین میزان امکان بازچرخانی پساب را در کشور داریم. این حجم از فاضلاب در 266 تصفیه خانه، تصفیه می شود. طول خطوط انتقال شبکه فاضلاب کشور در کلیه تصفیه خانه حدود 3800 کیلومتر و شبکه جمع آوری 68 هزار کیلومتر است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با تاکید بر اینکه براساس برنامه ‌ریزی‌ های صورت گرفته 64 درصد پروژه‌ ها در دولت سیزدهم در بخش آب و 51 درصد پروژه‌ ها در بخش فاضلاب محقق شده است، گفت: در حال حاضر میزان پروژه های اجرا شده در دولت سیزدهم حدود 55 هزار و 500 میلیارد تومان و پروژه های در دست اجرا در کشور حدود 49 هزار و 500 میلیارد تومان است که مجموعا به 105 هزار و 500 میلیارد تومان است.

24 پروژه آب در کشور وجود دارد که تا امروز 12 پروژه به انجام رسیده است و قرار بر این بود در دولت سیزدهم 394 میلیون مترمکعب در سال تصفیه خانه و پروژه های آب انجام دهیم که تاکنون حدود 252 میلیون مترمکعب پروژه انجام دادیم. حدود 12.5 مترمکعب در ثانیه که تاکنون در دو سال گذشته 8 مترمکعب در ثانیه انجام شده است. حدود 64 درصد پروژه ها در بخش آب محقق شده است. برنامه سیزدهم در بخش فاضلاب 71 پروژه بوده است که به دلیل عدم تامین اعتبارات تاکنون 27 پروژه به بهره برداری رسیده است. قرار بر این بود 475 میلیون مترمکعب فاضلاب انجام شود که تاکنون 242 میلیون مترمکعب پروژه انجام شده است و پیشرفت پروژه ها حدود 51 درصد بوده است.

طرح های مهم آب شیرین کن ها و انتقال آب به استان های کم آب کشور

امینی درخصوص آب شرین کن ها گفت: بخشی از آب شیرین کن ها توسط صنایع در قالب سه طرح بزرگ انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی، طرح انتقال آب به هرمزگان، کرمان، یزد و اصفهان و طرح انتقال آب به استان فارس که عمدتا صنعتی است اما با تدبیر وزیر نیرو بخشی از این طرح ها برای آب حوزه شرب شهرها و روستاهای در مسیر تخصیص می یابد.

وی همچنین درخصوص آب شیرین کن های نوار ساحلی و محلی در سطح کشور گفت: در دولت سیزدهم قرار بر این بود 3.2 میلیون نفر جمعیت کشور را از آب شیرین کن ها بهره مند کنیم که تاکنون حدود 1.4 میلیون نفر انجام گرفته است و 750 هزار مترمکعب در شبانه روز که تاکنون حدود 500 هزار مترمکعب انجام شده است. از 105 سامانه آب شیرین‌ کن، تاکنون حدود 84 سامانه احداث شده است. برای مثال جمع آب شیرین کن ها در استان بوشهر تا سال 1400 به حدود 40 هزار مترمکعب رسیده است و تا ابتدای سال 1403 به 100 هزار مترمکعب می رسد و در حال حاضر آب شیرین کن های استان بوشهر حدود 80 هزار مترمکعب در شبانه روز است.

مشکل کمبود آب شیرین در زاهدان و سیستان تا سال 1403 برطرف می شود

مدیرعامل شرکت آبفای کشور با بیان اینکه آب شیرین کن بزرگی که از اهمیت ویژه ای برخوردار است، آب شیرین کن سیستان و بلوچستان است، گفت: به دلیل کاهش بارش ها و از دست دادن منابع آب سطحی برای تامین آب زاهدان و سیستان دچار تنش آبی هستیم و بااستفاده از منابع محلی آب های لب شور در حال حاضر حدود 100 حلقه چاه حفر شده است که به دلیل میزان بالای شوری آب، طراحی و اجرای آب شیرین کن 100 هزار مترمکعبی را در دستور کار قرار دادیم که پیشرفت فیزیکی این آب شیرین کن بزرگ که دغدغه مردم زاهدان و سیستان را رفع می کند، حدود 30 درصد است که بنای وزارت نیرو این است که تا یک ماه آینده حدود 35 هزار مترمکعب به مدار وارد می شود و 65 هزار مترمکعب دیگر تا اوایل سال 1403 به مدار می آید و حدود 100 هزار مترمکعب به ظرفیت های آب شیرین کن های کشور اضافه کنیم و نگرانی مردم و مسئولین را رفع کنیم.

امینی درخصوص پروژه های جهاد آبرسانی گفت: به دلیل عقب افتادگی تاریخی در تامین آب شرب و بهداشت روستاها داشتیم، مقرر شد میزان جمعیت برخوردار از شبکه آب شرب در روستاها از 82 درصد به 92 درصد برسانیم که با اقدامات انجام شده تاکنون 87 درصد جمعیت تحت پوشش قرار گرفته اند. برنامه جهاد آبرسانی حدود 10 هزار روستا با 4.7 میلیون نفر جمعیت بود که حدود 7 هزار و 229 روستا توسط قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) سپاه پاسداران و 2 هزار و 771 روستا توسط خیرین و پیمانکاران بخش خصوصی وزارت نیرو قرار بود انجام دهند و تاکنون حدود 3 هزار و 640 روستا را آبرسانی کرده‌ ایم و با تامین اعتباری که اخیرا از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور انجام شد، پروژه‌ ها مجدد شروع شده است.

امینی در خصوص تنش آبی شهرها و پروژه‌ های اضطراری که در حوزه آب تدوین شده است، گفت: ابتدای دولت 1984 پروژه را طراحی کرده‌ایم که به واسطه آنها تاب‌ آوری شبکه های آب را در حوزه آب شرب افزایش دهد که تاکنون حدود 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و با اجرای این پروژه ها میزان تنش آبی در شهرها کاهش می‌ یابد.

وی در ادامه از تخصیص 26600 میلیارد ریال برای اجرای پروژه های آبرسانی شهری خبر داد و گفت: تامین آب شرب بهداشتی پایدار در قالب 93 پروژه در سطح کشور از طریق حفر و تجهیز 319 حلقه چاه به ظرفیت 6 هزار و 416 لیتر بر ثانیه و احداث 48 مخزن به حجم 242 هزار و 200 متر مکعب بر ثانیه و  548 کیلومتر خطوط انتقال و جمع آوری چاه ها صورت پذیرفت که در ایام دهه فجر به بهره برداری می رسد.

همچنین در حوزه فاضلاب شهری و روستایی برای ایام دهه فجر امسال، جمع آوری و تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب در قالب 64 پروژه با اعتبار حدود 37 هزار 19 میلیارد ریال از منابع بودجه های عمومی و بخش خصوصی به طول 573 کیلومتر و 14 تصفیه خانه فاضلاب شهری و روستایی به ظرفیت 75 هزار و 554 مترمکعب در شبانه روز در شهرهای اراک، خمین، بهبهان، آبادان، میناب، آستارا، تازه آباد، داراب، شیروان و مهستان در حوزه شهری و روستاهایی که از شبکه فاضلاب و تصفیه فاضلاب و بهداشتی برخوردار کردیم و در ایام دهه فجر حدود 843 روستا به مدار بهره برداری خواهیم برد.

339 شهر کشور دارای تنش آبی هستند

امینی در پاسخ به وضعیت تنش آبی در کشور و دریاچه ارومیه گفت: شهرهای دارای تنش آبی متناسب با بارش و حجم آب های در دسترس هر سال متغیر خواهد و پروژه ها متناسب با میزان ناترازی تعریف می شود و در حال حاضر حدود 339 شهر کشور دارای تنش آبی هستند که نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، زیرا در شرایط زیرنرمال بودیم و حدود 26 استان زبرنرمال، 4 استان نرمال و یک استان فرانرمال است و برای استان ها و شهرهایی که تنش آبی وجود دارد، به جز پروژه های سال های قبل حدود 17.5 همت اعتبار نیاز داریم که اخیرا برخی اعتبارات تخصیص یافته است. حدود 62 درصد از اعتبارات 1402 در بخش های مختلف محقق شده است.

وی افزود: یکی از سیاست های وزارت نیرو احیای دریاچه ارومیه است و نگاه دولت این است که با دقت نظر از تمام ظرفیت ها برای این مهم استفاده شود و استفاده از پساب های فاضلاب شهرهای ارومیه و اطراف است.

امینی در پاسخ به بحث جیره بندی آب گفت: هدف و تلاش وزیر نیرو به سمت استان هایی است که شرایط خوبی ندارند. سال گذشته 4 استان تهران، سیستان و بلوچستان و گلستان و مشهد شرایط خوبی نداشتند اما هیچ مشکلی در تامین آب شرب و بهداشت پیش نیامد و امسال هم بنای وزارت نیرو این است که آب شرب و بهداشت مردم را در 16 استان و 28 شهری که شرایط خاص دارند، تامین شود و مردم شریف کشور هم باید در این مسیر وزارت نیرو را همیاری کنند.

سخنگوی صنعت آب و فاضلاب کشور با اشاره به ورود کشور به چهارمین سال خشکسالی، گفت: در حوزه منابع آب سطحی و هم منابع آب زیرزمینی دچار چالش هستیم و همین امر ضروت بکارگیری از انواع تجهیزات و تاسیسات برای مدیریت آب را دو چندان می کند. از مردم نیز درخواست داریم مدیریت مصرف را مدنظر قرار داده تا بتوانیم کمترین میزان تنش آبی را در سال 1403 داشته باشیم.

حدود 2 هزار و 733 کیلومتر شبکه فرسوده آب در کشور بازسازی شده است

همچنین علی سیدزاده، مدیر کل دفترمدیریت مصرف آب شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در جمع خبرنگاران در پاسخ به خبرنگار رکنا درخصوص بحث هدررفت آب در شبکه توزیع گفت: برای جلوگیری از هدررفت آب در شبکه های توزیع، دفاتر تخصصی مدیریت و کاهش هدررفت آب را در سطح کشور داریم و یکی از اقدامات اصلی پیاده سازی دستورالعمل ها و آیین نامه های انجمن جهانی آب از 15 سال قبل است که شاهد روند کاهشی هدررفت در شبکه های توزیع بودیم.

وی در ادامه گفت: از مهمترین اقدامات، اصلاح و بازسازی شبکه های توزیع، مدیریت فشار آب در شبکه های توزیع، نشت یابی و رفع نشت در شبکه توزیع، خطوط انتقال و مخازن بوده است. در سال 1401 بیش از 21 هزار و 165 کیلومتر شبکه توزیع نشت یابی شده است و حدود یک میلیون و 392 هزار فقره انشعاب نشت یابی و حدود 2 هزار و 733 کیلومتر شبکه فرسوده آب، بازسازی شده است.

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری گفت: یک معضلی به اسم انشعابات غیرمجاز داریم که سالانه بالغ بر 80 هزار تا 100 هزار انشعاب غیرمجاز در کشور شناسایی و رفع می‌ شوند. از مهمترین دلایل ایجاد انشعابات غیرمجاز، ساخت‌ و سازهای غیرمجاز در خارج از بافت شهرها است.

سیدزاده در خصوص تعداد روستاهایی که به صورت سیار آبرسانی می‌ شوند، گفت: در حال حاضر 6 هزار و 361 روستا به صورت سیار آبرسانی می‌ شوند که اغلب این روستاها در مناطق صعب‌ العبور واقع شده اند. جمعیت برخوردار روستایی از شبکه آب شرب پایدار و بهداشتی بالغ بر 85 درصد است که این رقم تا پایان دولت با اجرای پروژه‌های جهاد آبرسانی به 92 درصد خواهد رسید.

تعرفه آب در سال 1403 چقدر است؟

همچنین شهرام حیدریان، مدیرکل اقتصاد و تعرفه آبفای کشور در ادامه این نشست خبری گفت: ساختار تعرفه‌ها در صنعت آبفا به این صورت است که مشترکین در صورتی که رعایت الگو 15 مترمکعب در ماه را داشته باشند، کمترین میزان آب بها محاسبه شود و هرچقدر مصرف افزایش پیدا کند این میزان هم افزایش پیدا می‌کند.

وی افزود: این امکان فراهم شده و مشترکی که مصرفی بالای الگو دارد خودش را به سطح الگو برساند و مصرف خود را کاهش دهد به ازاش هر مکعب به صورت پایه پاداش دریافت می‌کند.

این مقام مسئول ادامه داد: اگر مشترک از میزان الگوی مصرف پایین‌تر بیاید به ازای هر مترمکعب صرفه جویی، پاداش دریافت خواهد کرد. 6 درصد مشترکان بالای دو برابر الگو مصرف دارند و کمتر از یک درصد مشترکان مصارفی بالای دوبرابر الگو دارند که به ازای هر مترمکعب 2400 تومان پرداخت می‌کنند.

وی در ادامه متذکر شد این رقم برای مشترکان در سطح الگوی مصرف حدود هزار تومان به ازای هر مترمکعب است.

حیدریان با بیان اینکه تعرفه آب یکی از حداقلی ترین تعرفه ها است که از سوی دستگاه های خدماتی از مشترکین اخذ می شود، گفت: نگاه دولت و وزارت نیرو این است که فشاری از افزایش تعرفه به مردم شریف کشور وارد نشود. افزایش ها قطعی نشده است اما نگاه یک افزایش حداقلی و حمایت از قشر آسیب پذیر و کم برخوردار است.