چرا قیمت برق در اروپا به صورت بی‌سابقه‌ای بالا رفته است ؟

به گزارش اقتصادی رکنا، یکی از دلایل محدودیت در عرضه گاز طبیعی است که 20% برق اروپا را تامین می کند. حدود یک سوم گاز اروپا از روسیه و یک پنجم توسط نروژ تامین می شود و هر دو کشور با مشکلاتی در تولید مواجه بوده‌اند.

شرکت های خریدار گاز در اروپا برای تامین کسری به بازار گاز مایع LNG روی آوردند، لیکن مجبور بودند در این بازار با خریداران چینی و ژاپنی رقابت کنند، کشورهایی که خودشان با افزایش تقاضا مواجهند و بدین ترتیب در نیمه اول سال جاری، صادرات گاز مایع به اروپا نسبت به دوره مشابه سال قبل 15% کاهش یافت.

دلیل دوم زمستان طولانی و سخت سال قبل است که باعث شد با افزایش مصرف موجودی ذخیره شده 25% کاهش یابد. تولیدکنندگان برق در اروپا معمولاً در مواجهه با افزایش قیمت گاز به زغال سنگ روی می‌آورند. اما قیمت جهانی زغال سنگ هم بدلیل بالا رفتن تقاضا در چین و مشکلات تولید به شدت افزایش یافته است.

عامل بعدی باد است، البته در واقع کمبود آن. تقریباً 10% برق اروپا از طریق نیروگاه‌های بادی تامین می شود. ولی در بریتانیا و آلمان سهم انرژی بادی دو برابر این مقدار است (در مقایسه با ایران که نزدیک به صفر است!).

در چند ماه اخیر سرعت متوسط باد به طور کم سابقه‌ای کاهش یافته است. به عنوان مثال در آلمان در دو هفته اول ماه سپتامبر، تولید انرژی الکتریکی از باد نسبت به متوسط پنج ساله 50% کاهش یافته است. در بریتانیا که بار اصلی تولید برق بر دوش گاز و باد است و 60% برق مصرفی این کشور از این دو منبع تامین می‌شود (دو برابر متوسط در اروپا)، مشکل به صورت حادتر نمایان شده است.

تحلیل‌گران بازار برق اروپا پیش‌بینی می‌کنند که مشکل حداقل تا پایان زمستان امسال ادامه یابد چون در این فصل تقاضا در بخش گرمایش ادامه خواهد یافت.

علیرغم تلاش دولتهای اروپایی برای جلوگیری از افزایش شدید قیمت برق، به نظر نمی‌رسد این دولتها بتوانند از فشار ناشی از افزایش هزینه برق به مصرف‌کنندگان جلوگیری کنند و برخی کارشناسان بازار انرژی الکتریکی معتقدند که ممکن است سرمای شدید در زمستان امسال اروپا را به خاموشی بکشاند!

*هاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف