تصادفات سالانه 44 هزار نفر به آمار معلولان اضافه می کند / وقتی معلولان مالیات می دهند، نباید شهروند درجه دو باشند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در شرایطی که در 25 تیرماه، به عنوان روز بهزیستی قرار گرفته ایم که مطابق آمارهای رسمی، حدود 11 درصد از جمعیت کشور دارای درجات مختلفی از معلولیت هستند، اما آخرین گزارشات سازمان بهزیستی از این حکایت دارد که حدود یک میلیون و 800 هزار نفر از این افراد به عنوان جمعیت دارای معلولیت شدید، تحت پوشش این سازمان هستند. 

کم توجهی مسئولان به حق 3 میلیون معلول کشور

البته فعالان حوزه حقوق معلولان معتقدند با توجه به این که میزان مستمری و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بهزیستی، متناسب با نیازهای معلولان نیست، بسیاری از افراد دارای معلولیت شدید حاضر به ثبت نام در این سازمان نیستند. به همین دلیل، با وجود این که آمار دقیقی از تعداد معلولان ایران در دست نیست، اما کارشناسان این حوزه جمعیت افراد دارای معلولیت شدید در کشورمان را حداقل 3 میلیون نفر برآورد می کنند. 

اما با وجود جمعیت بیش از 3 میلیون نفری معلولان ایران و با وجود این که بیش از چهار سال از تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان می گذرد، متاسفانه هنوز موضوع متناسب سازی فضاهای شهری و خدمات عمومی برای استفاده معلولان که حداقلی ترین نیاز این قشر و جزو بدیهی ترین حقوق شهروندی و قانونی آنها به حساب می آید، در کشورمان اجرایی نشده است. 

تصادفات سالانه 44 هزار نفر به آمار معلولان اضافه می کند 

در این میان اما آمارهای رسمی سازمان پزشکی قانونی از این حکایت دارد که سالانه بیش از 44 هزار ایرانی صرفا بر اثر تصادفات جاده ای به خیل معلولان کشور اضافه می شوند. البته قطعا هر سال هزاران ایرانی دیگر نیز بر اثر دچار شدن به مسائلی نظیر سقوط از ارتفاع، حوادث شغلی، بیماری ام اس، دیستروفی عضلانی، فلج اطفال، سکته مغزی و ... به جمع افراد دارای معلولیت می پیوندند، اما با این وجود، همچنان شاهد بی توجهی بسیاری از مسئولان به اجرای قوانین و مقررات جاری کشور در زمینه حمایت از حقوق معلولان هستیم. 

این نکته ای است که شهرام مبصر، فعال حقوق معلولان در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: معلولیت یک احتمال برابر میان تمام افراد جامعه است که هر لحظه ممکن است برای هر کسی رخ دهد؛ زیرا این احتمال وجود دارد که همه ما در معرض حوادث یا بیماری هایی قرار بگیریم که می تواند به معلول شدن ما منجر شود. 

وی افزود: متاسفانه با وجود این که سال به سال بر تعداد معلولان ایران افزوده می شود، هنوز نه کیفیت خدمات ارائه شده به مسئولان در کشور ما مناسب است و نه پوشش های رفاهی و بیمه ای مطلوبی در اختیار این قشر قرار داده می شود. در سال های اخیر هم که شاهد تورم افسارگسیخته هستیم، کمر بسیاری از افراد دارای معلولیت زیر بار گرانی ها خم شده و این در حالی است که مستمری پرداختی بهزیستی به معلولان بسیار ناچیز است. 

دشواری شدید استفاده از حمل و نقل عمومی برای معلولان 

مبصر با انتقاد از عدم اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان گفت: افراد دارای معلولیت نیاز به تصویب قوانین و مقررات جدیدی در کشورمان ندارند، بلکه ما از مسئولان دولت، شهرداری ها و سایر نهادهای اجرایی و عمومی می خواهیم همان قوانین و مصوبات موجود برای رسیدگی به نیازهای معلولان را اجرایی کنند و به حقوق شهروندی و قانونی این قشر احترام بگذارند. 

این فعال حقوق معلولان ادامه داد: در متن قانون حمایت از حقوق معلولان تاکید شده است که دولت و شهرداری ها موظف به مناسب سازی سیستم حمل و نقل عمومی برای افراد دارای معلولیت هستند، اما در همین تهران به عنوان پایتخت کشورمان، شبکه مترو و اتوبوسرانی به هیچ وجه برای استفاده معلولان مناسب نیست و معلولان برای استفاده از عمده ایستگاه های مترو و BRT در تهران با دشواری شدیدی مواجه هستند. 

معلولان محکوم به سفر درون شهری با تاکسی های اینترنتی گران

وی در ادامه تاکید کرد: اکنون شرایط به گونه ای است که افراد دارای معلولیت برای مسافرت های درون شهری، اغلب ناچارند از تاکسی های اینترنتی استفاده کنند، اما باید پرسید مگر معلولان کشور چقدر درآمد دارند که هر روز هزینه بالای این تاکسی ها را بپردازند؟ آن هم در شرایطی که متاسفانه بسیاری از افراد دارای معلولیت در ایران بیکار هستند و نهادهای مختلف کشور حاضر به استخدام آنها نیستند. 

نهادهای دولتی و عمومی به سهمیه استخدامی معلولان پایبند نیستند 

مبصر با انتقاد از عدم استخدام معلولان در دستگاه های مختلف کشور گفت: متاسفانه با وجود این که در متن قانون حمایت از حقوق معلولان صراحتا تاکید شده است که تمام نهادهای دولتی و عمومی کشور باید سه درصد از سهمیه استخدامی خود را به افراد دارای معلولیت اختصاص دهند، اما تقریبا هیچ کدام از دستگاه های اجرایی و عمومی به این قانون پایبند نیستند. 

این فعال حقوق معلولان ادامه داد: ما بارها مشاهده کرده ایم که افراد دارای معلولیت با وجود شایستگی های علمی  و پذیرفته شدن در آزمون های استخدامی، در مصاحبه نهایی مربوط به استخدام در آموزش و پرورش و بسیاری از دیگر دستگاه ها رد شده اند؛ زیرا متاسفانه نه زیرساخت های مدارس کشور برای معلم شدن معلولان مناسب است، نه مسئولان آموزش و پرورش حاضر به اجرای مقررات استخدامی معلولان هستند. 

وی در ادامه تاکید کرد: در شرایطی که نه آموزش و پرورش و نه وزارت علوم به لزوم استخدام معلولان به عنوان معلم یا استاد دانشگاه توجهی ندارند، فضای عمده مدارس و دانشگاه های کشور نیز به هیچ وجه برای حضور معلولان آماده نیست. این مساله باعث می شود که بسیاری از نوجوانان و جوانان کشور یا در دوران مدرسه ناچار به ترک تحصیل شوند یا به دلیل عدم رعایت اصول متناسب سازی در دانشگاه ها، قید تحصیلات عالیه یا تکمیلی را بزنند.  

شهرداری نباید به ساختمان های نامناسب برای معلولان پایان کار بدهد 

مبصر با اشاره به تاکید قانون بر لزوم متناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان گفت: در متن قانون حمایت از حقوق معلولان بر تمام شهرداری ها تکلیف شده است که باید همه اماکن و ساختمان های عمومی و خصوصی، سیستم حمل و نقل عمومی، بوستان ها و سایر فضاهایی که عموم شهروندان از آن استفاده می کنند، به نوعی مناسب سازی شوند که همه افراد جامعه از جمله معلولان، سالمندان، زنان باردار و ... بتوانند بدون هیچ مشکلی از آنها استفاده کنند. 

این فعال حقوق معلولان ادامه داد: در قانون حمایت از حقوق معلولان به شهرداری ها تاکید شده است که اگر در طراحی و احداث یک ساختمان، اصول متناسب سازی فضا با نیازهای افراد دارای معلولیت رعایت نشده باشد، مدیریت شهری باید از صدور پروانه ساخت یا پایان کار برای آن ساختمان خودداری کند. اما متاسفانه هیچ کدام از شهرداری های کشور به این مصوبه قانونی پایبند نیستند و همچنان ساختمان های جدید بدون توجه به لزوم متناسب سازی برای معلولان ساخته می شوند. 

وی در ادامه تاکید کرد: در شرایطی که دو سال قبل، شورای شهر تهران به شهرداری ابلاغ کرد که این نهاد حق ندارد هیچ کدام از پروژه های عمرانی را بدون رعایت اصول و ضوابط مناسب سازی برای معلولان افتتاح کند، متاسفانه همین اواخر شاهد افتتاح ایستگاه متروی شهدای 17 شهریور توسط شهردار تهران بودیم، آن هم در شرایطی که این ایستگاه آسانسور ندارد. 

معلولان فقط اجرای قانون را می خواهند، نه بیشتر 

مبصر با تاکید بر این که معلولان هم مانند سایر ایرانیان عوارض شهری و مالیات می پردازند، اظهار داشت: چرا وقتی افراد دارای معلولیت مانند سایر افراد این جامعه ناچار به پرداخت عوارض و مالیات هستند، دستگاه های اجرایی ساده ترین حقوق شهروندی آنها را که به صورت صریح در قوانین و مقررات جاری کشور روی آنها تاکید شده است، رعایت نمی کنند؟ در واقع چرا دولت، شهرداری ها و بسیاری از نهادهای دیگر اساسا معلولان را جزو افراد این جامعه به حساب نمی آورند؟ 

این فعال حقوق معلولان ادامه داد: متاسفانه نه تنها سیستم حمل و نقل عمومی، مدارس و دانشگاه های کشور، بلکه عمده ادارات، سازمان ها، پاساژها و بانک های ایران نیز برای استفاده معلولان متناسب سازی نشده است و افراد دارای معلولیت کشورمان نمی توانند در مراکزی رفت و آمد داشته باشند که سایر افراد به صورت روزمره به آنها مراجعه می کنند؛ به نحوی که حتی انجام مسافرت بین شهری برای معلولان نیز بسیار دشوار است، زیرا اتوبوس های بین شهری و قطارهای ما به هیچ وجه با نیازهای معلولان متناسب نیست. 

وی در پایان تصریح کرد: فعالان اجتماعی و سازمان های مردم نهادی که در زمینه حمایت از حقوق معلولان فعالیت می کنند، سال هاست که از مسئولان دولت، شهرداری ها و وزارتخانه های مختلف می خواهند که به حقوق شهروندی افراد دارای معلولیت احترام بگذارند و دقیقا همان مصوبات و قوانین موجود در زمینه حمایت از حقوق معلولان را اجرایی کنند، نه چیزی فراتر از آن. اما متاسفانه بعضی مدیران این نهادها به مقررات رسمی کشور توجه نمی کنند و هیچ اراده ای برای احقاق حقوق قانونی معلولان ندارند.