راه‌اندازی آموزش‌های ویژه ناشنوایان، ضرورتی که باید تامین شود

ناشنوایان / به گزارش رکنا، نزدیک به ۱۱ هزار نفر از جمعیت شهرستان کاشان زیر پوشش خدمات سازمان بهزیستی هستند و ۶ هزار نفر آنها را توان‌خواهان تشکیل می‌دهند که برای جریان عادی زندگی نیازمندی‌های متنوعی دارند اما با شیوع کرونا بر چالش‌های پیش‌روی آنها از جمله در بحث ارتباط و آموزش افزوده شده است.

ویروس کرونا ۲۰۱۹ (COVID-۱۹) که نخستین بار در ووهان چین شناسایی شد، در نهایت به همه کشورها منجمله ایران سرایت کرد و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشت تا وضعیت فوق‌العاده اعلام کند اما در این شرایط جدید، نیازهای قشرهای توان‌خواه به ویژه ناشنوایان مورد غفلت قرار گرفت.

عامل موروثی یا بیماری، علت هرچه که باشد، ناشنوایی محدودیت‌هایی به همراه دارد که درک تاثیر آن بر زندگی شخص برای سایرین دشوار است؛ شاید به همین علت باشد که این قشر به ویژه کودکان ناشنوا در هیاهوی کرونا و فهرست بلندبالای تمهیدها و برنامه‌ریزی‌ها در سکوت از قلم افتادند.

یکی از اعضای جامعه توان‌یابان کشور با اشاره به موضوع شیوع ویروس کرونا از اسفند سال گذشته گفت: جامعه بزرگ توان‌خواهان حتی در شرایط عادی زندگی با مشکلات و نیازمندی‌هایی روبه‌رو هستند که شیوع کرونا بر مشکلاتشان افزوده اما این امر به ویژه در بین ناشنوایان مضاعف بوده است.

نصرت قلی‌زاده بیان کرد: تنها یک موردش اینکه ناشنوایان به طور معمول با لب‌خوانی و زبان اشاره با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند اما با توجه به الزام استفاده از ماسک، در واقع امکان همین ارتباط اندک انسانی هم قطع می‌شود که در نهایتش انزواست.

وی که دانش‌آموخته و در واقع نمونه موفقی از جامعه‌پذیری و پرورش کودکی توان‌خواه به شخصیتی توان‌یاب است، افزود: ناشنوایان و به ویژه کودکان به دلیل نوع معلولیت و عدم امکان برقراری ارتباط موثر با سایر هم‌سالان دچار مشکل می‌شوند و امکان حضور آنها در مدارس عادی نیست، از این رو لزوم تمهید آموزش ویژه برای آنها اهمیت دارد.

این توان‌یاب یادآور شد: سال‌ها پیش مرحوم باغچه‌بان مدرسه‌ای بدین منظور برای کودکان ناشنوا تاسیس کرد که تا حدودی خلاء‌ها جبران شود اما این روزها با شیوع کرونا، مساله ارتباط‌گیری ضمن رعایت مسائل بهداشتی به چالشی تبدیل شده است.

وی اضافه کرد: آموزش‌های از راه دور در قالب برنامه‌های تلویزیونی یا شبکه‌های اجتماعی نیز با نبود زبان اشاره در چنین شرایطی برای جامعه ناشنوایان و به ویژه کودکان مشکلات خاص خود را داشته است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ناشنوایان کاشان و خلاء آموزش از راه دور

مدیرعامل کانون ناشنوایان شهرستان کاشان از نبود ویژه برنامه‌های مختص ناشنوایان در مورد بیماری کووید- ۱۹ در صدا و سیما برای آگاهی‌بخشی به این قشر جامعه انتقاد کرد و گفت: اطلاع‌رسانی مناسبی برای ناشنوایان در مورد این بیماری انجام نشده است.

کبری اسماعیل‌بیگی‌آرانی افزود: برخی گزارش‌ها و خبرهایی که از تلویزیون پخش می‌شود و بخشی از تصویر به زبان اشاره برای ناشنوایان اختصاص می‌یابد، کمکی به آنها نمی‌کند؛ بلکه مسئولان سیما باید برنامه‌های ویژه‌ای در مورد بیماری کرونا برای ناشنوایان در نظر بگیرند.

وی بیان کرد: وزارت آموزش و پرورش با همکاری صدا و سیما با توجه به وضعیت بیماری کووید- ۱۹ با استفاده از شبکه‌های چهار و آموزش همچنین شبکه شاد در فضای مجازی تلاش دارند تا تعطیلی مدرسه‌ها را جبران کنند که البته در شبکه شاد، معلمان ناشنوایان خودشان اقدام به تدریس برای این قشر از جامعه می‌کنند.

مدیرعامل کانون ناشنوایان شهرستان کاشان اضافه کرد: اگرچه در شبکه‌های آموزش و چهار در کنار مدرس، شخصی با زبان اشاره برای ناشنوایان توضیح می‌دهد اما این برنامه‌ها برای افراد ناشنوا و کم‌شنوا مفید نیست؛ چون برای تدریس فقط روش زبان اشاره مد نظر نیست، بلکه مدرس یا معلم باید با روش نمایشی و لب‌خوانی تلاش کند تا دانش‌آموزان ناشنوا و کم‌شنوا مطالب و مفاهیم درس‌ها را متوجه شوند.

وی با اشاره به فعالیت‌های کانون‌ها و انجمن‌های حمایت از ناشنوایان در کشور تصریح کرد: ناشنوایان، افراد خاموشی هستند که صدایشان هیچ جایی شنیده نمی‌شود و برخلاف سایر گروه‌های معلول مانند روشندلان که با عصای سفید یا برخی معلولان جسمی که با ویلچر شناخته می‌شوند، آنها هرگز دیده نمی‌شوند.

اسماعیل‌بیگی‌آرانی با اشاره به تاسیس کلینیک تربیت شنیداری و گفتار درمانی با هدف کمک به ناشنوایان از بدو تولد در کاشان اظهارداشت: برخی ناشنوایان از زمان تولد شناخته می‌شوند اما خیلی از خانواده‌ها مشکل شنوایی آنها را نمی‌پذیرند.

وی یادآور شد: پیش‌تر ناشنوایان این منطقه برای حضور در کلاس‌های تربیت شنیداری، مشاوره و گفتار درمانی با هدف پیشرفت همسطح افراد عادی در جامعه به مرکز استان‌ یا تهران مراجعه می‌کردند که تا حدودی این مساله برطرف شده بود اما برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی کانون با شیوع ویروس کرونا تعطیل شد و هم اکنون تنها برخی کلاس‌های انفرادی برگزار می‌شود.

مدیرعامل کانون ناشنوایان شهرستان کاشان با اشاره به بخشی از جامعه ناشنوایان که حتی تسلطی به زبان اشاره ندارند، تشریح کرد: تربیت شنیداری در واقع همان استفاده از باقی‌مانده شنوایی و تقویت و کمک به شنوایی است که در کنار گفتار درمانی انجام می‌شود تا ناشنوایان بتوانند بهتر حرف بزنند.

اسماعیل‌بیگی‌آرانی از تهیه و تدوین کتاب‌های تصویری برای دانش‌آموزان ناشنوا خبر داد و اظهارداشت: این کتاب‌ها به صورت تصویری به سبک‌های اشاره، لب‌خوانی و صوتی است که از آنها فیلم‌برداری و در اختیار ناشنوایان قرار داده می‌شود.

ضرورت راه‌اندازی برنامه آموزشی ویژه ناشنوایان

مدیر مدرسه ناشنوایان باغچه‌بان کاشان در این زمینه گفت: دانش‌آموزان ناشنوا به علت شرایط خاص، الزام به آموزش حضوری دارند تا با چهره، حرکت لب و اشراف به گفتار معلم، درس را فرا بگیرند و طبیعی است که این قشر از جامعه برای آموزش و یادگیری در فضای مجازی با مشکل روبه‌رو شوند.

حسنعلی هادی افزود: حتی حضور معلم در کلاس باید از لحاظ بهداشتی از ایمنی برخوردار باشد تا بتواند بدون ماسک با دانش‌آموزان صحبت کند و آنها به راحتی حرکت‌های لب معلم را مشاهده کنند.

وی ادامه داد: دانش‌آموزان چون از نعمت شنوایی بی‌بهره هستند، مجبور می‌شوند بینایی را جایگزین شنوایی کنند؛ به همین علت بیشتر به سمت یادگیری با استفاده از بینایی مستقیم، گفتارخوانی، لب‌خوانی و نوشتار می‌روند که البته معلمان مطالب را خلاصه می‌نویسند و در اختیار آنها قرار می‌دهند.

مدیر مدرسه باغچه‌بان کاشان در مورد موضوع‌هایی که در شبکه‌های تلویزیونی برای دانش‌آموزان تدریس می‌شود، اظهارداشت: این درس‌ها برای دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا مناسب نیست، چون نمی‌توانند همپای دانش‌آموزان عادی پیش بروند.

وی تصریح کرد: دانش‌آموزان ناشنوا نمی‌توانند همزمان هم مدرس را نگاه کنند و هم به فرد اشاره‌گر توجه داشته باشند، چون تمرکزشان بهم می‌خورد.

هادی یکی از راهکارهای برطرف کردن این مشکل را اختصاص شبکه یا برنامه‌ای تلویزیونی ویژه ناشنوایان دانست و اضافه کرد: معلمان در این شبکه می‌توانند به صورت لب‌خوانی، نیمه‌کلامی و اشاره درس‌ها را به صورتی قابل فهم برای ناشنوایان توضیح بدهند.

وی یادآور شد: در زمان حاضر افزون بر ۶۰ نفر دانش‌آموز دختر و پسر از دوره پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی در مدرسه ناشنوایان باغچه‌بان کاشان به تحصیل اشتغال دارند که پس از دریافت دیپلم کار و دانش، دانش‌آموخته می‌شوند.

جمعیت ناشنوایان کاشان نزدیک به ۵۰۰ نفر است که ۲۲۰ نفر آنها زیر پوشش خدمات کانون ناشنوایان این شهرستان قرار دارند.

شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۸ هزار نفر، در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.