میلیونی بودن درآمد کودکان زباله گرد تهرانی / با یک دستور، تجارت عظیم و پرسود "زباله گردی" متوقف نمی شود

زباله گردی کودکان / به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روزگذشته ، پیروز حناچی، شهردار تهران طی بخشنامه ای منع به کار گیری کودک از سوی پیمانکاران شهرداری را  ابلاغ کرد.

شهردار تهران در این بخشنامه  به صراحت اعلام کرده که به کار گیری و زباله گردی کودکان ممنوع است و اگر پیمانکاری در حوزه خدمات شهری از کودکان سواستفاده کنند و آنها را به کار گیرند حتما با آنها برخورد می شود. 

شهردار تهران معاونت امور اجتماعی و فرهنگی را موظف کرده که از مشارکت های مردمی استفاده کنند و در راستای حمایت کودکان کار، از خانواده های آنها و پیامدهای نامطلوب معیشتی در حد امکان اقدام کند.

حناچی در توئیتر خود نیز نوشت: "شهرداری تهران بر پایان دادن به سوءاستفاده از کودکان توسط پیمانکاران خود مصمم است. بدون اراده سازمانی، همکاری بین بخشی و نظارت و مشارکت مدنی تحقق این هدف ممکن نیست. از مردم تهران می خواهم با گزارش تخلفات ما را در این مسیر یاری کنند."

این دستور در حالی است صادر شد که پیشتر و در  16اسفند با شیوع بیماری کرونا، دادستانی حکمی مبنی بر ممنوعیت زباله گردی را صادر کرد. این حکم اما ،چند روزی بیشتر قابل اجرا نشد و دوباره زباله گردی رواج پیدا کرد. حالا باید منتظر ماند و دید با وجود مشکلات اقتصادی که هر روز بیش از روز گذشته به خانواده ها تحمیل می شود، این دستور تا چه زمانی قابل اجراست!

آیا با دستور می شود زباله گردی کودکان را ممنوع کرد؟ کامیل احمدی، مردم‌شناس و پژوهشگر اجتماعی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا به کار کودکان در عرصه زباله گردی پرداخته و تاکید کرد: آخرین آماری کودکان زباله گردان در پژوهش "یغمای کودکی" علمی را سال گذشته به دست آوردیم. ما زوایای آشکار و پنهان زباله گردی را در چارچوب علمی یکساله در 22منطقه تهران بررسی کردیم. کودکان زباله گرد در 12منطقه کاملا مصاحبه های عمیق و 10 منطقه دیگر را اسکن و شناسایی کردیم.

زندگی غیرقانونی  4600 کودک  زباله گرد در تهران

وی افزود: چیزی در حدود 14هزار زباله گرد به شکل غیرقانونی در تهران توسط پیمانکاران استخدام می شوند. از این تعداد حدود یک سوم (یعنی 4600نفر) کودک هستند و زیر 18سال دارند. متاسفانه بعد از این تحقیقات، پژوهش جامع دیگری وجود ندارد.

کامیل احمدی گفت: به جز 2هزار زباله گردی که توسط شهرداری با قراردادهای رسمی به کار گرفته می شوند و عمدتا ایرانی هستند، زباله گردها در حومه شهرها (گاراژها، گودهای جنوب شهر، کوره های آجرپزی متروکه) زندگی می کنند و توسط پیمانکاران خرد اسکان داده شده اند. عمده این افراد متشکل از گروه های مهاجر غیرقانونی هستند که عمدتا از ولایت هرات افغانستان به ایران می آیند. بیشتر این کودکان کنار یک همراه درجه اول یا فامیل نزدیک هستند.

درآمد زباله گردی نسبت به سن، قد و قدرت بدنی کودکان متفاوت

این پژوهشگر تاکید کرد: دلیل عمده ای که این افراد به دلیل فقر جذب زباله گردی می شوند. زباله گردی نیز به دلیل سود سرشاری که صنعت و تجارت دارد به وجود می آید. کودکان زباله گرد برای یک یا دو خانواده ساکن ایران یا کشور مبدا، کار می کنند. طبق برآوردهای پژوهش "یغمای کودکی" چیزی حدود 80 تا 120هزار تومان درآمد دارند. درآمد زباله گردی نسبت به سن، قد و قدرت بدنی کودکان متفاوت است. اکثر این کودکان از اقشار فقیر افغانستان می آیند و بی سواد، کم سواد یا دارای سواد قرآنی هستند. تقریبا 54درصد آنها در عرصه فضای عمومی مورد خشونت های کلامی و دیگر موارد دیگر خشونت قرار می گیرند. قطعا برخوردهای این چنینی آسیب های روانی و جسمی را تجربه می کنند.

اقدام شهرداری قدم بسیار مثبتی است

کامیل احمدی با اشاره به این که شهردار تهران منع زباله گردی را اعلام کرده است، افزود: این قدم بسیار مثبتی است و امیدواریم که شهروندان با شماره ای که اعلام شده در منع زباله گردی کودکان سهیم باشند. لایحه منع خشونت علیه کودکان و نوجوانان به قانون تبدیل شد که این نیز خبر فرخنده ای است. ولی در اجرا این قوانین متفاوت هستند.

فاصله گذاری هوشمند کرونا زباله گردها را به شهر بازگرداند

وی با بیان این که سال گذشته در اوج شیوع کرونا دادستانی زباله گردی را ممنوع اعلام کرد، گفت: برای دوره کوتاهی زباله گردی ممنوع بود اما پس از آن به تدریج زباله گردهایی که به افغانستان برگشته بودند به ایران آمدند و دوباره زباله گردی را از سر گرفتند. سود سرشاری که این تجارت دارد، به دلیل مکانیزه نبودن جمع آوری زباله ها، مجبورند از زباله گردان دوره گرد استفاده کنند. نبود امکانات پیشرفته رابطه ناسالمی بین پیمانکاران و شهرداری به وجود آورده است و پیمانکاران مجبورند که از نیروی انسانی زباله گرد استفاده کند. در اوج کرونا این ممنوعیت اعلام و فقط مدت کمی اجرا شد و با فاصله گذاری هوشمند زباله گردها را به شهر بازگرداند.

کامیل احمدی با اشاره به این که این به تهران هم مختص نمی شود و در تمام ایران زباله گردها وجود دارند، تاکید کرد: البته در دیگر کلانشهرها زباله گردها ایرانی هستند.

2 تا 3هزار میلیارد تومان گردش مالی تجارت طلای کثیف

کامیل احمدی با اشاره به سلسله مراتب زباله گردی افزود: طبق آمار رسمی شهرداری ها و شورای شهر تهران کلیه مناطق 22گانه تهران جمع آوری زباله ها به پیمانکاران اجاره داده می شود. گردش مالی تجارت طلای کثیف 2 تا 3هزار میلیارد تومان برآورد می شود. 9درصد از سهم و سود زباله گردی به شهرداری، 54درصد به پیمانکاران، 24درصد به زباله گردها و فقط 6درصد به کودکان می رسد. ما با یک رابطه ای دخیل هستیم که در ابتدا قانونی شروع می شود. یعنی شهرداری مناطق طبق چارچوبی با پیمانکاران قرارداد منعقد می کند، اما تخلف زمانی صورت می گیرد که پیمانکاران شهرداری، کار را به پیمانکاران خرد می سپارند و پیمانکاران خرد که بین افغانستانی ها "ارباب" مشهورند، 10-15نفر از زباله گردها را جمع می کنند. شهرداری کتمان نمی کند که تخلفاتی در حوزه زباله گردی صورت می گیرد و جریمه هایی هم لحاظ می کند ولی به دلیل رابطه ناسالمی که وجود دارد، تخلفات در حلقه های بعدی انجام می شود.

زباله گردها شهرهای دیگر، ایرانی هستند

این پژوهشگر با اشاره به این که در تهران زباله گردان افغانستانی هستند، گفت: احتمال دارد بعد از شرایط سخت اقتصادی بعد از شیوع کرونا، کودکان ایرانی هم وارد این چرخه زباله گردی شده باشند. تدابیر لازم باید اعمال شود و جلوی این روند ناسالم گرفته شود. البته در شهرستان های کوچک قطعا زباله گردی را خانواده ها و کودکان ایرانی انجام می دهند. اما آمار دقیقی از زباله گردهای ایران در دست نیست.

کامیل احمدی تاکید کرد: بعید است بتوان با یک دستور تجارت عظیم و پرسود "طلای کثیف" و "زباله گردی" را متوقف کرد. این دستور در ابتدا شاید تلنگری باشد اما در اجرا با این طرح ها به مشکل برمی خورد.

راهکار توقف زباله گردی کودکان

این پژوهشگر با بیان این که فقط چند راهکار برای کاهش یا توقف زباله گردی وجود دارد، افزود: اولین راهکار این است که هر نوع کار کودک به ویژه زباله گردی کودکان قاطعانه ممنوع اعلام شود و پیمانکاران متخلف جریمه شوند و حتی فسخ قراردادشان در دستور کار قرار گیرد. از نگاه دیگر شهروندان به دلیل رویه اشتباه مصرف گرایی و عدم تفکیک زباله از مبدا نیز در این زباله گردی سهیم هستند. زباله گردی را نمی شود فقط از جنبه انتقاد به شهرداری نگاه کرد. نبود سیستم مکانیزه و تکنولوژی فرآیند تفکیک زباله در شهرداری نیز یکی دیگر از دلایل افزایش زباله گردی است. تا زمانی که شهرداری سیستم مکانیزه نداشته باشد مجبور است از زباله گردها استفاده کند. به نظر می رسد، زمانی که زیرساخت ها در مکان هایی مانند آرادکوه درست نشود، شرایط به همین منوال پیش می روند.

کامیل احمدی تاکید کرد: اجرای قانون منع به کارگیری کودکان زباله گرد یک قدم بسیار خوب است برای شهرداری و ساماندهی زباله گردی می تواند سود کلانی را برای شهرداری به همراه داشته باشند.

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.