نوید بازگشت آهو ها به دشت مغان/آمار ۲۵ هزار فردی آهوان، زنگ خطر است

حمید ظهرابی، معاون محیط زیست انسانی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، درباره آخرین آمار سرشماری آهوان به خبرنگار رکنا گفت: طبق آخرین سرشماری‌های رسمی، جمعیت این گونه در کشور بالغ بر ۲۵ هزار فرد شمارش شده است. هرچند این تعداد به نظر نمی‌رسد که وضعیت بحرانی را نشان دهد، اما با توجه به وسعت زیستگاه‌های این گونه و بررسی جمعیت‌های گذشته، می‌توان گفت که وضعیت کنونی فاصله زیادی با شرایط و جمعیت مطلوب دارد.

آهو؛ شاخصی بر سلامت زیستگاه

ظهرابی با اشاره به اهمیت حضور آهو در زیستگاه‌ها ادامه داد: آهو نه‌تنها شاخصی برای سلامت زیستگاه است، بلکه برای بقای گونه‌های دیگر، از جمله یوز آسیایی، ضروری است. به‌طوری که در بسیاری از مناطق، با کاهش جمعیت‌های آهو و جبیر، به تدریج شاهد حذف یوز نیز از آن زیستگاه‌ها بوده‌ایم. یکی از دلایل کاهش جمعیت این گونه، دشت‌زی بودن و نوع زیستگاه مطلوب آن است که با تخریب و تغییر کاربری‌های زیاد مواجه است. علاوه بر این، دسترسی به این گونه و فراهمی شکار آن نیز از عوامل کاهش جمعیت در زیستگاه‌ها و حذف آن از بسیاری از زیستگاه‌های طبیعی کشور به شمار می‌رود.

تهدیدات زیستگاه آهو

معاون محیط زیست انسانی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به عوامل تهدیدکننده جمعیت آهو در کشور اشاره کرد و گفت: شکار غیرمجاز، همانند سایر گونه‌های علف‌خوار وحشی، برای آهو نیز تهدیدی جدی محسوب می‌شود. در روزهای اخیر، نمونه‌ای از تعارضات بین شکارچیان غیرمجاز آهو و محیط‌بانان را شاهد بودیم که متأسفانه به جراحت جدی یکی از محیط‌بانان استان اصفهان انجامید.

او افزود: علاوه بر شکار غیرمجاز، تخریب و تکه‌تکه شدن زیستگاه آهو به‌دلیل جاده‌کشی، توسعه شهرها و کشاورزی، کاهش کمی و کیفی جدی زیستگاه‌های مطلوب این گونه را به‌دنبال دارد. این تخریب باعث کاهش ظرفیت حضور این گونه در سطح کشور و تجمع جمعیت در مناطق محدود می‌شود، که خود عاملی برای افزایش تعارض‌ها بین آهو و انسان خواهد بود.

اقدامات حفاظت از آهو

ظهرابی در خصوص اقدامات انجام‌شده برای حفاظت از آهو گفت: با توجه به شرایط موجود و تهدیدهای این گونه، جلب مشارکت همه ذینفعان، به‌ویژه در راستای کاهش تعارضات بین آهو و فعالیت‌های انسانی، ضروری است. اگرچه در حال حاضر، به جز حفاظت فیزیکی در زیستگاه‌های تحت مدیریت سازمان، اقدام جدی و مؤثری برای حفاظت از آهو صورت نگرفته است.

او با بیان پیشنهاداتی برای کاهش تخریب زیستگاه‌های آهو گفت: در راستای کاهش تخریب زیستگاه‌ها و جلب مشارکت، اقداماتی آغاز شده است که امیدواریم با برنامه‌ریزی و نظارت کامل، به نتایج مطلوب برسیم. از جمله این اقدامات، رایزنی با وزارت راه برای رعایت استانداردهای محیط‌زیستی و تعبیه زیرگذرها و روگذرها در احداث جاده‌های جدید است که با استقبال وزیر محترم راه نیز روبرو شده است.

حمایت از حفاظتگاه‌های مشارکتی

ظهرابی همچنین به اهمیت مشارکت مراکز غیردولتی در حفاظت از محیط زیست و حیات وحش اشاره کرد و گفت: توسعه حفاظت مشارکتی و غیردولتی از آهو در قالب حفاظتگاه‌های مشارکتی و طرح‌های مدیریت مشارکتی آغاز شده است. به‌عنوان مثال، در استان یزد، شاهد بهبود جمعیت آهو در قرق‌های فعال هستیم. همچنین، منطقه حفاظت مشارکتی یوزکنام پل ابریشم که با مشارکت انجمن صنفی حفاظتگاه‌های خصوصی حیات وحش کشور تحت حفاظت قرارگرفته، و طرح مدیریت مشارکتی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو که به زودی آغاز به کار خواهند کرد، از دیگر نمونه‌های استفاده صحیح از ابزار مشارکت برای حفاظت هستند.