بهزیستی تنها متولی آسیبهای اجتماعی نیست
رکنا: زنجیره آسیبهای اجتماعی و تأثیر آن بر زندگی آحاد مردم تا اندازهای حائزاهمیت است که رهبر معظم انقلاب شخصاً به این مسأله ورود پیدا کردند و طی برگزاری جلسات متعدد با مسئولان و دولتمردان خواستار رصد لحظهای و تحول در کاهش آسیبهای اجتماعی شدند، بنابر فرمایش رهبری تمام ارکان باید در مقابل آسیبها برنامههای مدونی داشته باشند و در زمینه به حداقل رساندن آن تمام قد تلاش کنند، یکی از ارکان اصلی که آسیبهای اجتماعی را با پوست و گوشت خود لمس میکند، سازمان بهزیستی است که جامعه هدف آن معلولان، معتادان، کودکان کار و خیابان و... است، بنابراین انتظار از این نهاد بیش از سایر نهادهاست البته که باید در این امر نهادها و ارگانهای دیگر نیز بهزیستی را یاری دهند، اما بیشتر نگاهها به سمت این سازمان معطوف است، به همین بهانه گفتوگویی با حبیب الله مسعودی فرید ،معاون اجتماعی سازمان بهزیستی انجام دادهایم که در ذیل میخوانید:
آقای دکتر بفرمایید سازمان بهزیستی در راستای بیانات رهبر معظم انقلاب درباره کاهش آسیبهای اجتماعی چه اقداماتی انجام داده است؟
بخشی از آسیبها به حوزه اجتماعی بهزیستی مربوط است چون از 18 کارگروهی که در شورای اجتماعی کشور در برنامه تقسیم کار ملی راه اندازی شد 15 تا از آنها سازمان عضو هستند. کارگروه سرپرست خانوار، یکی از کارگروههایی که مسئولیتش بر عهده سازمان بود که جلسات متعددی در این راستا برگزار شد و درنهایت سیاستها و برنامههای اقدام و عمل برای زنان سرپرست خانوار به تفکیک 4 گروه خانواده زن سرپرست (چه آنهایی که به دلیل فوت همسر، طلاق، همسر هست ولی سرپرستی را به دلایلی نمیتواند عهده دار باشد و زنانی که هرگز ازدواج نکرده اند) به شورای اجتماعی کشور ارائه دادیم ولی همزمان با تصویب برنامه ششم توسعه طبق ماده 80 بند ت مسئولیت این کار به معاونت امور زنان ریاست جمهوری سپرده شده ما هم تا همان جا کار را ادامه دادیم، اما قرار شد با محوریت برنامه تهیه شده توسط ما معاونت امور زنان بقیه کار را ادامه دهند، آنها نیز با تشکیل چندین کارگروه در حال انجام کار هستند.
یکی از مهمترین آسیبهایی که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره داشتند پدیده طلاق است به گفته کارشناسان یکی از علل آن به ضعف ارتباط و گفتوگوی بین زوجین برمی گردد در این راستا شما چه برنامههایی دارید؟
مسئولیت ملی کارگروه طلاق با شورای عالی انقلاب فرهنگی است و مسئولیت استانی آن با سازمان بهزیستی است؛ در این زمینه ما آموزشهای حین ازدواج را از 2 ساعت به 6 ساعت افزایش دادهایم و مسئول روانشناسی این موضوع با حوزه پیشگیری سازمان است. از سوی دیگر سازمان بهزیستی از سال 84 تاکنون آموزش پیش از ازدواج و آموزش زندگی خانواده را در گروههای مختلف هدف انجام میدهد، اما لازم است در این راستا حمایتهای مالی از طرف دولت و همچنین آگاهسازی مردم بیشتر صورت گیرد تا بتوانیم پوشش آن را بالا ببریم. یک کاری که ما از حدود 2 سال قبل انجام دادیم، بحث مداخله به منظور کاهش طلاق از طریق سامانه تصمیم است، با وجود اینکه از سالیان قبل هم این کار را انجام میدادیم، اما از دو سال قبل مرحله آزمایشی این طرح را در خراسان رضوی آغاز کردیم که با موفقیت خوبی همراه شد چون با استفاده از این روش علمی و مناسب برای مداخله برای افرادی که متقاضی طلاق بودند باعث شدیم مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی که دورههای مخصوصی را دیدند و سابقه عملکرد خوبی داشتند، بعلاوه مورد تأیید ما و قوه قضائیه بودند در این مسیر انتخاب شوند و دوم اینکه تمام اطلاعات در این سامانه الکترونیک که امنیت آن کاملاً حفظ شده به صورت محرمانه ثبت میشود و همچنین قابلیت رصد و ارزشیابی بهتری را دارند، تکلیفی که ما در مرحله نخست در زمینه کاهش طلاق داشتیم راه اندازی این سامانه در 10 استانی که بیشترین نرخ طلاق را داشتند، بود.
این سامانه در حال حاضر در چند استان راهاندازی شده است و برنامه هایتان برای دیگر استانها چیست؟
در حال حاضر این سامانه در 16 استان راه اندازی شده است و تأسیس آن دربقیه استانها هم در اسرع وقت انجام میشود البته زمان بندی این برنامه مشخص شده و تا پایان سالجاری در 15 استان دیگر هم این سامانه راه اندازی خواهد شد به نحوی که مردم به جای طرح دعوی و شکایت در قوه قضائیه بدون ثبت اطلاعات این افراد به مراکز کاهش طلاق سازمان بهزیستی ارجاع داده میشوند و به آنجا مراجعه میکنند حتی میتوانند اینترنتی هم وقت بگیرند.
درواقع خانوادهای که قصد متارکه دارد خانواده در حال بحران است. آستانه تحمل شان پایین آمده بنابراین سعی کردیم در سیستمی که راهاندازی کردیم به مردم استرس مضاعف وارد نشود به همین دلیل خودشان میتوانند در این سامانه مشخصات خود را وارد کنند، سپس وقت تعیین میشود و بعد از چند روز مراجعه میکنند. در آنجا در گام اولیه مددکار اجتماعی، مشاوره حقوقی و روانشناس اینها را پذیرش میکنند و طی 2 تا 3 جلسه ارزیابیهای لازم انجام میشود و اگر لازم باشد این افراد به مراکز دیگری برای برگزاری جلسات بیشتری هم ارجاع داده میشوند.
هزینه ثبت نام و استفاده از این سامانه به چه صورتی است؟
در مرحله نخست در ارزیابی وضعیت خانواده هزینهای از متقاضیان گرفته نمیشود و کاملاً این خدمات رایگان است و هزینه آن توسط سازمان بهزیستی کشور و مقدار کمکی که وزارت کشور به ما کرده پرداخت میشود. در مرحله بعدی هم که به مراکز مشاوره روانشناختی ارجاع داده میشوند خانوادههای نیازمند براساس ارزیابی که مددکاران اجتماعی انجام میدهند و میزان نیازمندی این خانوادهها مشخص میشود که در این مسأله به این گروه از خانوادهها مساعدت داده میشود. ممکن است تمام هزینه یا درصدی از آن برای این گروه از خانوادهها رایگان شود که این هزینهها را سازمان بهزیستی از طریق خرید خدمت انجام میدهد که اینجا هم چالش ما چالش اعتباری است چون برآورد کردیم برای اینکه این کار در کل کشور صورت گیرد و بتوانیم این خدمات را به درصدی از افراد به صورت رایگان ارائه دهیم حتی برآورد کردیم که 30درصد هم در کل رایگان باشد، اعتباری حدود 50میلیارد تومان سازمان بهزیستی در سال برای ارائه این خدمات نیاز دارد که بخشی از آن توسط سازمان بهزیستی تأمین شده بخشی هم توسط وزارت کشور تأمین شده ولی لازم است در بودجهای که الآن در صحن مجلس است دوستان در کمیسیونهای مختلف مانند اجتماعی یا تلفیق بتوانند سازمان را در این امر کمک کنند که ما بسیار تشکر میکنیم.
بحث کودکان کار و خیابان یکی از چند آسیب اصلی کشور است که طی این سال ها اشکال مختلفی از این معضل و ناهنجاری در جامعه دیده شده ومتأسفانه به رغم اقدامات ضربتی و بعضاً اورژانسی برخی از دستگاه ها، همچنان تبعات این پدیده در مناطق مختلف کشور وجود دارد سازمان بهزیستی در کاهش این آسیب چه اقداماتی انجام داده است؟
مسئولیت و کارگروه آسیبهای کودکان و نوجوانان بر عهده وزارت تعاون، رفاه و کار اجتماعی است البته بهزیستی هم در این زمینه همکاری مستمری با این وزارتخانه دارد. هم در بحث کودکان در معرض آسیب، کودکان خیابانی، کودکان کار و هم در بحث کودکان دارای اعتیاد که عمدتاً کار عملیاتی آن با سازمان بهزیستی است و قرار است دستگاههای دیگر هم کمک کنند. اینجا هم یکسری چالش داریم در همکاری که سالهای قبل با وزارت بهداشت داشتیم قرار شد اگر مادری دارای اعتیاد است و برای زایمان به بیمارستان میرود به هیچ وجه این نوزاد ترخیص نشود تا اینکه ارزیابیهای مددکاری اجتماعی توسط خود بیمارستان و بعد اورژانس اجتماعی انجام شود. خوشبختانه با نامهنگاریهای انجام شده طی دو سه سال قبل باعث شد این مسائل خیلی کمتر شود.
در سال گذشته چه تعداد کودک متولد شده از مادران معتاد به بهزیستی ارجاع داده شدند؟
سال 96، هزار و 200 نوزاد و کودک از طریق نظام سلامت به ما ارجاع داده شد که تقریباً حدود50 درصد آنها را مجبور شدیم در مراکز بهزیستی نگهداری کنیم، سایر کودکان را هم با توجه به بررسی هایی که انجام شد، به حکم قاضی دادگاه اگر مادر صلاحیت نگهداری را نداشت دادگاه به عمو، مادربزرگ، فامیل نسبی یا سببی که صلاحیت نگهداری را دارا بودند، واگذار می کند.
در خصوص نوزادان متولد شده از مادران معتاد سازمان بهزیستی با چه مشکلاتی مواجه است؟
بهزیستی در این خصوص با مشکلات متعددی مواجه است مثلاً بچههایی که تحت تأثیر مواد مخدر هستند اعتیاد دارند یا نوزادی که از مادر معتاد به دنیا آمده حتماً باید چند روزی در مراکز بهداشتی ما بستری شوند و بعد از اینکه علائم اعتیاد آنها از بین رفت و مشکلاتی از قبیل تشنج نداشتند (بالاخره سنین کودکی سن بسیار حساس تری است و ممکن است نسبت به عوارض مواد مخدر یا سایر مواد واکنشهای شدیدتری نشان دهد) مرخص شوند، ما در مراکز بهداشتی از نیروی متخصص برخوردار نیستیم و در آنجا مددکار، روانشناس و مشاور حقوقی حضور دارند، نظر ما این است که این کودکان حتماً حداقل چهار پنج روز در بیمارستان باشند و وقتی که از نظر فیزیولوژیکی و سلامت جسمانی و روانی پایدار شدند، سپس به مراکز بهزیستی منتقل شوند، بنابراین در این راستا انتظار همکاری بیشتری از وزارت بهداشت داریم تا با کمک این وزارتخانه بتوانیم بخش بعدی کار را با قوت بیشتری انجام دهیم چون اصل کار بعد از این تازه آغاز میشود.
مراکز اورژانس اجتماعی یکی از برنامههای مداخله در مسائل اجتماعی با هدف پیشگیری از آسیبهاست که چند سالی است در سازمان بهزیستی راه اندازی شده است و براساس مأموریتی که برای آنها تعریف شده این مراکز در مواقع بحران خانواده، زوجین در معرض طلاق، کودک آزاری، خشونت خانگی و افرادی که تمایل به خودکشی دارند یا خودکشی نافرجام داشتهاند یا خانوادههایی که فردی از خانواده را به دلیل خودکشی از دست دادهاند، زنان در معرض آسیب، دختران و پسران فراری و امثال آن وارد ماجرا میشوند.لطفاً بفرمایید در زمینه کاهش خود کشی این مراکز چه برنامههایی را اجرا کرده است؟
در زمینه روانشناسی خودکشی وزارت بهداشت مسئولیت دارد ولی سازمان بهزیستی هم از طریق مراکز اورژانس اجتماعی در این زمینه همکاری میکند، بیش از 350 مرکز اورژانس اجتماعی در کل کشور داریم، در واقع در تمام شهرهای بالای 50 هزار نفر اورژانس اجتماعی مستقر است. طبق تکلیف برنامه ششم ماده 80 این مراکز را راه اندازی کردیم و سال قبل توانستیم تعداد زیادی موارد اقدام به خودکشی را شناسایی کنیم، بیش از 6 هزار اقدام به خودکشی را در سراسر کشور همکارانمان با حضور و مداخله بهنگام موفق شدند فرد در شرف اقدام به خودکشی را منصرف کنند.
آقای دکتر سازمان بهزیستی کشور با معضلاتی همچون طلاق، حاشیهنشینی، مفاسد اخلاقی، اعتیاد و... که مهمترین آسیبهای اجتماعی هستند دست و پنجه نرم می کند و در این زمینه با اجرای برخی از برنامههای پیشگیرانه تا حدودی توانسته این آسیبها را کنترل کند. همه کارشناسان معتقدند که اعتیاد مادر تمام آسیبهای اجتماعی است چراکه زنجیرهای از آسیبهای اجتماعی را با خود به همراه دارد سازمان در این زمینه چه اقداماتی را انجام داده است؟
ببینید بهزیستی کشوردر طول سال های اخیر بر اساس سیاستهای کلان اجتماعی کشور حرکت کرده و همه تلاش خود را به کار گرفته تا با استفاده از همه ظرفیتها بتواند اقدامات پیشگیرانه را در دستور کارخود قرار دهد و از این طریق از بروز و شیوع آسیبهای اجتماعی در کشور جلوگیری کند. اعتیاد هم یکی از این معضلات اجتماعی است واگر اقدامات پیشگیرانه انجام نشود همین پدیده خانمانسوز باعث رشد آسیبهای اجتماعی خواهد شد. به همین دلیل مراکز ماده15 (مراکز درمان اعتیاد هستند که افراد با تمایل خودشان مراجعه میکنند) و 16 (مراکزی هستند که معتادان بی خانمانی که پلیس آنها را دستگیر می کند نگهداری می کنند) به بهزیستی واگذار شده و این هم به خاطر اقدامات خوب و مؤثر این سازمان بوده است، ماده 16 در گذشته با وزارت بهداشت بوده ولی بعداً مصوب شد که به سازمان بهزیستی واگذار شود، اما اینجا هم ما با کمبود منابع و اعتبار روبهرو هستیم، البته همکارم خانم عباسی در این حوزه بهتر میتوانند پاسخگو باشند.
شما میدانید که کودکان گروهی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند و همواره خلافکاران برای اجرای اهداف و برنامه هایشان از آنها به عنوان طعمه استفاده کردهاند حالااگر این افراد کودکان کار و خیابان باشند که بیشتر در معرض آسیب قرار دارند برای ساماندهی این گروه از کودکان، سازمان چه اقداماتی انجام داده است؟
کودکان کار و خیابان پدیدهای است که یک شبه ایجاد نشده بلکه محصول عوامل مختلفی است که همه آنها دراختیار سازمانبهزیستی هم نیست و در این خصوص لازم است دیگر سازمان ها و نهادهای مرتبط با کودکان هم پاسخ دهند البته ما در چارچوب برنامهها و سیاست ها توانستیم با همکاری ان جیاوها و سازمانهای مردم نهاد 80 مرکز را راه اندازی کنیم که عمده آنها روزانه هستند که توسط سازمان مردم نهاد اداره میشود ولی در این قسمت هم برای انجام کارهای بهتر به حمایتهای مالی نیاز داریم. سیاستی که در حوزه کودکان کار و خیابان پیش گرفتیم رویکردهای مبتنی بر توانمندسازی و خانواده محوری است زیرا مطالعات ما نشان داده عمده این کودکان با خانواده خودشان زندگی میکنند یا شب را بالاخره در جایی سپری میکنند، شما کمتر کودکی را میبینید که شب را در خیابان سپری کند که اگر هم باشد بهزیستی یا سازمانهای مردم نهاد کودک را بسرعت جذب و در مراکز نگهداری میکنند. بسیاری از آنها شب هنگام نزد خانواده یا مراقبان خودشان برمی گردند بنابراین لازمه موفقیت در حوزه کودکان کار و خیابان این است که با خانوادهها و مراقبان شان ارتباط بگیریم و بر اساس مشکلی که هر خانواده دارد راهکار آن را طراحی کنیم. ممکن است یک خانواده زن سرپرست باشد یا خانواده دیگر دارای فرد از کارافتاده باشد و... هر کدام از این موارد نیازمند مداخلات خاص خودش است. طی جلسهای که اخیراً در وزارت کشور داشتیم همین موضوع را مطرح کردیم که حتماً باید با همکاری سازمانهای مردم نهاد با رویکرد مدیریت مورد مداخلات را موردی طراحی کنیم و با رویکرد خانواده محور میتوان ضمن مدیریت موضوع کودکان کار و خیابان با کاهش عوارض از این آسیب پیشگیری کنیم.
با توجه به اینکه سازمان بهزیستی از نزدیک با آسیبهای اجتماعی در ارتباط است مهمترین راهکارش برای مقابله با این پدیده چیست؟
سازمان بهزیستی، یکی از سازمانهای پیشرو در عرصه مسائل اجتماعی است البته هنوز راهها و کارهای بسیاری باید در این سازمان انجام شود، البته سازمان چندین اولویت دارد که بارها در مورد آن صحبت شده، اما بهطور قطع باید گفت اولویت با اقدامات پیشگیرانه است. بهزیستی بیش از 25 سال است که معاونت پیشگیری دارد که این نشان میدهد این سازمان در این زمینه بسیار کار کرده و قبل از سازمانهای دیگر این حوزه را فعال کرده است.
سازمانهای مردم نهاد در سالهای اخیر در کاهش آسیبهای اجتماعی نقش بسزایی داشتهاند آیا میتوان این نهادها را بازوی کمکی بهزیستی نامید؟
قطعاً، اولویت دیگر سازمان دقیقاً افزایش همکاری با خیریهها، سازمانهای مردم نهاد و غیردولتی است حداقل در حوزه اجتماعی میتوان گفت در حمایت از زنان در معرض خشونت خانههای امن را داریم، در حوزه زنان آسیب دیده یا در معرض آسیب از بخشهای غیردولتی مورد اعتماد استفاده میکنیم، در نگهداری از کودکان بیسرپرست الآن حدود 650 مرکز شبانه روزی در کل کشور داریم که از این تعداد بیش از 610 مرکز توسط بخش غیردولتی اداره میشوند، در سایر بخشها هم اعم از پیشگیری و توانبخشی هم همین طور است. این موضوع همکاری نه فقط برای اجرا بلکه ما اعتقاد داریم بخش غیردولتی حتی در عرصه سیاستگذاری هم باید به صورت فعالانه و واقعی مداخله داده شود.
یکی دیگر از آسیبهای اجتماعی فرار دختران از خانه است به نظر شما علت اصلی این اتفاق چیست و در کاهش این آسیب چه اقداماتی باید انجام شود؟
اول این را بگویم که ما واژهای تحت عنوان دختر فراری در معاونت نداریم و نباید به این عزیزان برچسب بزنیم این دختران؛ دختران در معرض آسیب هستند. سپس در این زمینه دو تا سه کار میتوان انجام داد، یکی از رویکردهای اصلی سازمان توانمندسازی فرد است تا بتواند مشکلاتش را با حمایت و ارائه تسهیلات از سوی ما حل کند. در موضوع دختران فراری مطالعات قبلی در ایران هم نشان میدهد 90 درصد علت فرار از خانه به مسائل داخل خانواده برمی گردد، حتی ممکن است برخی از مسائل درون خانواده ناشی از فشارهای بیرونی رخ دهد که باید با مداخلات مناسب آنها را حل کنیم البته نمیخواهیم توپ را داخل زمین خانواده بیندازیم و بگوییم فقط خانواده مقصر است نه اینطور نیست بلکه شرایط بیرون از خانواده هم میتواند در بروز مشکلات درون خانواده نیز تأثیر داشته باشد. در برخی از موارد زوجین بلد نیستند حرف بزنند بنابراین این خانواده باید از سیستم مشاوره مددکاری استفاده کند، بعضی از والدین با وجود اینکه خوب هستند، اما ممکن است ارتباط مؤثر با نوجوان را بلد نباشند و رفتاری انجام دهند که باعث شود نوجوان هم که مدیریت هیجانات خود را ندارد از خانه فرار کند، در اینجا نقش نهادهایی مانند رسانه، رسانه ملی، آموزش و پرورش، بهزیستی و... میتواند در زمینه آموزش بسیار تأثیرگذار باشد.
اینکه میگویید نهادهایی مانند آموزش و پرورش، رسانه ملی و... میتوانند در زمینه آموزش نقش داشته باشند یعنی چه کارهایی باید انجام دهند؟
یعنی اینکه دستگاهها باید برای کارمندان شان به عنوان نمونه دوره فرزندپروری بگذارند چه آقا چه خانم باید در این دورهها شرکت کنند و این موضوع در بحث پیشگیری مؤثر است، آموزش فرزندپروری باید توسعه پیدا کند. این دورهها حتی به پیشرفت امور در محل کار هم کمک میکند، خانوادهای که ارتباط خوبی با یکدیگر داشته باشند قطعاً کارکرد اداری شان هم بهتر خواهد بود، پس در نتیجه در بحث پیشگیری فرار دختران یا پسران از خانه باید آموزش فرزند پروری سازمان بهزیستی مورد توجه قرار بگیرد و به مردم معرفی شود، سایر نهادهایی که با این خانوادهها ارتباط دارند باید فعالیت بیشتری داشته باشند مثلاً 14 میلیون دانشآموز داریم بنابراین مدارس با 14 میلیون خانواده سروکار دارند و اگر مهدهای کودک و دانشگاهها را هم به این آمار اضافه کنیم 80 تا 90 درصد خانوادهها در دسترس هستند که توسعه آموزش به خانوادهها در زمینه فرزندپروری در این مراکز میتواند خیلی کمک کننده برای پیشگیری از این موضوعات باشد.
به نظر شما اورژانس اجتماعی چه نقشی میتواند در کاهش فراراز خانه دختران و پسران داشته باشد؟
بحث شناسایی، سریع و بهنگام است که اورژانس اجتماعی میتواند در این زمینه نقش بسزایی داشته باشد مثلاً اگر فردی به هر علتی از خانه فرار کرده باید بداند به جای چرخیدن در خیابان یک جایی به نام اورژانس اجتماعی وجود دارد که با یک تماس همکارانمان میتوانند فرد را به این مراکز انتقال دهند. نخستین سیاست اورژانس اجتماعی هم بازگشت فرد به خانواده است، اما مستلزم این است که با بررسی همکاران ما مشخص شود خانواده شرایط لازم را برای برگشت فرد دارد یا خیر و اگر لازم هست همکاران ما مداخله کنند؛ آیا خانواده به مددکاری و مشاوره نیاز دارد که تا وصول این نتایج فرد میتواند در اورژانس اجتماعی بماند. پس بنابراین راهکار اول پیشگیری، راهکار دوم شناسایی بهنگام است و راهکار سوم این است که اگر خانواده شرایط بازگشت فرزندش را نداشت این فرد در خانههای سلامت بماند تا توانمند شود، بعد از طی کردن مرحله بحران بستر برای رفتن در مراکز شبانه روزی برای این فرد فراهم میشود تا بتواند از سایر خدمات ما نیز بهرهمند شود.
در کنار تمام کارهایی که راجع بهشان صحبت کردید چه اقدام جدیدی در راستای بیانات رهبر معظم انقلاب پیرامون کاهش آسیبهای اجتماعی در این سازمان باید انجام شود؟
در راستای بیانات رهبر معظم انقلاب باید علاوه بر کارهای ذکر شده یا دست به ابتکارات جدید مثل راه اندازی سامانه تصمیم بزنیم یا به انجام کارها سرعت ببخشیم و پوشش را بالا ببریم، به عنوان نمونه در کودکان خیابانی، ما 37 مرکز دولتی داشتیم که در حال حاضر این تعداد به 80 مرکز افزایش یافته است که بخش غیر دولتی هم در این زمینه سهیم شده است یا در زمینه اورژانس اجتماعی تا پایان سال 95 تعداد 197 مرکز اورژانس اجتماعی در کشور داشتیم ولی در سال 96 بیش از 150 مرکز اورژانس اجتماعی نیز اضافه شد که در حال حاضر هم در کل کشور حدود 360 مرکز اورژانس اجتماعی داریم و این نشان میدهد شیب کار را زیاد کردیم و سعی داریم این نوع کارها را با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب پیش ببریم.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید
الهه زارعی
ارسال نظر