مسئولان به علت اطلاعات ناکافی زباله‌سوز را فرآیندی که یک شعله گاز زباله‌ها را می‌سوزاند می‌دانند!

به گزارش رکنا به نقل از ایسنا موضوع پسماند و زباله یکی از مهم‌ترین مسائل محیط‌ زیستی است. به گفته علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، در استان‌های شمالی، زباله‌ها جایی برای دفن ندارند. این موضوع استان‌های شمالی کشور را با بحران جدی روبه‌رو کرده است بنابراین ساماندهی این مشکل در اولویت ماست.

 سهیل اولادزاد ضمن تاکید بر ضرورت تحقق ساماندهی پسماندهای شمال کشور، به راهکارهای دستیابی به این هدف اشاره و اظهارکرد: ابتدا باید طبق قانون مدیریت پسماند با خریدوفروش غیرقانونی پسماندهای شهری برخورد شود.

این کارشناس اولویت دوم را لغو مجوز تمامی مراکز جمع آوری ضایعات طبق قانون مدیریت پسماند ذکر کرد.

وی جلوگیری از تفکیک زباله به‌صورت دستی در مراکز دپوی زباله و اخراج تمامی پیمانکاران تفکیک زباله در مقصد را که البته با عنوان "نگهداری و بهسازی محل دفن" فعالیت می‌کنند را راهکار سوم مدیریت پسماند استان‌های شمال کشورعنوان کرد.

اولادزاد به اهمیت آموزش در زمینه مدیریت پسماند اشاره کرد و گفت: استفاده از امکانات آموزشی شهرها، آموزش‌ و پرورش و صداوسیما مطابق با وظیفه قانونی عنوان شده در قانون مدیریت پسماند علاوه بر آن استفاده از ظرفیت‌های برنامه‌های توسعه کشور برای آموزش مردمی به‌ویژه جهت کاهش تولید دورریز مواد غذایی، کاهش تولید پسماند آلی و در نهایت تفکیک زباله از اولویت های بعدی در این زمینه دانست.

این کارشناس محیط‌ زیست با اشاره به ضرورت مدیریت پسماندهای کشاورزی به اولویت پنجم اظهارکرد: ساماندهی و شناسایی مراکز تولید پسماند کشاورزی و جداسازی کامل پسماند کشاورزی از پسماند شهری نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

اولادزاد در ادامه تعیین وضعیت قراردادهای قدیمی سایت‌های کمپوست و نیروگاه‌های زباله‌سوز شمال کشور را یکی دیگر از راهکارهای مدیریت پسماندهای شمالی ذکر کرد.

وی در مورد اولویت هفتم برای مدیریت پسماند فرامنطقه‌ای توضیح داد: با توجه به نزدیکی شهرها و ایجاد شهرهای کوچک در صورت رعایت قانون مدیریت پسماند، ایجاد بندهایی در آیین‌نامه مدیریت پسماند جهت پهنه‌بندی کردن استان‌های شمال کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.

اولادزاد به روبه‌رو بودن با ده ها مدیر شهری با تفکرات مختلف و مدت زمان اندک مدیریت اشاره کرد و گفت: با این شرایط نیاز به مدیریت مستقل تخصصی خارج از شرایط فعلی داریم.

این کارشناس محیط‌ زیست ایجاد فضاهایی مشابه شهرک‌های صنعتی با عنوان شهرک‌های بازیافت که تمامی فعل و انفعالات مدیریت پسماند در آن‌ها صورت بگیرد را خواستار شد و توضیح داد: فرآیند مدیریت پسماند چند وجهی است. به این معنا که نمی‌توان با یک راه‌ حل به مسئله خاتمه داد. به عنوان نمونه مدیریت پسماندهای الکترونیکی، از پسماندهای آلی یا ویژه کاملا جدا هستند و نمی‌توان تنها با یک خط معیار از سالم‌سازی صحبت کرد.

اولادزاد آخرین راهکار را ایجاد و فعال‌ کردن اپلیکیشن‌های مدیریت پسماند به‌صورت خصوصی و مشروط به ساماندهی پسماندهای آلی ذکر کرد و گفت: این کار یکی از بهترین شیوه‌های جلوگیری از سرقت زباله و تشکیل باندهای مافیایی در این حوزه است. بهترین شیوه کار بهره‌گیری از این اپلیکیشن‌ها شکستن انحصار است به‌گونه‌ای که افراد مختلف امکان طراحی اپلیکیشن و ارایه آن به سازمان‌های متولی مانند شهرداری و محیط زیست را داشته باشند. حضور شرکت‌های مختلف، سطح کیفیت فعالیت‌ها و خدمات را بالا می‌برد و از فساد بیشتر جلوگیری می‌کند.

وی یکی دیگر از راهکارهای مورد استفاده در برخی کشورها برای مدیریت پسماند، تبدیل آن‌ها به گاز طبیعی از طریق دایجسشن‌ها یا هاضمه‌های زباله ذکر و اظهارکرد: از این گاز می‌توان در منازل و اتومبیل های شهری خود استفاده کرد.

برخورد مسئولان با فرآیند زباله سوزی چیست؟

اولادزاد درباره اطلاعات ناکافی برخی مسئولان در زمینه زباله‌سوز اظهارکرد: آنان به علت اطلاعات ناکافی و تحقیق نکردن درباره این موضوع، زباله‌سوز را فرآیندی که یک شعله گاز زباله‌ها را می‌سوزاند می‌دانند؛ در صورتی که اصلا به این گونه نیست و خود زباله باید حرارت آن نیروگاه را تامین کند و در پایان به برق‌دهی یا گازدهی برساند.

 وی تاکید کرد: در نهایت محصول ما از فرآیند زباله‌سوزی باید «انرژی» باشد. اگر این اتفاق رخ ندهد دولت باید سوبسید و گاز بدهد تا بتوانیم زباله‌ها را بسوزانیم و این کار توجیه اقتصادی ندارد بنابراین از تعداد فیلترهای دودکش زباله‌سوز کاسته می‌شود که به ایجاد آلودگی‌های بسیار خطرناک از زباله‌سوزی منجر می‌شود.

این کارشناس محیط زیست به ترکیبات فلوردار در زباله‌سوزها اشاره کرد و گفت: این ترکیبات مانند موادی که در بمب‌های شیمیایی استفاده می‌شد، عمل می‌کنند. احتمال وجود ترکیبات اسیدی در فرآیند خروجی زباله‌سوز یا دودکش ها نیز وجود دارد.

اولادزاد به اهمیت کنترل فرآیند زباله‌سوز و خطرناک بودن ادعای برخی مسئولان مبنی بر اینکه زباله‌سوزهای شرکت TTS قابلیت مخلوط‌ سوزی دارند نیز تاکید کرد.

با بحران پسماند استان‌های شمالی کشور چه کنیم؟

این کارشناس محیط‌ زیست به وجود بحران محیط‌ زیستی در شمال کشور تاکید کرد و گفت: ما طرح‌های پسماند را در استان‌های شمالی تدوین کرده‌ایم. به عنوان مثال در بخش سروان استان گیلان پنج سال قبل طرح جامع پسماند توسط دانشگاه نوشته و از طرف مسئولان توسط دانشگاه‌ها راهکارهای جدید ارائه شد اما اجرایی نشد. صداوسیما و شهرداری وظیفه انجام اقدامات فرهنگی درباره این موضوع را داشتند ولی عملا اقدامی در این زمینه انجام ندادند.

این کارشناس محیط زیست اضافه کرد: در سال‌های اخیر زباله‌های ارزشمند توسط افرادی که بعضاً مغازه‌های خریدوفروش ضایعات دارند با مجوز صنفی سازمان صنعت و معدن به سرقت می‌رود، در صورتی که این کار ضد قانون مدیریت پسماند مصوب سال ۱۳۸۳ کشور و در قانون هرگونه حمل،نگهداری،خرید وفروش پسماند بدون اخذ مجوز از نهاد هایی مانند وزارت کشور ممنوع اعلام شده است.

اولادزاد وجود این موارد را باعث عدم رغبت سرمایه‌گذاران به این حوزه دانست و گفت: این وضعیت در حالی حکمفرماست که همیشه سرمایه گذاران زیادی وجود داشتند و می‌توانستند با بخش خصوصی  وضعیت زباله در استانهای شمالی کشور را متحول کنند. در حال حاضر سرمایه‌گذاران بیشتر در بحث پسماند های صنعتی فعالیت دارند.

این کارشناس محیط زیست وجود همکاری بین تمامی نهادها حتی برخورد نهادهای انتظامی با این شرایط را ضروری دانست.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به فرآیند ارائه یک طرح مدیریت پسماند و معرفی سرمایه‌گذار اشاره و اظهارکرد: سرمایه‌گذاران در انواع کمیسیون‌ها، کمیته‌ها و کارگروه‌های مدیریت پسماند در شهرداری‌ها، شوراها، فرمانداری‌ها، استانداری‌ها باید به‌صورت جداگانه شرکت کنند که غالبا افراد با تخصص مرتبط نیز حضور ندارند. این وضعیت موجب از دور خارج شدن سرمایه‌گذاران می‌شود.

اولادزاد با انتقاد از نحوه عملکرد سازمان محیط زیست در زمینه طرح‌های ارایه شده در حوزه مدیریت پسماند اظهارکرد: محیط زیست در این زمینه کم‌کاری می‌کند و حتی از این سازمان شکایت شد ولی به نتیجه نرسید. درکل برخورد بازدارنده‌ای در زمینه برخورد با کم‌کاری در این حوزه صورت نمی‌گیرد.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود خواستار نگاه واقع بینانه‌ و متفاوت تشکل‌های‌مردمی و رسانه‌ها به موضوع زباله‌ها شد و گفت: در سال‌های گذشته برگزاری همایش‌ها، سفر مسئولان و ارائه راهکارهای بی‌شمار انجام شده‌ اما نتیجه بخش نبوده است و باید با فساد در زمینه پسماند برخورد شود.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به سازمان صمت گفت: طبق قانون مدیریت‌ پسماند اجازه خرید، فروش و نگهداری زباله به هیچ کس به جز شهرداری‌ها البته با مجوز نباید داده شود.

بودجه مورد نیاز برای مدیریت پسماند شمال کشور

این کارشناس محیط زیست به بودجه مورد نیاز برای انجام این راهکارها اشاره‌ کرد و توضیح داد: این کار نیاز به اختصاص دادن بودجه زیادی ندارد. اگر شرایط را برای سرمایه‌گذاران خصوصی ایجاد کنیم، بدون هزینه دولتی می‌توان تحت قالب قراردادهای BOT(ساخت، بهره‌برداری و واگذاری) کار را به پیمانکاران سپرد. حتی پس از مدتی مجدد شهرداری می‌تواند آن سرمایه‌گذاری انجام شده را پس‌ بگیرد و به مردم بازگرداند.

وی درباره مدت زمان این قراردادها گفت: معمولا در این موارد قراردادهای ۱۰یا۱۵ ساله بسته می‌شود و پس از این مدت ماشین‌آلات و دستگاه‌ها، نوسازی می‌شود و به مردم بازمی‌گردد.

این کارشناس محیط زیست به دلایل عدم سرمایه‌گذاری‌ها اشاره کرد و گفت: توجیه اقتصادی سرمایه‌گذاری‌ها در به‌دست‌آوردن زباله‌های ارزشمند و ساماندهی زباله از محل فروش انرژی آنها است چون زباله ارزشمندی به‌دست نمی‌آورند، این کار را انجام نمی‌دهند.