سجادی: آتش زدن های عمدی مزارع و مراتع عامل حریق در عرصه های طبیعی /حکم متخلفان،نهایت 5 سال حبس

وقوع آتش سوزی در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در پارک ملی کرخه موجب خسارت دیدن نزدیک 5 هکتار از بیشه زارهای این منطقه شد. حریقی که عامل اصلی شروع آن، آتش زدن یک مزرعه کشاورزی در حوالی این بیشه زارها بود.

سرایت حریق از مزرعه کشاورزی به بیشه زارهای کرخه

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در دو روز گذشته بیشه زارهای پارک ملی کرخه در حوالی شهرستان شوش استان خوزستان در آتش سهل انگاری برخی کشاورزان سوخت. این آتش سوزی از عصر چهارشنبه آغاز شده بود و در نهایت ظهر پنجشنبه با همت نیروهای مردمی، محیط بانی و جنگل بانی استان خوزستان مهار شد.

گزارش ها از این حکایت دارد که از ابتدای سال 1400 تا کنون بیش از 18 مورد آتش سوزی کوچک و بزرگ در پارک ملی کرخه رخ داده است. این اتفاق همه سال بعد از برداشت محصولات کشاورزی در اردیبهشت و خرداد در این منطقه رخ می‌دهد، چراکه برخی کشاورزان این منطقه برای حاصلخیزی بیشتر زمین هایشان، بعد از برداشت محصولات گندم، جو و کلزا، مزارع خود را می سوزانند و برآورد می شود که سالیانه حداقل یک صد هکتار از عرصه های طبیعی کرخه و دز که شامل هزاران درخت پده و گز است، به همین دلیل به خاکستر تبدیل می شود.

این موضوع را با محمد تقی سجادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان در میان گذاشتیم تا درباره آخرین وضعیت آتش سوزی بیشه زارهای کرخه از او سوال کنیم. سجادی علت اصلی آتش زدن این حریق را نیز آتش زدن مزارع توسط برخی کشاورزان دانست و به رکنا گفت: متاسفانه فرهنگ غلطی بین برخی کشاورزان وجود دارد که بعد از برداشت محصول، کاه و کلش مزرعه خود را می سوزانند، به این بهانه که مواد معدنی بعد از این آتش سوزی ها به خاک بازمی‌گردد، اما چون این کشاورزان کنترلی روی آتشی که به مزارع خودشان می زنند، ندارند، بعضا این حریق به مزارع و بیشه زارهای اطراف سرایت می کند.

وی درباره میزان خسارت بیشه زارهای کرخه بر اثر آتش سوزی روز گذشته توضیح داد: طبق بررسی های میدانی ما، بین 4.5 تا 5 هکتار از عرصه های طبیعی منطقه دچار آتش سوزی شده است. البته در فصل گرما حریق های کوچک تر از این به وفور و بعضا هفته ای دو تا سه مرتبه در عرصه های تحت نظر منابع طبیعی یا محیط زیست در این منطقه اتفاق می افتد، اما آتش سوزی اخیر در محدوده رودخانه کرخه در بخش فتح المبین شهرستان شوش اتفاق افتاد. این منطقه به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست است، ولی در روزهای اخیر نیروهای یگان حفاظت سازمان جنگل ها نیز برای اطفای این حریق به کمک دوستان یگان حفاظت محیط زیست رفتند.

آتش زدن مزارع ریشه بسیاری از حریق های منطقه زاگرس

ریشه حریق اخیر در بیشه زارهای کرخه، آتش زدن عمدی مزارع گندم توسط کشاورزان بعد از برداشت محصولات بوده است. این اتفاقی است که البته نه فقط در استان خوزستان، بلکه در سایر استان های کشور، بخصوص استان های زاگرسی رخ می دهد و در بسیاری از موارد آتش زدن یک مزرعه توسط کشاورزان بعد از برداشت محصول جهت غنی سازی خاک آن مزرعه، موجب ایجاد حریق هایی گسترده در سطح جنگل ها و مراتع شده است.

این موضوعی است که مدیرکل منابع طبیعی خوزستان نیز روی آن دست گذاشت و گفت: در مناطق گرمسیر در ماه های اردیبهشت و خرداد و در مناطق سردسیر در ماه های مرداد و شهریور، کشاورزان اقدام به برداشت محصول از مزارع گندم و جو می کنند. در این میان، برخی کشاورزان کاه و کلش یا همان بقایای گیاهی باقیمانده در زمین هایشان بعد از برداشت محصول را به عنوان علوفه دامی به فروش می رسانند و برخی دیگر نیز این بقایا را برای افزایش کیفیت مواد معدنی موجود در خاک مزرعه خود می سوزانند.

وی با تاکید بر این که مهارپذیر نبودن آتش مزارع در سال های اخیر بارها موجب سوختن جنگل ها و مراتع شده است، عنوان کرد: وزارت جهاد کشاورزی سال هاست که به دنبال فرهنگ سازی است تا کشاورزان روش های دیگری را برای از بین بردن کاه و کلش مزارع و غنی سازی خاک زمین های خود پیدا کنند؛ چون این اتفاق مشابه نه فقط در خوزستان، بلکه در لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و سایر استان های زاگرسی کشور چه در مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست و چه در مناطق تحت مدیریت سازمان جنگل ها رخ می دهد.

سوختن یک جنگل بر اثر سهل انگاری یک نفر

علی عباس نژاد، فرمانده یگان سازمان حفاظت جنگل ها و مراتع در مصاحبه های مختلف خود بارها عنوان کرده که ریشه 90 تا 95 درصد آتش سوزی عرصه های طبیعی به عامل انسانی بازمی‌گردد. سجادی نیز مانند دیگر هم قطارانش در سازمان جنگل ها، عوامل انسانی را مهمترین زمینه بروز آتش سوزی در جنگل ها و مراتع توصیف کرد و اظهار داشت: نه فقط آتش زدن مزارع می تواند منجر به ایجاد حریق در عرصه های طبیعی شود، بلکه حتی یک ته سیگار که یک رهگذر در یک جنگل، مرتع یا بیشه می اندازد نیز می تواند با وزش باد به حریقی بزرگ تبدیل شود. همچنین گاهی کشاورزان علف های هرز مزرعه خود را وجین می کنند و آنها را برای از بین بردن آفات در کنار مزرعه شان آتش می زنند و همین مساله نیز می تواند به آتش سوزی جنگل ها منجر شود.

وی با تاکید بر این که این گونه روش های سنتی رایج در حوزه کشاورزی آسیب های زیادی را بخصوص در زمینه ایجاد حریق در جنگل ها و مراتع به همراه دارد، عنوان کرد: همکاران ما همه ساله در برنامه های ترویجی به کشاورزان منطقه تاکید کرده اند که این روش ها باید کنار گذاشته شود. البته در سال های اخیر نیز برخی کشاورزان در راستای حفظ محیط زیست به این نتیجه رسیده اند که به جای آتش زدن کاه و کلش، باید آنها را زیر خاک دفن کنند، اما متاسفانه هنوز مواردی از این دست در سطح منطقه وجود دارد و همچنان ممکن است آتش زدن یک مزرعه باعث سرایت حریق به منابع طبیعی و ذخیره گاه های زیست محیطی کشور شود.

مدیرکل منابع طبیعی خوزستان با بیان این که این روزها بسیاری از کشاورزان دست از آتش زدن مزارع خود برداشته اند، عنوان کرد: آتش پدیده ای بی رحم است و حتی اگر یک نفر هم در این زمینه سهل انگاری کند، امکان سرایت حریق به بخش زیادی از جنگل ها و مراتع وجود دارد. البته ما همواره در تمام آتش سوزی هایی که عوامل انسانی آن شناسایی شود، به شدت با افراد متخلف برخورد می کنیم و آنها را نزد مراجع قضایی می فرستیم. در دادگاه ها نیز برای افرادی که به ضوابط زیست محیطی دقت نمی کنند، بعضا بین 3 تا 5 سال حکم حبس داده می شود تا افراد حتی از روی غفلت هم اقدام به آتش زدن مزارع نکنند تا کمتر شاهد بروز آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کشور باشیم.

آتش زدن مراتع بر اثر اختلافات شخصی بین مرتع داران

آتش زدن مزارع یا علف های هرز، تنها عامل انسانی نیست که منجر به وقوع حریق گسترده در جنگل ها و مراتع کشور می شود و گزارش ها از این حکایت دارد که در موارد متعددی، بعضی کشاورزان یا مرتع داران به دلیل اختلافات شخصی با کشاورزان یا مرتع داران، زمین ها یا مراتع تحت مدیریت آنها را آتش زده اند و سرایت این آتش به عرصه های طبیعی اطراف منجر به بروز فجایعی هولناک در دامان طبیعت ایران شده است.

سجادی ضمن تایید این موضوع تاکید کرد: این اتفاقات متاسفانه بعضا در سطح کشور رخ می دهد و البته در همه موارد نیروهای یگان حفاظت سازمان جنگل ها مساله را پیگیری می کنند تا متخلفان طبق قانون به سزای عمل خود برسند. مشکل اصلی هم اینجاست که در کشور ما از گذشته های دور یک نظام بهره برداری عرفی بر مراتع کشور حاکم بوده و بسیاری از افراد با پروانه های چرا یا شکل تکامل یافته تر آن یعنی طرح های مرتع داری، مجوز گرفته اند که طبق یک نظام حقوقی و اجتماعی خاص از مراتع تحت مدیریت خودشان برداشت کنند؛ اما چون بسیاری از مراتع به صورت مشاعی بین دامداران یک منطقه تقسیم شده است، گاهی برخی مرتع داران بی ملاحظه بر سر بهره برداری از بخشی از یک مرتع با یکدیگر به اختلاف می خورند و به دلیل همین اختلافات شخصی، اقدام به آتش سوزی مراتع می کنند.

وی در پایان با تاکید بر این که در این گونه موارد متخلفان حتما به مراجه قضایی معرفی می شوند، تصریح کرد: از نظر ما این مرتع داران صرف حق بهره برداری از مراتع تحت مدیریت خود را دارند و به هیچ وجه حق آتش زدن مراتع را ندارند. به همین دلیل، یگان حفاظت سازمان جنگل ها به جد به محض مواجه شدن با این موارد، با متخلفان برخورد می کند و دستگاه قضایی نیز عمدتا احکام سنگینی برای افرادی صادر می کند که به عمد اقدام به آتش زدن مراتع کرده اند. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.