محور تاریخی شهر همدان همراه با ۱۰۹ بنای واجد ارزش ثبت ملی شد

به‌گزارش رکنا به نقل از صدای گردشگری ایران (ویتنا)، علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان، گفت: پرونده این محور در قالب «منظر تاریخی هگمتانه تا همدان» در سال جاری برای یونسکو ارسال خواهد شد تا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد.

با ابلاغ وزیر میراث فرهنگی محور تاریخی همدان، ثبت ملی شده و دارای حریم حفاظتی خاص خود است

وی اظهار کرد: با ثبت محور تاریخی همدان و ۱۰۹ بنای واجد ارزش در این محور، آمار بناهای ثبتی استان همدان به یک‌هزار و ۱۶۲ اثر رسید.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با تأکید بر این‌که مقدمه ثبت جهانی این است که محور تاریخی ثبت ملی شود، توضیح داد: طی این ابلاغیه‌ که شامل محدوده تاریخی هگمتانه تا آرامگاه بوعلی است، به عنوان عرصه جهانی (هگمتانه، بازار، میدان مرکزی تا آرامگاه بوعلی) پیشنهاد شد. با ابلاغ وزیر میراث فرهنگی این عرصه به عنوان محور تاریخی ثبت ملی شده و دارای حریم حفاظتی خاص خود است. بر اساس قوانینی که وجود دارد، هرگونه ساخت‌وساز در این عرصه و حریم آن باید از میراث فرهنگی استعلام شود و رینگ یک شهر در حریم این محور قرار دارد.

مالمیر ادامه داد: نکته قابل توجه این است که آثار ارزشمندی که طی مطالعات بافت شناسایی شده و تک بناهایی که در این عرصه وجود دارد در چارچوب ابلاغیه در شورای ثبت به عنوان بناهای واجد ارزش تعیین تکلیف شده و به طور هم‌زمان ۱۰۹ حریم در این پرونده تصویب و به ثبت رسیده است.

وی توضیح داد: در مطالعات بافت تاریخی همدان طی سال های اخیر، جزییات این پرونده ها در شورای ثبت استان مصوب و به وزارتخانه ارسال شد تا هر کدام از آثار شماره ثبت خاص دریافت کنند.

مالمیر اعلام کرد: با آماری که ابلاغ شده تا به امروز هزار و ۱۶۲ اثر ثبت ملی در استان در قالب آثار منقول و غیرمنقول و میراث ناملموس ثبت شده که ۲۰۵ اثر از این فهرست در چهار سال اخیر ثبت شده‌اند.

وی ادامه داد: علاوه بر شهر همدان، در سطح شهرستان‌ها هم پروندهایی در جریان است که به پرونده‌های ثبتی اضافه می‌شوند.

او ادامه داد: تا پایان سال ۱۳۹۴ حدود ۹۵۷ اثر ثبتی داشتیم که در ۱۴۰۱ به یک ‌هزار و ۱۶۲ اثر ثبتی رسیده است. وی یادآور شد ۲۳ میراث منقول و ۱۳ مورد از ۲۵ میراث طبیعی ثبت شده و ۶۵ مورد از ۹۰ اثر ناملموس ثبت شده در سال های اخیر در چارچوب سیاستی که در راستای ثبت آثار بوده، ثبت شده‌اند.

مالمیر ضمن اشاره به قانون مصوب سال ۱۳۹۸ برای تعیین تکلیف بناهای واجد ارزش، گفت: در حال حاضر تکلیف قانونی برای ثبت بناهای واجد ارزش وجود دارد اما تشکیل پرونده برای بسیاری از این بناها قبل از مصوب شدن قانون جدید شروع شده بود.

وی افزود: موضوع ثبت خصوصا ثبت حرایم آثار تاریخی، به دلیل هزینه و سختی‌های موجود، زیاد مورد استقبال قرار نمی گیرد. از ۱۵۵ حریم مصوب استان ۱۲۰ حریم در این دوره مصوب شده است. آثار شناسایی شده در سطح استان بیش از یک‌هزار و ۹۰۰ مورد است که یک هزار و ۱۶۲ اثر تا کنون ثبت ملی شده‌اند.

وی با اشاره به معماری هگمتانه توضیح داد: معماری هگمتانه منظم و تکرار پذیر است و هر گوشه‌ای در هگمتانه کاوش شود، همان معماری تکرار می گردد لذا به دلیل احتمال بروز آسیب به آثار مکشوفه و هم‌چنین به دلیل هزینه بالای نگهداری و حفاظت، آنجا کاوش گسترده در عرصه هگمتانه ضروری نیست.

استاندار همدان شخصا این موضوع را پیگیری می کند

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گفت: در حال حاضر یک تیم فنی در حال مطالعه در عرصه تعیین شده پیشنهادی ثبت جهانی هستند تا مشکلات و ایرادات را احصا کند و پلاک به پلاک عرصه را مطالعه و برداشت کند.

مالمیر ادامه داد: زمانی که ارزیابان یونسکو برای ثبت جهانی مراجعه می‌کنند باید اقدامات اصلاحی و مرمتی و ساماندهی انجام شده و یا طرح و نقشه آماده وجود داشته باشد. خوشبختانه استانداری ورود خوبی به موضوع داشته و استاندار شخصا موضوع را پیگیری می کند و شهرداری نیز تاکنون همکاری لازم را داشته‌ است؛ لذا گام یک شناسایی و مستند کردن آسیب‌ها، گام دو مطالعه و ارائه طرح نقشه اجرایی برای برطرف کردن ایرادات و گام سوم شامل اجرای طرح‌هاست. با توجه به زمان محدود برای اقدامات مقدماتی تا حضور ارزیابان یونسکو، این سه گام باید برداشته شود و همزمان انجام که زمان کمتری صرف گردد.

مالمیر گفت: در حال حاضر دو دستاورد مهم برای ثبت جهانی متصور است. اول این‌که خود ثبت جهانی بسیار مهم است و می‌تواند در توسعه گردشگری و حفاظت بیشتر از میراث فرهنگی اثربخش باشد، دوم این‌که ما مجبور شویم با همکاری و هم‌افزایی اقدامات اصلاحی اساسی را در عرصه پیشنهادی که شامل محوطه هگمتانه، بافت بازار و هسته مرکزی بافت تاریخی است، در مدت کوتاهی انجام داد و مسیر طولانی را در ساماندهی این بافت در زمان اندکی طی کرد و این روند نیز در قالب الزامات ثبت جهانی تداوم یابد.

وی‌ افزود: برای ثبت جهانی عرصه باید رویکرد گردشگر پذیر بودن اثر در نظر گرفته شود و مسیرهای گردشگری که در این عرصه تعریف می‌شوند، باید مشخص و از زیرساخت‌های لازم مانند عابر بانک، سرویش بهداشتی، سامانه حمل و نقل و… برای گردشگران برخوردار باشد.