یک بام و دو هوای واردات لوازم خانگی کره ای / سود میلیاردی واردات به نام کولبر و مرزنشین و به کام واسطه ها !

واردات لوازم خانگی کره ای به ایران ممنوع شد. دولت دوازدهم در سال 97 برای جلوگیری از افزایش قیمت ارز به گروه بندی کالاهای وارداتی اقدام کرد. براساس این اقدام ثبت سفارش و تخصیص ارز به بسیاری از اقلام و کالاهای غیرضرور ممنوع اعلام شد. واردات لوازم خانگی هم شامل این مصوبه شد. از طرفی تحریم ها باعث شد که شرکت های لوازم خانگی مانند سامسونگ و ال جی که از فعال ترین شرکت های لوازم خانگی بین المللی در ایران به شمار می آمدند، از سال 98 بازار ایران را ترک کنند. اما چندی پیش زمزمه هایی درخصوص واردات لوازم خانگی کره‌ای به جای بدهی‌ های کره به ایران شنیده شد. در این راستا آمریکا برای آزاد کردن بخشی از پول‌ های ایران، به شرکت‌ های کره جنوبی مجوز داد که بدهی ایران را تنها از طریق واردات لوازم خانگی و کالا به ایران پرداخت کنند. اما در این مجوز قید شد که شرکت‌ های جدید امکان صادرات محصولات خود به ایران را ندارند و همان شرکت‌ های پیشین ال‌جی و سامسونگ باید محصولات خود را به ایران صادر کنند. اما طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران قوا در سال 97 و تمدید آن، ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان سال 1400 ادامه دارد و قرار شد بعد از آن درباره این موضوع تصمیم گیری شود.

به گزارش اقتصادی رکنا، با خبر واردات لوازم خانگی کره ای به ایران جمعی از تولیدکنندگان داخلی نگرانی خود از این موضوع را با رهبر انقلاب در میان گذاشته و از ایشان درخواست چاره‌ جویی کردند. بر همین اساس رهبری ضمن تایید درخواست تولیدکنندگان ایرانی در نامه‌ای خطاب به ریاست جمهوری تاکید کردند: «این‌ موضوع بسیار مهمی است. اگر این خبر گشایش واردات از دو شرکت کره جنوبی راست باشد، به معنی شکستن کمر شرکت های لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته‌اند قدری روی پا بایستند. جداً جلوی این مشکل را سد فرمایید.»

پیرو این نامه نیز رئیس جمهوری، دستور جلوگیری از واردات را به وزرای صمت و اقتصاد ابلاغ کرد و در نامه‌ای به رضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت و همچنین محسن خاندوزی، وزیر اقتصاد، دستور داد: از واردات لوازم خانگی «جلوگیری شود.»

با وجود دستور رهبری، واردات لوازم خانگی به ایران ادامه دارد

اما طی روزهای اخیر با وجود دستور رهبری و رئیس جمهوری مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره ای، عده‌ای از واردکنندگان توانسته اند مجوز ثبت سفارش لوازم خانگی کره‌ای از وزارت صمت را دریافت کنند و کالاهای خود را به گمرک برسانند. در روزهای ابتدایی مهر ماه سال جاری برخی کالاها از جمله یخچال ساید بای ساید، ماشین ظرفشویی و لباسشویی ال جی از سوی وزارت صمت ثبت سفارش شده است.

درخصوص اسناد منتشر شده آن هم در زمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی مسئولان طبق روال همیشگی و توجیه عملکرد خود، آن را مربوط به ثبت آماری (مربوط به کالای غیرتجاری) واردات کولبری و مرزنشینی می دانند. آنچه مشخص است این است که با ممنوعیت‌ های موجود و دستور رهبری، تکلیف این نوع واردات باید از سوی مراجع ذی ربط به زودی مشخص شود. مگر نه این که واردات لوازم خانگی به ایران در هر شرایطی ممنوع است؟ چرا هنوز برخی و گروهی آن هم به اسم واردات کولبری و مرزنشینی از طریق مراجع قانونی لوازم خانگی وارد ایران می کنند؟

دیواری کوتاهتر از کولبران نیست!

اگرچه سعید عباسپور، رئیس دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت اخیرا گفته است "واردات مرزنشینی و کولبری به دلیل مسائل معیشتی مشمول ممنوعیت‌ ها و محدودیت‌ ها نیست و واردات لوازم خانگی فقط به دو رویه کولبری و مرزنشینی انجام می‌ شود."اما واردات لوازم خانگی یا باید ممنوع باشد و یا نباشد. وزارت صمت مشخص کند که دقیقا چه افرادی و چه گروهی می توانند به نام کولبر و مرزنشین، ممنوعیت ورود لوازم خانگی به ایران را دور بزنند. کولبر و مرزنشین اگر پول واردات لوازم خانگی به ایران را داشت که سال ها در کوه ها به سختی جان خود را به خطر نمی انداخت. وزارت صمت مشخص کند که این کولبران برای چه کسانی لوازم خانگی و کالا وارد می کنند؟ آیا این کالاها برای قشر خاصی که سال ها در پی سواستفاده از بازار تحریم شده ایران و به دنبال خالی کردن جیب مردم هستند، وارد نمی شود؟ چرا در این خصوص دیواری کوتاه تر از کولبران و مرزنشین ها نیست؟

وزارت صمت تکذیب کرد

در حالیکه وزارت صمت هر گونه ثبت سفارش و ورود لوازم خانگی به کشور را تکذیب کرده است، بررسی‌ ها نشان می‌ دهد، برغم کالاهای کره ای که در سطح بازار وجود دارد، برخی از سایت‌ های اینترنتی نیز به طور رسمی و قانونی و بدون هیچ مانعی محصولات ال جی و سامسونگ را می فروشند. آنچه مسلم است این است که واردات ته لنجی و از سوی کولبران و مرزنشینان، تنها روزنه های کوچک برای ورود کالای قاچاق به حساب می آیند و منافذ بزرگ تر را باید در بازار دلالان، سوداگران و سودجویان قدرتمند جست‌وجو کرد.

در یک بازار رقابتی و آزاد عیار هر ایده و کالا مشخص می شود

در آخر این که به اعتقاد برخی کارشناسان، ممنوعیت واردات باعث افزایش قاچاق و افت کیفیت کالاها می شود. تجربه ای که در بازار تولید خودرو داخلی نیز شاهد آن هستیم. به دلیل این که بازار در انحصار چند تولید کننده قرار می گیرد و انگیزه ای برای رقابت و بالا بردن کیفیت، خلاقیت در طراحی و همچنین کاهش قیمت ها وجود ندارد. دست آخر هم تولیدکننده داخلی نه یک تولیدکننده واقعی که می تواند در منطقه حرفی برای گفتن داشته باشد، بلکه نهایتا به یک مونتاژ کار و کپی کار تبدیل خواهد شد که کالای خود را چند برابر کالای مشابه خارجی عرضه خواهد کرد. دقیقا اتفاقی که در بازار خودروهای داخلی رخ داده است.

به نظر می رسد بهترین ایده این باشد که هم از تولید داخل حمایت کنیم و هم برای بازار صادراتی برنامه ریزی داشته باشیم. زیرا با وجود تولیدکنندگان و رقیب های قدر است که هر بازاری رشد می کند. در غیر این صورت منجر به انحصار، کاهش کیفیت، عدم رقابت، از دست دادن بازارهای منطقه ای و دست آخر متضرر شدن مردم می شود. تولیدکنندگان داخلی نباید از واردات کالاهای خارجی هراسی داشته باشند. زیرا در یک بازار رقابتی و آزاد است که عیار هر ایده، کالا و هر تولیدی مشخص می شود.

گفتگوی رکنا با حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی:

چرا تولیدکنندگان لوازم خانگی با واردات مخالفت می کنند؟

حمیدرضا غزنوی سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی که اخیرا عنوان کرده است که محصولاتی شامل یخچال، ماشین لباسشویی، ظرفشویی و سایر اقلام به تازگی به گمرکات وارد شده در حالی که ثبت سفارش و واردات ممنوع است، دلالیل مخالفت تولید کنندگان با واردات لوازم خانگی به کشور را در گفتگو با رکنا شرح داد.

سخنگوی تولیدکنندگان لوازم خانگی، ضمن بیان این که ما با این تصمیم که محصولات کره ای وارد ایران شود مخالف هستیم، گفت: ما مخالف هستیم که از کره لوازم خانگی تحویل بگیریم، زیرا در شرایطی که وضعیت ما سخت شد، این شرکت ها بازار ایران را رها کردند و امروز که تولیدات ما جایگزین کالاهای خارجی شده است، قصد بازگشت دارند؟

غزنوی در پاسخ به این سوال که هم اکنون چند شرکت تولیدکننده لوازم خانگی در ایران فعال هستند، گفت: در حال حاضر 1500 شرکت تولیدکننده لوازم خانگی و حدود 3 هزار شرکت قطعه ساز در بازار ایران فعالیت می کنند. برخی شرکت های مونتاژی هم از جمله ال جی و سامسونگ در بازار وجود دارند، اما کار نمی کنند.

غزنوی در پاسخ به این که آیا تمام قطعات لوازم خانگی در ایران تولید می شود، گفت: در کل دنیا به این صورت است که کشورهای تولید کننده لوازم خانگی برخی قطعات را از کشورهای دیگر تامین می کنند. در بازار ایران هم به همین شکل است که برخی قطعات را از کشورهای دیگر وارد می کنیم. اما در ساخت قطعات لوازم خانگی باید بگویم که در یخچال 75 درصد، در لباس شویی 80 درصد و در اجاق گاز 98 درصد قطعات تولید داخل است.

در حال حاضر صادرات بسیار کم انجام می شود

غزنوی در ادامه افزود: وضعیت تولید بسیار خوب است. سال گذشته 78 درصد و 5 ماه اول امسال حدود 40 درصد افزایش تولید داشتیم. از نظر کیفیت کالاها از سطح پایین تا سطح بسیار بالا تولید می شوند. ضمن این که از سازمان استاندارد درخواست داریم که شاخص های کیفیت را بالا ببرند.

وی درخصوص تاثیر مثبت واردات در بازار ایران گفت: افزایش تولیدات به دلیل ممنوعیت واردات است. تفکری می گوید واردات انجام شود و رقابت ایجاد شود و قیمت ها انحصاری نشود و تفکری دیگر می گوید واردات ممنوع شود که کشور روی پای خود بایستد و مصرف گرا نشود. هر دو تجربه شده و قبل از سال 97 تجربه شد، چه دستاوردی برای ما داشت؟ ثمره اش این شد که تعدادی کالای لوکس خریدند و در خانه گذاشتند. اشتغال از بین رفت. صنعت از بین رفت. ذائقه مردم به سمت کالاهای کشورهای دیگر رفت و در آخر هم همان تولید کنندگان بازار ایران را رها کردند. دستاورد تفکر دیگری که ممنوعیت واردات را طلب کرد، اشتغال دهها هزار نفر بود. افزایش تولید داشتیم و بازار خود را تامین کردیم و جای بازار خارجی را پر کردیم. تحریم ها بی اثر و امنیت اقتصادی ایجاد شد و امکان صادرات و ارز آوری برای کشور ایجاد کردیم که اثر این تفکر است.

انحصار در بازار لوازم خانگی وجود ندارد!

غزنوی در پاسخ به انحصار در بازار به دلیل عدم واردات گفت: باید تعریفمان از انحصار را مشخص کنیم. اگر بازار در دست شرکت‌های محدودی باشد می‌توان گفت که بازار انحصار دارد اما در حال حاضر 1500تولیدکننده لوازم خانگی در کشور هستند و نمی‌توان گفت انحصاری در بازار وجود دارد. انحصار وقتی بوجود می آید که یک یا دو شرکت در بازار فعالیت کنند نه 1500 شرکت که از این تعداد 500 شرکت در حال حاضر فعالانه کار می کنند. انحصار وقتی بوجود می آید که تعداد تولید کنندگان کم باشد، حداقل 40 برند فعال در بازار وجود دارد و بقیه برند نیست و انحصار در این وضعیت بوجود نمی آید. این شرکت‌ها با هم در حال رقابت هستند. اما به طور کلی انحصار زمانی شکسته می‌شود که ما صادرات داشته باشیم. در این صورت مجبور می‌شویم کیفیت را افزایش دهیم. واردات محصول کامل به کشور منجر به کاهش کیفیت عمق داخل می‌شود. متأسفانه با واژه‌های "حق انتخاب مصرف کننده" و " گرانی لوازم خانگی داخلی نسبت به خارجی" نفوذ خارجی‌ها را افزایش داده اند.

غزنوی در ادامه تاکید کرد: می گویند واردات انجام شود تا رقابت ایجاد شود و کیفیت کالاها بالا رود! سال های گذشته چه اتفاقی افتاد که تولید کننده ما نتوانست تولید کند و نابود شد؟ بازار را با این تفکر گرفتند و بعد رها کردند و رفتند. تجربه ای که می گوید رقابت برای کیفیت باید باشد، همان شد که قبل از سال 97 بوجود آمد. آیا تولیدات داخل کیفیت اش بالا رفت؟ یا نتوانست کار کند و نابود شد؟.کیفیت کالاهای ما هم پایین آمد، چون کیفیت رابطه مستقیمی با تولید انبوه و میلیونی دارد.

فقط قطعات وارد کنیم

وی افزود: ما باید در باشگاه جهانی وارد شویم تا مجبور به بالا بردن کیفیت شویم، نه این که بازار را در انحصار تولیدکنندگان خارجی قرار دهیم. همین امروز محصولات ما به اروپا و آفریقا صادر می شود و در منطقه نیز صادرات داریم. یعنی کیفیت محصولات ما جهانی است و باید در این مسیر کیفیت محصولات خود را بالا ببریم. همچنین باید برای بهبود تولید و افزایش استقبال مصرف کنندگان از تولیدات داخلی استانداردهای کیفی را افزایش دهیم. از سوی دیگر نیز با بهبود تکنولوژی زمینه صادرات را فراهم کنیم.

غزنوی در آخر گفت: تولیدکننده ای که در حال حاضر سه شیفت کار می کند، باید برای ما ایرانی ها افتخار باشد. ما موافق سرمایه گذاری خارجی هستیم، اما فقط در حوزه قطعات و مواد اولیه ای که ما سرمایه گذاری نکرده ایم. به هیچ وجه موافق واردات محصولاتی که در ایران سرمایه گذاری شده است نیستیم، به جای واردات محصول کامل، سرمایه گذار خارجی باید در بخش قطعه سازی واردات داشته باشد. در حوزه‌هایی که به خودکفایی رسیده ایم نباید به هیچ وجه اجازه ورود سرمایه گذار خارجی را بدهیم.