مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفت و گو با رکنا:
خانه رئیس جمهور کجاست؟ / شکل گیری خانه های مجردی دلالان/ 15 سال گذشت اما شاگرد اول خاورمیانه نشدیم + فیلم
رکنا: اقتصاد ایران از جامعه و معضلات اجتماعی اش جدا نیست. فقر و شکاف طبقاتی بزهکاری، اعتیاد و دیگر آسیب ها را در پی دارد.
به گزارش خبرنگار رکنا، اقتصاد ایران چند سالی است با اختلاس ها، رانت ها و انحصار دست و پنجه نرم می کند و در این جدال بنگاه ها یکی پس از دیگری با مشکلات مالی روبرو می شوند و به بیکاران جامعه افزوده می شود. مهدی پازوکی، اقتصاددان مشکلات اقتصادی ایران را مورد بررسی قرار داد. گفته های این اقتصاددان با خبرنگار رکنا را در ادامه می خوانید:
400میلیارد دلار دارایی ایرانیان خارج از کشور
مهدی پازوکی با بیان اینکه به نظر من در شرایط فعلی یکی از معضلات مهم اقتصاد ایران که کمتر مقامات تصمیم گیر به آن توجه کرده اند بسته بودن است گفت: منظور از بسته بودن اقتصاد این است که اقتصاد نه تنها به بازارهای جهانی بلکه به بازارهای منطقه ای هم راه نخواهد داشت. اگر شما بهترین کارشناسان اقتصادی را فرابخوانید در یک اقتصاد بسته قطعا نرخ رشد اقتصادی محدود خواهد بود. گروه های زیادی از جامعه آسیب پذیر هستند و زندگی را در شرایط سخت می گذراند بنابراین اگر کاری کنیم که یک دلار پول بیشتر وارد اقتصاد ایران شود به نفع جامعه ما خواهد بود. در خصوص سرمایه ایرانیان خارج از کشور دو نظریه وجود دارد. اول این که ایرانیان چیزی بالغ بر 800میلیارد دلار پول دارند و یک برآورد این است که 400میلیارد دلار دارایی ایرانیان خارج از کشور است.
در کشورهای خارج بالاترین درآمد سرانه را ایرانی ها دارند. چون سطح سوادشان بالاتر از کشورهای دیگر است. اگر 10درصد این پول (40میلیارد دلار) وارد اقتصاد ایران شود قطعا اقتصاد شکوفا خواهد شد.
نیروی کار متخصص ارزان
این اقتصاددان با گفتن از اینکه امروز برای این که پول وارد کشور شود نیاز به فضای مناسب کسب و کار داریم تاکید کرد: پول جایی می رود که امنیت دارد. در حال حاضر سوئیس بانکدار دنیاست و عقل اقتصادی می گوید که پولم را در بانک های سوئیس ببرم چون اینطور نیست که تحت تاثیر اقلائات پولی مصادره شود. مگر آن که سازمان ملل یا یک دادگاه بین المللی را یک نفر را محاکمه کرده یا پلیس بین الملل منبع پول را تروریستی تشخیص داده باشد. نیاز داریم فضا برای کسب و کار برای سرمایه گذار ایرانی مناسب شود تا به دنبال آن سرمایه گذار خارجی نیز به اقتصاد ایران وارد شود. اقتصاد ایران دارای دو مزیت انرژی ارزان و نیروی متخصص ارزان است. ایران یکی از پایین ترین نیروی کار ارزان در جهان است.
خانه رئیس جمهوری ایران کجاست؟
مهدی پازوکی با تاکید بر اینکه سرمایه گذار خارجی جایی می رود که امنیت وجود داشته باشد ادامه داد : فضای مناسب چیست؟ اولین موضوع این است که به شدت باید فضای شفاف سازی بر اقتصاد حاکم باشد. یکی از ویژگی های فضای مناسب شفاف سازی است. مردم حق دارند بدانند آقای رئیس جمهور 10سال قبل خانه اش کجا بوده و امروز خانه اش کجاست و از کجا آورده است؟ در سایت وزارت دارایی افغانستان، تعداد کتاب های همسر اشرف غنی، طلاهای و حتی اجاره بهای آپارتمانش در آمریکا وجود دارد. در جامعه ای که شفافیت وجود ندارد، رانت ایجاد می شود. رانت یعنی فساد. شفافیت یعنی مبادله آزاد اطلاعات و آزادی یعنی آزادی حقوق شهروندی، حق آزادی بیان و فعالیت های قانونی اقتصادی است.
بنگاه هایی نمی گذارند اقتصاد ایران پا بگیرد
این اقتصاد دان با بیان اینکه ایجاد رقابت دومین ویژگی فضای مناسب است. باید فضای رقابت سالم بین بنگاه هایمان ایجاد شود ادامه داد: بخش خصوصی بزرگ در ایران وجود ندارد. با بنگاه های تولیدی کوچک نمی توان به تولید در مقیاس بین المللی دست پیدا کرد. برای این که به سوی تحقیق و توسعه برویم، به بنگاه های بزرگ در کنار بنگاه های کوچکی نیاز داریم که نقش بسزایی دارند. اقتصاد کره جنوبی سال1976 حدودا 75درصد اقتصاد ایران بود اما امروزه بیش از دو برابر اقتصاد ماست و GDP این کشور بیش از دو برابر GDP جمهوری اسلامی ایران است. ما یک شرکت در ایران در حد شرکت های کره جنوبی نداریم. زمانی که تلویزیون پارس الکتریک را تحت لیسانس آلمان مونتاژ می کردیم کره ای ها تلویزیون سیاه و سفید هم نداشتند. امروز تمام بازار اروپا و آسیا را گرفته اند. رقابت هم باید برابر باشد نه شرایط خاص. ما بنگاه هایی در کشور داریم که اجازه نمی دهند بخش خصوصی پیش برود و انحصار ایجاد می کنند. مثلا بزرگترین نیروگاه برق را به بنیادی داده اند و او هم به یک بانک داده است. اگر قرار بود به این بنیاد بدهند که وزارت نیرو بهتر آن را اداره می کرد. بنابراین نباید ایجاد انحصار کنیم بلکه باید رقابت بین بنگاه ها ایجاد کنیم. بخش هایی وجود دارند که نمی گذارند بخش خصوصی در اقتصاد ایران پا بگیرد. به همین دلیل سرمایه ها وارد دلالی و واسطه گری می شود و هزینه های اجتماعی به اقتصاد ایران وارد می کند.
خانه های مجردی دلالان
مهدی پازوکی گفت : وقتی دلالان درآمدهای رانتی به دست می آورند اخلاق جامعه را بهم می زنند. بخشی از مفاسد اجتماعی را دلالان و کلاهبرداران، واسطه گران رانت به وجود آورده اند و علیرغم این که ساختار خانواده دارند، خانه های مجردی دارند. یعنی بخشی از فساد این جامعه می شوند. ایران بهشت دلالان و کلاهبرداران است.
شاگرد اول منطقه نیستیم
وی با اشاره به اینکه نفی انحصار سومین ویژگی فضای مناسب است ادامه داد : انحصار بخش خصوصی یا دولتی یا خصولتی، انحصار پدیده شومی است و باعث محدودیت فعالیت می شود. ما با تفکرهای بسته نمی توانیم در دنیا شاگرد اول شویم. طبق سند چشم انداز جمهوری اسلامی قرار بوده که طی 20سال شاگرد اول منطقه شویم. الان 15سال گذشته است. نه تنها شاگرداول نشدیم بلکه فاصله ما از کشورهای منطقه بیشتر شده است. امروز در دنیا قدرت اصلی، قدرت اقتصادی است و براساس تولید ناخالص داخلی توان اقتصادی را نشان بدهید. جامعه ای می تواند دموکراسی را نهادینه کند که از اقتصاد سلامتی برخوردار باشد.
عادل فردوسی پور بر حسب چه قانونی محروم شد؟
مهدی پازوکی افزود : صدا و سیما یک برنامه خوب داشت آن هم «نود» بود. در تمام دنیا وقتی یک مجری در حد استانداردهای بین المللی است و اطلاعات بسیار خوبی دارد و جذب مخاطب می کند، او را نگه می داشتند. بر حسب چه قانونی من، خانواده ام و دوستانم از برنامه عادل فردوسی پور محروم می شویم؟ و یک مجری دیگر در حد شومن است. چون انحصار وجود دارد. اگر این مجری در تلویزیون دیگر کار می کرد، مخاطب آن شبکه را انتخاب می کرد. بنابراین شک نکنید این انحصار است. انحصار جلوی شکوفایی را می گیرد و در شرایط انحصار، کوتوله ها بالا می آیند، بنگاه های کوچک، کوچک تر می شوند و فعالیت های واسطه گری و دلالی اتفاق می افتد و رانت توزیع می شود. متاسفانه اقتصاد ما به شدت رانتی است.
توسعه اخلاقی با شعار درست نمی شود
این اقتصاددان تاکید کرد :فضای مناسب با توصیه اخلاقی و شعار درست نمی شود. در دهه 70 درآمد ملی ما دوبرابر ترکیه بود اما امروز آنها از ما جلو افتادند. ترکیه در صنعت توریسم سرمایه گذاری کرده است. در حالی که منابع خدادادی، تاریخی و میراث ما ده برابر است. اما برخی به بهانه "تغییر فرهنگ" این صنعت مغفول مانده است. بزرگترین مشکل ما جهالت اقتصاد است که در کشور ما رخ داده است.
دولت در دست دانشگاه های درجه 4-5
مهدی پازوکی با بیان اینکه ما باید منافع ملی را تعریف کنیم و براساس آن تصمیم بگیریم گفت : اما اگر منافع ملی را کنار بگذاریم نخبگان ما به جای جذب اقتصاد مهاجرت می کنند. چند درصد دانشجویان دانشگاه شریف در سیستم های اداری دولتی کار می کنند و چند درصد جذب اقتصادهای توسعه یافته مانند امریکا و بریتانیا شده اند؟ در مقابل دانشگاه های درجه 4-5 به شدت در بدنه دولت نفوذ کرده اند و باعث شدند که کارایی دولت کاهش یابد. بودجه سال 99 متاسفانه مجلس برخلاف لایحه دولت بودجه دانشگاه پیام نور را صدها میلیارد تومان افزایش داده است. در حالی که پیام نور باید محدود شود. در هر شهرستانی یک دانشگاه دولتی ساخته شده است. این هزینه دولت را افزایش می یابد.
بلایی که تحریم ها بر سر اقتصاد آورد
این اقتصاددان ادامه داد : ما انقلاب نکردیم که رفاه کم شود، انقلاب نکردیم که از کشورهای منطقه عقب بمانیم، مردم به لحاظ دانش و بینش محدود شوند. اتفاقا این جزو آرمان های انقلاب است. ما انقلاب کردیم که به بازگردیم به خویشتن خویش تا فهم جامعه بالا برود و برای کشورهای جهان الگو باشیم. بنابراین در یک اقتصاد بسته قطعا رانت، فساد، فحشا بیشتر می شود و در جامعه ما شاخص های این اقتصاد وجود دارد. کارشناسان با پدیده ها باید برخورد علمی کند و راه حل کارشناسی در اختیار نظام تصمیم گیر بگذارند. منافع ملی ملت ایران بسیار مهم است. در کشور بعضی ها از تحریم حمایت می کنند. یعنی پول به اجنبی بدهم و منافع ملی را به خطر بیندازیم حمایت دارد؟ باید قوی باشیم و نگذاریم اجنبی در امور ما دخالت کند.
چرا بودجه شورای نگهبان و مجلس افزایش یافت؟
مهدی پازوکی گفت : در قانون بودجه 99 در مجلس دهم برخلاف لایحه دولت، بودجه شورای نگهبان را افزایش داده است. بودجه شورای نگهبان در سال 63 پایین تر از 5میلیون تومان بوده است. سوال من به عنوان یک شهروند این است که این پول را چه کار می کنید؟ در این شرایطی که بیماری کرونا را داریم، درآمد نفت دولت به شدت کاهش یافته، درآمدهای مالیاتی کاهش یافته چرا بودجه شورای نگهبان یا بودجه مجلس افزایش یابد؟ سالانه میلیاردها تومان صرف بودجه عمرانی مجلس می شود. 290نماینده داریم. 290خانه و دفتر کار به آنها بدهید ببینید چقدر هزینه اش می شود. مجلس دارد به میدان شهدا وصل می شود و مجلس گسترش می یابد. صدها میلیارد در خیابان امام خمینی (ره) هزینه شده تا خانه ها خریداری شود. وقتی نمایندگان وارد مجلس می شوند تا دهیار هم عوض می کنند چون در ستاد انتخاباتی آنها کار می کرده است. یعنی به جای این که افراد خوش فکر، خلاق و مسلم وارد سیستم اداری کشور شود نیروهای واپس گرا وارد سیستم می شوند و هزینه اجتماعی به جامعه تحمیل می کند. حق مردم ما این نیست.
آمریکا بعد از انتخابات به برجام برمی گردد
شیوع کرونا در آمریکا باعث شده محبوبیت ترامپ به شدت کاهش یابد. احتمالا جو بایدن به قدرت برسد، به برجام برمی گردد. من از برجام دفاع می کنم چون به نفع کشورم است. وقتی برجام اتفاق افتاد نرخ رشد اقتصادی ایران مثبت می شود و از وقتی که ترامپ برجام را کنار می گذارد نرخ منفی می شود.
بخش رانتی اقتصاد کشور چه کسانی هستند؟
پازوکی در خصوص بانک سرمایه بیان داشت : رانت هایی که در بانک سرمایه توزیع شده شمایلی از اقتصاد ایران است. در این پرونده 3میلیارد تومان به عنوان حق مشاوره به حساب همسر یکی از وزرای دولت نهم و دهم ریخته شده است. اگر سیستم بانکی ما با پولشویی مبارزه می کرد به سرعت حساب این خانم مسدود می شد. ما یا می خواهیم در دنیا آقا شویم یا نه. اگر نمی خواهیم، تکلیف را مشخص کنیم اما اگر می خواهیم آقا شویم، راه حلش این نیست که به سمت خودتحریمی پیش برویم. همان هایی که شعارهای تند می دهند بخشی از بخش رانتی کشور هستند. سوابق افرادی که در دادگاه سرمایه هستند را بررسی کنید.
سرمایه هایی که از کشور خارج شد
این اقتصاددان افزود : پس انداز در اقتصاد ایران بسیار زیاد است اما مکانیزم تبدیل آن به سرمایه گذاری وجود ندارد. گزارشی ترکیه داد که بیشترین خرید خانه در سال گذشته میلادی توسط ایرانی ها انجام شده است. یعنی دلار از کشور خارج شده است. اگر این ساخت و سازها در ایران انجام می شد علاوه بر اشتغال صنعت توریسم را هم به حرکت بیشتری وا می داشت. وظیفه حاکمیت این است که از سرمایه گذار حمایت کند اما این سرمایه ها از کشور خارج می شود. حق ایران این است که جزو 10قدرت اقتصادی دنیا باشند. به شرط در چارچوب عقلانیت قدم برداریم.
از دروازده دولاب تا فرشته با یک قلک
مهدی پازوکی در پایان گفت: در عدم شفافیت یک نفر می تواند هزاران اتومبیل خارج از اصول بگیرد یا رانت داشته باشد. سیستم بانکی می تواند این موضوعات را رصد کند. پول های کلان که با 10تا چمدان منتقل نمی شود. سیستم بانکی باید با پولشویی مبارزه کند. رئیس ستاد مبارزه با موادمخدر اواخر سال گذشته (سال98) گزارش داد که حجم گردش مالی موادمخدر و کالاهای قاچاق حدود 160هزار میلیارد تومان است. این پول که از طریق چمدان جا به جا نمی شود. بخشی از آن از طریق سیستم بانکی جا به جا می شود. سیستم بانکی جدیدا منشا پول را می خواهند. قانون از کجا آورده ای باید رعایت شود. آقایی که دوران محکومیت خود را می گذراند، قلک فوتبالیست ها بود. از کجا آورده که از دروازه دولاب، 2000متر خانه در خیابان فرشته خریده است؟برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
ارسال نظر