تاثیر 50 درصدی عوامل روانی در گرایش به اعتیاد!/ روش های ترک اعتیاد و درمان

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، عوامل مختلفی در شروع اعتیاد نقش دارند که شامل عوامل روانی، اجتماعی و بیولوژیکی است. در بسیاری از موارد، فشارهای ناشی از محیط کار، خانواده و اجتماع موجب می‌شود افراد به مواد مخدر روی بیاورند. همچنین افرادی که با مشکلات روانی همچون افسردگی، اضطراب یا استرس دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشتر در معرض خطر اعتیاد هستند. طبق گزارشات، عوامل روانی نزدیک به ۳۰ تا ۵۰ درصد در گرایش به اعتیاد تاثیر دارند.

گفته شده یکی از بزرگ‌ترین دلایل شروع مصرف مواد مخدر، تأثیرات مستقیم دوستان و همسالان است که افراد را به سمت تجربه مواد سوق می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که استعداد ژنتیکی نیز نقش مهمی در گرایش به اعتیاد دارد. برخی افراد به دلیل ویژگی‌های بیولوژیکی، بیشتر در معرض وابستگی به مواد هستند.

همانطور که گفته شد دوستان و همسالان یکی از مهم‌ترین گروه‌های تأثیرگذار بر شروع مصرف مواد مخدر هستند. در کنار آنها، خانواده‌هایی که دچار ناهنجاری‌های اجتماعی یا سوء استفاده هستند، نقش پررنگی در سوق دادن فرد به مصرف مواد ایفا می‌کنند. همچنین دسترسی آسان به مواد مخدر و نبود نظارت‌های مؤثر دولتی می‌تواند مسیر آغاز مصرف را هموار کند.

مهم‌ترین عامل گرایش به اعتیاد در جهان: نابرابری‌های اجتماعی و فقر

مطالعات جهانی نشان می‌دهد که نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل گرایش به اعتیاد در سطح جهانی است. افراد در جوامع با سطح پایین اقتصادی، به دلیل عدم دسترسی به خدمات درمانی و مشاوره، بیشتر در معرض اعتیاد قرار دارند. کشورهای با نرخ بالای فقر، بیکاری، و نابرابری اجتماعی از جمله مناطقی هستند که گرایش به اعتیاد بیشتر دیده می‌شود. کشورهای در حال توسعه یا مناطقی با تنش‌های سیاسی و اجتماعی مانند افغانستان، برزیل و برخی کشورهای آسیای مرکزی به دلیل شرایط اجتماعی نامساعد با بحران اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند.

برای جلوگیری از گرایش به اعتیاد، افزایش آگاهی عمومی از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی در مدارس و محیط‌های کاری، داشتن محیط خانوادگی سالم و حمایتگر برای نوجوانان و جوانان، ارائه خدمات مشاوره و درمان برای افرادی که در معرض استرس و مشکلات روانی قرار دارند؛ همچنین تقویت قوانین برای محدود کردن دسترسی به مواد مخدر و افزایش کنترل‌های دولتی توصیه می شود.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) به طور مداوم درباره عوامل گرایش به اعتیاد و راه‌های پیشگیری از آن بیانیه‌هایی صادر می‌کنند. این سازمان‌ها تاکید دارند که علاوه بر عوامل روانی، باید به ابعاد اجتماعی و اقتصادی مسئله نیز توجه شود و استراتژی‌های جامع‌تری برای مقابله با اعتیاد به کار گرفته شود.

اعتیاد به مواد مخدر یک مسئله چند بعدی است که ریشه در عوامل مختلفی دارد. شناخت این عوامل و اتخاذ سیاست‌های مناسب در سطح ملی و جهانی می‌تواند به کاهش میزان گرایش به اعتیاد و حفظ سلامت جامعه کمک کند.

بهترین روش ترک اعتیاد به رویکردهای چندگانه و جامع نیاز دارد که شامل درمان‌های پزشکی، روانشناختی و حمایت اجتماعی می‌شود. اولین قدم معمولاً مراجعه به یک متخصص یا مرکز ترک اعتیاد است تا برنامه‌ای مناسب براساس نوع و شدت اعتیاد طراحی شود. درمان‌های دارویی برای کاهش علائم ترک و جلوگیری از بازگشت به مصرف می‌توانند موثر باشند، به ویژه در اعتیاد به مواد مخدر قوی مانند هروئین یا نیکوتین. استفاده از روش‌های روان‌درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز به فرد کمک می‌کند تا با عوامل محرک اعتیاد مقابله کند و الگوهای ناسالم فکری و رفتاری خود را تغییر دهد.

در کنار این درمان‌ها، حمایت اجتماعی از طریق گروه‌های همتا (مانند انجمن معتادان گمنام) و خانواده بسیار مهم است. این گروه‌ها می‌توانند فرد را در طول مسیر ترک همراهی کنند و از بازگشت به مصرف جلوگیری نمایند. سبک زندگی سالم، شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم و مدیریت استرس نیز در روند ترک اعتیاد تاثیر زیادی دارد. ایجاد یک شبکه پشتیبانی قوی و محیطی مثبت که فرد را به دور از عوامل وسوسه‌کننده نگه دارد، می‌تواند نقش اساسی در موفقیت طولانی‌مدت ترک اعتیاد ایفا کند.