زمان آلودگی هوا چه بخوریم؟

 در سال‌های اخیر، همزمان با سرد شدن هوا، آلودگی هوا در برخی از روزها، آن قدر شدید می‌شود که کارشناسان از شرایط هشدار و اضطرار می‌گویند و مسئولان مثل همیشه به‌دنبال راهکاری برای حل مسئله هستند.

به گزارش رکنا ،  آلاینده‌های موجود در هوا، مثل اکسیدهای ازت، دی اکسید کربن، منواکسیدکربن و به‌طور کلی گازهای مخرب، هر کدام به‌گونه‌ای بر هریک از اعضای بدن تأثیر می‌گذارند و باعث اختلال در عملکرد مطلوب دستگاه‌های مختلف در بدن می‌شوند. در چنین شرایطی، باید قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماری‌ها را افزایش داد. نوع تغذیه و اینکه از چه غذاهایی بیشتر استفاده کنیم، می‌تواند تا حدی از عوارض خطرناک آلاینده‌های موجود در هوا بر بدن بکاهد.

تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت انسان

موادی که از طریق هوای آلوده وارد محیط می‌شوند و برای سلامت بدن به‌شدت مضر و زیان‌آورند دارای ترکیباتی هستند که باعث نابودی بافت‌های مختلف‌بدن می‌شوند. این رادیکال‌های‌آزاد، از طریق ریه، پوست، مخاط بدن، مثل مخاط چشم، گوش، بینی و دستگاه گوارش، وارد بدن می‌شوند و باعث تخریب تک‌تک سلول‌ها می‌شوند.

هنگام آلوده بودن هوایی که انسان استنشاق می‌کند، روزانه مقادیر زیادی رادیکال آزاد، وارد بدن می‌شود، به عبارت دیگر، تجمع رادیکال‌های آزاد در بدن در هنگام آلوده بودن هوا، افزایش می‌یابد؛ چرا که رادیکال‌های آزاد، به‌دلیل آنکه اکسیژن‌های ناپایداری هستند، دنبال جا و مکانی می‌گردند که با یک سلول واکنش نشان دهند و آن را اکسید کنند، به تعبیر دیگر، رادیکال‌های آزاد، اکسیژن‌های آزادی هستند که به بافت‌ها و سلول‌های بدن می‌چسبند و باعث نابودی و تخریب آنها یا تغییر ماهیتشان می‌شوند؛

بنابراین، با تجمع رادیکال‌های آزاد دربدن به‌ دلیل آلودگی هوا، یک پروسه تخریبی و التهابی اتفاق می‌افتد و به‌دنبال آن، انواع بیماری‌های مزمن از قبیل برونشیت، سرطان‌های خون و برخی دیگر از بیماری‌ها افزایش می‌یابد، بنابراین ذرات آلوده در هوا، از راه‌های مختلف وارد بدن می‌شود و پس از آن وارد سیستم گردش خون می‌شود و از آنجایی که خون همه بدن را سیراب می‌کند، این خون آلوده به سلول‌های بدن آسیب می‌رساند و باعث افزایش بیماری‌های مزمن می‌شود.

در این هنگام چه باید خورد؟

آلودگی هوا به هر ترتیب اثرات سؤ خود را بر سلامت فرد خواهد داشت؛ به ویژه در زمانی که میزان آلودگی هوا شدید باشد! اما در مواردی که میزان آلودگی کمتر باشد راحت تر می توان با آن مقابله و اثرات سؤ آنرا کاهش داد؛ انتحاب یک رژیم غذایی مناسب می تواند بهترین گزینه باشد.

برای کم شدن مضرات آلودگی هوا مصرف غذا هایی شامل ویتامین E و ویتامین D را پیشنهاد می‌کنیم. این ویتامین‌ها می‌توانند اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی کنند. ویتامین E را در روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز می‌توانید مصرف کنید. منابع مناسب ویتامین D هم شیر، کره و زرده تخم‌مرغ هستند که باید در برنامه غذایی روزانه‌تان باشند. البته می‌توانید با تجویز متخصص، مکمل‌های ویتامین E و D را هم مصرف کنید. علاوه بر این ویتامین‌ها مصرف غذاهایی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های سلنیوم و بتاکاروتن اند را توصیه می کنیم. سبزیجاتی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو بتاکاروتن دارند. سلنیوم را هم می‌توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان و غلات سبوس‌دار پیدا کنید.

«ویتامین C هم می‌تواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده کمک کند. شیر و لبنیات به خصوص پنیر و ماست هم به خاطر کلسیمی که دارند می‌توانند با جذب عناصر سنگین مثل سرب تداخل کنند.پس به‌طور کلی بهتر است مردم از سبزی‌ها ومیوه‌ها و لبنیات بیشتر استفاده کنند تا اثرات مخرب هوای آلوده را کاهش دهند.»

میوه و سبزیجات تازه

یکی از جمله مهم ترین و همچنین مفید ترین گروه های غدایی برای محافظت از بدن در مقابل آلودگی هوا مصرف میوه و سبزیجات می باشد. این گروه از مواد خوراکی از جمله منابع غنی ویتامین و آنتی اکسیدان به شمار می آیند، از این رو مصرف آنها بشدت توصیه می شود. محققان بیمارستان جرج لندن در مطالعه‌ای دریافته‌اند که سیب در میان انواع میوه ها بیشترین تاثیر را بر دستگاه تنفسی داشته و در بهبود فعالیت این ارگان تاثیرگذار است.

مصرف نارنگی، پرتغال، انار، سبزیجاتی از قبیل سیر، پیاز، کلم بروکلی و سایر کلم ها، گوجه فرنگی و کاهو نیز توصیه میشود.

روی

روی از آن دسته مواد مغذی است که در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین شده و از این طریق میزان این ترکیبات زیانبار را در بدن به حداقل می رساند. از این رو، متخصصان تغذیه مصرف غذاهایی که این ماده مغذی را در حد بالایی دارند بسیار توصیه می‌کنند. این موادغذایی شامل انواع فراورده‌های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم هستند.

منیزیم

منیزیم نیز به دلیل خواص کاهندگی جذب کادمیوم در روزهایی که هوا آلوده است، بسیار کمک‌ کننده می باشد و به این دلیل مصرف انواع سبزیجات با رنگ سبز تیره که از این ماده مغذی غنی هستند بسیار توصیه می شود. بهتر است این گروه از مواد غذایی را به صورت تازه و خام مصرف نمود.

ماهی

مطالعه‌ای که در دانشگاه کمبریج انگلستان به انجام رسیده نشان می‌دهد که سطح اسیدهای چرب ضروری در افرادی که به بیماری‌های ریوی مبتلا هستند، بسیار پایین است.

محققان در این مطالعه دریافته‌اند که مصرف منظم ماهی‌های روغنی نظیر ماهی آزاد و سالمون می‌تواند در تقویت و بهبود فعالیت دستگاه تنفسی موثر واقع شود. مصرف متعادل این گروه از مواد غذایی می‌تواند به خوبی موجب کاهش ریسک ابتلا به بیماری های ریوی به خصوص در افرادی شود که در محیطی با هوای آلوده زندگی می کنند.

به این ترتیب مصرف ماهی‌های روغنی که سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ هستند می تواند در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهاب آور مفید باشد.

شیر و لبنیات

در شرایط آلودگی هوا برای کاهش صدمات به دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از این آلودگی، باید مصرف شیر و لبنیات را به ۲ دلیل افزایش داد: اولا شیر و لبنیات به دلیل دارا بودن فسفر، منیزم و کلسیم به صورت رقابتی مانع از جذب عناصر فلزی موجود در آلودگی هوا میگردند. ثانیا پروتئین لبنیات می توانند در دستگاه گوارش با برخی عناصر فلزی ناشی از آلودگی هوا که از طریق تنفس وارد بدن میشوند ترکیب شده و به دفع آنها از بدن کمک کند.

برخی از نوشیدنیها مانند چای و قهوه نیز به دلیل داشتن ترکیبات فلاونوییدی می توانند توان دفاعی بدن را در برابر عوامل اکسیدکننده بیشتر کنند.

روغن زیتون

روغن زیتون اثرات مضر آلودگی هوا را دفع می کند. ذرات معلق موجود در هوا باعث گرفتگی عروق و آترواسکلروز زودرس می شود. عارضه آترواسکلروز بر اثر رسوب پلاک از مواد چربی در دیواره درونی رگ های خونی بوجود می آید.

روغن زیتون منبع غنی امگا ۹ است و مصرف آن باعث افزایش فعال کننده پلاسمینوژن بافتی می شود. فعال کننده پلاسمینوژن بافتی آنزیمی است که توسط سلول های دیواره داخلی شریان ها ترشح می شود و مهمترین وظیفه آن شکسته شدن لخته خون ایجاد شده در رگ هاست. وجود لخته در رگ های خونی باعث اختلال در گردش خون می شود.

روغن زیتون حاوی دو آنتی اکسیدان قوی هیدروکسی و اولئوروپین است که در رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته موثر هستند. به علاوه روغن زیتون باعث انتشار اکسید نیتریک در داخل عروق و شل شدن دیواره شریان ها و بهبود گردش خون می شود. مصرف روزانه این ماده غذایی ارزشمند توصیه شده است.

مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان به ترکیباتی گفته می شود که از سلول در مقابل صدمات جلوگیری کند. این ترکیبات می توانند طبیعی یا مصنوعی باشند.

آنتی اکسیدان های اصلی عبارتند از:

– لوتئین: این گروه آنتی اکسیدان در انواع کلم (کلم بروکلی، گل کلم و برگ کلم)، انواع میوه ها، سبزیجات نشاسته ای (ذرت، نخود فرنگی) تخم مرغ و سبزیجات برگ دار وجود دارد.

– سلنیوم: یک ماده معدنی موجود در غذاهای گیاهی، تخم مرغ، مرغ، گوشت قرمز، حبوبات و ماهی است.

– کاروتنوئیدها: رنگدانه هایی است که باعث رنگ زرد و نارنجی میوه هایی از قبیل هویج، خربزه و سیب زمینی می شود.

– لیکوپن: یک ماده شیمیایی موجود در میوه و سبزیجات قرمز از جمله گوجه فرنگی و هندوانه است.

– ویتامین A: در هویج، سیب زمینی، سبزیجات برگ دار تیره رنگ و زردآلو به وفور وجود دارد.

– ویتامین C: در مرکبات، سیب زمینی، آناناس، کلم بروکلی، اسفناج و انواع توت وجود دارد.

– ویتامین E: آجیل، کره بادام زمینی، جوانه گندم، اسفناج، سویا، ماهی، آوکادو و روغن گیاهی حاوی این ویتامین هستند.

گوجه فرنگی، انواع توت ها، فلفل، هویج، اسفناج، زردچوبه، زنجبیل، بذر کتان، انواع آجیل و غلات سبوس دار نیز دارای خواص ضد التهابی هستند.

تحقیقات انجام شده توسط کالج کینگ لندن و دانشگاه ناتینگهام نشان می دهد که آووکادو، اسفناج و مواد غذایی حاوی ویتامین E مانع از آسیب ناشی از آلودگی هوا به ریه می شوند و مصرف روزانه این مواد توصیه شده است.

کلم بروکلی

مطالعات محققان دانشگاه جان هاپکینز نشان می دهد که کلم بروکلی و جوانه آن ذرات معلق و ازن هوا را دفع می کند، علاوه بر این حاوی یک ترکیب به نام سولفورافان است که خاصیت ضد سرطانی دارد.

متخصصان مصرف مکرر و به وفور این اقلام غذایی را به علاوه خودداری از تردد های غیر ضروری در خارج از منزل در روزهای آلوده به شهروندان توصیه می کنند. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.