35 سد بدون توجه به مسائل اقلیمی و تبعات در بودجه 1402 ردیف بودجه دارند/ بیشتر در لرستان و کردستان /دو سوم آب پشت سدها تبخیر می شود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، نزدیک به 35 سد کشور در قانون بودجه سال 1402 دارای ردیف بودجه هستند که بیش از 10 مورد آنها در دو استان کردستان و لرستان قرار دارد. این سدها در اغلب موارد با اهداف تامین آب کشاورزی و شرب ساخته شده اند و عمدتا بدون توجه به مسائل اقلیمی و زیست محیطی که می تواند تبعاتی را در بلند مدت متوجه این مناطق بکند.

نزدیک به 360 سد بعد از انقلاب در کشور ساخته شده است و عمده آنها فارغ از رفع نیاز مردمان محلی در حوزه کشاورزی و آب شرب فجایع جبران ناپذیری از جمله خشک شدن دریاچه ارومیه و تالاب های مهم در جنوب کشور را به دنبال داشته است که عدم مدیریت آنها می تواند کشاورزی در شمالغربی کشور و تنفس در جنوب و مرکز کشور را برای مردم سخت و دشوار کند.

صالح قاسمی پژوهشگر جمعیت که در مطالعه ای به رابطه بین نیازهای آب شرب و افزایش جمعیت در کشور پرداخته است در گفتگو با خبرنگار رکنا افزود: توجه ما به سد سازی در کشور از زمانی آغاز شد که جمعیت کشور بعد از دهه 40 و با گسترش شهرنشینی و توسعه بهداشت عمومی وارد یک رشد جدی شد.

وی با اشاره به اینکه بعد از این زمان راهبرد سنتی ایران که یک اقلیمی گرم و خشک محسوب می شود از حفظ منابع آب در زیر زمین از جمله قنات ها و چاه ها تغییر پیدا کرد، بیان داشت: حفظ منابع آب در ایران که یک اقلیم گرم و خشک است در منابع زیرزمینی راهبرد درستی بود زیرا از تبخیر آن جلوگیری می کند

قاسمی اضافه کرد: این راهبرد وقتی تبدیل به سدسازی و حفظ منابع آب در روی زمین می شود ما ناخواسته آن را در معرض تبخیر قرار می دهیم و این باعث تبخیر بیش از دو سوم منابع آبی می شود و بحرانی که ما با آن روبه رو هستیم را دوچندان می کند.

جمعیت ایران با مشکل جدی سوء مدیریت منابع آب روبه رو است

این پژوهشگر حوزه جمعیت معتقد است جمعیت فعلی ایران با مشکل کمبود آب شرب برای مصرف شهروندانش مواجه نیست بلکه با مشکل جدی تری به نام سوء مدیریت منابع آب روبه رو است که متاسفانه نهادهایی مانند وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی ناخواسته بله آنها دامن می زنند.

بحران هدر رفت و پرتی آب در ایران

محمود یزدانی، کارشناس مسائل آب نیز در گفتگو با خبرنگار رکنا تصریح کرد: تمام دغدغه افرادی که در خصوص مسائل و مشکلاتی که پیرامون مسائل آب مطرح می شود و از جمله دغدغه من و شما حول میزان مصرف آب شرب شهری است که حدود 5 درصد میزان مصرف آب را شکل می هد در حالیکه ما با ارقام قابل توجهی در خصوص هدر رفت در سیستم آبرسانی یا پرتی آب روبه روهستیم.

وی با اشاره به اینکه روی صحبت ما با مسوولان وزارت نیرو است و سوال ما از آنها این است که چرا جلوی هدررفت آب در سیستم های انتقال آب به شهرها را نمی گیرند، گفت: با همین صرفه جویی می توان بخش بزرگی از نیازهای آب شرب در کشور را تامین کرد.

این کارشناس مسایل آب بیان کرد: سدسازی در استان های مختلف کشور بدون انجام مطالعه و یا گاها بدون توجه به هشدارهای مطالعاتی که انجام شده می تواند اقلیم و زیست بوم کشور را تهدید کند و باعث ایجاد تجربیات نامناسبی از جمله خشک شدن دریاچه ارومیه شود.

یزدانی با تاکید بر اینکه حتما باید طرح های مطالعاتی این 35 سد ردیف دار کشور مورد بررسی قرار گیرد تا بعد در مورد مفید یا مضر بودن آنها اظهار نظر کرد، ادامه داد: ما باید جوانب زیست محیطی را در تمامی طرح های عمرانی به ویژه طرح هایی که به صورت مستقیم و اثرات جدی بر طبیعت دارند، در نظر بگیریم.

سد سازی دیگر در برنامه توسعه جهان نیست

به گزارش رکنا سد سازی دیگر در برنامه توسعه بسیاری از کشورها جای ندارد زیرا تحقیقات جدید نشانگر این است که سد سازی نه تنها توسعه را گسترش نمی دهد که موجبات خسارت های جدی به کشورها است. در چند ماه گذشته کارشناسان از فجایعی که آبگیری سدچشمیر برای کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان می تواند به دنبال داشته باشد بیشتر سخن گفتند اما مسوولان نه تنها توجهی به آنها نداشتند بلکه در اقدامی خارج از عرف استاندار کهگیلویه و بویراحمد در برابر اظهارنظر کارشناسان و پژوهشگران محیط زیست گفت: "عده‌ای بیمار، عده‌ای معاند و عده‌ای حقوق بگیر درباره سد حرف می‌زنند و تنها وزارت نیرو حق دارد پیرامون سد چم‌شیر اظهارنظر کند!"