گرانی اجاره بها در محلات حاشیه ای به دلیل حضور افغانستانی ها

به گزارش رکنا، بیش از چهار دهه است که بخش زیادی از افغانستانی ها به دلیل گسترش جنگ و ناامنی در کشور خود به ایران پناه آورده اند. آمار حضور افغانستانی ها در ایران با شروع درگیری های میان طالبان و دولت قبلی افغانستان افزایش یافت. هم اکنون جمعیت افغانستانی ها در ایران بین 2 تا 3 میلیون نفر برآورد می شود. در این میان با توجه به این که عمده افغانستانی ها به صورت غیرقانونی در ایران حضور دارند، افغانستانی ها با چالش های زیادی برای اجاره ملک در مناطق مختلف کشور بخصوص در حاشیه تهران مواجه هستند.

حضور پرتعداد افغانستانی ها در حاشیه تهران

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، بیش از چهار دهه است که مهاجران قانونی و غیرقانونی افغانستانی، شهرهای مختلف ایران را به عنوان پناهگاهی برای فرار از جنگ، ناامنی و بیکاری یافته اند و زندگی آنها در چهل سال گذشته با زندگی ایرانیان به صورت کامل گره خورده است. در این میان اما نکته ای که شاید کمتر به آن توجه شده، این است که با توجه به این که افغانستانی ها حتی آنهایی که به صورت قانونی در کشورمان حضور دارند، از نظر قانونی نمی توانند ملکی در ایران بخرند، ناچار هستند که در اطراف مناطقی که در آن کار می کنند، برای خود و خانواده‌شان، خانه اجاره کنند.

در این میان باید توجه داشت که مهاجران افغانستانی حاضر در ایران غالبا از درآمد بالایی برخوردار نیستند و در شرایط کنونی که نرخ اجاره منزل در مرکز کلانشهرها بخصوص در مناطق اصلی شهر تهران برای بسیاری از اقشار جامعه به شدت بالا رفته است، بیشتر افغانستانی ها نیز مانند بخش قابل توجهی از ایرانی ها ناچارند که به حاشیه شهر پناه ببرند. وقوع این اتفاق در سال های اخیر نیز سبب شده است که شاهد ایجاد برخی مناطق اصطلاحا «افغانی نشین» در بعضی محلات حاشیه ای تهران، شهر ری، شهریار، ورامین، رباط کریم و ... باشیم و اساسا افغانستانی ها حضور پرتعدادی در حاشیه پایتخت دارند.

افزایش نرخ اجاره بها در محلات حاشیه ای به دلیل حضور افغانستانی ها

در این میان اما حضور افغانستانی ها در برخی از این محلات حاشیه ای، صرف نظر از مسائل فرهنگی و اجتماعی، یک مشکل اقتصادی مهم را هم برای قشر کم درآمد ایرانی ایجاد کرده و آن هم افزایش نرخ اجاره ملک در این محلات است؛ چراکه خانواده های افغانستانی عمدتا به صورت اشتراکی یعنی سه یا چهار خانوار همراه با یکدیگر، به اجاره دربست خانه های ویلایی می پردازند و با توجه به این که عمده آنها به صورت غیرقانونی در ایران حضور دارند، حاضرند برای اجاره ملک، بیش از نرخ های عُرف هر منطقه به صاحبخانه های ایرانی بپردازند.

البته چون افغانستانی ها در موارد بسیاری به صورت چند خانواده باهم یک خانه ویلایی را اجاره می کنند و هزینه اجاره بها بین چند خانواده تقسیم می شود، بنابراین بالا رفتن قیمت اجاره در یک محله، فشار زیادی را به آنها وارد نمی کند، اما این وضعیت قطعا موجب ایجاد شرایطی نامناسب برای خانواده های ایرانی می شود که اجاره ملک توسط چندین خانوار افغانستانی در یک محله منجر به رشد قیمت عُرف اجاره بها در آن محله شده است. در چنین شرایطی نیز بسیاری از خانواده های کم درآمد ایرانی، حتی دیگر در محله های حاشیه ای تهران نمی توانند برای خود خانه اجاره کنند.

افغانستانی ها به صورت چند خانوار باهم یک خانه ویلایی اجاره می کنند

در همین راستا، امیر محمدی، یکی از متصدیان بنگاه های معاملات املاک در منطقه صباشهر شهریار با اشاره به حضور پرتعداد خانواده های افغانستانی در این منطقه به خبرنگار رکنا گفت: افغانستانی ها معمولا خانه های ویلایی را به صورت دربست اجاره می کنند، یعنی چند خانوار افغانستانی همراه با یکدیگر، یک خانه را اجاره می کنند تا هزینه اجاره بها بین آنها تقسیم شود و فشار کمتری به هر خانواده افغانستانی برای پرداخت نرخ اجاره وارد شود. البته طبیعی است که اجاره دربست واحدهای آپارتمانی برای افغانستانی ها دشوار است و به همین دلیل، آنها معمولا به اجاره دربست خانه های ویلایی می پردازند.

وی افزود: خانواده های افغانستانی معمولا به اجاره خانه های ویلایی بالای صد متر می پردازند و بین دو تا سه خانوار همراه با یکدیگر در یک خانه حضور پیدا می کنند. بیشتر افغانستانی هایی هم که به این صورت به اجاره خانه می پردازند، فاقد پاسپورت یا کارت اقامت هستند و به همین دلیل، املاک خود را به اسم یک فرد ایرانی اجاره می کنند، اما افرادی که مدارک هویتی دارند و حضورشان در ایران قانونی است، قول‌نامه را به نام خودشان ثبت می کنند.

این مشاور املاک ادامه داد: نرخ اجاره بها در منطقه صباشهر شهریار که افغانستانی های زیادی در آن حضور دارند، حدود 800 هزار تا یک میلیون تومان به ازای هر متر مربع است. یعنی رهن کامل یک خانه ویلایی 100 متری برای هر خانواده افغانستانی در این منطقه حدود 100 میلیون تومان تمام می شود که البته معمولا خانوارهای افغانستانی، این خانه ها را به صورت 50 میلیون تومان پول پیش و ماهی یک میلیون و 500 هزار تومان کرایه، از صاحبخانه ها اجاره می کنند.

مهاجران غیرقانونی افغانستانی پول بیشتری را به صاحب خانه های ایرانی می پردازند

یکی دیگر از بنگاه داران حاضر در مرکز شهریار نیز ضمن تایید حضور پرتعداد افغانستانی ها در محله صباشهر به خبرنگار رکنا گفت: طبیعی است که مهاجران غیرقانونی افغانستانی با توجه به این که سخت تر می توانند در حاشیه تهران برای خود ملکی اجاره کنند، حاضر می شوند که پول بیشتری را به صاحب خانه های ایرانی بپردازند و یکی از عوامل مهمی که در بسیاری از مناطق حاشیه ای شهر تهران منجر به افزایش عُرف نرخ اجاره بها حتی برای خانوارهای ایرانی می شود، حضور پرتعداد مهاجران غیرقانونی افغانستانی در آن محله است.

این مشاور املاک که تمایلی برای فاش شدن نام خود نداشت، عنوان کرد: معمولا کلانتری ها یا پاسگاه های پلیس از صاحب خانه ها و بنگاه داران حاضر در یک محله می خواهند که اگر یک ملک را به خانوارهای غیرقانونی افغانستانی اجاره می دهند و قول نامه را به نام افراد ایرانی ثبت می کنند، موضوع را به پلیس اطلاع دهند تا نیروهای انتظامی حاضر در منطقه از حضور مهاجران غیرقانونی افغانستانی در هر خانه خبر داشته باشند. اما طبیعی است که عمده بنگاه داران و صاحبان خانه ها از این کار طفره می روند و حاضر نیستند پلیس را در جریان جزئیات اجاره ملک خود بگذارند.

وی در ادامه تاکید کرد: حضور افغانستانی ها در برخی محلات حاشیه ای تهران منجر به افزایش نرخ اجاره بها در برخی محلات حاشیه ای شهریار از جمله صباشهر شده است، چراکه افغانستانی ها عمدتا دست بالای نرخ اجاره را با صاحب خانه توافق می کنند و در چنین شرایطی خانوارهای ایرانی کمتر می توانند که به اجاره ملک در این محله حاشیه ای تهران بپردازند.

تمایل ایرانی ها به حضور در محلات "افغانی نشین" کمتر است

در این میان یکی دیگر از مشاوران املاک حاضر در منطقه صباشهر شهریار که او هم تمایلی به فاش شدن نام خود نداشت، به خبرنگار رکنا گفت: منطقه صباشهر یکی از مناطقی در حاشیه تهران است که بیشتر محلات آن اصطلاحا «افغانی نشین» شده است. ما باید توجه داشته باشیم که اساسا وقتی تعداد زیادی خانوار غیرقانونی افغانستانی در محلات مختلف تهران دور هم جمع می شوند، طبیعتا تمایل خانوارهای ایرانی برای حضور در آن منطقه نیز کمتر می شود و در چنین شرایطی صاحب خانه ها هم که بیشتر آنها در محلات دیگر تهران زندگی می کنند، حاضر می شوند که ملک خود را با قیمت های بالا به خانوارهای افغانستانی اجاره دهند.

این مشاور املاک ادامه داد: عمده افرادی که در حاشیه تهران ملکی دارند و آن را به مهاجران غیرقانونی افغانستانی اجاره می دهند، خودشان بالای سر ملک خود نیستند و از آن ملک صرفا برای کسب درآمد ماهانه با اجاره آن به افراد مختلف استفاده می کنند. طبیعی است در چنین شرایطی هم آنها حاضر می شوند که ملک خود را به هر کسی که پول بیشتری می پردازد، اجاره دهند و معمولا افغانستانی ها هم در این شرایط حاضر می شوند که به صاحب خانه های ایرانی پول بیشتری را بپردازند، چون آنها معمولا به صورت چند خانواده با هم زندگی می کنند و هزینه کرایه خانه بین آنها تقسیم می شود.

وی در پایان تصریح کرد: در سال های اخیر حضور پرتعداد مهاجران غیرقانونی افغانستانی در برخی محله های حاشیه ای تهران منجر به افزایش عُرف نرخ اجاره بها در آن مناطق شده و این مساله به همراه معضلات فرهنگی و اجتماعی، حضور اقشار کم درآمد ایرانی را در آن محلات دشوار کرده است. این نکته ای است که در چند سال گذشته در برخی محلات مناطق 17 تا 20 تهران، شهر ری، ورامین، پاکدشت، کهریزک، شهریار، رباط کریم، فردیس و ... شاهد آن بوده ایم.