مزایای دفع فاضلاب شهری چیست؟ / مدیرعامل آبفای استان تهران پاسخ داد

به گزارش رکنا، محسن اردکانی، مدیرعامل آبفای استان تهران امروز دوشنبه 21 آبان ماه 1403 در نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار رکنا درخصوص کارمزد 70 درصدی دفع فاضلاب مشترکان خانگی در قبض آب گفت: شرکت آب و فاضلاب یک نهاد دولتی نیست و یک نهاد عمومی غیردولتی است. دولت کمک هایی را در برخی پروژه های محدود به شرکت آب و فاضلاب می کند اما شرکت آب و فاضلاب باید بابت خدماتی که ارائه می دهد، هزینه آن را از مشترکین بگیرد.

اردکانی افزود: شرکت آب و فاضلاب دو خدمت آب و دفع فاضلاب را به مشترکین ارائه می دهد و مشترکینی که هنوز شبکه فاضلاب آنها نصب نشده، فقط باید بابت خدمات آب هزینه پرداخت کنند. اگر درب منزل سیفون دفع فاضلاب نصب شود، طبق قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب داشتن انشعاب آب و فاضلاب لازم و ملزوم یکدیگرند و کلیه مالکان املاک واقع در محدوده طرح جمع‌ آوری و دفع فاضلاب مکلفند‌ ظرف مدتی که دستگاه ها و شرکت های آب و فاضلاب اخطار یا اعلان می‌ نمایند تقاضای نصب انشعاب فاضلاب ملک خود را به مرجع مربوط تسلیم و‌ هزینه آن را پرداخت نمایند والا شرکت های آب و فاضلاب مجاز به قطع آب این گونه املاک خواهند بود.

وی گفت: برقراری مجدد آب موکول به درخواست نصب ‌انشعاب فاضلاب و پرداخت هزینه آن می‌ باشد. پس وقتی شرکت آب و فاضلاب خدمت دوم را ارائه کند 70 درصد به قبض افزوده می شود والا فاضلاب وارد چاه های جذبی شده و مشترکین باید هزینه های بسیار بیشتری را برای تخلیه چاه های جذبی پرداخت می کردند.

مدیرعامل آبفای استان تهران در پاسخ به این سوال رکنا که آیا کمک های بین المللی به شرکت آب و فاضلاب استان تهران می شود؟ گفت: این کمک ها بلاعوض نیست. برای نمونه در گذشته بانک جهانی و بانک توسعه اسلامی که ایران سهامدار این دو بانک است، وجوهی را در قالب وام در اختیار شرکت آب و فاضلاب استان تهران قرار دادند و این وام ها بازپرداخت شدند.

وی در پاسخ به این سوال رکنا که چند تصفیه خانه فاضلاب در استان تهران است؟ گفت: در حال حاضر 31 تصفیه خانه فاضلاب در استان تهران است که 6 تصفیه خانه در سال جاری و در مرحله بعد 10 تصفیه خانه و تا پایان برنامه هفتم توسعه 8 تصفیه خانه دیگر اضافه می شود و در مجموع به 55 تصفیه خانه می رسد. در حال حاضر 547 میلیون متر مکعب پساب تولید می شود و تا پایان امسال 113 میلیون متر مکعب و تا پایان برنامه هفتم توسعه به 947 میلیون متر مکعب می رسد که پساب تولیدی به قیمت نازل به کشاورزان و به قیمت بالاتر به صنایع عرضه می شود.

هشدار نسبت به افزایش مصرف آب ناشی از تراکم جمعیتی در تهران

محسن اردکانی در ادامه نشست خبری با اشاره به ناترازی منابع تامین و مصرف آب و بارگذاری بی‌رویه جمعیت در این استان، اظهار داشت: رئیس‌جمهوری محترم به محدودیت منابع آبی در پایتخت واقف بوده و بارها در سخنان خود به این موضوع اشاره کرده اند. وی افزایش مصرف آب ناشی از تراکم جمعیتی را یک هشدار دانست که نیازمند توجه ویژه و بازنگری در سیاست‌های کلان است.

وی با  بیان اینکه در سال گذشته با اقدام‌های انجام شده در 24 ماه گذشته، تامین آب شهروندان با وجود تنش کم‌آبی و خشکسالی‌های پیاپی با مشکل مواجه نشده است، خاطر نشان کرد: در یک سال آبی ۱.۵ میلیارد مترمکعب آب شرب برای مصارف شرب استان تهران نیاز است که به لطف خدا و تلاش شبانه‌روزی همکاران، توانسته‌ایم ناترازی بین منابع و مصارف را به جامعه منتقل نکنیم به‌گونه‌ای که حتی در فصل گرم سال گذشته، تامین آب یک خانه نیز در استان و شهر تهران با مشکل مواجه نشد و این در حالی است که همچنان در خشکسالی به سر می‌بریم و میزان بارندگی در پاییز امسال نیز این وضعیت را تایید می‌کند.

وی به رشد 38 درصدی مشترکان متقاضی انشعاب آب طی 10 سال گذشته و ناترازی منابع با میزان مصرف اشاره کرد و گفت: برای پوشش این ناترازی، اقدام‌های گسترده‌ای انجام داده‌ایم، از جمله ارتقای تصفیه‌خانه ششم به ظرفیت ۲.۵ مترمکعب بر ثانیه، احداث ایستگاه پمپاژ با ظرفیت ۱۵۰۰ لیتر بر ثانیه، احداث ایستگاه پمپاژ محمدیه با ظرفیت ۲۲۰۰ لیتر بر ثانیه، بهره‌برداری از چاه‌های خصوصی و دولتی با کیفیت شرب، احیا و بهسازی چاه‌ها، حفر چاه‌های جدید و استفاده از آب‌ یکی از مسیل‌های جنوبی کوه‌های البرز که پس از تصفیه به شبکه آبرسانی منتقل شده‌اند.

وی تصریح کرد: این اقدام‌ها موجب شد ۱۰ هزار لیتر بر ثانیه به ذخایر آبی شهر تهران اضافه شود، اما همچنان به دلیل خشکسالی‌های چندساله اخیر حدود ۵۶۰۰ لیتر از منابع تامین خود را از دست داده‌ایم.

مدیرعامل آبفای استان تهران تاکید کرد: تکمیل خط انتقال قمر بنی‌هاشم در گستره شهر تهران به طول ۱۷۰ کیلومتر از جمله اقدام‌های مهم دیگری است که تاکنون ۱۳۵ کیلومتر آن به پایان رسیده است و تا پایان سال ۱۰ کیلومتر دیگر تکمیل می‌شود.

به‌گفته وی، این خط امکان انتقال و مدیریت آب از تصفیه‌خانه‌ها و مخازن به تمام نقاط تهران را فراهم می‌کند ضمن آنکه توسعه سامانه تله‌متری یا اسکادا نیز در دست انجام است.

وی از آغاز بهره‌برداری از ۲۵ هزارمیلیارد تومان پروژه جدید این شرکت تا پایان امسال خبر داد و گفت: امسال ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پروژه در بخش آب و ۱۳هزار ۵۰۰ میلیارد تومان پروژه جدید در بخش فاضلاب به بهره‌برداری خواهد رسید.

اردکانی سپس با تشریح وضعیت منابع سطحی آب تهران در سال‌های اخیر، افزود: بیشترین حجم آب ذخیره شده طی پنج سال گذشته در شهریور ماه در سدهای تهران در سال ۱۳۹۸ با ۹۱۹ میلیون مترمکعب بوده و در سال‌های بعد به ترتیب در سال ۱۳۹۹ به ۸۱۶ میلیون مترمکعب، در سال ۱۴۰۰ به ۵۰۳ میلیون مترمکعب، در سال ۱۴۰۱ به ۴۱۴ میلیون مترمکعب و در سال ۱۴۰۲ به ۴۰۲ میلیون مترمکعب رسیده است.

وی با قدردانی از رسانه‌ها برای همراهی در مدیریت مصرف آب، گفت: امسال توانستیم حدود ۲۵ میلیون مترمکعب آب را از طریق مدیریت مصرف کنترل کنیم و با مصوبه شورای مدیریت بحران استانداری، دستگاه‌های اجرایی مستقر در تهران موظف به کاهش ۲۵ درصدی مصرف خود شدند.

وی اظهار داشت: در حال حاضر، مشترکان آب تهرانی به سه دسته تقسیم می‌شوند: مشترکان خوش‌مصرف که تا ۱۲ مترمکعب در ماه آب مصرف می‌کنند و ۳۳ درصد مشترکان را تشکیل می‌دهند؛ پرمصرف که بین ۱۲ تا ۲۴ مترمکعب مصرف دارند و ۶۲ درصد مشترکان را شامل می‌شوند؛ و بدمصرف که بیش از دو برابر الگو مصرف می‌کنند و ۵ درصد مشترکان را تشکیل می‌دهند، که این رقم در گذشته ۸ درصد بود.

اردکانی بر لزوم فرهنگ‌سازی‌ جهت مدیریت صحیح مصرف تاکید کرد و افزود: استان تهران در یک اقلیم نیمه‌خشک با حداکثر بارندگی ۲۸۰ میلی‌متر در سال های نرمال قرار دارد، این در حالی است که مصرف آب یک شهروند تهرانی به طور متوسط ۲۵۰ لیتر در شبانه‌روز است و اگر مصرف شهروندان ۲۰ درصد کاهش یابد و به ۲۰۰ لیتر در شبانه‌روز برسد، مشکلات تامین آب رفع خواهد شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران سپس به برنامه‌های پیش رو برای افزایش ظرفیت تامین آب در این استان اشاره کرد و گفت: برای تامین ۶۰ هزار لیتر بر ثانیه ظرفیت جدید آب، طرح‌هایی به صورت کوتاه‌مدت در دست اجرا است و همچنین در میان مدت ‌و بلندمدت طرح هایی از جمله علاج‌بخشی سد لار و جایگزینی خط انتقال آب از سد طالقان و نیز طرح‌های متعددی دیگری در حوزه تامین و توزیع آب در غرب و جنوب استان شامل تکمیل خط انتقال پیرامونی شهر تهران موسوم به طرح قمر بنی هاشم و پروژه‌های تصفیه‌خانه‌های جدید مانند فاز دوم تصفیه‌خانه پنجم و تصفیه‌خانه شهر پردیس در دست اجراست که به بهبود وضعیت آب تهران کمک خواهد کرد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در ادامه این نشست خبری، اظهار داشت: براساس قانون برنامه هفتم توسعه، شهرداری‌ها مکلف هستند در مواردی که امکان استفاده از پساب برای آبیاری فضای سبز وجود دارد، از این منبع استفاده کنند.

در حال حاضر در استان تهران ۵۵۰ میلیون مترمکعب پساب قابل استفاده برای بخش‌های صنایع، فضای سبز و کشاورزی تولید می‌شود که فرصتی ارزشمند به عنوان یک منبع پایدار تامین آب به شمار می‌رود.

وی افزود: در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و برنامه هفتم توسعه، جایگزینی آب‌های متعارف با آب‌های نامتعارف ازجمله پساب مطرح شده است و شرکت آب و فاضلاب استان تهران آمادگی دارد پساب تولیدی را در اختیار تمامی صنایع فعال در گستره استان تهران که متقاضی این منبع هستند، قرار دهد. این موضوع توسط قانون‌گذار نیز تکلیف شده و صنایعی که از منابع آب چاه استفاده می‌کنند، موظف هستند طی یک دوره سه‌ماهه، پساب را جایگزین کنند و ما بدون هیچ‌گونه محدودیتی آماده تامین پساب مورد نیاز صنایع هستیم.

وی درباره پروژه‌های فاضلاب استان تهران بیان کرد: در حال حاضر، ۹۰ درصد خطوط انتقال و جمع آوری فاضلاب در شهر تهران به اتمام رسیده است و در بخش تصفیه‌خانه‌ها، سالانه ۴۵۶ میلیون مترمکعب پساب در شهر تهران و ۹۱ میلیون مترمکعب در سایر شهرهای استان تولید می‌شود که درمجموع ۵۴۷ میلیون مترمکعب است ضمن آنکه ۳۱ تصفیه‌خانه فاضلاب در دست بهره برداری داریم و۶ تصفیه‌خانه تا پایان امسال به مدار بهره‌برداری می‌رسد و هدف این است که تا پایان برنامه هفتم توسعه، ۹۴۱ میلیون مترمکعب پساب در استان تهران تولید شود.

اردکانی درباره الزام برنامه هفتم توسعه به استفاده صنایع از پساب، اعلام کرد: شناسایی صنایع برای تخصیص پساب آغاز شده است و از طرفی، صنایع باید زمان کافی برای ایجاد زیرساخت‌های لازم را داشته باشند که پس از آماده شدن شرایط، قانون‌گذار مشوق‌هایی در نظر گرفته است تا همکاری صنایع افزایش یابد؛ اگرچه تاکنون همکاری خوبی نیز بین صنایع و وزارت نیرو وجود داشته است.

وی افزود: در حال حاضر ظرفیت استفاده از ۱۹۰ میلیون مترمکعب پساب وجود دارد که می‌تواند در اختیار صنایع استان قرار گیرد. او همچنین از مذاکره و قراردادهایی با برخی صنایع ازجمله شرکت شهرک‌های صنعتی تهران خبر داد و این همکاری را امیدوارکننده دانست.

اردکانی سپس در پاسخ به پرسشی درباره فرونشست‌های مکرر ناشی از برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی، اعلام کرد: به دلیل رشد چشمگیر برداشت آب‌های زیرزمینی نسبت به آب‌های سطحی در سال‌های اخیر، لازم است با آبخیزداری و آبخوان‌داری و تغذیه آب به ذخایر زیرزمینی، به بهبود وضعیت کمک کنیم.

به‌گفته وی، استفاده از پساب و اصلاح الگوی کشت می‌تواند به طور قابل توجهی به تقویت سفره‌های زیرزمینی کمک  می کند ضمن آنکه راهکارهایی نظیر تکمیل خط دوم انتقال آب طالقان و طرح علاج‌بخشی سد لار به‌عنوان برنامه‌های بلندمدت در نظر گرفته شده‌اند تا با افزایش منابع آب‌های سطحی، برداشت از آب‌های زیرزمینی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد.

مدیرعامل شرکت آبفای تهران درباره وضعیت فرسودگی تجهیزات و شبکه آب، بیان کرد: شبکه آب تهران حدود 70 سال قدمت دارد و نوسازی شبکه همواره در دستورکار شرکت قرار دارد به‌گونه‌ای که عملیات تامین و نگهداری به‌صورت مستمر انجام می‌شود.

وی افزود: در زمینه هدررفت آب با دو نوع هدررفت مواجه هستیم؛ «هدررفت ظاهری» ازجمله انشعاب‌های غیرمجاز، خطاهای ابزارهای اندازه‌گیری و حوادث که 11 درصد را شامل می‌شود و «هدررفت واقعی» که این بخش نیز 11 درصد از هدررفت را دربر می‌گیرد و به طور کلی، 22 درصد هدررفت آب در تهران وجود دارد.

وی تصریح کرد: کاهش میزان هدررفت در شبکه آب تهران نیازمند عزم جدی است. اردکانی سپس گفت: نصب لوازم کاهنده مصرف آب باید در ساختمان‌ها به‌صورت فراگیر اجرا شود و نهادهای اجرایی موظف به استفاده از این تجهیزات شوند ضمن آنکه در بخش خانگی، در صورت تمایل مشترکان، آمادگی لازم برای همکاری و ارائه خدمات مرتبط را داریم.

مدیرعامل شرکت آبفای استان تهران سپس درباره کیفیت آب تهران اظهار کرد: در تهران مخازن کافی برای ذخیره آب داریم و این مخازن اجازه می‌دهند که آب‌های سطحی و زیرزمینی به‌طور کامل با هم مخلوط شوند، بنابراین کیفیت وگوارایی آب در تمامی نقاط شهر در سطح استاندارد بالایی قرار دارد و با داشتن 38 ایستگاه آزمایشگاهی در سطح شهر، روزانه صدها آزمایش و نمونه‌برداری انجام می‌دهیم.

وی افزود: علاوه بر این، سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت هم‌زمان آزمایش‌ مستقلی درباره کیفیت آب تهران انجام و بر این موضوع نظارت دارند و بدین ترتیب، می‌توان با اطمینان گفت که کیفیت آب تهران بصورت کاملا استاندارد عرضه می شود. اردکانی نخستین رسالت شرکت آبفای استان تهران را جلب رضایت مردم خواند و گفت: همواره تلاش می‌کنیم این رضایت به حداکثر برسد اما برای درازمدت و رسیدن به توسعه پایدار نیاز است که برنامه‌های مدون و به‌صرفه تدوین و اجرا شوند.

به‌گفته وی، این نکته که هر شهروند تهرانی در شبانه‌روز حدود 250 لیتر آب مصرف می‌کند، یک هشدار است و نیاز است شهروندان حدود 20 تا 25 درصد این میزان را با صرفه‌جویی کاهش دهند.

اردکانی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره تعرفه پسال برای صنایع، گفت: با توجه به قیمت‌گذاری انجام شده در سال گذشته، ارزش هر مترمکعب پساب برای استفاده صنایع با قیمت پایه سال ۱۴۰۲حدپد20 هزار تومان تعیین شده است که البته این مبلغ با توجه به تورم تغییر می‌یابد و این در حالی است که اگر صنعتی امکان استفاده از پساب داشته باشد اما از آن بهره نبرد، قیمت آب مصرفی آن با افزایش قیمت بسیار زیادی مواجه خواهد شد.

وی تصریح کرد: صنایع باید در نظر داشته باشند که پایدارترین منبع آبی برای آنان «پساب» است و حتی چاه هم ممکن است روزی خشک شود اما پساب همیشگی بوده و این نکته بسیار مهمی برای صنایع است.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، در پایان با قدردانی از حضور خبرنگاران و همراهی آنان با این شرکت، تأکید کرد: همکاری گسترده‌تر بین صنعت آب وفاضلاب با رسانه‌ها بسیار ضروری است و اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی به منظور آموزش همگانی و دستیابی به سازگاری با شرایط خاص آب کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و بنابراین، نیاز است تا تعامل متقابلی میان شرکت و رسانه‌ها شکل گیرد و ارتباط موثری با مردم برقرار شود تا در نهایت به بهبود شرایط هرچه بیشتردر حوزه آب دست یابیم.