رئیس سازمان محیط زیست: از تاثیر بالا آمدن سطح آب های آزاد بر ایران، اطلاع خاصی ندارم، وزارت علوم باید بداند + فیلم

سازمان محیط زیست متولی نظارت بر تمام اتفاقاتی است که در طبیعت ایران رخ می دهد. به همین دلیل، سازمان محیط زیست متولی نظارت و هدایت دولت در جهت سیاست گذاری برای تمام رخدادهای طبیعی کشور تلقی می شود. در چنین شرایطی سازمان محیط زیست باید اطلاعات دقیقی درباره تمام تاثیرات تغییرات اقلیمی بر طبیعت کشور داشته باشد. از جمله تبعات ناشی از تغییرات اقلیمی که انتظار می رود سازمان محیط زیست از آن اطلاع داشته باشد، بالا آمدن سطح آب های آزاد است. اما دکتر علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست در پاسخ به سوال رکنا درباره تاثیر بالا آمدن سطح آب های آزاد بر ایران تاکید کرد که اطلاع خاصی در این زمینه ندارد و پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی وزارت علوم و سازمان بنادر و دریانوردی کشور باید پاسخگوی این سوال باشند.

سکونتگاه 600 میلیون نفر در معرض بالا آمدن سطح آب های آزاد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تغییرات اقلیمی مهمترین فاجعه زیست محیطی است که در سال های اخیر سراسر جهان را درگیر کرده است و در سال های آتی نیز تاثیرات سوء آن تشدید خواهد شد. در این میان، ایران هم از آثار سوء ناشی از این تغییرات در امان نبوده است و بسیاری از متخصصان محیط زیست، تشدید خشکسالی های پیاپی در سطح کشور، باران های حدی و سیل آسا، افزایش احتمال وقوع سیل، تشدید پدیده ریزگردها، رشد بیابان زایی و بسیاری از آسیب های زیست محیطی دیگر را به تغییرات اقلیمی و البته سوء مدیریت زیست محیطی کشور نسبت می دهند.

در این میان یکی از آثار سوء ناشی از تغییرات اقلیمی بالا آمدن سطح آب های آزاد است که تا 30 سال آینده، سکونتگاه 600 میلیون نفر در جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد و در این میان شهرهایی که در کشورهای چین، هند، ویتنام، اندونزی، هلند و ... قرار گرفته اند، در معرض افزایش طولانی مدت سطح آب دریاها هستند.

باید توجه داشت در حال حاضر تقریبا 385 میلیون نفر در خشکی هایی زندگی می کنند که حتی اگر انتشار گازهای گلخانه ای محدود شود، بازهم تحت تاثیر تبعات ناشی از جزر و مد شدید آب دریاها قرار خواهند گرفت و اگر دمای هوای کره زمین در 30 سال به اندازه 1.5 درجه سانتی گراد گرم تر شود، افزایش سطح آب دریاهای آزاد بر خشکی هایی اثر می گذارد که امروزه 510 میلیون نفر ساکن آن هستند.

تاثیر محدود بالا آمدن سطح آب های آزاد بر خلیج فارس

در چنین شرایطی سوال مهم این است که برآورد سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان درباره تاثیر بالا آمدن سطح آب های آزاد بر جزایر و سواحل کشور چیست و با توجه به این که توسعه صنعتی ایران در سال های آتی بر این سواحل و جزایر متمرکز شده است، بالا آمدن سطح آب های آزاد و احتمال افزایش طوفان های دریایی بر اثر تبعات ناشی از تغییرات اقلیمی دقیقا چه تاثیری بر سواحل و جزایر جنوب کشور خواهد گذاشت؟

این سوال را در نشست خبری با دکتر علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در میان گذاشتیم و او نیز در پاسخ به رکنا گفت: پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی وزارت علوم باید پاسخگوی تبعات ناشی از بالا آمدن سطح آب های آزاد بر جزایر و سواحل ایران باشد.

وی افزود: بحث های مربوط به تراز بالاآمدگی آب دریاها و میزان بالاآمدگی آب در واحد زمان، موضوعاتی است که دستگاه متولی آن پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی وزارت علوم و سازمان بنادر و دریانوردی کشور هستند و این نهادها باید پاسخگوی این مساله باشند.

رئیس سازمان محیط زیست ادامه داد: من اطلاع خاصی درباره تاثیر پدیده بالا آمدن سطح آب های آزاد بر جزایر و سواحل جنوب کشور ندارم، اما برآوردها نشان می دهد که تاثیر این پدیده بر خلیج فارس محدود خواهد بود.

تشدید فرونشست تهران با اضافه برداشت از منابع زیرزمینی

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که براساس آمارهایی که شرکت آب منطقه ای تهران در اختیار رکنا قرار داده است، در آبان ماه امسال میزان آب موجود در سدهای پنج گانه تهران 41 درصد نسبت به زمان مشابه پارسال کاهش یافته و همین مساله باعث شده است سهم منابع زیرزمینی در تامین آب شرب تهران از 30 درصد به 40 درصد افزایش یابد و اگر شرایط خشکسالی ادامه پیدا کند، بدون تردید این سهم بیشتر هم خواهد شد.

از نظر کارشناسان محیط زیست، این شرایط حاصلی جز تشدید فرونشست زمین در تهران نخواهد داشت و در شرایطی که نرخ فرونشست دشت های جنوب تهران به 25 سانتی متر در سال رسیده است، افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی می تواند شرایط فرونشست زمین در تهران را بحرانی تر کند.

این در حالی است که نه تنها با افزایش سرعت فرونشست زمین، شاهد رشد احتمال تخریب راه ها، زیرساخت های شهری، ترک خوردگی لوله های آب و گاز و سست شدن پی ساختمان های تهران خواهیم بود، بلکه این پدیده می تواند احتمال وقوع زمین لرزه در پایتخت را بیشتر کند و به طور قطع با تشدید فرونشست زمین، آسیب پذیری تاسیسات و بناهای مسکونی تهران در برابر زلزله افزایش خواهد یافت.

جلوگیری از تشدید فرونشست تهران با عملیات آبخیزداری

در این میان سوال مهم این است که سازمان محیط زیست به عنوان متولی نظارت بر تمام پدیده های طبیعی در جهت هدایت دولت برای سیاست گذاری جهت جلوگیری از تشدید فرونشست زمین در پایتخت چه برنامه ای دارد؟

سلاجقه در پاسخ به این سوال گفت: ما باید برای پایداری معیشتی انسان ها، مدیریت جامع حوضه آبخیز را در نظر بگیریم. به طور مثال، در همین استان تهران که سدهای ما با کم آبی مواجه هستند، اگر ما از عملیات آبخیزداری به نحو مطلوب استفاده کنیم، می توانیم با مدیریت بارش های حداقلی، هم باعث نفوذ آب باران به دل خاک شویم و هم سدهای تهران را با آرامش مدیریت کنیم.  

رئیس سازمان محیط زیست تاکید کرد: بسیاری از نقاط دنیا با کمبود بارش مواجه هستند، اما خودشان را با تبعات ناشی از خشکسالی سازگار می کنند. در ایران هم وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی باید مصرف آب کشور در حوزه های شرب، صنعت و کشاورزی را مدیریت کنند و روش ها و الگوهای کشت نیز باید متناسب با شرایط خشکسالی تغییر کند.

آبخیزداری جلوی تخلیه چاه ها را می گیرد

سلاجقه با تاکید بر این که تامین آب شرب باید اولویت اول کشور در حوزه مدیریت منابع آبی باشد، گفت: سازمان محیط زیست دستگاه ناظر بر مدیریت مصرف آب در بخش های مختلف کشور است و ما وظیفه داریم طوری نظارت کنیم که اولا مصرف بی رویه آب در حوزه کشاورزی ادامه پیدا نکند و ثانیا کشاورزی در کشورمان صرفا بر اساس الگوی کشت انجام شود.

رئیس سازمان محیط زیست ادامه داد: وزارت نیرو وظیفه دارد که با تغییر رویکردهای زیرساختی، مصرف آب در حوزه های شهری و صنعتی را مدیریت کند، به نحوی که حتما باید آب حمام و سرویس بهداشتی در ایران از آب شرب جدا شود و کیفیت این آب ها حتما باید در شرایط خشکسالی متفاوت باشد.

وی در پایان تصریح کرد: برای این که به جایی نرسیم که مجبور باشیم برای تامین مصارف خودمان، چاه های کشور را تخلیه کنیم، حتما هم باید مصرف آب کشور را مدیریت کنیم و هم با تلاش برای تغذیه آب ها با استفاده از روش های آبخیزداری، باید منابع آب کشورمان را در حد متعادل نگه داریم.