طرح مسکن ملی هم برای پولدارها از آب درآمد/ هر سه ماه، 40 میلیون تومان پرداخت قسط!

در این میان، مجلس با طرح جهش تولید مسکن وارد میدان شده است و می خواهد دولت بعدی را به ساخت یک میلیون مسکن برای اقشار کم بضاعت موظف کند، اما مشخص نیست که این طرح هم بتواند گرهی از کار مستضعفان بی خانه باز کند. این در حالی است که دولت بابت سهم آورده متقاضیان طرح مسکن ملی از سال گذشته تا کنون به طور متوسط هر سه ماه یک قسط 40 میلیون تومانی از متقاضیان دریافت کرده است.

طرح مسکن ملی؛ نسخه اسلامی برای دوای درد مسکن

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، عباس آخوندی که به وزیر راه و شهرسازی شد، از همان ابتدا طرح مسکن مهر دولت قبلی را طرحی «مضخرف» خواند و تاکید کرد که آن را ادامه نمی دهد. به همین دلیل، در پنج سال مدیریت آخوندی در وزارت راه و شهرسازی، صرفا تعداد اندکی از واحدهای باقیمانده مسکن مهر تکمیل شد و طرح مسکن اجتماعی ارائه شده از سوی او نیز به هیچ نتیجه ای نرسید.

در دو سال اول مدیریت محمد اسلامی بر وزارت راه و شهرسازی اما پروژه های تکمیل نشده از مسکن مهر در مناطقی که هنوز برای آن متقاضی وجود داشت، تکمیل شد و در مجموع این دولت توانست حدود یک میلیون و 440 هزار واحد مسکونی مربوط به طرح مسکن مهر را کامل کند و با این حساب، آمار مسکن های مهر ساخته شده در دولت احمدی نژاد و دولت روحانی مجموعا به 2 میلیون و 200 هزار مسکن رسید.

در این میان اما اسلامی که رویکرد متفاوتی با آخوندی داشت، در سال دوم وزارت خود، طرح اقدام ملی مسکن را برای خانه دار شدن اقشار کم بضاعت پیشنهاد کرد تا این طرح عملا در مقابل طرح ابترمانده مسکن اجتماعی قرار گیرد؛ بر همین اساس بود که از سال 98، طرح مسکن ملی در تهران و 17 استان دیگر آغاز شد و قرار بود در این طرح جمعی از اقشار کم بضاعت که فاقد مسکن هستند از جمله زنان سرپرست خانوار بتوانند با هزینه کمتری از بازار آزاد صاحب مسکن شوند.

اقساط سنگین سهم آورده متقاضیان مسکن ملی

این روزها اما اقساط سنگین مربوط به سهم آورده متقاضیان طرح مسکن ملی ثابت کرده است که گویا این طرح اصلا برای خانه دار شدن اقشار کم بضاعت نبوده و صرفا قرار است اقشاری که از پس پرداخت هزینه های سنگین این اقساط برمی‌آیند، در طرح اقدام ملی مسکن خانه دار شوند؛ به نحوی که در شش ماه دوم سال گذشته نزدیک 90 میلیون تومان در قالب دو قسط به عنوان سهم آورده متقاضیان از ثبت نام کنندگان طرح مسکن ملی دریافت شد و در روزهای اخیر هم پیامکی برای پرداخت 80 میلیون تومان تا تاریخ 6 خرداد بابت قسط سوم به متقاضیان مسکن ملی ارائه شده است و سوال اصلی اینجاست که دولت چطور انتظار دارد از کسی که ظرف شش ماه 90 میلیون تومان پرداخت کرده بتواند در کمتر از سه ماه، 80 میلیون دیگر پرداخت کند؟

نکته قابل توجه دیگر این است که در ابتدا سهم آورده متقاضیان در طرح اقدام ملی مسکن 200 میلیون تومان و مبلغ وام نهایی بین 75 تا 100 میلیون تومان پیش بینی شده بود؛ اما با رشد شدید قیمت مسکن در دو سال گذشته پیش بینی می شود که سهم آورده متقاضیان تا زمان پایان کار طرح مسکن ملی به 400 میلیون تومان افزایش یابد و البته این متقاضیان در زمان پایان کار پروژه هم باید یک وام 100 میلیون تومانی را با نرخ بهره 18 درصد تسویه کنند.

این مساله نشان می دهد با وجود این که قرار بود طرح مسکن ملی، باعث خانه دار شدن افراد فاقد مسکن، زنان سرپرست خانوار و سایر اقشار کم بضاعت شود، اما ظاهرا در این طرح فقط اقشار نسبتا پردرآمد جامعه می توانند خانه دار شوند. این نکته ای است که احمدرضا سرحدی، کارشناس بازار مسکن نیز روی آن دست گذاشت و در گفت و گو با رکنا تصریح کرد: اکنون قیمت مسکن برای کسانی که در طرح مسکن ملی ثبت نام کرده اند، به حوالی قیمت مسکن در بازار آزاد رسیده است؛ به نحوی که در سال 98، قیمت مسکن های طرح اقدام ملی متری 2.5 میلیون تومان پیش بینی شده بود، اما در حال حاضر با رشد قیمت زمین و مصالح ساختمانی ، قیمت این مسکن ها به متری 3 میلیون و 250 هزار تومان رسیده است و پیش بینی می شود تا زمان پایان این پروژه، قیمت مسکن به متری 4.5 میلیون تومان هم برسد.

زرنگی دولت در طرح مسکن ملی

افزایش قیمت مسکن های موجود در طرح اقدام ملی البته نکته ای است که از همان ابتدا نیز در این طرح پیش بینی شده بود و حالا هم که نرخ زمین و مصالح ساختمانی در دو سال گذشته رشد شدیدی پیدا کرده، طبیعی است که دولت اقساط سنگین تری را بابت سهم آورده متقاضیان از ثبت نام کنندگان طرح اقدام ملی مسکن دریافت کند.

سرحدی در این باره معتقد است که دولت در طرح اقدام ملی مسکن به نوعی زرنگی کرده و قیمت مسکن های موجود در این طرح را نزدیک قیمت روز مسکن در زمان اتمام پروژه تعیین کرده است. موضوعی که به گفته این کارشناس بازار مسکن، باعث می شود قیمت نهایی مسکن های ملی فقط کمی از قیمت مسکن در بازار آزاد پایین تر باشد؛ زیرا هرچقدر که قیمت زمین و مصالح ساختمانی افزایش می یابد، قیمت مسکن ملی هم بالا می رود و دولت هم مبالغ بیشتری را بابت سهم آورده متقاضیان مسکن ملی از آنها دریافت می کند.

این کارشناس حوزه مسکن در ادامه تاکید کرد: این روند قیمت گذاری برای مسکن های موجود در طرح اقدام ملی نشان می دهد که اساسا هدف از اجرای طرح مسکن ملی، خانه دار کردن اقشار مستضعف و حتی متوسط نبوده، بلکه هدف تولید بیش از 500 هزار واحد مسکونی برای مدیریت بازار عرضه و تقاضا بوده است و این مسکن ها نیز قرار است به اقشار نسبتا پردرآمد یا اقشار متوسطی برسد که پیش از این توانسته اند حداقل 400 میلیون تومان پس انداز کنند و در زمان اتمام پروژه هم می توانند ماهی بیش از 2 میلیون و 500 تومان قسط بپردازند.

مسکن ملی؛ طرحی برای چهار دهک ثروتمند جامعه

سنگین شدن اقساط مسکن ملی برای ثبت نام کنندگان این طرح و محاسبه قیمت این مسکن ها براساس قیمت روز مسکن، ثابت کرده است که در حقیقت ضوابط مربوط به طرح اقدام ملی مسکن به گونه ای تعریف شده که برای دهک های پایین‌تر کاربردی ندارد، زیرا وقتی که قرار است افراد در یک بازه زمانی دو ساله 400 میلیون تومان آورده داشته باشند و بعد هم یک وام 100 میلیون تومانی با سود 18 درصد پرداخت کنند، طبیعتا کسانی می توانند این مبالغ را بپردازند، که از توانایی مالی نسبتا بالایی برخوردار باشند.

البرز حسینی، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس ضمن تاکید روی همین مساله در گفت و گو با رکنا تصریح کرد: بالا بودن قیمت مسکن های ملی باعث شده است که این روزها بسیاری از کسانی که در ابتدا در طرح اقدام ملی مسکن ثبت نام کرده بودند، اکنون از ادامه پرداخت اقساط خود انصراف دهند و در شرایطی که وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است که هیچ کس حق واگذاری و انتقال امتیاز مسکن ملی را ندارد، مشخص نیست که دولت قرار است مبالغ افرادی را که قصد انصراف دارند، با سود به آنها بازگرداند یا بدون سود.

وی افزود: البته بسیاری از اقشار کم درآمد نیز از همان ابتدا که شرایط ثبت نام طرح مسکن ملی را دیده و در سایت وزارت راه و شهرسازی ثبت نام کرده بودند، وقتی متوجه شدند که به دلیل رشد قیمت زمین و مصالح ساختمانی، روز به روز قرار است ارقام بالاتری را بپردازند، از همان ابتدا از این طرح انصراف دادند.

نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به هزینه بالای اقساط مربوط به سهم آورده و اقساط نهایی طرح مسکن ملی عنوان کرد: بالا بودن این هزینه ها نشان می دهد که طرح اقدام ملی مسکن برخلاف سیاست گذاری های ابتدایی آن، اصلا نمی تواند دردی از قشر مستضعف دوا کند و به نظر می رسد اساسا هدف گذاری این طرح، چهار دهک بالای جامعه بوده است؛ زیرا بعید است دهک های پایین تر بتوانند علاوه بر تامین 400 میلیون تومان در طول دو سال، در سال های بعد نیز ماهی بیش از 2 میلیون و 500 هزار تومان قسط بپردازند.

اتمام طرح مسکن ملی به کنترل قیمت مسکن کمک می کند

اما با وجود این که طرح اقدام ملی مسکن نمی تواند گرهی از خانه دار شدن اقشار کم بضاعت باز کند و به همین دلیل، بسیاری از ثبت نام کنندگان ابتدایی این طرح که اکنون با هزینه های سنگین اقساط مربوط به سهم آورده آن مواجه شده اند، قسط دارند از این طرح انصراف دهند، اما بازهم اگر دولت بتواند 530 هزار مسکن مربوط به طرح اقدام ملی را در آینده ای نزدیک تکمیل کند، بازهم طرح مسکن ملی خواهد توانست کمک مهمی به مدیریت عرضه و تقاضا در بازار مسکن و جلوگیری از افزایش قیمت آن داشته باشد.

سرحدی در همین راستا با تاکید بر این که نباید نگاهی منفی به پروژه های دولتی برای تولید انبوه مسکن داشته باشیم، عنوان کرد: همواره بیش از 90 درصد ساخت مسکن در ایران برعهده بخش خصوصی بوده است، اما همین که دولت بتواند در یک فرآیند دو ساله 500 هزار واحد مسکونی بسازد، بازهم جای تقدیر دارد. البته با توجه به عقب ماندگی دولت در تکمیل این پروژه، بعید است که دستگاه اجرایی بتواند طرح اقدام ملی مسکن را تا پایان این دولت به نتیجه برساند و احتمالا بخش زیادی از تکمیل این طرح به دولت بعدی خواهد رسید.

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس نیز این صحبت سرحدی را تایید کرد و گفت: به صورت کلی نمی توان گفت طرح مسکن ملی در خانه دار شدن مردم به طور کلی بی اثر بوده، چون به هرحال، این طرح بخشی از مشکل مسکن را حل خواهد کرد و می تواند تاثیری مناسب در مدیریت عرضه و تقاضا بگذارد، اما حقیقت این است افرادی که توانمندی تامین یک سرپناه برای خود را ندارند، نمی توانند با طرح اقدام ملی مسکن خانه دار شوند.

طرح جهش تولید؛ گام مجلس برای حل مشکل مسکن

دولت روحانی در طول هشت سال با دو وزیر مسکن هنوز هم نتوانسته است 530 هزار مسکن دولتی تحویل مردم دهد و بعید است که طرح اقدام ملی مسکن تا پایان این دولت به نتیجه برسد. در واقع، می توان گفت تنها اثر دولت تدبیر و امید برای خانه دار شدن اقشار کم بضاعت، تکمیل طرح مسکن مهر مربوط به دولت قبلی بوده است. این در حالی است که در ماه های اخیر، مجلس طرح جهش تولید مسکن را در صحن علنی تصویب کرده و در این طرح که هم اکنون در دست شورای نگهبان قرار دارد، دولت قرار است با همراهی بخش خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی، سالی یک میلیون واحد مسکونی ویژه اقشار کم بضاعت بسازد.

سوال اصلی اما اینجاست که آیا طرح جهش تولید مسکن مانند طرح مسکن ملی یا طرح مسکن اجتماعی دولت روحانی ابتر خواهد ماند یا مجلس ضمانت های اجرایی مناسبی را برای این طرح تدارک دیده است؟ نماینده مردم زنجان در مجلس عنوان کرد: در طرح جهش تولید مسکن دو محور دیده شده است که می تواند ضمانت اجرایی شدن آن باشد؛ یکی بحث تامین مالی و دوم بحث تامین زمین که در هر دو زمینه پیش بینی شده است طوری این موارد فراهم شود که کمترین فشار برای خرید مسکن به اقشار کم درآمد بیاید.

منابع مالی طرح جهش تولید مسکن چطور تامین می شود؟

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس درباره نحوه تامین منابع مربوط به طرح جهش تولید مسکن توضیح داد: قرار است براساس طرح جهش تولید مسکن، یک صندوق ملی مسکن تشکیل شود که مدیریت این صندوف نیز با وزیر راه و شهرسازی خواهد بود و بناست که تمام منابع مالی حوزه مسکن در این صندوق متمرکز شود تا هیچ بانک یا نهاد دیگری نتواند با منابع مالی مخصوص مسکن، بنگاه داری کند.

وی درباره منابع مالی مربوط به طرح جهش تولید مسکن گفت: این منابع مالی شامل اقساط برگشتی دریافت کنندگان تسهیلات مربوط به مسکن اولی ها، اقساط برگشتی مسکن مهر، منابع مالی خیرین مسکن ساز و منابعی که برای ساخت مسکن توسط دولت در بودجه های سنواتی پیش بینی می شود، خواهد بود و قرار است تمام این منابع در آن صندوق متمرکز شود و ما پیش بینی می کنیم که رقمی بالای 100 هزار میلیارد تومان در هر سال در این صندوق جمع شود.

همچنین به گفته حسینی، در طرح جهش تولید مسکن پیش بینی شده است که حتی پیش از تشکیل صندوق ملی مسکن نیز یک حساب ملی مسکن ایجاد شود و مدیریت آن به وزیر راه و شهرسازی سپرده شود تا تمام منابع مالی این حوزه صرفا برای تامین مسکن جهت گیری شود.

20 تا 25 درصد کل تسهیلات به بخش مسکن اختصاص می یابد

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس در بخش دیگری از صحبت هایش به لزوم افزایش تسهیلات بانکی مربوط به حوزه مسکن در طرح جهش تولید مسکن اشاره کرد و گفت: براساس مصوبه شورای پول و اعتبار ، باید بین 20 تا 25 درصد کل تسهیلات کشور با نرخ بهره 18 درصد به حوزه مسکن اختصاص داده شود و در طرح جهش تولید مسکن نیز تاکید شده است که این تسهیلات برای تامین منابع مالی پروژه های مسکن سازی استفاده شود.

حسینی ادامه داد: البته در هفت سال گذشته به طور متوسط 7 درصد تسهیلات کشور به بخش مسکن اختصاص داده شده است و اگر این مقدار به همان حدود 20 تا 25 درصد افزایش پیدا کند، قطعا شاهد جهش تولید مسکن خواهیم بود؛ بخصوص که امسال در بودجه 1400 پیش بینی کرده ایم که بانک ها موظفند 360 هزار میلیارد تومان برای تسهیلات حوزه مسکن اختصاص دهند.

وی با بیان این که منابع مالی موجود در صندوق ملی مسکن و منابع موجود در بانک ها برای ارائه تسهیلات مربوط به حوزه مسکن با یکدیگر جمع خواهد شد، عنوان کرد: در طرح جهش تولید مسکن، قرار است منابع مالی موجود در صندوق ملی مسکن با سود صفر درصد و منابع بانکی مربوط به تسهیلات مسکن با سود 18 درصد با یکدیگر تجمیع شود و به افراد و نهادهایی که می خواهند در حوزه ساخت مسکن سرمایه گذاری کنند، وامی با نرخ بهره میانگین یعنی 9 تا 10 درصد تحویل داده خواهد شد.

حال اگر صحبت های این نماینده مجلس اجرایی شود، منابعی که قرار است از طریف صندوق ملی مسکن به پروژه های مسکن سازی اختصاص داده شود و البته تسهیلاتی که بانک ها در این زمینه اختصاص می دهند، می توانند برای اعتبارات مورد نیاز جهت ساخت یک میلیون مسکن کافی باشند؛ به نحوی که به گفته حسینی، در این طرح بدون این که پول جدیدی خلق شود که آثار تورمی برجای بگذارد، دولت می تواند برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال برنامه ریزی کند.

اجاره 99 ساله زمین در طرح جهش تولید مسکن

نماینده مردم زنجان در مجلس درباره نحوه تامین زمین در طرح جهش تولید مسکن نیز گفت: با توجه به این که حدود 70 درصد قیمت تمام شده مسکن به قیمت زمین بازمی‌گردد، در طرح جهش تولید مسکن، دولت موظف خواهد شد که در محدوده شهرها، هر زمینی که بدون استفاده مانده است، در یک فرآیند قانونی در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دهد و همزمان وزارت جهاد کشاورزی نیز موظف خواهد شد اراضی طبیعی را که مستعد ساخت مسکن است، در اختیار وزارت راه و شهرسازی بگذارد.

وی در ادامه توضیح داد: این زمین ها در قالب اجاره 99 ساله و با پرداخت هزینه بسیار اندک در اختیار سازندگان مسکن قرار خواهد گرفت تا با مدیریت دولت پروژه های انبوه سازی مسکن توسط بخش های دولتی و خصوصی اجرا شود. در این شرایط، وقتی که قرار است مردم مبلغ بسیار اندکی را بابت زمین به دولت بپردازند، عملا مردم فقط هزینه ساخت مسکن را متقبل شده اند و به همین دلیل، ما معتقدیم که اجرای صحیح طرح جهش تولید مسکن می تواند اقشار زیادی را صاحب خانه کند.

طرح جهش تولید مسکن به دولت بعدی می رسد

حسینی درباره آخرین وضعیت طرح جهش تولید مسکن گفت: این طرح اکنون در صحن علنی مجلس تصویب شده و با توجه به ابهاماتی که شورای نگهبان در برخی عبارت های آن داشت، هم اکنون در اختیار شورای نگهبان قرار دارد و قرار است به زودی بررسی آن توسط شورای نگهبان به پایان برسد و پیش بینی می کنیم طرح جهش تولید مسکن در قالب یک قانون تا دو ماه آینده ابلاغ شود.

وی با تاکید بر این که طرح جهش تولید مسکن تا زمان پایان این دولت اجرایی نخواهد شد، اظهار داشت: به نظر می رسد که اجرای این طرح به زمان پایان کار این دولت قد ندهد، اما امیدواریم طرج جهش تولید مسکن به نقشه راهی برای ساخت مسکن ویژه قشر مستضعف برای دولت بعدی تبدیل شود و دولت بتواند با همراهی بخش خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی، سالانه یک میلیون مسکن بسازد.

برخلاف صحبت های سخنگوی کمیسیون عمران مجلس اما سرحدی به عنوان یک کارشناس باسابقه بازار مسکن، احتمال به نتیجه رسیدن طرح جهش تولید مجلس را اندک دانست و گفت: وقتی مجلس در طرح جهش تولید مسکن، ساخت سالیانه یک میلیون واحد مسکونی را پیش بینی کرده است، باید ابتدا برآورد کارشناسی دقیقی روی این طرح انجام دهد که چه تعدادی از این مسکن ها قرار است توسط دولت و چه تعدادی توسط بخش خصوی یا نهادهای عمومی غیردولتی ساخته شود، چون اساسا امکان ساخت یک میلیون واحد مسکونی توسط دولت وجود ندارد و اگر این مسائل به‌درستی پیش بینی نشود بعید است که حتی دولت بعدی هم بتواند طرح جهش تولید مسکن را به نتیجه برساند.

در پایان باید توجه داشت که با وجود حضور قریب به 19 میلیون حاشیه نشین، 20 میلیون مستاجر و نزدیک 12 میلیون جمعیت جوان در شرف ازدواج در ایران و البته حدود 2.5 میلیون نفر افرادی که وارد تجرد قطعی شده اند و نیاز به مسکن دارند، دولت در هشت سال گذشته هیچ اقدام موثری در حوزه مسکن بخصوص برای خانه دار کردن اقشار کم درآمد جامعه انجام نداده و حالا امید این اقشار به طرح مجلس برای جهش تولید مسکن که توسط دولت بعدی به‌درستی اجرایی شود و بتواند از مشکلات مردم در این زمینه گرهی باز کند. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.