مسکن پیش ساخته و سریع بهترین راه نجات مستاجران در ایران / ساخت و ساز باید صنعتی شود

مسکن پیش ساخته یکی از تکنولوژی های به روز تولید خانه در جهان است. در دهه های اخیر تکنولوژی مسکن پیش ساخته یا تولید سریع مسکن به دولت‌ ها و کشورهایی که با کمبود مسکن مواجه هستند کمک کرد تا بتوانند در صنعت ساختمان سازی یک تحول اساسی ایجاد کنند. کارخانه های مسکن پیش ساخته قادرند طی یک یا چند روز یک واحد مسکونی را نصب و احداث کنند. تکنولوژی مسکن پیش ساخته در جهان هم در زمان صرفه جویی می کند و هم از نظر هزینه ساخت، نصف ساخت سنتی سازی برآورد شده است. این تکنولوژی هم اکنون در کشورهای مختلف با تورمی که در بازار مسکن بوجود آمده است، توانسته کمک شایانی به حل مشکل مسکن در این جوامع کند. در کشور ما ایده و نام مسکن پیش ساخته، واحدهای مسکونی شهرک اکباتان تهران و ساخت شهرکی در اهواز را برای ما تداعی می کند. ایده ای که اگر دنبال می شد، شاید می توانست مشکل مسکن کشورمان را برای همیشه حل کند.

به گزارش اقتصادی رکنا، کاهش عرضه مسکن و بحران رشد قیمت مصالح ساختمانی از طرفی و افزایش تقاضا از طرف دیگر، کشور را با کمبود مسکن مواجه کرده است. یکی از مهمترین وعده های دولت سیزدهم ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال است. ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال یعنی به طور متوسط قرار است روزانه 2 هزار و 700 واحد مسکونی ساخته شود. به نظر می رسد با روش سنتی سازی مسکن همچنان این وعده محقق نشود و مانند وعده های دولت های قبل بر آمار نیاز مسکن انباشته و خانه دار کردن مردم را غیرممکن کند. زیرا یکی از مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد روش ساخت سنتی مسکن در کشور است که هم ساخت مسکن را زمانبر می کند و هم قیمت تمام شده را در طول ساخت افزایش می دهد. مساله مهم دیگر این است که همیشه آمار ساخت مسکن در کشور از آمار نیاز مسکن عقب است و نتوانسته تا به امروز نیاز جامعه را به روز کرده و برطرف کند. به نظر می رسد ساخت خانه های سریع و مسکن پیش ساخته می تواند در این برهه زمانی به کمک معضل کمبود مسکن در کشور بیاید. چون این روند ساختمان سازی هم بسیار زمانبر و طولانی است و در مدتی که خانه ها در حال ساخت تا زمان تحویل هستند، چندین بار به دلیل افزایش تورم و بالا رفتن قیمت زمین، مصالح، حقوق و دستمزد کارگر و عوامل اجرایی قیمت تمام شده مسکن را افزایش می دهد و هر سال خرید خانه را برای مردم غیرممکن تر می کند.

کارخانه ساخت خانه های پیش ساخته چندی پیش با حضور وزیر دفاع وقت و رئیس مجلس شورای اسلامی و تعدادی از نمایندگان مجلس در پاکدشت افتتاح شد. در این طرح گفته شده است که تمامی قطعات یک ساختمان از دیوارها، ستون‌ ها، لوله‌ گذاری، برق، سیستم حرارتی و برودتی در کارخانه تولید و در محل مورد نظر نصب می‌ شود و در نهایت یک ساختمان 12 طبقه به مساحت 10 هزار و 500 مترمربع ظرف مدت حداکثر 6 ماه تولید و نصب می‌ شود. این کارخانه در فاز اول هر ماه 2 بلوک 12طبقه تولید و 500 نفر در آن مشغول به کار می‌ باشند و سالانه 6 هزار واحد مسکونی تولید می‌کند. در تولید این ساختمان‌ ها اصول ایمنی رعایت شده و واحدهای تولیدی در برابر زلزله مقاوم می‌ باشند. به گفته مسوولان این کارخانه، عمر مفید این ساختمان‌ های احداثی، تا 100سال افزایش پیدا می‌ کند.

فرهاد بشیری، نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با رکنا معتقد است که استفاده از ظرفیت ها می تواند مشکل مسکن در کشور را حل کند:

بشیری که در مراسم افتتاح کارخانه ساخت خانه های پیش ساخته در پاکدشت حضور داشت و از نزدیک در جریان مراحل ساخت این کارخانه در محدوده حوزه نمایندگی خود بود، درخصوص این تکنولوژی خانه های پیش ساخته گفت: صنعت ساختمان سازی صنعت بسیار مهمی است که روز به روز پیشرفته تر می شود. در کشور ما در ارتباط با مسکن نیاز داریم که از همه بخش ها استفاده کنیم. چون بسیاری از مردم هنوز خانه دار نشده اند و به عبارتی هم باید از برنامه های شرایط جدید استفاده شود. این پروژه صنعتی سازی ساختمان در پاکدشت که با حضور رئیس مجلس، نمایندگان مجلس و وزیر دفاع وقت و همکاران دیگر برگزار شد، یک پروژه ارزشمندی است که ضرورت دارد به آن توجه شود. زیرا باتوجه به بلاهای طبیعی که در کشور ما وجود دارد، باید ساخت و سازهایی انجام شود که باکیفیت و با سازه های مقاوم  ساخته شود که کمتر به صنعت ساختمان سازی کشور آسیب برساند. همچنین باتوجه به مسئولیتی که بر دوش وزارت راه و شهرسازی است که قبول کردند که سالانه یک میلیون مسکن بسازند، بهره برداری از این شیوه ساخت می تواند مهم باشد.

شارلاتان ها و تروریست های اقتصادی خون مردم را می مکند

نماینده مردم پاکدشت در ادامه افزود: این کارخانه ای که در پاکدشت افتتاح شد، بسیار پیشرفته است و آمار و اطلاعاتی که دادند بسیار جالب بود. ما در این مسیر  باید تلاش کنیم، چون در حال حاضر کیفیت ساخت و سازهایی که در دنیا صورت می گیرد به حدی بالا است که برای یک تا دو قرن از آن بنا استفاده می شود. اما در کشور ما هر نسل به عبارتی 3 بار ساخت و ساز می کند و این به معنای نابود کردن ثروت کشور است. نباید ساخت و سازهایی انجام شود که هر 20 سال یک بار فرسوده شده و تخریب شود. در دنیا چند نسل از یک خانه استفاده می کنند. ولی در کشور ما یک نسل چند بار ساخت و ساز می کند و این خسارت محض است و امیدواریم پروژه های ارزشمند وزارت دفاع و تلاشی که وزارت راه و شهرسازی می کند و فرصتی که با تعیین آقای رستم قاسمی در راس وزارت راه و شهرسازی بوجود آمده است، از حداکثر ظرفیت ها استفاده و ساخت و سازهای سریع با کیفیت بالا بتواند مشکل مردم را در کوتاه مدت برطرف کند.

بشیری ادامه داد: لازمه کار تعامل است. تعامل یک جانبه نیست و باید یک کشور که متعلق به همه است همه وزارتخانه ها باید کمک کنند. وزارت صمت کمک کند که بازار مصالح مدیریت شود و باید به سرعت برنامه ریزی کنند و مصالح مورد نیاز را با کیفیت و قیمت مناسب تولید کنند که بتوانند در برنامه یک میلیون ساخت مسکن در سال با جدیت و کیفیت و با قیمت مناسب انجام شود. متاسفانه شارلاتانها و تروریست های اقتصادی که خون مردم را می مکند، از فرصت ها استفاده می کنند و باعث می شوند که بازار بهم بریزد. با وزرای اقتصادی صحبت شده که جلوی این افراد گرفته و تلاش کنند با کیفیت و قیمت مناسب مصالح تولید و مردم خانه دار شوند.

این نماینده مجلس در آخر درخصوص پروژه خانه های پیش ساخته گفت: بنا شده از زمین های دولتی استفاده شود و به نظر من این کار خوب با توجه به گذشته ای که آقای رستم قاسمی دارند فکر می کنم می توانند مشکل خانه دار شدن مردم را حل کنند، اما بعضی ها آمدند پروژه به این مهمی را بی اهمیت جلوه دادند. باید تلاش و کمک کرد و وظیفه دولت هم این است که مشکل مسکن مردم را برطرف کند تا مردم صاحب خانه شوند و امیدواریم همه وزارتخانه ها کمک کنند و از همه ظرفیت ها استفاده شود . میبینیم هیات دولت جدید ابتدا به استان خوزستان سفر کرد و مردم هم راضی هستند که ان شاالله دولت در این راستا با برنامه مشکلات مردم را دنبال کند. آقای رستم قاسمی یک نیروی توانمند هستند و با همت و اراده ای که دارند، امید است مشکل مسکن مردم حل شود.

حمیدرضا جباری، فعال حوزه مسکن در گفتگو با رکنا معتقد است که مشکل کمبود مسکن در کشور فقط به روش خانه های پیش ساخته و سریع حل می شود

جباری درخصوص تاریخچه خانه های پیش ساخته در ایران گفت: خانه های پیش ساخته در کشور دو مقطع زمانی داشته است. در مقطعی از زمان ما این تکنولوژی را از خارج وارد کردیم، مثل نمونه های شهرک اکباتان و شهرک های اهواز و دیگری بحث بومی سازی خانه های پیش ساخته است. برای اولین بار است  که در این مقطع که در دهه های اخیر شکل گرفته است توانستیم این تکنولوژی را کاملا بومی و بر مبنای خانه های ایرانی و اسلامی طراحی کنیم.

این فعال حوزه مسکن در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا ایده خانه های پیش ساخته در کشور پیگیری نشد؟ گفت: بعد از انقلاب و تغییر نظام و در دهه های مختلف کارشناسان و وزرای مختلف با نظرات متفاوت حوزه مسکن را اداره کردند و این شد که در حوزه مسکن چالش ها و نگرانی های مختلفی ایجاد شد. برای مثال در دولت قبل وزیری داشتیم که هیچ اعتقادی به تولید مسکن نداشت. اما در حال حاضر با روی کار آمدن دولت جدید قرار بر این شده است تا تولید یک میلیون مسکن را در سال داشته باشیم. امیدوار هستیم مشکل مسکن به شکل ریشه ای حل شود و این راهی ندارد جز این که ما به سمت صنعتی سازی و خانه های پیش ساخته برویم.

وی درباره مشکل کمبود مسکن در کشور افزود: مشکل کمبود مسکن مربوط به کل کشور است و تهران این موضوع را دامن زده است. امروز بیش از 2 میلیون مسکن به حالت فوری و اضطراری در کشور نیاز داریم. آقای رستم قاسمی در صدا و سیما اعلام کردند که 40 درصد ساکنین شهر تهران مستاجر هستند. ما باید برای این 40 درصد برنامه داشته باشیم و نیاز دارد که برنامه جهادی و عملیاتی در حوزه شهر تهران ایجاد شود. ما باید زمین های خالی شهرک های جدیدی که در اطراف تهران ساخته شده است را زودتر الحاق به بافت بگیریم و صنعتی سازی را در بافت فرسوده احیا کنیم. بافت فرسوده مستعد بحث صنعتی سازی و خانه های پیش ساخته است.

جباری درباره تامین مصالح و زمین خانه های پیش ساخته گفت: هم مصالح و هم زمین دولتی به اندازه کافی وجود دارد. ما در بحث تولید سیمان و میلگرد و حتی مشتقات مسکن هیچ مشکلی نداریم. در حال حاضر کشور سنگ گرانیت و سیمان صادر می کند و برای تامین مصالح ساخت یک میلیون مسکن در سال در کشور هیچ مشکلی نخواهیم داشت.

وی تاکید کرد: یکی از مواردی که دولت باید به آن توجه ویژه کند، بحث دریافت هزینه مجوز ساختمان است. دولت باید شهرداری ها را مجاب کند که هزینه مجوز ساخت مسکن در طرح ملی یک میلیون مسکن در سال را تا حدود زیادی کاهش و حتی رایگان کند. ما باید مردم را با آیتم های رایگان کردن مجوز و پایان کار تشویق کنیم که حتی خانه های بافت فرسوده را در معرض جواز قرار دهند و بتوانیم با این کار اقدام به ساخت مسکن کنیم.

این فعال حوزه مسکن درباره مزیت های صنعتی سازی نسبت به سنتی سازی گفت: از نظر زمان بیش از 70 درصد صرفه جویی داریم. در پروژه کارخانه خانه های پیش ساخته در پاکدشت ظرف 6 ماه 13 طبقه ساختمان ساخته می شود. در بحث صرفه جویی انرژی های مصرفی با توجه به عایق بودن سازه ها و بحث زلزله و خسارت های آن بیش از 75 درصد صرفه جویی اقتصادی داریم. مهمترین مساله دوام خانه های پیش ساخته است.به طور کلی عمر مفید بناهایی که با روش ساخت سنتی در کشور احداث شده اند بین 15 تا 20 سال تخمین زده می شود، ولی برای بحث صنعتی سازی این عدد را 60 سال برآورد کردیم. در مجموع اگر قرار باشد همه این موارد را بررسی کنیم می بینیم که صنعتی سازی نسبت به سنتی سازی بسیار جلوتر است.

وی در آخر گفت: درخصوص هزینه صنعتی سازی نسبت به سنتی سازی گفت: هزینه صنعتی سازی تا متری 10 میلیون تومان بالاتر برآورد شده است، اما وقتی زمین دولتی باشد و هزینه جواز ساخت و پایان کار رایگان شود، از هزینه تمام شده مسکن کم می کند. وقتی قیمت پایه زمین متری 30 میلیون تومان است و در صنعتی سازی این رقم وجود ندارد، هزینه ساخت به چشم نمی آید. باید با این روش هزینه صنعتی سازی را پوشش بدهیم.

بیت الله ستاریان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و کارشناس اقتصاد مسکن در گفتگو با رکنا ضمن انتقاد از روش سنتی سازی مسکن در کشور معتقد است که راه رسیدن به صنعت ساختمان سازی، پیاده شدن از اسب مرده است:

ستاریان در ابتدا گفت: خانه های پیش ساخته یک تکنولوژی است که ایران در دهه های گذشته، جزو اولین گروه کشورهایی بود که پیش قدم شد و آن را اجرا کرد. نمونه های مثل پروژه های اکباتان و اهواز و جاهای دیگر کشور و چند کارخانه مهم هم برای ساخت این خانه ها تشکیل شد. این خانه ها برای همان دوران است و در حال حاضر این تکنولوژی ها قدیمی شده است و تکنولوژی های بسیار جدید و مدرن وارد بازار شده است.

با برنامه هایی که داریم صنایع در ایران قابل رشد نیست

این کارشناس اقتصاد مسکن افزود: چرا ما تکنولوژی خانه های پیش ساخته نداریم؟ به همان دلیل که ما تکنولوژی خیلی از صنایع را نداریم. به همان دلیلی که صنعت خودروسازی ما دچار مشکل است و عقب افتاده است، صنایع دیگر ما نیز عقب افتاده است. صنعت پیش ساختگی ساختمان هم قهراً دچار این مشکل شده است. در این راستا چون می توانستیم سنتی هم بسازیم، ساخت سنتی ادامه پیدا کرد و تقریبا بخشی از نیازها را به صورت ساخت سنتی ادامه دادیم و ساخت تکنولوژیکی صنعتی متوقف شد. برای این که صنعت در ایران قابل رشد نیست. در وضعیت و ساختار اقتصادی که هم اکنون وجود دارد عوامل و برنامه های اقتصادی که داریم، در این برنامه ها صنعت ها قابل رشد نیستند. هرچند مواردی مانند صنعت نساجی که با افت همراه شد، با فشارهای سیستم بانکی این صنعت را راه اندازی کردیم. اما معلوم نیست که آن کارخانه دوباره چه زمانی دچار مشکل می شود که قطعا خواهد شد. صنعت یک قواعد و قوانین خاص خود را دارد که باید رشد پیدا کند. چنانچه صنعت نساجی ما جزو اولین صنعت نساجی دنیا بود و بهترین نساجی را ایران داشت، چه شد که این صنعت نابود شد؟ به همان دلیل که صنعت پیش ساختگی و صنعت ساختمان ما هم نابود شد و همینطور صنایع دیگر ما نابود شده است.

زیرساخت های لازم وجود ندارد

وی افزود: صنعت خانه های پیش ساخته مثل خودرو دارای قطعات بسیار زیادی است. قطعاً کارخانه های متعددی لازم دارد که بصورت زنجیره ای باهم کار کنند تا یک تولیدی داشته باشند و این تولید از همه نوع قطعات باهم هماهنگ باشد. به طوری که یک گروه بتوانند واحدهای ساختمانی را باهم و به سرعت در کارخانه تولید کنند . مثل تولید خودرو بی ام و که همه قطعات با هم هماهنگ است و نمی توانیم به جای فرمان بی ام و ، فرمان تویوتا را نصب کنیم. قطعات هر نوع ساختمان براساس یک استاندارد و ابعاد و اندازه و با کیفیت خاص تولید می شود. در صنعت ساختمان با این چنین مسائل روبه رو هستیم ، مضاف بر این که هیچ کدام از این کارخانه ها در حال حاضر در ایران وجود ندارد. این که یک کارخانه یک چیزی ابداع کند و بخشی از ساختمان را به صورت پیش ساخته تولید کند که بشود با قطعات موجود در بازار آن را هماهنگ کند ، امکان پذیر نیست و قطعا به مرور دچار ورشکستگی می شود. چون همه قطعات موجود در بازار قطعاتی است که برای ساخت سنتی، طراحی و تولید شده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: در دنیا وقتی حرف از پیش ساختگی گفته می شود، در مورد یک کتابچه ای صحبت می شود که تمام قطعات اعم از سازه ساختمان تا سفت کاری و جزئیات ساختمان همه در این هَندبوک وجود دارد و استانداردها هم وجود دارد. همه از یک طبقه تا 100 طبقه در این کتابچه موجود است. چنان کتابچه ای در ایران نداریم. سازه ای که پیش ساخته در کارخانه تولید کنیم، قدر مسلم این سازه حتما باید مطالعات و استانداردهای خاص خود را داشته باشد. نمونه هایی که در پاکدشت و پرند وجود دارد، پیش ساختگی نیست. تکنولوژی نوع ساخت است. مثلا به جای سازه ساختمان از یک فرم دیگر استفاده می کنند. به جای دیوار از یک جنس دیگر استفاده می کنند. این پیش ساختگی نیست. پیش ساختگی این است که در کارخانه همه قطعات تولید می شود و در عرض یک ماه در یک ساختمان 50 طبقه نصب می شود.

وی ادامه داد: نمونه های اکباتان و شهرک های اهواز داخل ایران ساخته می شد اما این تکنولوژی قدیمی است و برای 70 سال قبل است که کسی امروزه آن را نمی سازد. الان هم این تکنولوژی برای ساخت و راه اندازی کارخانه اصلا به صرفه نیست. تکنولوژی جدید خانه های پیش ساخته در ایران اصلا وجود ندارد. در حال حاضر کارخانه هایی در جهان وجود دارند که مثلاً لولای در و درهای خانه برای یک کارخانه است. تمام قطعات برای نوع مشخصی از ساختمان، طراحی و تولید شده است. همه قطعات باهم فیکس و مچ است. هیچ نیازی به اندازه گیری و موارد دیگر نیست. در متراژهای مختلف هم قابل توسعه است. از 50 تا 500 متری از یک طبقه تا 200 طبقه قابل توسعه است. همه این قطعات داخل کارخانه برای نوع مشخصی از ساختمان سازی طراحی شده است. همه قطعات باهمدیگر در تناسب و هماهنگی ساخته و طراحی شده است. همه به صورت پَک بسته بندی شده است و فقط باید نصب شود. می بینیم که یک ساختمان 100 طبقه طی چند ماه نصب می شود.

انبوه ساز در ایران نداریم

ستاریان افزود: در ایران مانند همه جای دنیا تولید ساختمان بین 95 تا 98 درصد دست بخش خصوصی است و چند درصد دست دولت است. ولی 98 درصدی که در کشورهای توسعه یافته دست بخش خصوصی است، تولیدکنندگان کلان است. در ایران تولیدکنندگان ساختمان، تولیدکنندگان خرد هستند. یعنی انبوه ساز در ایران نداریم و تولیدکنندگان انبوه ساز نداریم و به دست انبوه سازان ساختمان ها تولید نمی شود. مثلا کسی که 40 تا 100 هزار واحد مسکونی خودش دست بگیرد و بسازد و تولید کند و ساخت یک شهرک با همه خدمات را به عهده بگیرد، در ایران نداریم. تولید کننده های ایران نهایت 30 واحد تا 100 واحد تولید می کنند. در جایی که تولید کننده می خواهد 50 تا 100 هزار واحد تولید کند، قضیه بسیار متفاوت است. مانند کارخانه خودروسازی، که برای تولید 2 عدد ماشین از ابزار سنتی استفاده می کنیم، اما برای تولید یک میلیون خودرو قالب می زنیم و به تکنولوژی نوین و کارخانه سازی روی می آوریم. در آنجا تولید کننده ساختمان برای ساخت 100 هزار واحد به این ترتیب عمل نمی کند که زمین را تحویل بگیرد و کارگران را به زمین بیاورد و به صورت سنتی خانه سازی را شروع کند. قبل از شروع کار دو سال فکر می کند، همه مراحل را فنی می کند و استاندارد می کند. تا صدم میلیمتر دقت وجود دارد و بعد از طریق کارخانه شروع به ساخت 100 هزار واحد می کند.

مافیای مسکن تولیدکننده واقعی را قلع و قمع کرده است

وی ادامه داد: مقاومتی که در حال حاضر در مقابل تولید خانه های پیش ساخته در ایران وجود دارد، به دلیل تسلط نداشتن به جامعیت قضیه است. در بحث خانه های پیش ساخته هم مصالح، زمین و دیگر موارد مصرف خواهد شد. اما روی قاعده و قانون مصرف می شود و بجای این که در کارگاه و روی زمین مصرف شود، در کارخانه مصرف می شود. تعداد دست هایی که در ساختمان سازی وجود دارد در حال حاضر زیاد است و 95 درصدی که در ایران به تولید ساختمان مشغول هستند هر کدام 10 تا نهایت 50 واحد تولید می کنند. به همین دلیل تولید کننده ساختمان بسیار در کشور وجود دارد. که همه تولیدکننده خرد محسوب می شوند. اما وقتی تولیدکنندگان عمده مسکن 50 کارخانه باشند، هم باهم رقابت می کنند و هم تولیدهای خود را از نظر ابعاد و مسائل دیگر باهم هماهنگ می کنند. اما در حال حاضر در ایران چه کسی با چه کسی هماهنگ باشد؟ در جهان تولید کننده های ویلا یا کاخ بسیار کم هستند. اما عمده تولید کنندگان مسکن در دنیا تعداد معدودی کارخانه است. در ایران به دلیل وحشت از این که این آدم ها، آدم های توانمندی می شوند، مافیای مسکن همه این تولیدکنندگان را قلع و قمع کرده و دیگر اجازه نداده است کار کنند. در حالی که متوجه نبودیم که اینها هستند که در نهایت تکنولوژی ساختمان را توسعه می دهند. کسی که می خواهد 100 هزار واحد مسکونی تولید کند، یعنی یک دهم نیاز یک سال یک جامعه را تولید کند، این تولیدکننده با فکر کار می کند و می داند اگر در هر ساختمان یک کیسه سیمان کم مصرف کند می شود 100 هزار کیسه اما اگر کسی که می خواهد 10 واحد مسکونی تولید کند به این مسائل دیگر فکر نمی کند.

آقای رستم قاسمی با این شرایط هیچ کاری نمی تواند انجام دهد

ستاریان در پاسخ به این سوال که چه باید کرد، گفت: در حال حاضر با شرایط فعلی که در کلان اقتصاد ما حاکم است آقای رستم قاسمی هیچ کاری نمی تواند انجام دهد. این کار از توان یک وزارتخانه خارج است. یک کلمه گفته می شود مسکن، اما  اگر بخواهیم برای مسکن برنامه داشته باشیم، یعنی این که صنعت ساختمان نیمی از اقتصاد کشور در اختیار صنعت ساختمان است. در این صنعت ساختمان مسائل تجاری وجود دارد و مسائل فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی ، مطالعات زمین شناسی و جغرافیایی هم وجود دارد. همه بار نیمی از اقتصاد کشور با تمام زوایای گفته شده، بر دوش یک وزارتخانه آن هم در حوزه معاونت یک وزارتخانه گذاشته شده است. نیمی دیگر اقتصاد ما هم که دولتی است در حوزه نفت، طلا، گاز و معادن دیگر همه دولت یعنی تمام 19 وزارتخانه در اختیار آن بخش اقتصادی است و یک معاونت در اختیار نیمی دیگر از اقتصاد کشور است. یعنی 67 درصد مردم در صنایع وابسته به بخشی مهم از نیمی از اقتصاد کشور که بدون متولی در دولت است مشغول به کار هستند و کل 19 وزارتخانه برای 30 درصد جامعه ما کار می کند.

وی در ادامه گفت: مشکل اینجا پیدا می شود که آقای رستم قاسمی می گویند می خواهند مسکن بسازند. دولت ها در کل جهان بیش از 40 تا 50 هزار واحد نمی توانند مسکن تولید کنند، همه خانه ها را بخش خصوصی تولیدمی کند. برای این رقم ها چون ارقام بسیار بالایی مورد نیاز است کدام ابزار مالی در اقتصاد دولتی کار نمی کند، حدود 15 ابزار مالی لازم داریم که بتواند این اقتصاد و این مقدار از نقدینگی به گردش درآورد و بچرخاند. این ابزارهای مالی در اقتصاد فشل و به بن بست رسیده ما نمی تواند کار کند. برای هر یک میلیون واحد مسکونی به اندازه 4 واحد مسکونی باید هزینه کرد تا بتوانیم یک میلیون واحد مسکونی به دستمان برسد یعنی 4 هزار هزار میلیارد تومان این از نقدینگی کل کشور خارج است .اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم باید دست در اقتصاد کلان ببریم، اقتصاد کلان را دگرگون کنیم.

اقتصاد ما مانند یک اسب مرده است

ستاریان افزود: دولت های ما در گذشته از هر جناحی، هر کدام یک پتانسیل و نقاط ضعف و قوتی داشتند. دولت سیزدهم هم با نقاط ضعف و قوتی بر روی کار آمده است. هیچ کدام از این دولت ها اگر بخواهیم از نظر ضریب توانمندی بررسی کنیم، تفاوت چندانی باهم ندارند. یک ضرب المثل سرخپوستی می گوید از اسب مرده پیاده شوید، یعنی این که برای این اسب مرده با آمدن هر دولتی سوارکار و زین جدیدی آورده است. غافل از این که این اسب مرده است و اگر قرار است برای این اقتصاد کاری انجام دهیم، باید اسب را عوض کنیم و از اسب مرده پیاده شویم و سوار یک اسب زنده شویم.

وی در آخر تاکید کرد: ساختار کلی اقتصاد و اقتصاد کلان ما مانند یک اسب مرده است. ما فقط سوارکار عوض می کنیم. وقتی اقتصاد کلی ما مرده است و از بین رفته است هرچه سوارکار عوض کنیم حرکت نمی کند و شکست می خورد. اگر آقای رئیسی بخواهند کاری کنند باید دست به اصلاحات ساختاری بزنند و کلیت ساختار اقتصادی را دگرگون کنند. در غیر این صورت فایده ای ندارد، نمی شود یک دولت هم تاجر باشد هم تولید کننده باشد و هم دولت باشد. ما رای دادیم که حاکمیت سیاسی و امنیتی خود را انتخاب کنیم، نه این که تاجر و تولید کننده انتخاب کنیم. دولت باید اقتصاد را بطور کامل از خود جدا کند، به عنوان حاکمیت سیاسی و امنیتی و همان دلیلی که مردم رای دادند و فقط این وظیفه را برعهده بگیرد و مابقی را به مردم واگذار کند.

مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاورین املاک، در گفتگو با رکنا معتقد است رستم قاسمی با وزارت دفاع می تواند مشکل ساخت مسکن را حل کند:

قلی خسروی ضمن بیان این که قانون خانه های خالی بر قیمت اجاره هیچ تاثیری نداشته است، گفت: وقتی برای افزایش سالانه اجاره خانه ها نرخ تعیین می کنند و می گویند 25 درصد ، نرخ اجاره را از 55 تا 60 درصد در نظر بگیرید. این قانون طبیعت است که وقتی دولت نرخ گذاری می کند قیمت ها در بازار بیش از آن افزایش می یابد. همان روز اول که اعلام کردند 25 درصد افزایش یابد از جوادیه، راه آهن، میدان شوش و افسریه به ما گفتند 18 درصد توافق کردیم. اما با دخالت ستاد کرونا و آمار غلطی که وزارت راه در اختیار ستاد قرار داده بود، گفتند 25 درصد افزایش یابد که هیچ جای دنیا تا به امروز این نرخ گذاری را انجام ندادند.

وی درباره مشکل ساخت مسکن در کشور گفت: وزارت دفاع به یک تکنولوژی رسیده است و در تلویزیون هم اعلام کردند که 15 طبقه را در کمترین زمان تحویل می دهیم. اگر این تکنولوژی تقویت شود به طور حتم 5 میلیون کسری خانه را در سریعترین زمان ممکن می توانیم حل کنیم. در حال حاضر ما سنتی ساز هستیم. اگر صنعتی ساز شویم، که در حال حاضر وزارت دفاع آمده این تکنولوژی را به دست گرفته است، می توانیم حداقل سرعت ساختمان سازی و کمبود افت پول را حل کنیم. ضمن این که وزارت دفاع از زمین دولتی استفاده می کند و تنها پول ساخت را از مردم می گیرد. این حرکت و پیشرفت بسیار خوب است و در صورتی که تقویت بشود می توانیم 5 میلیون خانه ای که کم داریم را جبران کنیم.

استقبال انبوه سازان از صنعتی سازی ساختمان

قلی خسروی در آخر درباره مقاومت انبوه سازان برای روی آوردن به صنعت ساختمان سازی گفت: اتفاقا انبوه سازان خیلی دوست دارند که به سمت صنعتی سازی برویم. بساز و بفروش ها هم ترجیح می دهند که صنعتی سازی شود. چون به دلیل زمان و طولانی شدن پروژه ها افت پول پیدا می کنند و زمان را از دست می دهند. باید سرعت ساخت و ساز افزایش و تکنولوژی بالاتر رود. این که آقای رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با توانمندی هایی که من در ایشان سراغ دارم و قبلا وزیر نفت بودند و کارهایی کردند که خیلی از این کارها را مردم نمی دانند، می دانم توانایی خوبی دارند و من امیدوارم که صنعت ساخت را صنعتی سازی و جوابگوی  سریع کمبود مسکن در بازار باشد.

جمشید برزگر، رئیس هیئت مدیره کانون سراسری انجمن انبوه‌ سازان کشور معتقد است که صنعت خانه های پیش ساخته باید در کشور بومی شود:

برزگر در آغاز گفت: خانه های پیش ساخته مربوط به قرن بیستم است. از زمان اتحاد جماهیر شوروی این طرح آغاز شد. البته شهرک اکباتان محصول فرانسوی ها بود که بسیار بهتر عمل کردند. این خانه ها در تبریز هم وجود دارد که از نظر کیفیت بسیار بالا است. تمام کشورهایی که از شوروی سابق جدا شدند تقریبا از این تکنولوژی استفاده کردند، اما مردم ما نمی پسندند. هم اکنون در تبریز همان خانه ها را تخریب می کنند. این خانه ها از طرف مردم استقبال زیادی نمی شود و باید با تغییرات اساسی و الگوی فرهنگ ایرانی این خانه های پیش ساخته، در ایران اجرا شود.باید طراحی و ابعاد  این خانه های پیش ساخته با فرهنگ و زندگی ایرانیان هماهنگ شود. چون با فرهنگ ما بسیار متفاوت است و مورد پسند مردم ایران نیست.

اگر خرد جمعی باشد مشکل مسکن حل می شود

وی ادامه داد: در بحث خانه های پیش ساخته باید مساله زمین و نقشه مشخص شود. اما در کل در بحث خانه سازی ما می توانیم کمتر از مدت خانه های پیش ساخته خانه بسازیم، اگر امور پروانه و پرداخت تسهیلات آسان تر شود. ما در بهترین شرایط یک تفاهمنامه سراسری با آقای نیکزاد امضا کردیم تا یک میلیون و 200 هزار واحد مسکن مهر بسازیم و توانستیم در 18 ماه تحویل دهیم و این تجربه را داشتیم. همان زمان به آقای نیکزاد گفتم که می توانیم. اما گفتم که باید نقاط ضعف و قوت مسکن مهر را هم یادآوری کنیم. ساخت این خانه ها بهترین الگو برای ما است. من همان زمان گفتم بالای 6 طبقه نرویم ولی الان بیش از 15 طبقه هم در پردیس ساخته اند در قالب تونلی که از طرح های منسوخ ساختمان سازی است. ما نباید به دنبال تکنولوژی های منسوخ برویم. ما باید تکنولوژی نو و جدید بیاوریم و می توانیم از پیشرفته ترین این تکنولوژی ها استفاده کنیم. در خود تهران بروید و خانه های پیش ساخته را پیدا کنید و ببینید واقعا می توان در این خانه ها زندگی کرد؟

40 درصد مستاجر و 3 میلیون کمبود خانه داریم

رئیس هیئت مدیره کانون سراسری انجمن انبوه سازان کشور در آخر گفت: ما درخواست ملاقات با آقای رستم قاسمی دادیم و می خواهیم کمک کنیم و نقاط نظر همدیگر را بشنویم، امیدواریم موفق باشند. ما هم کمک می کنیم در جهت تولید مسکن و هر چه در توان داریم هم می گذاریم. ولی من معتقدم باید ابتدا موضوع آسیب شناسی شود و نظر بخش خصوصی در حوزه ساخت و ساز را هم جویا شوند. چندین بار با آقایان جهانگیری، اسلامی و نهاوندیان صحبت کردیم، اما گوش نکردند. بعد از ملاقات با آقای قاسمی راهکارها را ارائه می کنیم و برنامه آقای قاسمی را هم می شنویم. ببینیم آیا می توانیم سالیانه یک میلیون خانه بسازیم و مشکل 40 درصد مستاجر و 3 میلیون مردمی که خانه ندارند و در صف خانه هستند را حل کرد. به نظر من می توان حل کرد اگر خرد جمعی وجود داشته باشد.