نگاهی به 10 عنوان رکنا اقتصادی در سال 1400 / از سرنوشت انرژی در ایران تا بودجه 1401

به گزارش رکنا، مهمترین عناوین رکنا اقتصادی در سال 1400 به شرح زیر است:

زنده یاد پروفسور پرویز کردوانی

1 - بی آبی

یکی از اتفاقات مهم سال 1400 مقاله مهم و نگران کننده سمانه اشرف و علی ناظمی از دانشگاه کنکوردیای مونترآل کانادا و امیر آقاکوچک از دانشگاه کالیفرنیا در ارواین بود که در نشریه «گزارش‌ های علمی» از نشریات گروه Nature منتشر شد و در آن مقاله وضعیت سفره‌ های آب زیرزمینی ایران در یک مقطع 14 ساله از سال 81 تا 94 را بررسی شده بود.

به جایی می رسیم که نه آب داریم و نه غذا !

در این خصوص گفتگویی با پروفسور پرویز کردوانی، پدر علم کویر شناسی ایران، استاد نمونه دانشگاه تهران، کویرشناس شاخص ایران و چهره ماندگار علمی کشور داشتیم. کردوانی راه حل بی آبی کشور را فشار بر بخش کشاورزی و گرفتن حقابه کشاورزان ندانست و راه حل را استفاده از آب های غیرمتعارف، استفاده درست از آب باقی مانده سدها و چاه ها، عدم مجوز ساختمان سازی در شهرها، اجتناب از کاشتن گیاهان تزئینی و کم اهمیت و تامین محصولات اساسی، قرار دادن شیروانی بر روی پشت بام خانه های شهرهایی مثل گیلان و مازندران، فرهنگ سازی درخصوص مصرف درست آب، کم مصرف شدن تمام شیرها و دوش ها و ... بر شمرد .

وی تاکید کرد: اگر اوضاع درست نشود روستاها روز به روز خالی تر و مصرف آب بیشتر می شود و به جایی می رسیم که نه آب داریم و نه غذا و بخش کشاورزی که باید غذای شهر را تامین کند هم از بین رفته است.

این 3 کشور حق آبه ایران را دزدیده اند

محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار نیز درخصوص معضل بی آبی کشور گفت: 80 درصد نقشه جغرافیایی کشور با بحران آب مواجه است، تغییر اقلیم در ایران به دلیل توهم توسعه و تخریب بخش عمده ای از سرزمین ایران به وجود آمده است. 74 میلیارد متر مکعب از ذخایر ایران در 14 سال اخیر کاهش یافته است. شرایط حاضر به نفع مافیای آب در کشور است. حق آبه ایران توسط افغانستان، عراق و ترکیه پرداخت نمی شود.

ایران در مرحله فروپاشی آبی قرار دارد

سیدهاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران نیز بیان کرد: آب یک کالای اقتصادی نیست. توده مردم از عمق بحران بی آبی بی اطلاع هستند. کم بارش ترین سال ها در 50 سال اخیر را داشته ایم. زیست بوم ایران در مرحله فروپاشی آبی قرار دارد. حقایق وضعیت آب کشور را قبول کنیم. نزاع های استانی بر سر آب هم اکنون آغاز شده است. ارز ناشی از صادرات پسته به جیب چه کسانی می رود؟ باید مفهوم فضای سبز را تغییر داد.

2- خوزستان

خوزستان در تابستانی که گذشت به دلیل کم آبی صحنه اعتراضات گسترده شده بود. معضل کمبود آب در برخی از استان های جنوبی کشور از جمله استان خوزستان مطالبه مردم بود و هست. استان خوزستان از نفت خیزترین و ثروتمندترین استان های ایران و همچنین پر آب ترین استان کشور است و مردم خوزستان در گرمای 50 درجه تابستان سال 1400 عاجز شده بودند. معضل مهمی که پیش بینی می شود استان خوزستان در آینده نیز همچنان با آن مواجه است.

مشکل آب خوزستان ناشی از منافع اقتصادی گروه های خاص

فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر آب و توسعه پایدار، نویسنده و مترجم ضمن بیان این که بیش از یک میلیارد متر مکعب آب از سرشاخه های کارون به کویر برای مصرف صنایع انتقال دادند، گفت: از آب شور خلیج فارس برای صنایع استفاده شود نه از آبی که می تواند جان انسانی را نجات دهد. برنامه ریزی ها هدفشان منافع اقتصادی گروه های خاصی است. ایرانی ها در گذشته سدسازی را به دلیل تبخیر شدید آب متوقف کردند.

سالانه بیش از 10 میلیارد متر مکعب آب کمیاب این سرزمین پشت مخزن سدها تبخیر می شود. امنیت خوراک این مملکت را با سدسازی ها نابود کردیم. وزارت نیرو را حذف کنیم. با برنامه هایمان تولید و زندگی این مردم نجیب را نابود کردیم. امنیت ملی با تهدید بزرگی رو به رو است.

تالاب هورالعظیم را برای استخراج نفت خشک کردند !

دکتر اسماعیل کهرم بوم شناس و فعال محیط زیست و مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن بیان این که مسئولین در نصب شبکه آب خوزستان کوتاهی کردند، گفت: در برنامه های دولت ها نه مردم اولویت بودند و نه مسئله آب، هر کیلو فولاد 3 هزار لیتر آب مصرف می کند.

محمد درویش، رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو، کارشناس و کنشگر محیط زیست درخصوص وضعیت آب خوزستان گفت: پیمانکار چینی در زمان احمدی نژاد گفت هور را خشک کنید تا 20 درصد تخفیف بدهم. سد کرخه کمک کرد که خشک کردن هورالعظیم از سمت ایران تسریع شود و به بهانه بارگذاری در بخش کشاورزی، دشت عباس و مناطقی در منطقه سوسنگرد، هویزه ، بستان و در واقع پایه آب حوزه آبریز کرخه، اجازه ندادند که آب وارد هورالعظیم شود.

در وهله اول محدوده هورالعظیم را کوچک کردند و آن محدوده کوچک را هم به 5 حوضچه تقسیم کردند. که کاملا با ماهیت یک تالاب اکولوژیک تفاوت دارد. زیرا وسط یک تالاب که نباید دیوار، دریچه و داکت باشد. در واقع متهم شماره یک در نابودی هورالعظیم شرکت نفت و وزارت نفت است که می خواست استخراج نفت را به پیمانکار چینی بدهد و پیمانکار چینی هم در زمان دولت احمدی نژاد گفته بود که اگر این تالاب خشک باشد، قیمت ها را  20 درصد پایین می آورم. آنها به این نتیجه رسیدند که بهتر است تالاب را خشک کنند.

6 برابر آب مصرفی مردم در پشت سدهای خوزستان از بین می رود/ ورشکستگی آب به شمال کشور رسید

محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست ضمن بیان راهکار مشکل خوزستان گفت: مشکل آب خوزستان به سران سه قوه واگذار شود. مسئولین در میان اعتراضات حاضر شوند. جنگ آب آغاز شده است. منابع آب استان خوزستان و اصفهان جوابگوی جمعیت اکنون نیست. ورشکستگی آب به شمال کشور رسیده است.

3- در تابستان برق و در زمستان گاز نداریم!

3-  یک ماه به تابستان 1400 مانده بود که خاموشی ها و قطعی برق از راه رسید. سخنگوی صنعت برق دلیل خاموشی ها را دستگاه های استخراج رمز ارز عنوان کرد که به نوعی فرافکنی و توجیه سوء مدیریت و ناکارآمدی وزارت نیرو و شرکت توانیر بود. انتشار جدول خاموشی ها آن هم به صورت هفتگی، پدیده جدیدی بود که در سال 1400 رخ داد. کمبود گاز و افزایش سوزاندن مازوت را نیز باید به آن اضافه کرد.

قطع اینترنت، قطعی برق چراغ های راهنمایی و رانندگی، کم شدن دید رانندگان و بالا رفتن آمار تصادفات خسارتی و جرحی، نابسامانی در تقاطع‌ ها، اخلال در نظم شهری و وضعیت ترافیک، اختلال در درمان بیماران در بعضی از مراکز درمانی، خسارت های چند صد میلیونی به بخش خصوصی، قطع برق کارخانه های فولاد و سیمان و تعطیلی مشاغل و آسیب به لوازم برقی بخش خانگی و ... تنها بخشی از مشکلاتی است که به دلیل قطعی برق در تابستان امسال و سال گذشته، آن هم در شرایط کرونا بوجود آمد.

فاجعه در راه است ! / کمبود برق فولاد سازی را نابود می کند

سیدرضا شهرستانی، عضو هیئت مدیره انجمن فولاد درخصوص قطع برق کارخانه های تولیدی گفت:  إنا لله وإنا إلیه راجعون. به این معنی که مسلما به گفته شرکت توانیر تا اطلاع ثانوی باید با 10 درصد تولید کنیم. با 10 درصد هم نمی توانیم تولید کنیم. این 10 درصد فقط برای نگهداری سیستم های خنک کننده و ضروری است. مسلما این وضعیت در تولید، سوددهی، ای پی اس، اشتغالزایی، افزایش قیمت محصولات و کمبود مواد تاثیر خواهد گذاشت و اگر بخواهد هفته ها طول بکشد، به نظر من یک فاجعه برای کل کشور خواهد بود. بیش از 40 درصد اکونومی و اقتصاد ایران در مسکن و ساختمان سازی است. برای این صنعت 2 عامل حیاتی یعنی سیمان و فولاد وجود دارد. اگر بخواهند تولید را به 10 درصد کاهش بدهند، دیگر تولیدی وجود نخواهد داشت.

قطع برق کارخانه های صنعتی یک بی خردی بود

مهدی سلطان محمدی، تحلیلگر اقتصاد مسکن در خصوص قطع برق کارخانه های سیمان گفت: در بحث سیمان یک بی خردی انجام شد و این بود که برق کارخانه های صنعتی را قطع کردند. بخش بسیار کمی از مصرف برق ما در بخش صنعت است. این موثرترین و مفیدترین و بهره ورترین مصرف برق ما است و تولید کشور بر اساس آن استوار است. اما آمدند و تصمیم نادرست گرفتند و برق صنعت را متاسفانه قطع کردند.

مدیریت برق دست مافیای نیروگاه های فسیلی افتاده است!

در این خصوص سیدهاشم اورعی، استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران با اشاره و تاکید اربابیت وزارت نیرو و نقش این وزارتخانه در خاموشی ها، گفت: در کشور نه آب داریم و نه گاز داریم، مجبور هستیم مازوت بسوزانیم. 25 سال است فقط حرف انرژی های تجدید پذیر را می زنیم. وزارت نیرو دچار بی برنامگی، ضعف مدیریت و روزمرگی شده است.

انرژی بادی و خورشیدی تنها راه نجات صنعت برق کشور است / جهان باید خود را برای کمبود انرژی آماده کند

اورعی درخصوص این که چرا با انرژی های تجدید پذیر مخالفت می کنند؟ گفت: نادانی از یک طرف و ترس از تخته شدن دکان مافیای نیروگاه های فسیلی از طرف دیگر. وزارت نیرو در عمل به شکل زیرکانه نمی خواهد اربابیت خود را از دست بدهد. به دلیل جذب ارز، اصل را فدای فرع می کنیم و رفاه مردم خود را مختل می کنیم.

مشکل کشور این است که کارهای بزرگ به دست آدم های کوچک سپرده شده است. مساله برق در کشور به حد بحران رسیده است. قطع برق تولیدی ها اقتصاد ملی و شغل کارگران را تهدید می کند. ما گاز بیشتری مصرف نکردیم، ما گاز را بیشتر هدر دادیم. توانایی ثبات تولید را نه در گاز داریم و نه در نفت. تابستان آب نداریم و زمستان گاز.

انرژی های تجدیدپذیر گران نیست. گاز برای مسئولین ما مجانی و رایگان است. مناطق محروم سرشار از انرژی های تجدیدپذیر هستند. مزارع بادی و خورشیدی غیرقابل ساقط شدن است. مواد اولیه در انرژی های تجدیدپذیر رایگان است. اکنون بخش گاز، برق و آب همه متمرکز در دستان ناتوان دولت است.

مشکل کمبود گاز در فصل سرما مدیریتی است

مدیر عامل شرکت ملی نفت گفته است که اگر سناریوهای جبرانی برای تولید گاز اجرایی نشود، تا چند سال آینده به واردکننده گاز تبدیل خواهیم شد. این در حالی است که ایران یکی از بزرگترین دارنده منابع نفت و گاز در جهان است.

در این خصوص سید محمد علی خطیبی طباطبایی، مدیر اسبق بین الملل نفت و نماینده اسبق ایران در هیئت عامل اوپک گفت: بیش از 15 سال است که از ترکمنستان گاز وارد می کنیم. باید ذخایر بزرگ گاز کشور را توسعه دهیم. مشکل مدیریت تولید و مصرف و مدیریت واردات ، صادرات داریم.

چرا مجبور هستیم مازوت مصرف کنیم

همچنین نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی درخصوص ادعای مطرح شده مبنی بر این که ایران حق استخراج از هشت حلقه چاه بزرگ گازی خود در دریای خزر را ندارد گفت: اظهارات آقای اردشیر دادرس از نظر کارشناسی تایید نمی شود. مشخص نیست این ذخایر گازی کجا واقع شده است. در مقابل مصرف، میزان تولید گاز بالا نرفته است. به دلیل تحریم ها قطعات خارجی وارد نشده است. صنعت نفت و گاز ایران به 160 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد. مجبور هستیم مازوت بسوزانیم. در حال حاضر کشوری نیست که حاضر باشد به ما گاز بدهد.

4 - پتروشیمی های ماهشهر

در تاریخ 4 اردیبهشت 1400 رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ماهشهر از معرفی مدیران 2 شرکت پتروشیمی در منطقه‌ ویژه اقتصادی ماهشهر به دلیل آلودگی‌های زیست محیطی به مراجع قضایی خبر داد. ایجاد آلودگی و رعایت نکردن الزام های زیست محیطی و بی توجهی به تذکرها و اخطاریه‌ های صادر شده از سوی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بندر ماهشهر، موجب معرفی مدیران این 2 پتروشیمی به مراجع قضایی بود.

همچنین براساس گزارش ها تیر ماه سال 1399 یکی از پتروشیمی‌ های مستقر در شهرستان بندر ماهشهر به دلیل تخلیه پساب آلوده به دریا و آلودگی محیط زیست به مراجع قضایی معرفی شد. این در حالی است که پیش از این نیز اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نسبت به آلودگی آب و خاک شهرستان‌ های اهواز و ماهشهر هشدار داده و اعلام کرده بود: "نتایج مطالعات نشان می‌ دهد که میزان جیوه در خورموسی در ماهشهر در جنوب خوزستان بالاتر از میانگین جهانی است و ماهی‌ های این منطقه به جیوه آلوده هستند."

مساله مهمی که باعث شده است خوریات ماهشهر که در گذشته زیستگاه بسیاری از ماهیان دریایی و صیدگاه مهمی برای صیادان بودند، به حدی از منابع آبزی تخلیه شوند که صیادان مجبور شده اند به زیستگاه‌ های دیگر مهاجرت کنند. این موضوعات از مسائلی است که رسیدگی به آن جزو وظایف ذاتی دستگاه‌ های زیست محیطی است. اما شاهد هستیم که هیچگونه اقدامی در راستای آن صورت نمی گیرد.

بندر ماهشهر آلوده ترین نقطه جهان است

در خصوص وضعیت زیست محیطی بندر ماهشهر محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار، عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران، عضو انجمن آمایش سرزمین ایران گفت: روزانه نزدیک به 200 هزار متر مکعب پساب پتروشیمی ماهشهر به خلیج فارس ریخته می شود. بندر ماهشهر آلوده ترین نقطه جهان است. آلودگی های جیوه ای بندر ماهشهر برای انسان و دیگر موجودات بسیار خطرناک است. سازمان محیط زیست خود به یک سازمان ضد محیط زیست بدل شده است. تالاب های کشور تحت هجمه فاضلاب های شهری و صنعتی قرار دارند.

ما در کنار یک بمب ساعتی خطرناک کار می کنیم

بررسی های خبرنگار اقتصادی رکنا حاکی از آن بود که برخی از کارکنان پیمانی واحدهای پتروشیمی های ماهشهر در منطقه ویژه از وجود تبعیض میان خود و نیروهای رسمی و قرارداد مستقیم گلایه دارند. این کارکنان به اسم قرارداد حجمی و پیمانکاری مشغول به کار هستند و می‌گویند که مزایای رفاهی رسمی‌ ها که استخدام شرکت نفت هستند و صندوق بازنشستگی‌ شان، صندوق بازنشستگی صنعت نفت است را دریافت نمی‌کنند.

برای نمونه از مسکن کارمندی محروم هستند، حق استفاده مزایای رفاهی و تفریحی را ندارند. همچنین از حق پرواز، حق شیفت، حق دوری از خانواده، حق کار در شرایط آب و هوایی بد، حق ارتقای شغلی و... محروم هستند. آنها در چنین شرایطی صحبت از تبعیض گسترده می‌کنند و خواهان این هستند که به طور مستقیم جذب شرکت ها شوند و از سایه سنگین پیمانکاران بیرون بیایند.

کارکنان پتروشیمی های ماهشهر درخصوص وضعیت کاری و محیط زیستی گفتند: ما در کنار یک بمب ساعتی شیمیایی خطرناک کار و زندگی می کنیم. وضعیت قراردادهای نیروی کار پتروشیمی های ماهشهر اوضاع درستی ندارد. فرزندان و خانواده ما اینجا آینده ندارند. بحران های روانشناختی بین خانواده هایمان وجود دارد. نه ایمنی رعایت می شود نه به محیط زیست اهمیت می دهند. در دمای بیش از 60 درجه کار می کردیم. گواهینامه های محیط زیستی با رانت صادر می شود. شب ها واقعا وحشتناک بود، گازهای سمی را استنشاق می کردیم.

5 - وضعیت کامیونداران

یکی از موضوعات مهم سال 1400، مشکلات کامیونداران بود. مشکلاتی که به نظر می رسد اگر از سوی مسئولین چاره ای اندیشیده نشود، سال دیگر نیز با آن روبرو خواهیم بود. در طی سالی که گذشت برای پیگیری و تعیین تکلیف کامیون های دپو شده در گمرکات کشور، مشکلات معیشتی و تمام مسائل و مطالبات کامیونداران با دبیر انجمن های صنفی کامیونداران کشور و مسئولین مربوطه در زمان های مختلف به گفتگو نشستیم که به طور خلاصه بخشی از آن در ادامه می آید:

ماجرای دپو 6 هزار کامیون در گمرکات کشور / دو سال است نان کامیونداران آجر شده است !

مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی سابق گمرک کشور ماجرای رسوب هزاران کامیون در گمرکات کشور را تشریح کرد. وی اذعان کرد که صاحبان این کامیون ها رانندگانی هستند که همه زندگی خود را فروخته اند.

احمد کریمی، دبیر کانون انجمن های صنفی کامیونداران کشور ضمن بیان دلایل این که چرا کامیون های دست دوم اروپایی تا به امروز ترخیص نشدند، گفت: مقاومت می کنند که کامیون های دست دوم اروپایی وارد کشور نشود. هزار کامیون نیاز داریم. شرکت ایران خودرو دیزل قانون را تمکین نمی کند. ورود کامیون های چینی بزرگترین جنایتی بود که مرتکب شدند. کامیون یک میلیاردی را 3 میلیارد می فروشند. اگر کامیون های اروپایی وارد کشور شود، منافع غیرمشروع خودروسازان داخلی به خطر می افتد.

ورود کامیون های چینی به کشور جنایت بزرگی بود!

بخشی از درد و دل راننده های کامیون هایی که در گمرک خوابیده اند و پیام های متعدد کامیونداران به رکنا:

تمام زندگی ما دست شرکت های واردکننده افتاده است. ما بورس چی نیستیم، راننده هستیم. یک طرح نوسازی برای ما 4 میلیارد تومان تمام شد!

تکلیف 400 هزار کامیون در جاده های ایران چه می شود ؟

ظهر 4 آبان 1400 سامانه سوختگیری در پمپ بنزین های ایران دچار مشکل شد. در آن شرایط وضعیت 400 هزار کامیون دار کشور مشخص نبود و با تاخیر سوختگیری انجام می شد. کامیون ها فقط می توانستند 100 لیتر گازوئیل دریافت کنند و امکان سوختگیری با نرخ دولتی وجود نداشت. این در حالی بود که بار کامیون ها مواد غذایی فاسد شدنی بود.

فساد گسترده در توزیع سوخت وجود دارد

مشکل حمله سایبری حل شد، اما هنوز کامیونداران با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند. علیرغم افزایش 70 درصدی قیمت های کالاهای اساسی، کرایه اردیبهشت ماه را به رانندگان پرداخت می کنند. سازمان تامین اجتماعی حق بیمه راننده های جدید را پرداخت نمی کند. راننده های ناوگان حمل و نقل جاده ای باید جزو مشاغل سخت و زیان آور باشند، اما هنوز این امر محقق نشده است و راننده ها به حق و حقوق واقعی خود نرسیده اند.

خطر در کمین ناوگان جاده ای !

احمد کریمی، دبیر کانون انجمن های صنفی کامیونداران کشور درخصوص مشکلات کامیونداران گفت: رانندگان همچنان 12 الی 24 ساعت در صف سوختگیری هستند. برخی محورها با کمبود سوخت مواجه شده اند. سهمیه سوخت ناوگان مشکل دارد. قیمت لاستیک در کمتر از یک ماه از 12 میلیون به 20 میلیون تومان رسید. ضریب خطر با عدم تعویض قطعات و لاستیک بالا می رود. استرس و نگرانی همیشه همراه رانندگان ناوگان است. علیرغم ورود هوشمندانه دادستانی، هنوز تکلیف کامیون های دپو شده در گمرکات مشخص نشده است. 230 هزار دستگاه کامیون فرسوده در کشور وجود دارد. بی توجهی به راننده ها به یک اعتراض جمعی منجر شد.

قطعی اینترنت مشکل جدید برخی از جایگاه های سوخت

در گفتگو با مسعود رضایی، مدیر سامانه هوشمند سوخت شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، ایشان اذعان داشت که مشکل سهمیه سوخت کامیونداران حل شده است. علی اصغر عباسی، مدیر عملیات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران نیز در پاسخ به کمبود سوخت در برخی از محورها گفت: کمبود گازوئیل در محور یزد - بندرعباس وجود ندارد.

کامیونداران بلاتکلیف مانده اند/ دولت ورود کند

این در حالی است احمد کریمی در آخرین گفتگو با رکنا اظهار داشت: امکان سوختگیری وجود ندارد. زیرا به اصطلاح سیستم آف لاین است. استان های جنوبی مانند استان بوشهر و هرمزگان به دلیل قطعی اینترنت با مشکل سوختگیری مواجه شدند. حتی 10 درصد از سهمیه سوخت 600 تومانی به بخش حمل و نقل جاده ای نمی رسد. فساد گسترده ای در حوزه توزیع سوخت وجود دارد. تجمعات کامیونداران توسط واردکنندگان مدیریت می شود. واردکنندگان خارج از قاعده از کامیونداران مطالبه دارند.

6- کسبه ساختمان پلاسکو

حادثه پلاسکو بسیار عمیق تر از چیزی است که از آن یاد شد و می شود. حادثه تلخی که به ویران شدن برج معروف پوشاک کشور انجامید و جان آتش نشان های شجاع کشورمان را گرفت، تنها یک روی سکه بود. بلای بزرگ تر زیر آوار ماند. آوار شدن زندگی هزاران انسان و نابود شدن همه دارایی مستاجران پلاسکو که به واسطه سوختن 598 واحد کسب، رخ داد. هزاران خانواده آسیب روحی، روانی و مالی متحمل شدند که نمی توان با کلمات آن را بیان کرد. این افراد جسم های سرگردانی بودند که در این 5 سال هیچ وقت از آنها یاد نشد.

رکنا اقتصادی به مناسبت پنجمین سالگرد حادثه تلخ ساختمان پلاسکو سراغ برخی مسئولین و کسبه قدیمی این ساختمان رفت که در ادامه خلاصه ای از این گزارش را می خوانید:

زندگی 500 کاسب پلاسکو زیر آوار دفن شد ! + فیلم پلاسکو 1400

مجید افتخاری، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران، به مناسبت سالگرد حادثه پلاسکو گفت: هر کاسب 90 میلیون تومان برای بازسازی مغازه های حیاط پلاسکو پرداخت کرد. کسبه پلاسکو از بنیاد گله مند هستند. مشکلات کسبه بسیار عمیق است. وعده هایی دادند که عملی نشد. کسبه پلاسکو مانند ساختمان پلاسکو از هم پاشیده شد. تمام اجناس شب عید کسبه خاکستر شد. چندین هزار خانوار متحمل بحران شدند. میزان ضرر مالی کسبه قابل بیان نیست. نوروز 1396تلخ ترین نوروز عمر کسبه پلاسکو است. امکان دارد پلاسکو، هیچ وقت پلاسکو نشود.

به رغم این که پلاسکو 1400 هنوز مورد تایید سازمان آتش نشانی نیست، علیرضا تهرانی، رئیس شورای ساختمان پلاسکو و برخی مغازه داران گفت: ما قانونگذار نیستیم و نمی توانیم مغازه داران را مجبور به بیمه کنیم.

برخی کسبه در گفتگو با رکنا گفتند: سال اول پس از حادثه کابوس وار بود. از دو ماه پیش اجاره مغازه ای را می دهیم که هنوز تحویل نگرفته ایم. 500 کسبه آسیب جدی دیدند. بالغ بر 20 نفر سکته کردند. از بنیاد شکایت کردیم. تنها مساله ای که هیچ وقت رسیدگی نمی کردند، امنیت ساختمان بود.

7 -صرافی ها و رانت عظیم در بازار ارز

اختلاف قیمت نرخ ارز بازار آزاد و ارز دولتی پدیده کارت های اجاره ای را رقم زده بود. بالاخره بانک مرکزی به دلیل سواستفاده، سودجویی و عدم امکان راستی‌ آزمایی از متقاضیان دریافت ارز در صرافی‌ ها، مقررات و الزاماتی برای فروش ارز مسافری ابلاغ کرد. یکی از این اقدامات حذف همیشگی فروش دلار دولتی به همه ایرانی ها در قبال کارت ملی بود که توانست مانع بزرگی برای دلالان و سودجویان بازار ارز ارزان قیمت باشد. نگاهی داشته باشیم به مهمترین عناوین رکنا درخصوص وضعیت صرافی ها و بازار ارز :

بانک مرکزی خاصیت خود را از دست داده است / بررسی وضعیت دلار در زمان همتی

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه گفت: بانک مرکزی خاصیت خود را از دست داده است. پرونده های عدیده ای در ارتباط با نحوه عملکرد مسئولین بانک مرکزی در جریان است. عملکرد بانک مرکزی جای انتقاد دارد. بانک مرکزی در ایران استقلال ندارد. بالا دست به بانک مرکزی سیاست های دستوری را دیکته می کند.

دلار مردم را نباید در چهارراه استانبول توزیع کرد / مشکل اصلی اقتصاد کشور وجود مافیا است

حسین راغفر اقتصاددان و فعال سیاسی که در جلسه اقتصاددانان با حضور ابراهیم رئیسی در تاریخ 23 تیر ماه 1400 نظرات خود را مطرح کرد، گفت: دلار مردم را نباید در چهارراه استانبول توزیع کرد. مشکل اصلی اقتصاد کشور وجود مافیاهای مختلف است. با وجود فساد و نابرابری ها اصلاحات اقتصادی امکانپذیر نیست.

خریداران نامرئی که قیمت دلار را تعیین می کنند / آنان از جنس مردم نیستند / سود بانکی را افزایش دهید

کامران ندری، کارشناس اقتصادی گفت: خریداران نامرئی که از جنس مردم نیستند، قیمت دلار را تعیین می کنند. ارز 4200 تومانی را به کلی حذف کنید. خریداران سکه و دلار آنهایی هستند که درآمدهای کلان دارند.

بذل و بخشش 2 میلیون دلار روزانه در تهران / به نام مسافران به کام دلالان و برخی صراف ها

علی اصغر سمیعی زفرقندی، کارشناس بازار ارز درخصوص سواستفاده از کارت ملی افراد کم بضاعت و نیازمند برای کسب سودهای میلیونی توسط برخی صرافی ها و دلالان و سرچشمه اصلی این تخلفات گفت: معادل حقوق ماهانه یک کارگر برای هر معامله سود می بردند. ام الفساد همانا چندنرخی بودن ها و غیرواقعی بودن قیمت ارز است. رانت عظیمی در بازار ارز وجود دارد. دولت اگر می خواهد به مردم کمک کند، به تومان کمک کند. کالای واردکننده را گران بخرید و ارزان به مردم بفروشید و با نرخ ارز بازی نکنید. قیمت های دستوری دلار به اقتصاد کشور زیان وارد می کند.

فساد و رانتی که در اثر چند نرخی بودن ارز در بازار حاکم است، علاوه بر صدماتی که بر بدنه اقتصاد کشور وارد می کند، اخلاق جامعه را  می میراند، و روحیه جوانان فعال را هم تضعیف می کند. بنابراین واقعی و واحد شدن نرخ ارز ضرورتی غیر قابل انکار برای اقتصاد کشور عزیزمان است. همانگونه که حذف سوبسید های غیر هدفمند بسیار ضروری است.

دلالان دست از سود ارز دولتی نمی کشند / راه های رسیدن به دلار مسافرتی هنوز باز است !

سمیعی زفرقندی گفت: بازار متشکل یک بازار رانتی است. تقلب به صرفه است. باید مشخص شود که چه کسانی از بازار متشکل سود می برند. در حال حاضر صرافان به سامانه متمرکز جهت تصدیق و کنترل مدارک متقاضیان دسترسی ندارند.

در آخر پیشنهاد رکنا این بود که: به نظر می رسد از اساس چند نرخی بودن قیمت ارز در بازار موجب ایجاد فساد و رانت خواهد شد. هر چقدر مسئولین نیز تلاش کنند و راه های تقلب و سودجویی را ببندند، همچنان چون فاصله قیمت ارز دولتی و ارز بازار آزاد وجود دارد، سودجویان راهی برای تقلب و جعل مدارک پیدا خواهند کرد.

بهتر است دولت تا زمانی که به این نتیجه برسد که فکری به حال چند نرخی بودن ارز در بازار کند و تخصیص ارز به گروه های خاص را برای همیشه حذف کند و راه های ریالی برای کمک به آنها بیابد، ارز دولتی در فرودگاه و در مراحل پایانی خروج متقاضیان از کشور اختصاص یابد. یا سامانه و امکانی برای صحت و سقم مدارک متقاضیان در اختیار صرافی ها قرار دهد. بانک مرکزی که متولی امر است بایستی به کمک صرافی ها بیاید و بار مسئولیت این موضوع را به عهده بگیرد.

8 - سیاست های دولت صنعت چاپ را ورشکست کرد

پاییز سال 1400، علی مزینانی، مدیرمسئول «روزنامه هفت صبح» در توییتی تکان دهنده از احتمال عدم انتشار نسخه کاغذی این روزنامه به‌ دلیل کمبود کاغذ در ایران خبر داد. مزینانی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی با اشاره به این‌ که «از امروز کاغذی برای چاپ روزنامه نداریم»، نوشت: «کاغذ کیلویی 30 تومن هم در بازار غیررسمی پیدا نمی‌شود. اگر از فردا نسخه کاغذی روزنامه در دسترس نبود نتیجه سه قفله شدن واردات کاغذ است و بس، روزگار آنها که شبه روزنامه‌اند و نیازی به کاغذ ندارند و منتظر سهمیه کاغذ برای فروش‌هستند خوش است.»

کاهش تیراژ چاپ روزنامه و کتاب، افزایش قیمت و کمبود کاغذ در بازار، تعدیل نیرو و ورشکستگی فعالان صنعت چاپ تنها بخشی از نتایج بحران تامین کاغذ در کشور است. مساله ای که باعث شده است بسیاری از فعالان این صنعت به سفته بازی و خریداری خودرو و سکه روی آورند. چرا به این نقطه رسیدیم و مشکل را در کجا باید جستجو کرد؟

برای این که بدانیم چرا به این نقطه رسیدیم و مشکل را کجا باید جستجو کنیم با یکی از فعالان این حوزه به گفتگو نشستیم.

سعید کلاری، فعال صنفی، کارشناس و دانش آموخته صنعت چاپ و مدیر یک چاپخانه در این خصوص گفت: در شرایطی که کشور با کمبود آب و برق مواجه است و جنگل های موجود در حکم میراث فرهنگی ما به حساب می آیند، خودکفایی در تولید کاغذ چه معنایی دارد؟

مسئولین نه تنها از ما حمایت نمی کنند، بلکه چوب لای چرخ می گذارند. خودکفایی در تولید کاغذ یک تصمیم اشتباه و عجولانه است. کاغذ وارد کنیم، نه آب داریم و نه برق داریم. جنگل های هیرکانی میراث فرهنگی ما به حساب می آید. نگاه مسئولین به محیط زیست کشور یک نگاه صنعتی است. واردات کاغذ بهترین راهکار است. دولت هیچ حمایتی از ما نکرد.

هر ساله 150 تا 200 چاپخانه ورشکست می شوند. مردم توان خرید کتاب ندارند و به کتاب صوتی مراجعه می کنند. تیراژ کتاب از صدهزار به هزار جلد رسیده است. دولت به دلالان کاغذ، سهمیه کاغذ داد. وزارت ارشاد فقط بازار را دستکاری می کند و کتابی به بازار اضافه نمی شود. ناشران اصیل خانه نشین شدند و دلالان به بازار آمدند. واردات کاغذ باید آزاد شود. فعالان صنعت چاپ را به بازار سفته بازی کشاندند. برای واردات هفت خان رستم را طی می کنیم.

9 - بودجه 1401 به کجا رسید؟

ابراهیم رئیسی در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری بیان کرده بود: "امروز با تورم بیش از 44 درصد، رشد نقدینگی 680 درصدی، 3 برابر شدن بدهی‌ های دولت از سال 94 و کسری بودجه 450 هزار میلیاردی مواجه هستیم و شرایط اقتصادی مردم را در وضعیت مناسبی نمی‌ بینیم."

از سوی دیگر لایحه بودجه سال 1401 کل کشور در حالی توسط رئیس جمهور تقدیم مجلس شد که میزان کل بودجه سال بعد با افزایش بیش از 25 درصدی از 28/823/398/457/000/000 ریال به 36/310/704/628/000/000 ریال افزایش یافت. مروری بر لایحه بودجه 1401 نشان می دهد که درآمد و مخارج دولت در سال آینده با رقم 3631 هزار میلیارد تومان بسته شده است.

در ماده واحده لایحه بودجه 1401 پیشنهادی دولت آمده است: بودجه 1401 کل کشور از حیث منابع و مصارف بالغ بر سی و شش میلیون و سیصد و ده هزار و هفتصد و چهار میلیارد و ششصد و بیست و هشت میلیون (36.310.704.628.000.000) ریال است. اتفاق مهم بودجه 1401 حذف ارز 4200 تومانی است که به نظر می رسد از اهمیت ویژه ای خصوصا برای تامین کالاهای اساسی از جمله دارو برخوردار است.

برابر تمامی کارمندان کشور کره جنوبی فقط مدیر داریم !

دکتر محمود جامساز، اقتصاددان در این خصوص گفت: تاروپود اقتصاد دولتی سیاسی با هزینه های اسراف گونه گره خورده است. در دولت روحانی گفته شد 75 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم. دولت ناچار است برای رفع نقص ها و کسری های مالی خود از حیاط خلوت خود یعنی بانک مرکزی بهره ببرد. یکی از خطاهای فاحش برآورد فروش دو میلیون و 300 هزار بشکه در روز آن هم با بشکه ای 40 دلار است. چقدر می توانیم با دور زدن تحریم ها نفت بفروشیم؟

فقط 9 درصد از درآمدهای نفتی برآورد شده در بودجه محقق شده است، این فاجعه است. 585 هزار میلیارد تومان فقط در سه ماهه اول سال به نقدینگی کشور اضافه شده است. حجم نقدینگی هم اکنون به آستانه 4 هزار تریلیون تومان رسیده است. برابر با تمامی کارمندان کشور کره جنوبی فقط مدیر داریم!

بیش از 4 دهه است که قانون اساسی را نقض می کنند. به بودجه پروژه های عمرانی دستبرد می زنند! چگونه می خواهیم ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانیم؟ در نهایت کسری بودجه دولت از جیب مردم تامین و برداشت می شود. آستانه تحمل مردم به شدت کاهش یافته است. خط فقر به 11 میلیون تومان رسیده است. نه تنها فقر، که عدم توجه به کرامت انسانی، اخلاق جامعه را هدف گرفته است. فروپاشی اخلاق جامعه آغاز شده است.

حذف ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی را از سفره مردم حذف می کند / یارانه ها را اصلاح کنیم !

دکتر آلبرت بغزیان، اقتصاددان نیز درخصوص بودجه 1401 گفت: حذف ارز 4200 تومانی، کالاهای اساسی را از سفره مردم حذف می کند. یارانه ها را اصلاح کنیم. کالاهایی که با ارز 4200 تومانی وارد شد با دلار 30 هزار تومانی توزیع شد. خانه ها و ماشین های لوکس حاصل ارز 4200 تومانی است. حداقل مردم می توانند با ارز 4200 تومانی برنج و روغن سفره خود را تهیه کنند! حذف ارز 4200 تومانی قدرت خرید مردم را کاهش می دهد. پرونده های سیف و عراقچی به ارز 4200 تومانی مربوط است، چطور حساب و کتاب ارزهای تخصیص داده شده را نداریم؟

کارت اعتباری به جای ارز 4200 تومانی، یک راهکار پوپولیستی است. کارت های اعتباری در بازار خرید و فروش خواهد شد. هزینه کارت های اعتباری از طریق تورم از مردم گرفته می شود.

طرح سهمیه بنزین به هر ایرانی عجیب و غریب است !

کامران ندری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: حذف ارز 4200 تومانی قیمت دلار را افزایش می دهد. طرح اختصاص 15 لیتر بنزین به هر ایرانی، یک طرح بسیار عجیب و غریب است.این طرح آثار تورمی روانی شدیدی خواهد داشت. کشور در این شرایط خوب اداره نمی شود.

افزایش بودجه برخی مراجع منطقی نیست / فشار را از مردم برداریم و بر خود متمرکز کنیم

غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن بیان این که افزایش بودجه برخی مراجع منطقی نیست، گفت: فشار را از مردم برداریم و بر خود متمرکز کنیم. محلی برای تامین ارز 4200 تومانی در بودجه 1401 تعیین نشده است.

8 میلیارد دلار ارز ترجیحی سال 1400همان 7 ماه اول تمام شد. قطعا کسری بودجه خواهیم داشت. افزایش بودجه برخی مراجع مانند نهاد ریاست جمهوری و صدا و سیما منطقی نیست.

در شرایط فعلی ما باید سعی کنیم از حوزه عمومی فشار را کم کنیم و تا زمانی که مشکلات حل شود، فشار را بر خود متمرکز کنیم. مبلغ 5 میلیون تومانی اعلام شده عوارض خروج از کشور را تایید نمی کنیم.

قیمت بنزین در سال 1401 افزایش نخواهد یافت و در لایحه هم این موضوع نیامده است.میزان افزایش حقوق ها در بودجه 1401 کفاف زندگی مردم را نمی دهد. وام ازدواج حذف نشده است. دارویی که با ارز 4200 تومانی به کشور آمده، به ترکیه قاچاق نشود. مجلس در راستای منافع مردم قدم بر می دارد.

بار اصلی بودجه 1401 بر روی شانه های مردم است

دکتر محمود جامساز، اقتصاددان درخصوص بودجه 1401 گفت: بیش از 66 درصد منابع بودجه عمومی به درآمدهای مالیاتی و نفتی وابسته است. بار اصلی بودجه و تامین مخارج دولت بر شانه های ناتوان مردم گذاشته شده است. پرداخت یارانه در قبال حذف ارز 4200 تومانی مشکلی را حل نمی کند. یارانه جدید توسط تورم سال آینده بلعیده می شود. مطالبات طیف های مختلف مردم پاسخ داده نشده است.

تامین بودجه از منابع نفتی بسیار خوش بینانه است. بخش خصوصی قادر به پرداخت مالیات نیست. آقای رئیسی با یک اقدام جسورانه جلوی فرار مالیاتی 75 هزار میلیارد تومانی شرکت های فرادولتی را بگیرد. بودجه صداوسیما 56 درصد و برخی نهادها تا 240 درصدافزایش یافت. مالیات بر اتومبیل ها و خانه های لوکس کمک چندانی به توزیع عادلانه ثروت نمی کند. دولت هنوز واقعیات اقتصادی و اجتماعی جامعه را درک نکرده است.

10- سوءاستفاده برخی تولیدکنندگان از حمایت رهبری

رییس پلیس راهور روز چهارشنبه 22 دی ماه 1400 درباره تصادف زنجیره‌ای که در آن بیش از 50 خودرو در بهبهان به هم برخورد کردند گفت: "هیچ‌ کدام از ایربگ‌ های خودروها باز نشده بود".

روز یکشنبه 10 بهمن ماه 1400، مقام معظم رهبری با جمعی از تولیدکنندگان دیدار داشتند که در آن دیدار گلایه هایی را در مورد وضعیت کیفیت و قیمت برخی از محصولات داخلی از جمله  خودرو و لوازم خانگی ابراز نمودند.

ایشان در جمع تولیدکنندگان تاکید کردند: «حمایت‌های عملی و تبلیغاتی از تولید داخلی باید منجر به ارتقای کیفیت محصولات و همچنین ارتقای فناوری شود اما متأسفانه در برخی صنایع به‌ویژه در صنعت خودرو به موضوع کیفیت توجه نمی‌شود و مردم نیز بحق به آنها اعتراض دارند. اگر با وجود فضای حمایتی از تولید داخل، به جای ارتقای کیفیت، قیمت‌ها افزایش یابد، مسئله بدی است زیرا نتیجه همه حمایت‌های دولتی، بانکی و جلوگیری از رقابت‌های خارجی، عملاً منجر به بالا رفتن قیمت شده است.»

پشت پرده مافیای بزرگ ایران خودرو و سایپا

دکتر علی خاکساری، کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی درخصوص وضعیت خودروسازان گفت: خودروسازان داخلی جنایتکاران بزرگی هستند. لابی می کنند و از بالا دستور می دهند. دو "قطعه باز" بزرگ در کشور اجازه بهبود اوضاع را نمی دهند. قیمت خودرو در ایران 20 تا 30 برابر قیمت واقعی است.

دروغگوها باید تنبیه شوند !

فربد زاوه، کارشناس بازار و صنعت خودرو گفت: مهمترین اتفاق وجود شبکه های اجتماعی و انعکاس اعتراضات و نارضایتی مکرر مردم است. کار را به جایی رساندند تا بالاترین مقام سیاسی کشور بحث حقوق مصرف کننده و رضایت مردم را مطرح کردند. پلیس راهور فرافکنی کرد. با این که پلیس قطعا می تواند خودروهای ناایمن را پلاک نکند. از 54 خودرو فقط 10 خودرو دارای ایربگ بود.

به جای جوش، پژو پارس را با آدامس چسبانده اند!. رهبری دستور خلع و تنبیه همه مسئولینی که در این 4 دهه به ایشان دروغ گفتند را صادر کند. فضا را نه برای خودی ها بلکه برای افراد توانمند باز کنیم. قوه قضاییه دروغگویان را تنبیه کند. به برخی می گویند غرب زده و خود برخلاف فرمایشات رهبری حرکت می کنند.

متولی رسیدگی به فرمایشات رهبری، شخص رهبری باشند. تولیدکنندگان لوازم خانگی و خودروسازان از حمایت تمام قد رهبری سوءاستفاده کردند. گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان وحشتناک است. قطعه سازان بزرگ کشور هر دو پرونده قضایی دارند.

صنعت خودروسازی چه نیازی به آقازاده ها دارد؟

مرتضی مصطفوی، دکترای اقتصاد و کارشناس اقتصاد سیاسی صنعت خودرو ضمن بیان دلیل این که چرا همه دولت ها از خودروسازان داخلی حمایت کردند، گفت: بنگاه های صنعتی و اقتصادی کشور به جولان منافع سیاسی احزاب و گروه ها تبدیل شده است. چه جریان های مافیایی و چه دلالانی پشت پرده هستند؟چند هزار آقازاده در صنعت خودرو وجود دارند. اجازه خصوصی سازی به صنعت خودروسازی کشور را نمی دهند. افزایش قیمت به جای کاهش هزینه های خودروسازان مطرح می شود. تا زمانی که خودروسازی کشور دولتی است، همین آش است و همین کاسه!