هر وقت با مافیای خودرو برخورد شد،با مافیای ساختمان سازی هم برخورد می‌شود/ فهرست ساختمان های ناایمن‌ تهران ۲ سال پیش منتشر شده بود

هفته گذشته، فرو ریختن ساختمان متروپل در آبادان، نوک کوه یخ وجود ساختمان های ناایمن متعدد در بسیاری از شهرهای کشور و جولان مافیای ساخت و ساز در سراسر ایران را آشکار کرد؛ مافیایی که به نظر می رسد همت لازم برای برخورد با آنها وجود ندارد و به همین دلیل سودجویان صنعت ساختمان می توانند با استفاده از لابی، رانت و فساد، احداث ساختمان های پرخطر و خارج از اصول ایمنی را در شهرهای مختلف ادامه دهند و از این راه سود کلانی به جیب بزنند. 

وجود بیش از 4000 ساختمان پرخطر در تهران 

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، هفته گذشته بازهم یک ساختمان بزرگ بر اثر بی توجهی به اصول ایمن سازی در گوشه ای از ایران فروریخت و دوباره برخی مقامات مسئول به تکاپو افتادند تا بر لزوم تشدید نظارت بر اعمال مقررات ایمنی در فرآیند ساخت و ساز تاکید کنند. البته به نظر می رسد مانند نوبت های قبل این تاکیدها فقط به درد تامین خوراک رسانه ها در روزهای پس از وقوع حادثه متروپل آبادان می خورد و در عمل شاهد هیچ گونه تغییر جدی در روند احداث ساختمان های ناایمن و نظارت بر فرآیند غیراصولی ساختمان سازی در کشورمان نخواهیم بود. 

این نگاه شاید در ابتدا بدبینانه به نظر برسد، اما وقتی به آرشیو اخبار سال های قبل مراجعه می کنیم، می بینیم تا به حال، بارها مسئولان گوناگون درباره لزوم ایمن سازی ساختمان های پرخطر در شهرهای مختلف، اصلاح قوانین ساخت و ساز و تشدید نظارت بر فرآیند ساختمان سازی صحبت کرده اند، اما هنوز هم ساختمان های ناایمن متعددی در کشورمان وجود دارند که هرکدام می توانند به یک متروپل، پلاسکو یا سینا اطهر جدید تبدیل شوند. 

به طور مثال مرور اخبار سال های قبل نشان می دهد در حالی که تیرماه 99، روزنامه فرهیختگان گزارشی از وجود 4 هزار و 717 ساختمان پرخطر در مناطق 22 گانه تهران منتشر کرده و فهرست ده ساختمان پرخطر شاخص در هر منطقه را نیز انتشار داده بود، دیروز در جلسه شورای شهر تهران مجددا بر سر این بحث شد که باید فهرست ساختمان های ناایمن تهران منتشر شود؛ آن هم در شرایطی که در مرتبه قبل که این فهرست با پیگیری های یک رسانه منتشر شده بود، عملا شاهد برخوردی جدی با متصدیان هیچ کدام از این ساختمان ها نبودیم. 

یا در مثالی دیگر، در حالی که 16 تیر 99، زهرا نژادبهرام، عضو هیات رئیسه دوره پنجم شورای شهر تهران تاکید کرده بود که در صورت عدم ایمن سازی ساختمان های پرخطر تهران، آب و برق آنها قطع خواهد شد، روز گذشته مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی دوره ششم شورای شهر مجددا تاکید کرد که به 129 ساختمان پرخطر تهران اخطاریه هایی ارسال شده است و در صورت بی توجهی متصدیان این ساختمان ها به اخطاریه ها، آب و برق آنها قطع خواهد شد. این مساله نشان می دهد که در دو سال گذشته عملا هیچ اتفاقی برای ساختمان های ناایمن پایتخت رخ نداده و اعضای فعلی شورای شهر دوباره همان تهدیداتی را علیه این ساختمان ها تکرار می کنند که پیش از این اعضای سابق شورا آنها را مطرح کرده بودند. 

مافیای ساخت و ساز بیشتر به سود خود فکر می کند تا ایمنی ساختمان ها 

بی توجهی مسئولان به لزوم ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمان های ناایمن تهران و البته جولان رانت و مافیای قدرت در صنعت ساختمان ایران، موضوعی است که مورد تایید برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز قرار دارد. از جمله آرا شاوردیان، دبیر کمیسیون عمران مجلس که در گفت و گو با رکنا نسبت به رفع عیوب ساختمان های ناایمن کشور خوشبین نیست و تاکید دارد هر وقت مسئولان توانستد جلوی ساخت خودروهای داخلی بی کیفیت را بگیرند، خواهند توانست با ساخت و ساز ناایمن هم مبارزه کنند. 

شاوردیان در همین زمینه به فهرست منتشرشده درباره ساختمان های ناایمن تهران در تابستان 99 اشاره کرد و گفت: زمانی که شاهد حادثه تلخ کلینیک سینا اطهر در تابستان دو سال پیش بودیم، فهرستی از ساختمان های ناایمن موجود در پایتخت منتشر و قرار شد با این ساختمان ها برخورد شود، اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و همچنان شاهد اعمال نظارت ناکافی بر روند ساخت و سازهای ناایمن در کشورمان هستیم. این مساله نشان می دهد که متاسفانه بسیاری از مجریان و ناظرین امر ساختمان سازی حاضرند که به خاطر صرفه اقتصادی خود، تمام ضوابط ایمنی ساخت و ساز را زیر پا بگذارند. 

وی افزود: شکی نیست که نیاز به بازنگری در قوانین مربوط به ساخت و ساز وجود دارد و کمیسیون عمران مجلس نیز اخیرا در همین راستا، با مشورت کارشناسان خبره و مسئولان سازمان نظام مهندسی ساختمان، طرحی را برای تشدید مقررات ایمن سازی ساختمان ها تهیه کرده است که در آینده در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد. ولی ما همین حالا هم قوانین محکمی در حوزه ایمنی ساخت و سازها در کشورمان داریم، اما این ضعف نظارت بر امر ساختمان سازی و تسامح دستگاه های ذیربط با برخی سازندگان سودجو است که منجر به تداوم احداث ساختمان های ناایمن در کشورمان می شود. 

جولان رانت و مافیای قدرت در فرآیند ساختمان سازی در ایران 

شاوردیان با ابراز نگرانی از تداوم روند ساخت و سازهای ناایمن در کشور عنوان کرد: متاسفانه اکنون نظارت بر امر ساخت و ساز به قدری ضعیف است که سرپرست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور تاکید کرده که این سازمان هم قدرت لازم برای توقف پروژه های ناایمن را ندارد. صحبت هایی از این دست هم نشانه ای بر جولان رانت و مافیای قدرت در فرآیند ساختمان سازی در ایران است. 

دبیر کمیسیون عمران مجلس ادامه داد: همان طور که ما هنوز نتوانسته ایم جلوی تولید خودروی بی کیفیت را بگیریم، بعید است که بتوانیم در آینده ای نزدیک از روند احداث ساختمان های ناایمن‌ در کشورمان جلوگیری کنیم. به عبارت دیگر، هر زمان که ما توانستیم جلوی مافیای خودرو بایستیم، می توانیم با مافیای ساخت و ساز هم مقابله کنیم. 

وی البته تاکید کرد: از زمانی که حجت الاسلام محسنی اژه ای مسئولیت ریاست قوه قضاییه را عهده دار شده اند، شاهد تشدید برخورد با متخلفان حوزه ساخت و ساز هستیم و خوشبختانه در چند ماه گذشته دادستان کل کشور و دادستان های شهرهای گوناگون، تا حد زیادی جلوی بی بند و باری حوزه ساخت و ساز را گرفته اند. در چنین شرایطی ما امیدواریم با تداوم اجرای سیاست های آقای اژه ای، نظارت بر امر ساختمان سازی از سوی قوه قضاییه با جدیت بیشتری دنبال شود تا متخلفان این حوزه کمتر بتوانند به احداث ساختمان های ناایمن‌ بپردازند. 

ساختمان های ناایمن تهران چگونه باید ایمن شوند؟ 

شاوردیان در بخش دیگری از اظهاراتش در پاسخ به این سوال که چه فرآیندی برای ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمان های پرخطر تهران باید طی شود، توضیح داد: در حال حاضر بخش زیادی از ساختمان های ناایمن‌ که احتمال ریزش و بخصوص وقوع آتش سوزی در آنها وجود دارد، در شهر تهران قرار گرفته اند که نهادهای ذیربط باید هرچه زودتر برای ایمن سازی آنها گام بردارند. یعنی دستگاه هایی مثل کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر تهران، کمیسیون عمران مجلس، معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور باید جلسات مشترکی را با یکدیگر برگزار کنند و با مشورت کارشناسان خبره، به تدوین راهکارهایی برای ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمان های پرخطر پایتخت بپردازند و با اعمال مقررات سختگیرانه از متصدیان این ساختمان ها بخواهند که این راهکارها را اجرا کنند.

دبیر کمیسیون عمران مجلس ادامه داد: از دو سال پیش یعنی بعد از وقوع حادثه کلینیک سینا اطهر، تمام ساختمان های تهران از نظر ایمنی درجه بندی شده اند و بنابراین فهرست ساختمان های ناایمن‌ پایتخت موجود است و چندان نیازی به تهیه فهرست جدیدی نیست؛ بلکه اکنون نیاز است که ما همت خودمان را برای مجبور کردن متصدیان ساختمان های پرخطر به ایمن سازی و مقاوم سازی ساختمان های خود بیشتر کنیم. 

وی در پایان تصریح کرد: فرآیند ایمن سازی ساختمان های پرخطر تهران بسیار زمان بر خواهد بود، زیرا قطعا بخش زیادی از ساختمان های ناایمن‌ پایتخت برای تخریب کامل یا انجام عملیات عمرانی، نیاز به تخلیه دارند. در چنین شرایطی شهرداری تهران باید با کمک سایر نهادهای ذیربط، مکان هایی را برای استقرار موقت ساکنان، کسبه و شرکت های مستقر در ساختمان های مسکونی، تجاری و اداری ناایمن‌ تهران در نظر بگیرد تا عزم شهرداری و سایر دستگاه ها برای ایمن سازی ساختمان های تهران به آوارگی مردم و ایجاد یک بحران اجتماعی منجر نشود.