ممنوعیت برگزاری 2 آزمون در مدارس

رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع «چالش‌های تحول در برنامه‌ریزی درسی» در پاسخ به این پرسش که «آیا در عمل و واقعیت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به «برنامه‌ریزی آموزشی» می‌پردازد یا سازمان سنجش؟»، اظهار کرد: میان برنامه‌ریزی تعیین شده و آنچه در عمل در کلاس‌های درس اجرا می‌شود ممکن است فاصله‌هایی وجود داشته باشد که یکی از دلایل آن تأثیر فرایندهای ارزشیابی در حین مدرسه رفتن و آموزش دادن است که ممکن است اهداف تحصیلی را زیر و رو کند.

وی افزود: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در کنار شورای عالی آموزش و پرورش، اهداف نظام آموزشی را بر اساس مانیفست سند تحول بنیادین تبیین می کنند اما به خصوص از دوران ابتدایی به بعد اتفاقی می‌افتد که این برنامه‌ریزی قصد شده از آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، فاصله می‌گیرد و یک دلیل آن همین ارزشیابی و به‌ویژه کنکور است؛ اثر کنکور به گونه‌ای است که علی‌رغم مؤکدات سند تحول بنیادین برای تغییر جهت از آموزش به پرورش، برنامه درسی از تربیت به آموزش تقلیل می‌یابد.

حکیم‌زاده با بیان اینکه سازمان سنجش مجری سیاست‌های کلان است و به خودی خود نقشی در این موضوع ندارد، گفت: قطعا اگر هم افزایی و هم اندیشی به همراه کارشناسی تخصصی بین آموزش و پرورش و وزارت علوم وجود داشته باشد می‌توان امیدوار بود که اتفاقات خوبی در زمینه تغییر جهت ارزشیابی‌ها رخ دهد؛ اگر هم نقدی در زمینه تربیت مطرح می‌شود به تنهایی متوجه معلمان نیست و آنها مجری سیاست‌هایی هستند که ما تعیین می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه برنامه درسی به معنای تمام فرصت‌های آموزشی است که دانش‌آموز تجربه می‌کند و فقط محدود به کتب درسی نیست، افزود: یک برنامه درسی پنهان هم داریم و ممکن است عوامل دیگری در عدم اجرای خوب برنامه درسی دخیل باشد؛ تلاش ما در دو سال گذشته بر این بوده است که بتوانیم فرصت‌ها و تجارب یادگیری دانش‌آموزان را با سند تحول همسو کنیم؛ اجرای طرح‌هایی چون تکالیف مهارتی، داستان‌خوانی و داستان‌نویسی و بازی و یادگیری در همین راستا بوده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه ارزشیابی کیفی توصیفی با اهداف سند تحول بسیار متناسب است، با اشاره به عوامل تأثیرگذار بر تعلیم و تربیت در مدرسه، گفت: دانش‌آموز وارد مدرسه می‌شود اما برنامه‌هایی را در صدا و سیما مشاهده و خانواده با تبلیغاتی مواجه می‌شود که می‌گوید به فرزندتان کمک کنید که در مدرسه تیزهوشان قبول شود؛ خانواده به دنبال مطالبه‌گری از مدرسه می‌رود و اگر جواب نگیرد به سمت مؤسسات بیرونی می‌رود یعنی خانواده مقصر نیست و آن رسانه که اثر تربیتی دارد و تبلیغ می‌کند بسیار موثر است.

وی ادامه داد: به دنبال تبرئه آموزش و پرورش نیستم ولی یکی از عوامل موثر در تغییر جهت تربیت، همین رسانه است که مطالبات خانواده را تغییر می‌دهد؛ رسانه ملی برای دوره پیش‌دبستانی هم تبلیغ می‌کند که اگر بچه‌های خود را به سمت این مؤسسات ببرید، کودکی نابغه بار می‌آیند، همچنین برگزاری آزمون تیزهوشان پایه هفتم نیز به چنین مسأله‌ای دامن می‌زند در حالی که در سند تحول تأکید شده است که باید به سمت آموزش و پرورش یکپارچه برویم.

حکیم‌زاده با بیان اینکه اگر همراهی خانواده را به عنوان یکی از ذینفعان اصلی تعلیم و تربیت داشته باشیم، برنامه‌هایی که در دوره ابتدایی در دست اجرا داریم، بهتر پیش می‌رود، گفت: اخیرا نامه‌ای را با رئیس مرکز ملی استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان تهیه کردیم که به مدارس ابلاغ می‌کنیم و بر اساس آن تمام آزمون‌هایی چون چرتکه و کانگورو و غیره که فقط روی تقویت قوای ذهنی تمرکز کرده و تربیت در آن مغفول است را غیرقانونی و ممنوع اعلام می‌کنیم؛ اگر خانواده‌هایی تا کنون آگاهی نداشتند حتما باید این مسیر تغییر کند و اگر مدرسه‌ای این آزمون ها را اجرا کند، کار غیرقانونی انجام می‌دهد.

وی درباره حجم و تنوع کتب درسی نیز اظهار کرد: اگر چارچوب برنامه درسی را مدنظر قرار دهیم، این امکان فراهم است که متناسب با آن در تألیف کتب تنوع داشته باشیم و بررسی کنیم که آیا اهداف را پوشش می‌دهد یا خیر؛ در سند تحول پیش‌بینی شده است که باید 20 درصد محتوا را در اختیار مدرسه بگذاریم؛ سال قبل طرح بوم اجرا شد اما درباره چندتألیفی گامی برنداشته نشده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سیاست چندتألیفی را قرار نیست کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به تنهایی انجام دهند، افزود: نیاز نیست کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی را برای چندتألیفی آماده کنیم بلکه باید این نگاه تغییر کند؛ باید این سازمان با بدنه علمی و متخصص برنامه‌ریزی آموزشی ارتباط بگیرد؛ نمی‌شود ارتباط نظام‌مند بین جامعه متخصصین برنامه‌ریزی آموزشی نداشته باشد؛ ارتباط غیرنظام‌مند یعنی افراد بر اساس آشنایی و رابطه شخصی وارد شوراهای برنامه‌ریزی درسی شوند، در حالی که باید این ورود نظام‌مند شود.

وی درباره حجم کتب درسی نیز گفت: یکسری حوزه‌های یادگیری و یکسری مفاهیمی داریم که باید به صورت تلفیقی آموزش داده شود؛ در حالی که به اشتباه برای هر موضوعی یک کتاب تألیف می‌کنیم؛ فرصت ما محدود است. کتاب رسانه، محیط زیست و .. تألیف شده است اما اینها باید از طریق همه حوزه‌های یادگیری پیگیری شوند یا مفاهیم کتاب پژوهش و تفکر هم باید از طریق برنامه‌های درسی ادبیات و علوم و ... دنبال شود.

حکیم‌زاده ادامه داد: به سمت منابع متنوع یادگیری در حال حرکت هستیم که در سند تحول هم تنوع بخشی به محیط های یادگیری مانند پژوهش‌سراها و کانون‌ها که فضاهای یادگیری بیرون مدرسه هستند، اشاره شده است.

وی با بیان اینکه در طرح تغییر جهت‌دهی تکالیف مشق شب به تکالیف مهارتی اتفاقات خوبی افتاده است، اظهار کرد: بیش از 6 میلیون رکورد در داستان‌نویسی و داستان‌گویی داریم و در تکالیف مهارتی نیز نمونه کارهایی ارائه شده که بسیار قابل توجه است؛ نمایشگاه‌های استانی داشته‌ایم اما شاید به اندازه کافی این فرصت داده نمی‌شود که این دستاوردها در برنامه‌های عمومی رسانه ملی معرفی و ارائه شود.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پایان پرسید که نسبت دانش‌آموز با برنامه درسی چیست؟ آیا به سراغ او رفته‌ایم که بپرسیم چقدر کتب درسی برای او مفید و کارآمد بوده است؟ برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.