دکتر لاری پور: رزیدنت ها به کارگران بی جیره و مواجب تبدیل شده اند

رزیدنت ها دستیاران تخصصی پزشکی هستند. در واقع، رزیدنت ها همان پزشکان عمومی هستند که برای متخصص شدن باید 4 تا 6 سال در بیمارستان های دولتی زیر نظر پزشکان متخصص فعالیت کنند. رزیدنت ها ماهیانه حداقل 432 ساعت در بیمارستان ها کشیک می دهند. این در حالی است که حقوق ماهیانه رزیدنت ها بسته به سنوات تحصیلی و محل تحصیل بین 3 میلیون و 200 هزار تا 4 میلیون و 400 هزار تومان است. البته چون رزیدنت ها در قوانین کشور، شاغل محسوب نمی شوند و دانشجو محسوب می شوند، بنابراین حقوق ماهیانه رزیدنت ها در واقع «کمک هزینه تحصیلی» پرداختی به آنها است. 

رزیدنت ها ماهیانه 432 ساعت کار می کنند 

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، با وجود این که هیچ گاه آماری دقیق از خودکشی رزیدنت ها یا همان دستیاران تخصصی پزشکی به دلیل فشار کاری بالا و درآمد پایین آنها منتشر نشده است، اما استعلام رکنا از برخی منابع آگاه در وزارت بهداشت از این حکایت دارد که امسال حداقل 3 مورد قطعی خودکشی رزیدنت ها رخ داده است و البته 5 مورد دیگر از مرگ ناگهانی رزیدنت ها نیز به ثبت رسیده که پزشکی قانونی هنوز خودکشی بودن آنها را تایید نکرده است. 

رزیدنت ها، دستیاران تخصصی پزشکی هستند، یعنی افراد دارای مدرک پزشکی عمومی که در آزمون دستیاری پذیرفته شده و بسته به رشته تحصیلی خود باید بین 4 تا 6 سال در بیمارستان های دانشگاهی و زیر نظر پزشکان متخصص فعالیت کنند. هم اکنون نیز حدود 14 هزار و 700 رزیدنت در کشورمان مشغول کار هستند. 

براساس آیین نامه وزارت بهداشت، رزیدنت ها باید ماهیانه 12 کشیک 36 ساعته یعنی 432 ساعت در بیمارستان های دولتی فعالیت کنند و آزمون های دوره ای این وزارتخانه را نیز بگذرانند تا بتوانند مدرک تخصصی خود را بگیرند. البته باید توجه داشت که در پیک های کرونا، بسیاری از بیمارستان های دولتی با تخصیص مبالغ بسیار اندک بابت اضافه کاری، رزیدنت ها را در شیفت های بسیار طولانی تر نیز در بیمارستان نگه می داشتند. 

حقوق رزیدنت ها؛ ماهیانه فقط 3.2 تا 4.4 میلیون تومان 

اما در شرایطی این ساعت کاری بسیار بالا برای رزیدنت ها وجود دارد که براساس اظهارات رحمان خدابنده‌لو، مدیرکل امور دانشجویی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا، با وجود تلاش های این وزارتخانه برای افزایش حقوق رزیدنت ها در سال های اخیر، هم اکنون دستیاران تخصصی بسته به سنوات تحصیلی و محل تحصیل خود بین 3 میلیون و 200 هزار تا 4 میلیون و 400 هزار تومان دستمزد ماهیانه می گیرند. 

البته به گفته این مقام مسئول در وزارت بهداشت، امسال این وزارتخانه در تلاش بود تا کمک هزینه تحصیلی رزیدنت ها علاوه بر افزایش سنواتی عادی در مهرماه، 20 درصد دیگر هم ارتقا یابد، اما با وجود دستور رئیس جمهور سابق و پیگیری های وزیر قبلی و جدید بهداشت، هنوز اعتبار مربوط به این مساله توسط سازمان هدفمندی یارانه ها تامین نشده است.

فشارهای روانی سنگین و استرس بالای کار رزیدنت ها 

صرف نظر از ساعت کاری زیاد و حقوق پایین رزیدنت ها، مشکل دیگری که این قشر با آن دست و پنجه نرم می کنند، حجم کاری بسیار بالای آنهاست؛ به نحوی که رزیدنت ها ناچارند که بخش زیادی از وظایف پزشکان متخصص یعنی اساتید خود را بر دوش بکشند و همین مساله به دشوارتر شدن شرایط کاری آنها دامن می زند. 

این در حالی است که رزیدنت ها، اغلب افراد 30 تا 40 ساله ای هستند که با توجه به حقوق پایین خود یا هنوز از نظر مالی به خانواده خود وابسته هستند یا اگر هم متاهل باشند، نمی توانند از پس مخارج بالای زندگی برآیند. همچنین رزیدنت ها ضمن انجام کار شدید در بیمارستان ها، باید دروس تئوری سنگینی را نیز بگذرانند تا بتوانند مدرک تخصصی خود را دریافت کنند.

مجموع این مسائل نیز دست به دست هم می دهد و فشارهای روحی سنگینی را به رزیدنت ها وارد می کند؛ فشارهایی که بعضا باعث می شود که رزیدنت ها دست به خودکشی بزنند. این در حالی است که چون رزیدنت بودن شغل محسوب نمی شود، دستیاران تخصصی صرفا دانشجویانی هستند که هیچ کدام از نهادهای رسمی، پیگیر وضعیت آنها نیست و دستمزد رزیدنت ها نیز در قالب «کمک هزینه تحصیلی» به آنها پرداخت می شود. 

رزیدنت ها کمترین دریافتی و بیشترین ساعت کاری را دارند 

در همین راستا، دکتر رضا لاری پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی با اشاره به این که رزیدنت ها ماهیانه بیش از 400 ساعت در بیمارستان های دولتی کشیک می دهند، به خبرنگار رکنا گفت: متاسفانه رزیدنت ها به کارگرانی با کمترین جیره و مواجب در نظام شغلی کشور تبدیل شده اند. 

وی افزود: بیشتر رزیدنت ها حول و حوش 30 سال سن دارند و این افراد با کمترین میزان دریافتی و بیشترین میزان ساعت کاری در میان تمام شاغلان کشور، مشغول فعالیت هستند و فعالیت آنها هم کاری بسیار سنگین و پراسترس است که مستقیما با جان افراد سر و کار دارد. 

رزیدنت بودن شغل محسوب نمی شود 

لاری پور درباره ریشه اصلی پایین بودن حق الزحمه رزیدنت ها توضح داد: متاسفانه قوانین کشور هنوز دستیاران تخصصی را به عنوان شاغل نمی شناسند، بلکه رزیدنت ها را دانشجو محسوب می کند. این در حالی است که اگر رزیدنت ها شاغل بودند، باید حقوقی متناسب با سطح تحصلات و رشته تحصیلی خود دریافت می کردند. 

سخنگوی سازمان نظام پزشکی ادامه داد: بدیهی است که در شرایط اقتصادی کنونی، یک فرد که حدود 30 سال سن دارد، بخصوص اگر متاهل باشد، نمی تواند با حقوق رزیدنتی از پس مخارج زندگی برآید و همین مساله در کنار ساعت های کاری بسیار بالا، منجر به وارد شدن فشارهای روانی بسیاری بر دستیاران تخصصی پزشکی می شود. 

رزیدنت ها گاهی 72 ساعت متوالی کشیک می دهند 

این مقام مسئول در سازمان نظام پزشکی گفت: دستیاران تخصصی پزشکی از معدود دانشجویانی هستند که برای گرفتن مدرک خود باید 4 تا 6 سال به صورت شبانه روزی در محل کار خود حضور داشته باشند. در این میان بعضا پیش می آید که رزیدنت ها برای 72 ساعت متوالی در بیمارستان کشیک بدهند و به ندرت بتوانند که در این بازه زمانی استراحت کنند. 

وی در ادامه تاکید کرد: خستگی روحی و جسمی شدیدی که برای رزیدنت ها پیش می آید و استرس بالایی که آنها در شغل خود تحمل می کنند، همگی دست به دست هم می دهد و رزیدنت بودن را به یکی از سخت ترین مشاغل کشور تبدیل می کند. این در حالی است که از نظر قانون، رزیدنت ها شاغل نیستند، بلکه دانشجویانی هستند که به جای حقوق، باید «کمک هزینه تحصیلی» بگیرند. 

رزیدنت ها؛ نیروی کار ارزان قیمت وزارت بهداشت 

لاری پور در بخش دیگری از صحبت هایش اظهار داشت: متاسفانه رزیدنت ها به نیروهای کار ارزان قیمتی تبدیل شده اند که در اختیار وزارت بهداشت و نظام سلامت قرار دارند و وزارت بهداشت اگر می خواهد اقدامی برای بهبود وضعیت روحی رزیدنت ها انجام دهد، اول از همه باید از دولت و مجلس بخواهد که رزیدنت بودن را به عنوان شغل بپذیرند و حقوق و مزایای تمام شاغلان کشور را برای رزیدنت ها در نظر بگیرند. 

سخنگوی سازمان نظام پزشکی با تایید مواردی از خودکشی رزیدنت ها در سال های اخیر عنوان کرد: با توجه به این که رزیدنت ها از نظر علمی در مرتبه بالاتری از پزشکان عمومی برخوردارند، بنابراین حقوق آنها باید حداقل به اندازه یک پزشک عمومی فارغ التحصیل باشد. این البته فقط مربوط به حقوق پایه رزیدنت هاست و اگر ما شیفت های شب و اضافه کاری را هم به حقوق رزیدنت ها اضافه کنیم، مجموع دستمزد این قشر بسیار بیشتر از پزشکان عمومی خواهد شد. 

دشواری تمام رشته های رزیدنتی یکسان نیست 

این مقام مسئول در سازمان نظام پزشکی با بیان این که میزان سختی کار در رشته های مختلف دستیاری تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارد، عنوان کرد: حجم کاری رشته های مختلف رزیدنت ها با یکدیگر تفاوت دارد، به نحوی که برخی دستیاران برخی رشته ها هیچ گاه شیفت شب در بیمارستان نمی مانند، اما دستیاران برخی رشته های دیگر، ماهی حداقل 15 شب در بیمارستان شیفت می دهند. به همین دلیل، باید تفاوت معناداری در دستمزد پرداختی رزیدنت های رشته های مختلف وجود داشته باشد. 

وی در پایان تصریح کرد: اگر دستمزد رزیدنت ها با رقم دریافتی آنها در سال 86، مقدار افزایش هزینه ها در 15 سال گذشته، رتبه علمی بالا و ساعت کاری بسیار زیاد بخصوص شیفت های شب آنها معادل سازی شود، در شرایط کنونی حقوق ماهیانه دستیاران تخصصی پزشکی بسته به رشته و سنوات تحصیل آنها باید به 20 تا 24 میلیون تومان در ماه برسد.