آلودگی شدید هوا در نیمه دوم سال؛ نقش مازوت و سوخت بی‌کیفیت خودروها

به گزارش رکنا، این روزها صبح‌ها با هوایی قابل قبول آغاز می‌شود، اما حوالی ساعت 11 پیش از ظهر هوا به‌سرعت آلوده می‌شود. این سوال مطرح است که چرا هوای شهرها به این سرعت دچار آلودگی می‌شود. با سردتر شدن هوا، آلودگی در کلان‌شهرها افزایش می‌یابد؛ امری که به گفته‌ی کارشناسان محیط زیست، سابقه‌ای چندساله دارد و عمدتاً ناشی از سوخت‌های بی‌کیفیت و آلاینده در صنایع و نیروگاه‌هاست. بسیاری از فعالان محیط زیست از مصرف سوخت مازوت در پالایشگاه‌ها انتقاد دارند و معتقدند حتی اگر از مازوت با کیفیت بالا و فیلترهای هوا استفاده شود، میزان آلودگی به این حد نمی‌رسد.

بازنگری قوانین هوای پاک

نظارت سازمان‌های مسئول در این زمینه باید با دقت بیشتری ادامه پیدا کند، وگرنه زمستان امسال شاهد فاجعه‌ای در آلودگی هوا خواهیم بود. معاون رئیس‌جمهور در سازمان محیط زیست اعلام کرده است که قوانین هوای پاک بازنگری خواهند شد. به گفته وی، ساختار فعلی این قوانین که در سطح استان‌ها تنظیم شده بود، بازبینی خواهد شد. رئیس سازمان محیط زیست همچنین تاکید کرد که پیشرفت ۲۸ پروژه محیط زیستی ظرف ماه آینده مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. این پروژه‌ها عمدتاً با تکیه بر توان داخلی و نظرات کارشناسان دانشگاهی در حال اجرا هستند.

تعیین تکلیف دستگاه‌های مسئول

در این راستا، انصاری با اشاره به قانون هوای پاک گفت: «مهم‌ترین قانون در زمینه آلودگی هوا قانون هوای پاک و آیین‌نامه‌های اجرایی آن است که در محورهای مختلف پیگیری می‌شود.» وی از فعال شدن دوباره کارگروه ملی آلودگی هوا با محوریت سازمان حفاظت محیط زیست خبر داد که در آن تکالیف دستگاه‌ها به شکل جدی‌تری دنبال خواهد شد. خارج کردن خودروهای فرسوده، بهبود کیفیت سوخت، ارتقاء استانداردهای خودروها، نظارت بر صنایع آلاینده و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله محورهای اصلی این برنامه‌ها برای کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرهاست.

طبق این قانون، ۲۱ دستگاه اجرایی شامل وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری و صدا و سیما ملزم به اجرای وظایفی برای کنترل آلودگی هوا شده‌اند. از میان این دستگاه‌ها، شهرداری با سه وظیفه اصلی بیشترین مسئولیت را در اجرای قانون هوای پاک بر عهده دارد.

پایداری هوا به چه عواملی بستگی دارد؟

صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی، به خبرنگار رکنا توضیح داد که یکی از عوامل مهم در بررسی وضعیت آلودگی، میزان پایداری هواست. وی گفت آلودگی هوا در شهرها دو عامل دارد: نخست، افزایش آلاینده‌ها به دلیل سوخت‌های بی‌کیفیت مانند بنزین و مازوت در خودروها، صنایع، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها؛ و دوم، شرایط تهویه هوای شهر که به شدت وزش باد و بارش باران بستگی دارد.

اقلیم تهران در روزهای سرد

ضیائیان با بررسی اقلیم تهران در نیمه دوم آبان تا نیمه اول بهمن ماه، توضیح داد که صبح‌ها وارونگی دما ایجاد می‌شود که باعث پایداری جو و تجمع آلاینده‌ها در هوا می‌شود، مگر اینکه سامانه بارشی یا وزش باد باعث برهم‌خوردن وارونگی دما و پایداری جو شود. وی پیش‌بینی کرد که در دو الی سه روز آینده کیفیت هوای تهران به دلیل عدم انباشت آلاینده‌ها در شرایط مناسب باقی بماند.