هما، پرنده‌ای که سعادت را بر بال‌هایش می‌آورد

پرنده هما سعادت (در زبان فارسی به نام "پرنده هما" نیز شناخته می‌شود) در اسطوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف به‌عنوان نمادی از سعادت، برکت و شانس نیکو شناخته شده است. این پرنده بیشتر به‌صورت یک مفهوم فرهنگی و نمادین شهرت دارد، اما به پرنده‌ای واقعی به نام هما (Bearded Vulture یا Gypaetus barbatus) نیز اشاره می‌کند.

هما یک پرنده شکاری بزرگ از خانواده کرکس‌هاست که بیشتر در کوهستان‌های مرتفع زندگی می‌کند. از ویژگی‌های برجسته این پرنده می‌توان به اندازه بزرگ آن (با طول بال‌هایی که به ۲.۵ متر می‌رسد)، رژیم غذایی خاص (تغذیه از استخوان‌ها که به آن لقب "Bone Breaker" داده است) و زیستگاه آن در کوهستان‌های مرتفع آسیا، اروپا و آفریقا اشاره کرد.

در فرهنگ ایرانی، هما یک پرنده اسطوره‌ای است که نماد شانس و موفقیت است. بر اساس افسانه‌ها، پرواز هما بر سر یک فرد نشانه خوشبختی و برگزیده شدن اوست. هما به عنوان "پرنده سعادت" در متون ادبی و داستان‌های حماسی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و در شاهنامه فردوسی نیز به‌عنوان پرنده‌ای که سعادت و پیروزی می‌آورد، توصیف شده است.

چندین کشور با این پرنده و مفاهیم مرتبط با آن ارتباط دارند. در ایران، هما جایگاه نمادین برجسته‌ای دارد و در بسیاری از داستان‌ها و ضرب‌المثل‌ها ذکر شده است. در هند، پرندگانی مشابه هما در اسطوره‌ها به‌عنوان نماد شانس و خجستگی شناخته می‌شوند. در یونان و روم باستان، پرندگان شکاری بزرگ اغلب با خدایان و قدرت‌های آسمانی مرتبط بوده‌اند. همچنین در آسیای مرکزی نیز پرندگانی مشابه هما جایگاه نمادین دارند.

از نظر وضعیت زیست‌محیطی، پرنده واقعی هما به دلیل تخریب زیستگاه و شکار غیرقانونی در بسیاری از مناطق با کاهش جمعیت مواجه شده است. این پرنده در ایران (به‌ویژه کوهستان‌های زاگرس و البرز)، آسیای میانه، کوه‌های هیمالیا و مناطق مرتفع آفریقا و جنوب اروپا یافت می‌شود. هما، هم به‌عنوان یک پرنده واقعی و هم یک نماد فرهنگی، بخش مهمی از میراث طبیعی و معنوی ایران و دیگر فرهنگ‌ها است.