کرونا موجب افزایش آمار آلزایمر شد/سند ملی دمانس 3 سال است در وزارت بهداشت خاک می خورد/پیشگیری از دوران دبستان تا 40 درصد از آلزایمر جلوگیری می کند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، «آلزایمر» یکی از معضلات و نگرانی های جوامع در آینده است؛ چراکه با روند موجود و عواملی مثل افزایش جمعیت سالمند ، رواج تغذیه نامناسب، کاهش تحرک و... پیش بینی می شد آمار مبتلایان به این بیماری به شکل چشمگیری افزایش پیدا کند. اهمیت آلزایمر تا جایی است که علاوه بر در نظر گیری یک روز مشخص به عنوان روز جهانی آلزایمر (31 شهریور) برای آگاهی بخشی از تبعات این بیماری ماه جهانی آلزایمر از 15 شهریور تا 15 مهر ماه را در نظر گرفته اند. با وجود اهمیت این بیماری و لزوم آگاهی بخشی، در ایران همچنان سند ملی دمانس، که راهی برای افزایش آگاهی بخشی و کاهش سرعت پیشرفت این بیماری است، در حال خاک خوردن است.

هر یک سال تشخیص زودهنگام 5 سال از پیشرفت بیماری آلزایمر جلوگیری می کند

 معصومه صالحی، مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران در خصوص روز جهانی آلزایمر گفت: با توجه به تبعات بیماری آلزایمر و اهمیت آن در خانواده، اقتصاد، و... ماه جهانی آلزایمر از 15 شهریور تا 15 مهر ماه را شامل شده و برنامه ریزی های متعددی در خصوص اگاهی رسانی و بهبود این بیماری در جهان انجام می گیرد. اهمیت آگاه رسانی و شناخت این بیماری از آن جهت است که هر یک سال تشخیص زودهنگام این بیماری حداقل 5 سال پیشرفت آلزایمر را به تعویق می اندازد. در ماه جهانی آلزایمر نیاز است در کنار آگاهی رسانی و اطلاع رسانی مناسب، سیستم های دولتی را درگیر کنیم تا در پیشگیری و مراقبت های مناسب در خصوص آلزایمر موثر واقع شویم.

او در ادامه با توضیح انواع دمانس و آلزایمر، افزود: دمانس به معنای اختلال شناخت و حافظه است. این بیماری دو نوع برگشت پذیر و برگشت ناپذیر را شامل شده که نوع اول در صورت عدم درمان اولیه برخی از بیماری ها مثل کم کاری و پرکاری تیروئید، افسردگی، عدم درمان برخی از تومورها، اختلال و اضطراب بروز پیدا می کند. 70 درصد انواع دمانس شامل آلزایمر و مابقی را اختلالات دیگر تشکیل می دهد. اختلالات شناختی ناشی از آلزایمر پیش رونده، تحلیل بر و غیرقابل درمان است و صرفا با تشخیص سریع می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد بنابراین با تشخیص زودهنگام فرد می تواند با استقلال و سلامت بیشتری زندگی خود را اداره کند. گفته شده است به صورت میانگین جهانی این بیماری از سنین 65 سال به بالا آغاز می شود.

کرونا موجب افزایش آمار ابتلا به آلزایمر شده است

صالحی با ابراز نگرانی درخصوص پیشروی جمعیت ایران به سمت پیری و سالمندی گفت: با توجه به اینکه ایران سومین کشور سالمند در جهان است به تبع افزایش جمعیت سالمند، در آینده نزدیک با افزایش مبتلایان به بیماری آلزایمر روبرو خواهیم بود. کرونا یکی از بحران های بیماری آلزایمر بوده است؛ چرا که در آن دوره با توجه به افزایش استرس، اضطراب، و عدم فعالیت های اجتماعی آلزایمر در جهان و ایران افزایش پیدا کرد. از طرفی با توجه به اینکه در این دوره بسیاری از سالمندان از خانه خارج نمی شدند، وزش و پیاده روی در آن ها کاهش پیدا کرد و همین مسئله یکی از عوامل پیشروی این بیماری بوده است. در کنار این عوامل شرایط روانی و اقتصادی در ابتلا به این بیماری تاثیرگذار بوده است؛ بر این اساس زمانی که فرد  شرایط روانی و اقتصادی مناسبی داشته باشد می تواند از استراحت بیشتر، تغذیه مناسب و تفریح برخوردار بوده و استرس و اضطراب کمتری را تحمل کند.

او با اشاره به اینکه اولین چیزهایی که بیماران آلزایمر یاد می گیرد آخرین مسائلی است که فراموش می کنند، گفت: با توجه به اینکه بیماری آلزایمر معمولا با حافظه کوتاه مدت در ارتباط است فرد ممکن است در فعالیت های روزمره خود دچار شک یا مشکل شود. این شک و تردید می تواند در غالب شک و ابهام در خواندن نماز، اضافه کردن ماده غذایی به غذا، پرداخت صورت حساب ها یا پرسیدن سوالات تکراری ظاهر شود. با توجه به اینکه اولین مشکلی که ایجاد می شود برای حافظه کوتاه مدت فرد است بنابراین فرد اطلاعی از اشتباهات خود یا پرسیدن سوالات و جواب های تکراری ندارد. می بایست تا جایی که می توان به تشخیص و درمان به موقع از تحلیل حافظه کوتاه مدت جلوگیری کرد.  

سن ابتلا به آلزایمر کاهش پیدا کرده است

وی با بین اینکه گفته می شود در جهان 50 میلیون نفر به یکی از انواع دمانس مبتلا هستند که 70 درصد آن را بیماری آلزایمر تشکیل می دهد، گفت: در ایران با توجه به آمار موجود و غربالگری هایی که در استان یزد و قزوین صورت گرفته است حدود 10 درصد افراد میان 60 تا 75 سال درگیر یکی از انواع دمانس هستند. در جامعه آمار مناسبی در خصوص سن درگیری و آمار مربوط به آن وجود ندارد اما با توجه به مراجعین و آمار غیررسمی مخصوصا بعد از کرونا این بیماری در سنین 40 به بالا نیز دیده شده است. در سال گذشته بیش از 400 بیمار پیش از آلزایمر داشته ایم به این معنا که دچار اختلال شده بودن و بیماری در حال شروع و پیشرفت بوده است که بر این اساس درمان را با طرحی به نام ذهن پویا شروع کردیم ولی متاسفانه به دلیل راه دور استقبال زیادی صورت نگرفت به شکلی که از 400 نفر تنها 8 نفر در این طرح شرکت کردند.

پیشگیری از دوران دبستان تا 40 درصد از آلزایمر در دوران بزرگسالی جلوگیری می کند/ به دلیل کمبود های مالی نتوانسته ایم این طرح را اجرا کنیم

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با تاکید بر لزوم پیشگیری از دوران دبستان، گفت: ما یک طرحی را برای پیشگیری از این بیماری در پایه پنجم ابتدایی طراحی کردیم که این برنامه به عنوان الگو در جهان شناخته و 10 هزار دلار جایزه برنده شد که متاسفانه به دلیل تحریم ها این پول به لبنان داده شد. با توجه به اینکه این طرح به عنوان الگو در چندین کشور دنیا در حال انجام است به این نتیجه رسیده اند که اگر از کودکی برای آلزایمر برنامه های پیشگیری صورت گیرد تا 40 درصد از ابتلا به این بیماری در بزرگسالی جلوگیری می شود. با وجودی که این طرح در بسیار از کشورها در حال انجام است به دلیل کمبود منابع مالی ما تا کنون نتوانسته ایم این برنامه هارا در ایران اجرا کنیم.

او در ادامه افزود: آلزایمر بیماری است که می تواند 10 الی 15 درصد تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار گیرد، اما اگر تغذیه سالم، دوری از استرس و اضطراب و افزایش ارتباطات اجتماعی مورد توجه قرار گیرد می تواند از ابتلا به این بیماری تا حدود زیادی جلوگیری کند. آمار آلزایمر با توجه به اینکه در گذشته تغذیه سالم تری وجود داشته است به این شکل است بنابراین با روند موجود و اینکه در حال حاضر غالب تغذیه مردم از فست فود، غذاهای فرآوری شده و نان های سفید تشکیل می شود پیش بینی شده است آمار آلزایمر در ایران و جهان به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کند؛ چرا که این عوامل ریزفاکتورهای ابتلا به آلزایمر هستند. رژیم غذایی که شامل سبزیجات و گیاهان مختلف باشد و در کنار آن از روغن کمتری برای تهیه آن استفاده شده باشد؛ همچنین انجام ورزش و یادگیری مهارت هایی که بتواند مغز را به چالش بکشاند می تواند از ابتلا به آلزایمر پیشگیری کند.

وی با انتقاد از آگاهی رسانی ها لازم در جامعه گفت: آموزش در خصوص بیماری آلزایمر بسیار مهم است و متاسفانه صدا و سیمای ما در خصوص آگاهی بخشی بیماری ها بسیار ضعیف عمل کرده است. در صورتی که بتوانیم بیماری های شایع در جامعه را حداقل نیم ساعت در طول روز در شبکه های سلامت معرفی و راهکارهای پیشگیری و درمان آن ها را بازگو کنیم، می توانیم در آموزش این بیماری ها و نحوه برخورد با آن ها  تاثیربخش باشیم.

داروهای تولید داخل با کمبود مواجه هستند/ با پیشرفت بیماری ناشی از کمبود دارو وضعیت بیمار چه می شود

صالحی در خصوص وضعیت داروهای آلزایمر گفت: ضمن اینکه داروهای ایرانی زیادی برای آلزایمر در ایران تولید شده است اما برخی از داروهای خارجی به گفته بیماران اثر بخشی بهتری داشته اند. در حال حاضر با توجه به تحریم ها و مشکلاتی که شرکت های داروسازی در تامین مواد اولیه به آن دچار شده اند تعداد داروها کم شده است. مسئله کمبود دارو صرفا برای آلزایمر نبوده و برخی از بیماران خاص را نیز درگیر خود کرده است. وقتی دارو وجود نداشته باشد علاوه بر درگیری خانواده ها سرعت پیشرفت بیماری نیز افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال خانواده ای  که دارای یک عضو مبتلا به زوال عقل پیشانی گیجگاهی با مشکلات رفتاری بسیار شدید تری نسبت به بیماران آلزایمر مواجه می شود. این بیماران در برخی از مراحل پرخاشگر شده، توهم یا سوء ظن  پیدا می کنند و ممکن است تصور کنند خانواده مایل به کشتن آن ها هستند. این بیماران در صورتی که دارو و رفتار متناسب با نیازشان را دریافت کنند رفتار مناسبی دریافت کنند رفتارهای مخربشان کاهش پیدا می کند.

سند ملی دمانس 3 سال است در وزارت بهداشت خاک می خورد

او در خصوص سند ملی دمانش گفت: مطابق با بیانیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) تا سال 2025 می بایست سند ملی دمانس نوشته شود. بنابراین از سال 1396 نوستن این سند شروع شده و 5 الی 6 سال برای تکمیل آن زمان صرف شد. این سند ملی در 3 روز آخر ریاست دکتر نمکی به دانشگاه ها ابلاغ شد ولی متاسفانه 3 سال است این سند، با وجود تلاش های زیادی که برای پیگیری آن انجام شده، در حال خاک خوردن است و مدام سازمان بهداشت جهانی از ما نتیجه را می پرسد و ما می گوییم هنوز به نتیجه نرسیده ایم. با ابلاغ این سند می توانیم در دوردست ترین مناطق نیز توسط بهورزان بیماران مبتلا به آلزایمر را وارد سیستم سلامت کشور کرده و در درمان و تشخیص زود هنگام آن ها موثر باشیم.

وی در ادامه افزود: سند ملی دمانس هیچ نفع شخصی برای ما نداشته و برای جامعه مفید است. ایران هفتمین کشور جهان از میان 100 کشور از نظر انجمن های جهانی است. در مقالات همیشه بهترین ها را ارائه کرده ایم؛ همچنین عضو انجمن جهانی آلزایمر و درحال همکاری با سازمان بهداشت جهانی هستیم. در کنار این عوامل دوره های مختلفی را برای بیماران برگزار کرده و در کشور 40 نفر را آموزش داده ایم که بتوانند در 12 استان مراقبت های مربوط به آلزایمر را آموزش دهند. ولی مسئله این است که ما تنها یک انجمن هستیم و هیچ بودجه دولتی دریافت نمی کنیم و تنها بخشی از سمت خیرین و بخشی از سمت یارانه بیماران توسط بهزیستی دریافت می کنیم. انجمن با وجود کمک هایی که به بیماران آلزایمر می کند خود به تنهایی با مشکلات مالی زیادی در خصوص پرداخت حقوق پرسنل و ارائه خدمات روبرو است. تا کنون بسیاری از کارشناسان این مرکز به دلیل مشکلات مالی و کمبود حقوق از این مرکز رفته اند و درکنار آن بسیاری از بیماران به واسطه مشکلات مالی از مرکز ولیچر و واکر به صورت امانی و لوازم بهداشتی به صورت رایگان دریافت می کنند در صورتی که حمایت های لازم به انجمن صورت نگیرد ما نیز به زودی از بین خواهیم رفت.