90 درصد کودک آزاری ها توسط دوستان و آشنایان رخ می دهد !

پس از 10 سال این لایحه در مجلس دهم در کمسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی بررسی و تصویب و به شورای نگهبان ارجاع شده که البته ایرادات جزئی شورای نگهبان به این لایحه باعث ارجاع دوباره آن به کمسیون قضایی و رفع مجدد این ایرادات توسط این کمیسیون شد که در حال حاضر در نوبت بررسی در صحن علنی مجلس قرار دارد .به همین بهانه و در روز بهزیستی با ناهید تاج الدین،نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.

اصلی ترین ایرادات شورای نگهبان به لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان چه بود؟

این ایرادات مربوط به ماده 9 لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان است که در مورد بی توجهی و سهل انگاری اشخاص غیر از والدین نسبت به اطفال و نوجوانان و پرداخت دیه و مجازات است که این ایرادات توسط کمیسیون قضایی اکنون برطرف شده و به قرار قاعده باید هر چه سریعتر به صحن علنی مجلس بیاید و تصویب شود اما متاسفانه تاکنون به صحن علنی مجلس نیامده است و این نیاز به پیگیری نمایندگان دارد که ما در قالب فراکسیون زنان در مجلس شورای اسلامی پیگیر تسریع بررسی و تصویب این لایحه خواهیم بود . متاسفانه فرآیند زمانبر بررسی و تصویب این لایحه که منجر به از دست زمان در حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان شده و عملا حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان را معطل بسترهای بروکراتیک کرده است .

کودکان آسیب دیده بیشتر در چه مقطع سنی ای قرار دارند؟

میانگین سن کودکان آسیب دیده بین ۶ تا ۱۰ سال است.براساس آمار سازمان بهزیستی ٣٨ درصد کودکان آزار دیده در سن دبستان و زیر دبستان هستند، متاسفانه خلا مهارت هایی از زندگی مثل مهارت خودآگاهی و خود مراقبتی و ضعف مهارت های اجتماعی در کودکان در مقوله کودک آزاری جدی است . ضمن آنکه بسیاری از کودکانی که مورد آزار قرار می گیرند نیز کودکان کار هستند و همانطور که می دانید در حال حاضر کارشناسان مسائل اقتصاد شهری آمار کودکان کار ایران را بین ۳ تا ۷ میلیون عنوان می‌کنند، تنها در تهران ۲۰ هزار نفر کودک کار تخمین زده می‌شود که این آمار سطح آسیب را به روشنی مشخص می کند . گزارش های اورژانس اجتماعی نشان می دهد تنها در 6 ماه ابتدایی سال 96 چیزی حدود 16 هزار کودک آزاری ثبت شده ، کودک آزاری هایی که در ۹۰ درصد مواقع توسط خانواده، بستگان، دوستان و آشنایان رخ می‌دهد و تنها ۱۰ درصد آن توسط غریبه‌ها صورت می‌گیرد.کودک آزاری هایی که 60درصد آن متاسفانه توسط پدران انجام می شود و با کمال تاسف درصد بالایی از کودکان در دوران خردسالی مورد آزار قرار گرفته اند.

با توجه به این آمار به نظر می رسد مجازات قانونی، راهکار کاملی در این زمینه به خصوص که بیشتر در کانون خانواده اتفاق می افتد،نباشد.

دقیقا همین طور است.کودک آزاری آسیبی است که مبارزه با آن را تنها نمی توان در قالب قانون خلاصه کرد و بیشتر از مجازات نیازمند پیشگیری از آن هستیم. در ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه نسبت به بحث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اشاره شده و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی الزام قانونی پیدا کرده است.لذا من فکر می کنم در مورد حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان نیز باید پیشگیری را جدی بگیریم و پیشگیری صرفا امری نیست که بتوان در قانون گنجاند و بیشتر امری آموزشی است و به ارتقای مهارت‌های اجتماعی جامعه بر می گردد، انتقاد کلی من به قوانینی از این دست اینست که که اکثر قوانین حمایتی و قوانینی که تحت عنوان حمایت از کودکان و نوجوانان یا حمایت از خانواده مطرح است بیشتر جنبه حفاظتی دارد تا حمایت و معنای سلبی از حمایت را در بر می گیرد. مثلا در قانون حمایت از خانواده فصل اول مربوط به طلاق است در حالی که قانون حمایت باید ایجابی و جامع باشد.

برای پیشگیری از چنین آسیب هایی راهکار شما به جز سازوکار قانونی چیست؟

وقتی 60 درصد کودک آزاری ها توسط پدران انجام می شود و یا 90درصد کودک آزاری ها توسط اقوام و خویشاوندان صورت می گیرد نمی توان صرفا با ابزار قانون به خلوتگاه کودک آزاری رفت بلکه باید پیشگیری را جدی گرفت .ما نمی توانیم صرفا با قانون و ساز و کار نظارتی مسئله کودک ازاری را رفع کنیم چون اتفاقی درونی است و در پنهان‌ترین و بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی وجود دارد، پس باید به دنبال افزایش مهارت‌های اجتماعی باشیم.به موازات نهادهای قانونگذار باید بوسیله نهادهای مدنی به خانواده های آسیب دیده که بستر کودک آزاری در آن فراهم است ورود کرد و این خانواده ها را مورد حمایت قرار داد .نهادهای مدنی در پیشگیری از آسیب کودک آزاری می توانند بسیار کمک کنند به شرطی که دو اتفاق در آنها بیافتد یک آنکه کارشان جغرافیامند شود و جغرافیای آسیب شان را بشناسند و دو آنکه این نهادها تخصصی شده و صرفا در زمینه یک یا دو آسیب اجتماعی خدمات دهی کنند .

نهادی مانند اورژانس اجتماعی تا چه حد در این زمینه کارساز بوده است؟

متاسفانه رسمی ترین مرجع گزارش گیری از کودک آزاری یعنی اورژانس اجتماعی هنوز ناشناخته است.سال گذشته در تذکری که به وزارت کار دادم این موضوع را مطرح کردم که اورژانس اجتماعی پس از 20سال هنوز برای مردم ناشناخته است و عملاً بسیاری از بندهای ماده 4 آیین‌نامه ارائه خد مات فوریت‌های اجتماعی اجرا نمی‌شود و این منجر به مدیریت جزیره‌ای آسیب‌های اجتماعی شده است که در مورد برخورد با کودک آزاری نیز شاهد همین امر هستیم.

برای آسیب هایی که متوجه کودکان متولد شده از مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی است،چه باید کرد؟

مشکلی که در مورد کودکان متولد شده از مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی در قانون داشتیم این بود که آن‌ها بی‌هویت بودند؛درحالی که جمعیتی بیش از یک میلیون و نیم نفر از کشور را تشکیل می‌دهند و این افراد به شدت مستعد آسیب و از اولیه‌ترین حقوق خود محروم هستند که خوشبختانه اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی نیز در مرحله خوبی قرار دارد .برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.