یادداشت؛
هشتگ فمنیست و کنشگری / دفاع از حقوق زنان در فضای مجازی جهان
یادداشت: کیمیا توپچی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه تهران - این یادداشت برداشتی از Hashtag Feminism: Activism or Slacktivism است.
« هشتگ فمینیسم »: در آخرین مناظره مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری 2016، جمهوری خواه رقیب حزب، دونالد جی. ترامپ با رقیب خود یعنی هیلاری کلینتون تماس گرفت و به وجود آمد. گروه های فمنیست در این زمان از ویدیوهای سوء استفادههای جنسی ترامپ از زنان استفاده میکردند و هشتگ فمینیسم – زمانی که حماسه خود را به بهترین نحو درک می کند – یک «فضایی» ایجاد می کند که قربانیان نابرابری می توانند با هم در زمینهای که درد، روایت و انزوای آنها را تصدیق می کند به مباحثه بپدازند. مقاله هشتگ فمنیسم به طور انتقادی فمینیسم هشتگ و استفاده آن از هشتگها را تحلیل می کند در انواع سیستم عامل های دیجیتال، از جمله توییتر، فیس بوک، اینستاگرام و یوتیوب، با هدف نظریه پردازی در مورد چه کسی فمینیسم را در حوزه دیجیتال تعریف می کند و این که چگونه با مسیرهای آینده مرتبط است.
مردم در شبکه های اجتماعی مخاطبی را تصور می کنند و پیام هایشان را هدف قرار می دهند این مخاطب خیالی و هشتگ ها یکی هستند به این معناست که مردم به وسیله آن این پیام ها را تنظیم می کنند. هشتگ تکامل یافته است. ابزار کسانی است که سعی در ایجاد تغییرات اجتماعی یا سیاسی دارند. یکی از قوی ترین نمونه ها از قدرت هشتگ ها در صدا دادن به صدا کمتر در چارچوب کنشگری بهار عربی است، مجموعه ای از دموکراتیک قیام در سال 2010 که در چندین کشور عربی گسترش یافت.
در آن برهه زمانی، فعالان موبایل رسانههای اجتماعی را برای سازماندهی و برنامهریزی تلاشهایی که به انقلاب تبدیل شدند، استفاده کرد. بنابراین، پلتفرم های اجتماعی رسانه ای به عموم فعالان این امکان را داده اند که از طریق شبکه های اجتماعی ظهور کنند رسانه ها، به ویژه با انرژی دادن به مردم از طریق داستان های شخصی (Alaimo 2015; McCosker 2015). این داستان ها ممکن است بر سر زبان ها افتاده باشد از قدرت هشتگ برای ساخت توییت ها و عکس های آنها و ویدیوهای یوتیوب آنها به سطحی از خوانندگان می رسد.
در بهترین موارد، فمینیسم هشتگ ممکن است ایجاد کند عموم مردم صمیمی باشد، فضای دیجیتال جمعی در آن زنان که دیدگاه های مشترکی دارند به صورت مجازی گرد هم می آیند. روشی که این کار انجام میدهد دنبال کنندگان در توییتر یا فیس بوک یا سایر سایت های شبکه اجتماعی؛ ایجاد احساس ارتباط با دیگرانی که از هشتگ استفاده می کنند میباشد. رسانه های اجتماعی به این معنا تبدیل به یک جامعه فمینیستی مجازی می شوند که در آن زنان می توانند رویدادهای فرهنگی را سازماندهی، بحث و نقد کنند و شناسایی کنند.
افرادی را که تجسم خود را از ایده های فمینیستی به اشتراک می گذارند، این افراد ممکن است در یافتن فضاهای فیزیکی مشکل داشته باشند. تانجا کارستنسن (2014) توضیح میدهد که این به رسانههای اجتماعی اجازه میدهد «فضاهایی را فراهم کنند برای توانمندسازی کاربران یکدیگر، ایجاد رویدادها و اعتراضات بسیج شوند.» بنابراین ایجاد یک فضای مشترک خصوصی زمینه تصمیمگیری جمعی را ایجاد میکند.
استفاده از این هشتگ فمنیسم به بسیاری از زنان در سراسر جهان اشاره میکنیم که می تواند از توانمندسازی آن منتفع شوند. زنان ممکن است با دیگرانی که هشتگ مشترک دارند، احساس همبستگی کنند که در واقع فاصله بین آنها را نادیده می گیرد. در این میان این احساس وجود دارد که گاهی افراد فعال در این فضا بسیار فعال و کنشگر هستند در حالی که این کنشگریی ها تنها به صورت آنلاین میباشد و درون فضایی مجازیی است و نمود خارجی ندارد که این خود میتواند موجب کمتر شدن فعالیتهای واقعی باشد.
از جمله هشتگهای جمعی که در اینترنت شروع به فعالیت کرد عبارت اند از: #YesAllWhiteWomen ،#HowToFeminist ، #HowToSpotAfeminist ، #BlackGirlsMagic ، #StandWithJada ، #JusticeForLiz ،#BoardTheBus ، و #BringOurGirls و... بودند که هرکدام برای بررسی یکی از چالشها و ایجاد اتحاد میان بخشی از زنان که درگیر یکی از این مسائل بودند ایجاد شدند. نکته جالب در این هشتگ ها توجه به زنان سیاه پوست و آفریقایی آمریکایی است، چراکه این گروه از زنان نه تنها با مسائل مربوط به زنان درگیر هستند بلکه به عنوان سیاه پوست همواره دارای مشکلات گستردهای در حوزه پذیرش در اجتماع را دارند.
تجزیه و تحلیل در این مقاله نشان می دهد که هشتگ دارای قدرت بسیار خوبی است. برای توانمندسازی زنان ضروری است، زیرا به خود زنان اجازه می دهد از آن استفاده کنند. هشتگ فمنیسم های مختلف به زنان اجازه میدهد دور هم گردآیند و یک افکار عمومی هدفمند ایجاد کنند. از همه مهمتر هشتگ ها وسیله عرضه ازان برای زنان هستند، چراکه با فعالیتهای کم هزینه میتوانند صدای خود را در ابعاد گسترده به نمایش بگذارند و این دلیل میتواند به خوبی روشن کننده افزایش فعالیت های مجازی و هشتگگذاری در چند سال اخیر باشد.
تعریف و بازتعریف فمینیسم در جهان معاصر با مشروعیت بخشیدن به آنچه می بینند، می شنوند و احساس می کنند. درست مانند هشتگ #مصر که به مردم کمک کرد تا مردم را بسیج کنند و تغییرات اجتماعی را تحت تاثیر قرار دهند، هشتگهایی مانند #HappyToBleed، #BoardTheBus و #BringOurGirls میتوانند به پیشرفت تغییر واقعی در زندگی زنان کمک کنند و فراتر از افزایش آگاهی از انقیاد، سبب تغییر واقعیت های سیاسی شوند. اما گاهی هشتگها جمعیتی را مورد اشاره قرار میدهند که امکانات دسترسی به وب و یا سواد دیجیتالی را ندارد و توانایی انتقال مستقیم صدایی خود را ندارند و جامعه های سفیدپوست زنان به عنوان ناجی آنها در نظر گرفته میشوند که این یکی از مشکلات هشتگگذاری در فضای مجازی و رسانههای اجتماعی است.
اما هدف اصلی در این مقاله تنها نشان دادن هشتگهای محبوب و وایرال شدن آن در میان مخاطبان نیست، بلکه این مقاله در تلاش است که توجه رسانهها و خبرگزاریها را در بازه زمانی انتخابات آمریکا از طریق هشتگ فمنیسم به دنیای ماورای آن هشتگگذاریهای مجازی و مشکلات اساسی آنها جلب کند. به عبارتی اقدامی را پایهگذاری کند که در آن یک نامزد ریاست جمهوری در یک صحنه ملی حریف زن خود را با چنین چیزی تحقیر نکند احساس راحتی نداشته باشد. نویسنده در انتها بیان می کند:« ما باید نه تنها #زنان زننده را ریتوئیت کنیم، بلکه باید تبدیل به زن بدجنس شویم که دنیای ما را تغییر می دهد و فضای دیده شدن را برایمان بیشتر میکند.»
ارسال نظر