همسان سازی حقوق – مشاغل سخت |« سنوات ارفاقی» عنوان جدیدی است که مسئولان سازمان تامین اجتماعی، در خصوص مواد مربوط به ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی ابراز کرده اند. سپس به این نتیجه رسیدند که همسان سازی حقوق بازنشستگان، این ارفاق را در حق بازنشستگان مشاغل سخت و زیان آور قائل نشوند. پس از آنکه در نظر نگرفتند و قانون اجرا شد، با اعتراض بازنشستگان مشاغل زیان آور مواجه شدند. در نهایت، تصمیم به ارائه یک فرمول جبرانی برای مافات گرفته اند. حیدری می گوید مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی در جلسه ای خصوصی به ما گفت که دلیل اعتراض بازنشستگان درست است . 

افرادی که حداقل بیست سال متوالی و بیست و پنج سال متناوب در کارهای سخت و زیان‌آور (‌مخل سلامت) اشتغال داشته باشند و در هر مورد‌حق بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند، می‌توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند. هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و‌ زیان‌آور یک و نیم سال محاسبه خواهد شد. کارهای سخت و زیان‌آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و دراثر ‌اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی (‌جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و‌ بتوان با بکارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره صفت سخت و زیان‌آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود.

 اعتراض بازنشستگان مشاغل زیان آور به اجرای قانون همسان سازی 

این چند خط، مفادی چند از « ‌قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی‌مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ » بود که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ سی‌ام بهمن ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و‌جزء (۱) و (۳) بند (ب) تبصره (۲) آن در تاریخ ۱۳۸۰.۷.۱۴ عیناً به تصویب نهائی مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده است. و همچنین، قوانینی بودند که سازمان تامین اجتماعی « در خوشبینانه ترین حالت » فراموش کرد در همسان سازی حقوق درنظر بگیرد، در غیر این صورت باید بگوییم که سازمان تامین اجتماعی از قانونی طفره رفته است که مجلس رسمی کشور رسیده است. وقتی که موعد مرداد ماه پرداخت حقوق همسان رسید، بازنشستگان مشاغل سخت مطلع شدند که آنها نمی توانند آنگونه که قانونا انتظار داشتند از همسان سازی نفع ببرند. بنابراین آنها اعتراض کردند که سابقه پرداخت حق بیمه آنها به عنوان سابقه مفید در امتیازات همسان سازی درج نشده است. البته ناهید حیدری، مدیر کل امور مستمری های سازمان تامین اجتماعی در پاسخ گفته است که سوابق این گروه از بازنشستگان به نسبت میزان پرداخت حق بیمه آنها محاسبه شده است.به عبارت دیگر در فرمول متناسب‌سازی، برای این گروه از بازنشستگان ضریب سنواتی ۲۰ سال و مبلغ مستمری آنها بر مبنای سقف سابقه، یعنی ۳۰ روز حقوق در نظر گرفته شده است. این را بازنشستگان مشاغل سخت، پاسخی در خور اعتراض خود ندانستند و می گویند: از آن جهت که ما در بیست سال سابقه کار معادل ۳۰ سال حق بیمه (یعنی معادل سقف پرداخت حق بیمه برای سی سال بازنشستگی) پرداخت کردیم، و با توجه به مفاد قانون تامین اجتماعی که در بالا ذکر شد، چه جای این اظهار نظر از سمت حیدری بود؟ ما سعی کردیم محور اعتراضات بازنشستگان را از سازمان تامین اجتماعی پیگیری کنیم، اما مسئولین تمایلی به گسترش این اخبار توسط نشریات نداشتند.

سکوت سازمان « تامین اجتماعی»!؟

چراکه مرکز روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی، پس از درخواست ما مبنی بر پاسخ گویی در خواست کرد تا انتشار پاسخ مناسب از سوی سازمان تامین اجتماعی صبر کنند. پاسخی که قرار بود طی .سه روز آینده افاده شود، نشد و تنها جوابیه که سازمان تامین اجتماعی پس از حدود ۱۰ روز ارائه داد، همان بود که ناهید حیدری ( مسئول مذکور) گفت و گفتیم که واکنش معترضین بازنشسته به این جوابیه چه بود. از آن جهت که کارگران بسیاری مشمول این محرومیت از حق قانونی خود می شوند و سازمان تامین اجتماعی قصد شفاف سازی ندارد، سعی کردیم از کانال سازمان های مدافع حقوق کارگران به اخبار مربوط به « همسان سازی حقوق بازنشستگان مشاغل سخت » دست رسی پیدا کنیم و از روندی آگاه شویم که مسئولین سازمان تامین اجتماعی آن را «ارائه فرمول جبران مافات» خوانده اند. برای ما و کلیه ذی نفعان بازنشسته مهم است که سازمان تامین اجتماعی به چه فرمولی دست پیدا می کنند؟ چه زمانی به این فرمول و اجرای آن دست پیدا کند؟ در این خصوص با علیرضا حیدری، نایب رییس هیات مدیره کانون بازنشستگی تهران گفت و گو کردیم.

نمی خواهیم موضوع را به تنش اجتماعی بدل کنیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، حیدری گفت: به نظر بنده موضوع در رایزنی هایی که ما با مسئولین تامین اجتماعی داریم، حل می شود. باید اندکی بیشتر به سازمان تامین اجتماعی فرصت بدهیم تا بتوانند بدون ایجاد هیاهو و بدون اینکه موضوع به تنش اجتماعی بدل شود، موضوع را حل کنند. نمی خواهیم مسائل را به گونه ای مطرح کنیم که بعدا کسی نتواند در جایگاه پاسخگویی حاضر شود.

با تامین اجتماعی رایزنی می کنیم، اگر حل نشد شکایت می کنیم

وی در پاسخ به این پرسش که « با توجه به اهمیت موضوع برای شمار زیادی از ذی نفعان بازنشسته، به نظر کسی حق این تصمیم و سکوت را دارد؟ آیا فکر نمی کنید که نیاز به طرح مسئله، خواسته آنها و پاسخ گویی حق آنها باشد؟» گفت: بنده دلیل سازمان تامین اجتماعی و مسئولین آنها را می گویم. آنها به سبب فرار از تشنج نمی خواهند پاسخگو باشند. بنابراین سعی می کنیم از ابزار رسانه زمانی استفاده کنیم که لازم شود. یعنی اگر نتوانیم موضوع را با رایزنی با سازمان تامین اجتماعی حل کنیم. در واقع اصل متناسب سازی اصل خوبی بود، سازمان تامین اجتماعی منابع کلانی را تخصیص داد که به نفع خیل کثیری از مردم بود. ما در نحوه اجرای همسان سازی با سازمان تامین اجتماعی زاویه داریم. از آن جهت که امیدواریم این اشکال مرتفع شود، بهتر است که در صورت لزوم رسانه ها ورود کنند. اگر موضوع با رایزنی با تامین اجتماعی حل نشد، مراجعی وجود دارند که باید برای طرح شکایت به آنها مراجعه کنیم.

فقط مشاغل سخت نفعی را که قانونا باید می بردند نبردند. همین!؟

حیدری به این پرسش که « چرا خیل بازنشستگانی که عضو کانون نیستند، باید صبر کنند تا کانون موضوع را با رایزنی حل کند؟ از آن جهت که حق آنها ضایع شده است، به نظر الآن حق پاسخ گرفتن یا طرح شکایت را ندارند؟» گفت: همه از این طرح همسان سازی منتفع شده اند. تنها در نحوه اجرا مشکل ایجاد شده است. آنها معتقد هستند نفعی که باید قانونا می بردند را نبرده اند. در واقع این مختص کسانی است که مشاغل سخت و زیان آور داشته اند.

بلاتکلیفی مشاغل سخت گروه ب به سبب ترس بیمه از دولت

وی در واکنش به این مقوله که « توجه کنید که ما نیز موضوع را خاصه ی ذی نفعان سخت مطرح کردیم. وگرنه همسان سازی را کسی تقبیح نکرده است. و اما اشکال، در نحوه اجرا نیست. بلکه سازمان تامین اجتماعی سقف پرداخت شده حق بیمه را ( که طبق قانون باید در نظر می گرفته است) تحت عنوان «سنوات ارفاقی» در نظر نگرفته است. بنابراین در برنامه ریزی جسارتی به قانون و حقوق آنها صورت گرفته است. چگونه می توانیم بگوییم فقط نفعی را که قانونا باید می بردند نبرده اند؟ مگر وظیفه قانون حفاظت از حریم منافع اقشار جامعه نیست؟! » گفت: سنوات ارفاقی در امتیازبندی همسان سازی درج نشده است، مطرح است. مشاغل سخت زیان آور دو روند تفکیک شده دارد. گروه الف و ب. تامین اجتماعی، تنها ۲ سال باید برای گروه ب شغل سخت را لحاظ می کرد. زیرا باید عوامل سخت و زیان آور را شناسائی می کرد و کارفرما آن عوامل را برکنار می کرد. در غیر این صورت کارفرما مکلف بود که مستمری بیش از موعد را پرداخت بکند. در واقع این منابع در تامین اجتماعی پر نشده است. تامین اجتماعی به خاطر ترس از دولت و کارفرما و... سراغ آن نرفته است. وقتی بازنشستگان گروه ب را با بازنشستگان جمع می کنیم، تعداد قابل توجه است.

مشکل چیست؟ سنوات حق بیمه موثر افراد پرداخت نشده است

حیدری در پاسخ به این پرسش که « اما تنها گروه ب نیستند که از همسان سازی جا مانده اند، حتی اگر بپذیریم که بیمه از حق بیمه خود برای گروه ب به دلیل ترس از دولت گذشته است. تکلیف آنها چیست؟ و اگر بیمه طبق قاعده از پرداخت نفع قانونی ( به قول شما که الان منطقا غیرقانونی است) صرف نظر کرده است، چرا دنبال فرمول جبرانی می گردد یا سکوت کرده است؟» گفت: در واقع بنده نیستم که باید به این سوالات پاسخ بدهم. کسانی مانند آقای شادبخش و بیات هستند که طرف مذاکره رسمی در کانون عالی بازنشستگان بودند. آنها هستند که باید پاسخ بدهند. آنها نشستند و توافق کردند که باید دو آیتم را در همسان سازی در نظر گرفت. یکی سنوات پرداخت حق بیمه، یکی مبلغ پرداخت حق بیمه در زمان برقراری مستمری. کلی داستان در این تصمیمات است، آیا موقع برقراری مستمری و قبل از آن، فرد استمرار پرداخت همین حق بیمه ریالی را داشته است یا خیر؟ یا فقط در دو سال آخر این کار را کرده است؟ در واقع پرداخت سنوات حق بیمه یکی از شاخص های مهم بود، یعنی هر کسی که بیشترین سابقه پرداخت حق بیمه را به لحاظ سنوات و به لحاظ مبلغ داشت، باید از لحاظ بازتاب بیمه ای بیشترین سهم را ببرد. در واقع آنها این فرمول را نوشتند وتایید کردند و رساندش به اینجا. اینجا مشکلی وجود دارد مبنی بر اینکه، باید سنوات موثر پرداخت حق بیمه افراد لحاظ بشود که نشده است.

نمی خواهیم کلیت همسان سازی را قربانی جزئیات آن کنیم

نایب رییس هیات مدیره کانون بازنشستگی، بیان کرد: بیمه یک صندوق است و باید میزان مشارکت موثرتر و بیشتر فردی در صندوق، سبب نفع بیشتر آن فرد شود. طبیعتا آنکه ۳۵ سال پرداخت کرده است باید از آنکه ۲۵ سال پرداخت کرده است منتفع تر شود. اما تصویب فرایند اجرایی این، کاری بسیار دشوار است. مسئله بحث های حمایتی هم بوده است که به اشکال افزود. در همین برنامه متناسب سازی، وقتی به سوابق پایین حق بیمه ای نگاه می کنیم، می بینیم که برای گروه های پایین بالاترین رشد به نسبت درصد تعلق داده شده است. نمی خواهیم راجع به این موضوع صحبت کنیم و یک جریانی را راه بیاندازیم. زیرا نخواهیم توانست به هدفمان برسیم. خیلی موضوع کلان است. در واقع نمی خواهیم کل همسان سازی را قربانی جزئیات آن بکنیم.

گفته بودم که همسان سازی از ناحیه مشاغل سخت ایراد داشت

مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی در جلسه خصوصی به ما گفت که دلیل اعتراض بازنشستگان درست است

وی اشاره کرد: اگر در مذاکره موفق نشویم، یقینا از مراجع نظارتی از جمله دیوان عدالت اقدام می کنیم. بسیاری از این موضوعات نیاز به پیگیری حقوقی دارد. اما نمی خواهیم موضوع را در عرصه عمومی گسترده کنیم، چراکه تکلیف ما با سازمان تامین اجتماعی قطعی نیست. مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی به ما در جلسه ای گفته است که حرف شما درست است، دستور بازبینی مجدد داده ام و باید صبر کنیم و ببینیم که چه می توانیم بکنیم. یعنی هنوز معلوم نیست که مشکل همسان سازی مشاغل سخت و زیان آور حل می شود یا خیر؟ در واقع بنده کسی بودم که روز اول این بحث را مطرح کردم. در واقع آن روزی که همسان سازی نه به دار بود و نه به بار بود، طرح را که برای تصویب نشان ما دادند، گفتم از این ناحیه ( مشاغل زیان آور) دارای ایراد است. خواستم که جلوی آن را بگیرند، قبل از اینکه به جریانات اجتماعی بدل شود. گفتم که سازمان تامین اجتماعی دارد اشتباه می کند. گفتم که این علامت به شیرینی این داستان ضربه می زند و کل داستان را به تلخی تبدیل می کند. اما خود بنده فکر می کنم که می توانیم امیدوار باشیم که این موضوع حل شود.

اظهارات علی بابائی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری مجلس به نقل از سالاری

همچنین، علی بابائی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری، گفته است که بنده شخصا روز شنبه درباره همین موضوع حدود یک ساعت با آقای سالاری (مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی کشور) گفت‌وگوی تلفنی داشتم، گلایه‌های بازنشستگان را به ایشان منتقل کردم و گفتم که حرف‌های آن‌ها درست است. این نماینده مجلس که این اظهارات را در گفت و گوی رسانه ای منتقل کرده است، به نقل از سالاری، مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی گفت: ایشان گفته اند  که تامین اجتماعی برای اجرای این طرح 3 سناریو داشته که با کانون بازنشستگان درباره یکی از آن‌ها به توافق رسیده‌اند. یک سناریو این بوده که کانون بازنشستگان تصمیم‌گیری کند که این 16 هزار میلیارد تومان، چطور بین 3-2 میلیون بازنشسته توزیع شود که البته آن‌ها زیربار مسئولیت این کار نرفته‌اند.

سالاری به کارنامی گفته است: سناریوی دیگر این بوده که به هر بازنشسته یک مبلغ ثابت، مثلا 500 هزار تومان یا یک‌میلیون، داده شود. سناریوی سوم هم درنظر گرفتن شاخص تعداد سال‌های مفید پرداخت بیمه بوده که همین سناریو مورد توافق قرار گرفته است. آقای سالاری پذیرفتند که همکارانشان، آن 4 یا 8 درصد اضافه پرداختی بیمه مشاغل سخت را محاسبه نکرده‌اند که دستور اصلاح آن داده شده و با این حساب سابقه مفید بازنشستگان این مشاغل حدود 23 سال خواهد شد. 

وی افزود: اما درباره باقی سوابق مفید تا 30 سال، حرف آقای سالاری این بود که دیگر کاری از تامین اجتماعی ساخته نیست و باید موضوع از طریق دیوان عدالت، وزیر کار یا مجلس پیگیری شود. فراکسیون کارگری مجلس در حال بررسی موضوع است اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم که استدلال بازنشستگان مشاغل سخت و زیان‌آور درست است یا استدلال سازمان تامین اجتماعی. حالا اختلاف نظری در تفسیر قانون وجود دارد که باید بررسی شود، ما در مجلس راه استفساریه را برای تعیین‌تکلیف‌شدن موضوع پیگیری می‌کنیم و بعد از تعطیلات مجلس، با هماهنگی کمیسیون اجتماعی این کار انجام خواهد شد. برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.