تصویب مقررات سنگین ، تنها راهکار کنترل خشونت خانگی / بازدارنده های اجتماعی از کار افتاده اند

به گزارش خبرنگار رکنا؛ با قتل رومینا، یا شاید بشود گفت پس از این رخداد، جامعه سلسله جرائمی را تجربه کرد که در طبقه بندی جرائم خانگی یا خشونت علیه زنان جای می گیرند. برخی بر این باورند که اینگونه جرائم می تواند مسری باشد.

می شود اینگونه فرض کرد که برای جلوگیری از برخی جرائم عرفی که علل عرفی نیز دارند، نقش بازدارنده های اجتماعی پررنگ است. در حقیقت فرهنگ( به اصطلاح ناموس پرستی ) می تواند عامل قتل های بسیاری از این دست شود. اما قبح قتل یا قتل فرزند، تا حد زیادی مانع ارتکاب انسان ها به این جرائم است. اکنون که مرگ رومینا رسانه ای شده است و به اصطلاح این جرم که یکبار ارتکاب شده است، مدلی خواهد شد که دیگران نیز اتخاذ خواهند کرد.

در حقیقت، بازدارنده های عرفی سدی بودند که اینک شکسته شده است. و به این تعبیر راهکاری که پدر رومینا برای کاهش تنش خود انتخاب کرده بود، زین پس توسط افراد دیگری هم انتخاب می شود. این گونه تحلیل تحت لوِّ این گزار قرار می گیرد که « شرم ( shame) و قانون هستند که مناسبات مدنی را کنترل می کنند، در صورتی که شرم از ارتکاب به جرم جلوگیری نکند و قانون محکمی در این رابطه وجود نداشته باشد، انتظار هر رفتاری را باید داشته باشیم».

بنابر این رویکرد، ممکن است شیوع قتل های خانگی را بیشتر تجربه کنیم، زیرا که بسیاری از والدها بودند که بخاطر رفتار ناهنجار فرزندان مونث خود، آنها را به مرگ تهدید کرده بودند، اما این تهدید را عملی نکرده بودند. این اجتناب از ارتکاب به نیت در والدین به دلیل بازدارنده های عرفی بود که در این مورد حذف شده است .

برای بررسی قتل رومینا و دیگر کسانی که مقتول خشونت خانگی هستند، از منظر این رویکرد، با « صغری ابراهیمی قوام، روانشناس جنائی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفتگو کردیم.

فقر مناطق امن برای زنان 

صغری ابراهیمی قوام ، بیان کرد: در تحلیل جرم باید سطح را در نظر بگیریم. اولین سطح ( سطح کلان) قوانین بازدارنده و نوع نگرش جامعه در مقابل خشونت خانگی است. وقتی در جامعه ای زندگی می کنیم که کتک زدن یک شیوه آموزشی است یا پدر صاحب جان کودکش به حساب می آید، باید در سطح کلان نیز بازبینی هائی انجام شود. بررسی سطح جغرافیائی، دومین سطح مطالعه جرم است. وضعیت اجتماعی، اقتصادی، سطح تحصیلات و فرهنگ افراد، همچنین دسترسی به اماکن امن برای زنان و دختران که تحت خشونت قرار می گیرند را باید مدنظر قرار داد. هر چه در این سطح فقیرتر باشیم ، متعاقبا جرائم بیشتری خواهیم داشت.

خرده فرهنگ ها از عوامل ارتکاب قتل های خانگی

وی در ادامه افزود: سطح سوم، خرده فرهنگ های یک جامعه است که مربوط به هر خانواده می شود. اگر عوامل بازدارنده مانند ریش سفیدانی که در خانواده ها بودند، نباشند جرائم بروز پیدا می کند. این بازدارنده ها بویژه برای شرایطی مهم تلقی می شوند که خود والد نمی خواهد مرتکب قتل شود یا مجازات را اعمال کند، بلکه خرده فرهنگ ها او را مجبور به این اقدام می کنند. سطح چهارم زندگی معمول افراد است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. از این منظر که شما می توانید مطمئن باشید، کسی که مقتول شده است، پیشتر و متعددا مورد کتک، آزار کلامی قرار گرفته است. و اخرین سطح نیز سطح فردی است. چرا که این نوع رفتار خشونت آمیز، توسط خود افراد پذیرفه شده بوده است.

بازدارنده های اجتماعی از کار افتاده اند

این روانشناس جنائی گفت: باید این سطوح مطالعه شوند تا از قتل جلوگیری شود. اما متاسفانه در شرایطی که با قتل خانگی روبرو هستیم، تنها خود افراد را نشانه می گیریم. برخی می گویند خود دختر چه مشکلی داشته است؟ برخی می گویند چه پدر ی بوده است که دخترش را کشته است؟ اما این قتل ها در شرایطی اتفاق می افتد که بازدارنده های اجتماعی از کار افتاده است.متاسفانه بدون در نظر گرفتن فاکتورهائی که مسئولیت اجتماعی ما محسوب می شدند و ما از آنها چشم پوشی کردیم، بعد از ارتکاب چنین جرائمی، تنها پوپولیسم اتفاق می افتد و همه مردم می خواهند در باره آن نظر بدهند.

در شرایط کنونی ، تنها تصویب مقررات سنگین کارامد است

ابراهیمی قوام، به این پرسش که " در شرایطی که ما بررسی های لازم و تصمیمات درست را نگرفته ایم، چگونه می توانیم از ارتکاب چنین جرائمی جلوگیری کنیم؟" پاسخ داد: راهکار سالم برای حل چنین معضلاتی وقتی تدوین می شود که بررسی ها از این چند سطح عبور کند. برای عبور جامعه از چنین جرائمی بسیاری از فاکتورهای فرهنگی مهم است. امّا ، برای جلوگیری از چنین جرائمی در شرایط کنونی، تنها تصویب مقررا ت سنگین کارامد است.

خبرنگار: علی رحیمی راد
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.