افزایش 5 درصدی وسواس بعد از دوران کرونا/ مراقب باشید کودکان متولد دوره کرونا، وسواسی نشوند

به گزارش خبرنکار اجتماعی رکنا، کوچک‌ترین نگرانی‌ها، بزرگ‌ترین کابوس‌ها را برایش می‌ساخت. ترس از آلودگی، او را از دنیای بازی و شادی کودکان جدا کرده بود. هر لمس، هر تماس، دلهره‌ای بزرگ در دلش ایجاد می‌کرد. این تنها بخشی از دنیای کودکانی است که با اختلال وسواس فکری-عملی دست و پنجه نرم می‌کنند. اختلالی که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند آینده روشن آن‌ها را به تاریکی بکشاند و فرصت‌های ارزشمند زندگی را از آن‌ها بگیرد.

علیرضا شریفی یزدی جامعه‌شناس و روانشناس اجتماعی، در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا، با اشاره به این مسئله که گفته می شود بین 8 تا 10 درصد جمعیت جهان به یکی از نشانه های وسواس مبتلا هستند، گفت: وسواس یکی از اختلالات بسیار شایع است که تا قبل از ویروش کرونا نیز نیز وجود داشته. وسواس به دو دسته کلی فکری-عملی (OCD) و وسواسی (OCPD) تقسیم بندی شده و با وجودی که ممکن است بسیاری آن ها را یکسان یا مشابه یکدیگر بدانند تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. اساسی ترین تفاوت این دو در این مسئله است که در وسواس می دانیم عملی که در حال انجانم آن هستیم غلط است اما نمی توانیم در خصوص آن کاری انجام دهیم، اما در شخصیت وسواسی و جبری افراد معتقدند کاری که انجام می دهند اشکالی نداشته و اساسا این دیگران هستند که اشتباه می کنند. مهم ترین دلایل بروز وسواس را می توانید در سه عامل ژنتیک  و سابقه خانودگی، بارداری و فعل و انفعالاتی که در دوران بارداری برای مادر اتفاق افتاده و محیط در نظر گیریم. البته در برخی از افراد ممکن است وسواس به دلیل تداخل دلایل با یکدیگر بروز پیدا کند، به این معنا که وسواس یک فرد به دلیل مجموعه ای از عوامل گفته شده است.

افزایش 5 درصدی وسواس در ایران بعد از دوران کرونا

وی با اشاره به اینکه شایع ترین نوع وسواس عملی در ایران شست و شو مداوم و در موارد دیگر وسواس قرینه، عقیدتی، جنسی و... وجود دارد، گفت: دوران کرونا با توجه به اینکه افراد ملزم به رعایت پروتکل ها، شست و شو و ضدعفونی مداوم بوده اند یکی از مهم ترین منشأهای وسواس در دوران اخیر بوده است. این دوره موجب شده وسواس در میان افرادی که زمینه های این اختلال را داشته اند بیشتر از سایر افراد دیده شود. برخی از آمارها وسواس را در ایران 3 تا 4 درصد و برخی دیگر، خصوصا بعد از دوران کرونا، آمار 8 تا 10 درصد را در خصوص وسواس ذکر می کنند. پس بعداز کرونا با افزایش 5 درصدی وسواس مواجه شده ایم.

ماندگاری وسواس در ذهن کودکان چه آینده ای برایشان به همراه دارد

او در خصوص وسواس در میان کودکانی که در دوران کرونا رشد پیدا کرده اند، افزود: کودکانی که در دوران کرونا تحت مقررات بهداشتی سخت رشد کرده اند، یقینا در صورتی که این اختلال در زمان مناسب مورد درمان های لازم درمان قرار نگیرد؛ می تواند مشکلات زیادی را در زندگی فردی و اجتماعی  کودک ایجاد کند. چرا که این اختلال می تواند با گذشت زمان پیشرفت کرده و از سوی دیگر با ماندگاری این اختلال بسیاری از فرصت های اجتماعی فرد از بین می رود به این معنا  که ممکن است در آینده با کودکانی مواجه شویم که از حضور در جمع، بازی با همسن و سالان خود و تعامل، صرفا به این دلیل که نگران آلودگی یا به خطر افتادن سلامتی هستند، خودداری می کنند. بخش زیادی از وجود این اختلال در کودکان به دلیل تلقین های خانواده و بخشی دیگر به دلیل وجود زمینه وسواس در آن ها است. نشانه های آن نیز مربوط به کاهش ارتباطات فیزیکی، ترس از آلودگی، شست و شوی مداوم دست ها و... است. می توان گفت در صورت ادامه رفتارهای وسواس گونه در میان این کودکان علاوه بر مختل شدن زندگی در دوران کودکی در بزرگسالی نیز با مشکلات متعددی روبرو می شوند.

شریفی با اشاره به اینکه وسواس در صورت همسان شدن با دیگر اختلالات سنگین می تواند موجب مرگ شود، گفت: وسواس در روانشناسی زیر مجموعه اختلالات اضطرابی طبقه بندی می شود، به این معنا که وسواس هم جنس اضطراب بوده و یک انسان وسواسی به احتمال زیاد یک فرد اضطرابی است. به دلیل اضطراب، فرد بسیاری از موقعیت هایی که می تواند موجب پیشرفت  شود را از دست می دهد. همچنین گاهی ممکن است این اضطراب با فوبیا ترکیب شده و مشکلات دیگری را برای سلامتی فرد ایجاد می کند در نتیجه لازم است به فکر درمان باشیم.

او در خصوص درمان های اختلال وسواس گفت: درمان وسواس به طور کلی در دودسته کلی دارو درمانی و روان درمانی قرار می گیرد.  برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلال برای افزایش بار جذب سروتونین در مغز استفاده می شود؛ چرا که با کاهش این ماده در مغز فرد به سمت افسردگی و وسواس حرکت می کند. بخش دیگری از درمان ها مربوط به روان درمانی بوده که در این نوع درمان معمولا با رویکردهای مختلفی مثل شناخت رفتار درمانی، فرد تحت درمان های لازم قرار می گیرد. معمولا در این نوع درمان سعی می شود شناخت درستی از وسواس به فرد داده شده و براساس این شناخت رفتار درست به او آموزش داده شود. این نوع درمان نیازمند جلسات متععدی است و معمولا به شکل ترکیبی از دارو و روان درمانی مورد استفاده قرار می گیرد و طبیعتا می تواند بهترین پاسخ را برای درمان کودکان داشته باشد.