اگر اشخاص دیگری لایحه کودک همسری را می دادند مخالفت نمی‌شد

پروانه سلحشوری در این مراسم گفت: استارت مقابله با پدیده کودک همسری از دو سال پیش در فراکسیون زنان مجلس زده شد، ما زنان حاضر در مجلس شورای اسلامی دغدغه‌مان از جنس جامعه است.

این نماینده مجلس با اشاره به اینکه سن ازدواج دختران در مجلس ششم به 13 سال افزایش پیدا کرد، اذعان داشت: البته در تبصره آن ذکر شده با تأیید دادگاه صالحه و تأیید ولی فرد در هر سنی می‌تواند ازدواج کند. با این حال ما هنوز شاهد ازدواج دختران در سنین 9 تا 14 سال هستیم. نزدیک 5 و خرده‌ای درصد از ازدواج‌ها در سنین 10 تا 14 سالگی رخ می‌دهد که جمعیتی حدود 40 هزار نفر را شامل می‌شود.

وی افزود: متأسفانه برخی بواسطه برداشت‌های غلط با لایحه کودک همسری مخالفت می‌کنند، این افراد تصور می‌کنند ما مخالف افزایش جمعیت هستیم، اما این‌طور نیست بهتر است به‌جای مخالفت با طرح کودک همسری و تمرکز روی 40 هزار کودک شرایط ازدواج را برای یک میلیون جوان آماده ازدواج که امکانات لازم را ندارند، فراهم کنیم.

سلحشوری بااشاره به سن رأی دادن کودکان و نوجوانان ادامه داد: چطور کودکان و نوجوانان صلاحیت رأی دادن در سن پایین را ندارند، اما برای ازدواج و تشکیل خانواده کودک 9 یا 10 ساله می‌تواند خوب و بد زندگی‌اش را تشخیص دهد، این موضوع حتی در بحث جمعیت نیز آسیب می‌زند، آیا سلامت باروری و بهداشت این کودکان تأمین است؟ بسیاری از این کودکان در 30 سالگی دچار بیماری‌هایی از جمله سرطان می‌شوند. بسیاری از این کودکان دچار ناباروری می‌شوند، آنها نه از کودکی لذت می‌برند و نه تجربه بزرگسالی خوبی دارند.

طرح کودک همسری در کمیسیون قضایی مجلس رأی نیاورد

این نماینده مجلس ضمن تأکید بر تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه اذعان داشت: در حال حاضر ما به‌دنبال آن هستیم سن ازدواج زیر 13 سال ممنوع و بین 13 تا 16 سال با نظر ولی، دادگاه صالحه و پزشکی قانونی انجام شود، البته طرح کودک همسری در کمیسیون قضایی مجلس رأی نیاورد و یکی از دلایل مخالفان این بود که عده‌ای هستند برای ازدواج در این سن رضایت دارند شما به‌عنوان قانونگذار حق جلوگیری از این موضوع را ندارید. مخالفان دنبال چه هستند؟ آیا رضایت کودکان در امر ازدواج معنا دارد؟ اصلاً متوجه می‌شوند رضایت یعنی چه؟ متأسفانه سوءتفاهماتی که ایجاد می‌شود منفعت ملی را فدای روزمرگی می‌کند. شاید اگر اشخاص دیگری این طرح را مطرح می‌کردند مخالفت نمی‌شد شاید چون ما مطرح کردیم مخالفت می‌کنند. مخالفان این طرح را دعوت کنید تا خودشان پاسخگو باشند و دلایل مخالفتشان را بیان کنند.

وی اظهار کرد: درست است قانون در این زمینه نقش دارد، اما فرهنگ‌سازی بشدت تأثیرگذار است، به‌طور مثال زنجان به‌دلیل بیس‌های فرهنگی بیشترین آمار در ازدواج سنین 10 تا 14 سال را داراست، این نوع ازدواج‌ها به روح و روان کودکان در سنین پایین آسیب وارد می‌کند که همین اصلی‌ترین دغدغه ماست. فرهنگ‌سازی به نهادهای مدنی برمی‌گردد، صدا‌و‌سیما، آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی در راستای تربیت و آموزش ایفا می‌کنند، در حوزه قانونگذاری هم ما تلاش می‌کنیم، اما در فرهنگ‌سازی نهادهای متولی باید تلاش کنند.

سلحشوری گفت: سیاستگذاری‌ها را بر اساس واقعیت، رضای خدا و منافع ملی تعریف کنیم و برای اعتلای جامعه تلاش کنیم. امیدوارم با کمک شما، نهادهای مدنی و... ازدواج نکردن جوانان و کودکان را باهم حل کنیم و سعی کنیم جامعه به سمت توسعه پیش برود.

یک بام و دو هوا شده‌ایم

شهناز سجادی، دستیار ویژه در امور حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده نیز گفت: یکی از نمایندگان مجلس در مخالفت با این لایحه عنوان کرد مادربزرگ بنده 9 سالگی ازدواج کرده، در جواب این حرف باید گفت ما قرار نیست به عقب نگاه کنیم بلکه قرار است به جلو نگاه کنیم. آیا این نماینده حاضر است از رنج‌هایی که مادربزرگش کشیده نیز صحبت کند؟ اصلاً پدربزرگ ایشان چند ساله بودند؟

وی افزود: آیا نمایندگان مخالف حاضرند کودکان خود در این سن به ازدواج دربیاورند؟ این نوع ازدواج‌ها مخصوص قشر آسیب‌پذیر است در حالی که فرزندان خودشان در ناز و نعمت زندگی می‌کنند و در خارج از کشور تحصیل می‌کنند. سن بلوغ را نمی‌خواهند تغییر بدهند در حالی که در قرآن به سن ازدواج اشاره‌ای نشده و فقط در سوره‌های نسا و نور درباره بلوغ صحبت شده است.

سجادی ادامه داد: این کودکی که می‌تواند ازدواج کند جالب است نمی‌تواند حساب پس‌انداز داشته باشد، گواهینامه بگیرد، ماشینی را به‌نام خود بزند، در واقع یک بام و دو هوا شده‌ایم. تکلیف سن حقوقی بچه‌های ما مشخص نیست، فعالان عرصه کودک باید تلاش کنند تکلیف این موضوع روشن شود. تمام ممنوعیت‌های اجتماعی را بار کودک می‌کنیم، اما از سوی دیگر حق دارد ازدواج کند، در حالی که مسئولیت تشکیل خانواده از افتتاح حساب پس‌انداز و گرفتن گواهینامه سنگین‌تر است.

در قرآن سن ازدواج نداریم

دستیار ویژه در امور حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده اذعان داشت: فقها و علمای نواندیش هم معتقدند در قرآن سن ازدواج نداریم و باید این قانون به روزرسانی شود، اما برخی این موضوع را خط قرمز می‌دانند.

وی بیان داشت: طبق سرشماری مرکز تحقیقات سازمان ثبت احوال سن ازدواج بین 10 تا 14 سال در سال 85 شش درصد و در سال 95 چهار درصد اعلام شده است. این در حالی است که نسبت سنی ازدواج دختران بین 15 تا 19 سال در کل کشور 21 درصد و بین 20 تا 24 سال 55 درصد بوده است، اما در سال 96 تعداد 247 طلاق برای زنانی ثبت شده که 13 ساله بوده‌اند، شاید بسیاری از ازدواج‌ها ثبت نشده باشند، بنابراین طلاقشان هم ثبت نمی‌شود. در استان‌ها سهم دختران ازدواج کرده بین 15 تا 19 سال در ایلام 12.5 درصد، خراسان رضوی 33.2 درصد و قسمت حاشیه‌نشین تهران 13.3 درصد بوده است.

سجادی با بیان اینکه فقر فرهنگی، مالی، اعتیاد، نداشتن تحصیلات والدین، تبعیت از عرف محلی و منطقه‌ای از دلایل کودک همسری است، گفت: تعداد بیشماری از ازدواج‌های زودهنگام توسط عرف محلی و منطقه‌ای توسط پدر و مادر صورت می‌گیرد و در چنین ازدواج‌هایی اراده و رضایتی وجود ندارد، بنابراین از لحاظ حقوقی و فقهی عقد و قراردادی که رضایت در آن نباشد، باطل است، مگر اینکه بعد از ازدواج رضایت حاصل شود.

دستیار ویژه در امور حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده اظهار کرد: ازدواج زودرس و پیش‌رس تراژدی عصر ما محسوب می‌شود و حذف دوران کودکی از یک انسان کار ما نیست.

وی خاطرنشان کرد: در شورای فقهی و حقوقی معاونت زنان برای رصد خلأهای قانونی بویژه در حوزه زنان و کودکان در تلاش هستیم و قرار است این بار مسأله کودک همسری را به‌صورت لایحه ارائه بدهیم، مهم نیست سرنوشت آن چه شود ولی ما مطالبه‌گری خود را انجام می‌دهیم، بسیاری از قوانین در طول این 40 سال اصلاح شده‌اند، تغییرات و اصلاحات قوانین دست نیافتنی نیست.

دست‌مان در ازدواج کودکان خالی است

زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی گفت: قیچی‌ای به‌نام ازدواج برای کودکان وجود دارد که با آسیب‌های اجتماعی در ارتباط است. در بسیاری از مواقع عدم توانمندی و آموزش مادران نقش بسزایی در این آسیب‌ها دارد، فرزندان این مادران همان مادرانی می‌شوند که 7، 8 کودک دیگر با این شرایط به جامعه می‌افزایند، باید به ریشه این آسیب‌ها توجه داشته باشیم گام نخست پیشگیری در این زمینه است که متأسفانه قانون در این زمینه حمایت نمی‌کند و دست‌مان خالی است. هنگامی‌که ازدواج کودک مطرح می‌شود با هجمه‌ای از تهمت‌ها مواجه می‌شویم گویا برخی در اعتیاد، ازدواج کودکان و... کاسب هستند.

وی افزود: وقتی از ازدواج کودکان صحبت می‌کنیم این موضوع مخصوص کل جامعه نیست و فقط به قشر خاصی مرتبط است. نکته دیگر در این باره این است که ازدواج کودک با معضلاتی همچون فرار، کشاندن دختران به باندهای سوءاستفاده جنسی هم روبه‌روست، به‌دلیل نبود حمایت، این نوع کودکان سعی می‌کنند از منطقه‌شان دور شوند و فرار کنند حال این دختران آموزش ندیده باعث تکرار یکسری از آسیب‌ها در جامعه می‌شوند.

رحیمی ادامه داد: نمایندگان مخالفان هم به این مراسم دعوت شدند، اما بعد از کلی بررسی متأسفانه دعوت ما را نپذیرفتند. اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید

الهه زارعی