گفتو گو با احمد دلبری، رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان
سونامی سالمندی در راه است
رکنا: بحث سالمندی و جمعیت سالمندان یکی از موضوعات جدی قرن بیست و یکم است که در کشورهای توسعه یافته، سالهاست به آن پرداخته شده واز جمله دغدغههای اصلی دولتمردان آن کشورها محسوب میشود این در حالی است که بهگفته کارشناسان، در کشور ما سابقه توجه به این حوزه کمتر از 10 سال است. براساس مطالعات انجام شده جمعیت فعلی سالمندان ایران حدود 5/9 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهد. از سال 1395 تاکنون رشد جمعیت سالمندی با جهش روبهرو بوده و با نگاهی به رشد این جهش تا سال 1430 چنانچه توجه لازم به این مقوله نشود باید منتظر سونامی سالمندی باشیم، اتفاقی که با ناآگاهی، همه اقشار جامعه را درگیر خواهد کرد.
رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان ایران با اشاره به اینکه در حال حاضر جمعیت سالمندی کشور قابل توجه است، به «ایران» میگوید: چنانچه دولتمردان برنامهریزی دقیقی برای این دوران نداشته باشند، قطعاً کشور در آیندهای نه چندان دور با معضلات جدی و بحرانی تری روبهرو میشود.
دکتراحمد دلبری ادامه میدهد: در دنیا بهعنوان یک فرصت به موضوع سالمندی نگریسته میشود، در کشورهای توسعه یافته سالیان درازی است که در این زمینه برنامهریزیهای دقیق شده و نیروهای انسانی زیادی تربیت شده است. بیش از 70سال است در اروپا در این حوزه فعالیتهای تخصصی انجام میشود در حالی که در کشور ما کمتر از 7 سال است که وزارت بهداشت به این موضوع پرداخته، با توجه به نیاز زیر ساخت و افزایش جمعیت سالمندی در کشور، چنانچه برنامهریزی جدیدی وجود نداشته باشد، مواجهه با مشکلات در این حوزه اجتنابناپذیر خواهد بود.
سندروم آشیانه خالی سالمندان
بر اساس مطالعات انجام شده، سالمندان فعلی کشور 5/4 فرزند به دنیا آوردهاند که از این تعداد فقط 2/3 نفر آنها از والدین سالمند خود حمایت میکنند. بهگفته این دکترای تخصصی طب سالمندی، در حال حاضر حدود 49 درصد سالمندان زن و 10 درصد سالمندان مرد تنها زندگی میکنند، با توجه به جدایی فرزندان از سالمندان و تنها زندگی کردن این قشر، به نحوی سندروم آشیانه خالی سالمندان، مشکل و تهدیدی جدی است.
یکی از مشکلات جدی و نوپدید جامعه سالمندی ایران، زنانه شدن سالمندی است.دکتردلبری در این باره معتقد است: از سال 1345 تا 1385 جمعیت مردان سالمند از زنان سالمند بیشتر بود و از سال 1390 این نسبت برعکس شده و جمعیت زنان سالمند افزایش یافته است. بر اساس آمارهای گرفته شده در سال 1395 جمعیت زنان سالمند 2درصد بیش از مردان سالمند بوده است، در واقع 49 درصد از این جمعیت را مردان و 51 درصد را زنان تشکیل میدهند. با توجه به اینکه امید به زندگی در زنان سالمند به 76سال رسیده و عمر بیشتر، بیماریهای مزمن، ناتوانی و معلولیت بیشتر بهدنبال دارد و از آنجایی که زنان سالمند و بویژه آنها که تنها زندگی میکنند، بسیار آسیب پذیر هستند، قطعاً برنامهریزی نکردن برای آنان میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
او میافزاید: اگر چه بیماریهای دوران سالمندی را نمیتوان حذف کرد ولی با برنامهریزی از پیش تعیین شده و برنامههای پایش سلامت میتوان بخشی از بیماریهای دوران سالمندی را کاهش داد یا آنها را به تعویق انداخت. در رأس بیماریهای زنان سالمند میتوان به پوکی استخوان اشاره کرد، بهطوری که مرگ و میر ناشی از این بیماری خاموش برابر با سرطان پستان بوده و بیش از 70 درصد زنان سالمند را درگیر میکند، با توجه به اینکه این بیماری عوارضی بسیار جدی مانند شکستگیهای کمر، لگن و اندامها را بهدنبال دارد، چکاپ سالانه سلامت در زنان سالمند بسیار کمککننده است.
رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان ایران، بیماریهای قلبی - عروقی، سکته مغزی، آرتروز، کمردرد، آلزایمر و افسردگی، دیابت، سقوط Fall و زمین خوردن را از جمله بیماریها و سندرومهای شایع دوران سالمندی میداند و معتقد است که بخش زیادی از این بیماریها قابل پیشگیری و درمان هستند.
سالمندان در هر سه حوزه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی نیازمند توجه هستند اما دلبری نیاز اصلی و تهدید جدی را مسائل اجتماعی از جمله تنهایی و انزوای آنها میداند. او در ادامه میافزاید: با توجه به تأخیر در ورود جدی سازمانهای دولتی بهنظر میرسد ورود «ان جی او»ها و مؤسسات خصوصی در مدیریت پدیده نوظهور سالمندی میتواند نقش بسزایی داشته باشد. در میان جامعه، زنان سالمند 20درصد کاهش عملکرد جسمی شدید دارند ولی 80 درصد آنها سالم هستند، به نحوی که از عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی قابل قبولی برخوردارند و نیاز به خدمات اجتماعی دارند، قطعاً برنامههای روزانه و اجتماع محور در ارتقای سلامت این دسته از زنان سالمند مؤثر است، بدین منظور تأسیس مراکز روزانه تحت عناوین باشگاه بازنشستگان و مراکز فرهنگی، تفریحی و اجتماعی بسیار کمککننده خواهد بود.
همانطور که اشاره شد بر اساس نتایج مرکز آمار ایران در سال 1395 جمعیت سالمندی کشور 9/3 بود که این رقم در سال 1415 به 14 درصد و در سال 1430 به حدود 30 درصد خواهد رسید، یعنی به ازای هر سه نفر یک سالمند خواهیم داشت؛ نکته قابل تأمل درباره جمعیت سالمندی کشور در مقایسه با کشورهای توسعه یافته این است که در حال حاضر جمعیت سالمندی کشور ما بسیار کمتر از جمعیت سالمندی کشورهای توسعه یافته است، اما در سال 1430 دقیقاً برعکس خواهد شد، دلبری در این باره توضیح میدهد: در سال 1430، 22درصد جمعیت دنیا را سالمندان تشکیل میدهند که این رقم در کشور ما بیش از 32درصد خواهد شد، یعنی چیزی در حدود 10درصد بیشتر، نگرانی ما بیشتر به این دلیل است که ما در زمینه بسترسازی در این حوزه حدود 70سال از بقیه عقبتر هستیم.
او در زمینه علت این جهش میگوید: بیش زایی در سال 1360 مهمترین علت جهش رقم سالمندی در سالهای آتی است، دلایل دیگر این جهش، ارتقای سلامت، کاهش موالید و کاهش مرگ و میر است.
لزوم پذیرش دانشجو در طب سالمندی
رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان ایران با اشاره به لزوم پرورش نیروهای متخصص در این رشته بیان میکند: در کشوری مانند سوئد که تنها 2 میلیون سالمند دارد، حدود 800 نفر متخصص طب سالمندی وجود دارد اما در کشور ما با جمعیت حدود 8 میلیون نفر سالمند، کمتر از 10 نفر متخصص طب سالمندی داریم. پس از تربیت دو دوره متخصص، این رشته، از رشتههای دانشگاهی حذف شد و متأسفانه در حال حاضر در این رشته دانشجو پذیرش نمیشود. با توجه به شیب بالای سالمند شدن در کشور، لزوم تربیت نیروهای متخصص در این حوزه، امری است که نباید به آسانی از کنار آن عبور کرد. تربیت متخصصان این حوزه میتواند از مشکلاتی که در سالهای آینده گریبان کل جامعه را خواهد گرفت به طرز چشمگیری جلوگیری کند.
کاهش مشکلات سالمندان
با ازدواج مجدد
در حال حاضر بیش از 30 درصد سالمندان بهدنبال فوت همسر و ترک فرزندان، تنها زندگی میکنند.دلبری در این باره معتقد است: تنهایی بهعنوان یک پدیده ناخوشایند منشأ بسیاری از اختلالات روحی، روانی و اجتماعی مثل یأس، ناامیدی و افسردگی بوده که افراد را در معرض بیماریهای جسمی و روانی قرار میدهد. سالمندان در چنین موقعیتی بهدنبال فردی برای همدلی و همزبانی جهت رسیدن به آرامش هستند.
او راهکار اصلی برای رهایی از تنهایی و ارتقای سلامت روان را در صورت داشتن شرایط مناسب، ازدواج مجدد میداند و میگوید: در ازدواج مجدد در دوران سالمندی مسأله جنسی و نیاز جنسی کمتر مطرح است و روابط دوستانه و تأمین نیازهای عاطفی و داشتن همدم، محور اصلی ازدواج است. آنچه از اهمیت بالایی برخوردار است این است که ناسازگاری و طلاق در این دوره نسبت به دوران جوانی و میانسالی کمتر است.
این متخصص طب سالمندی ادامه میدهد: انگیزه اصلی ازدواج مجدد، تأمین نیازهای عاطفی، نگرانی از مرگ در مواقع تنهایی، گرفتاری و مشغله فرزندان است و در دوران سالمندی میتواند همچون امیدی دوباره به ادامه زندگی، کاهش میزان استرس و اضطراب این دوران، کاهش تنهایی و افسردگی باشد و موجب ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی و تأمین نیازهای جنسی سالمندان میشود.
رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان ایران معتقداست: ازدواج مجدد سبب میشود سالمندان کمتر به آسایشگاه سپرده شوند که در نتیجه آن بهدلیل ارتقای سلامت جسمی، روحی، روانی، بالطبع هزینههای مراقبتی آنها هم کاهش مییابد، از دیگر جنبههای مثبت ازدواج مجدد کاهش فشارهای روحی، روانی و فیزیکی فرزندان و خانواده و بهدنبال آن کاهش خشونت علیه سالمندان تنها است. دلبری در پایان به فرزندان و خانوادههای آنها توصیه میکند: در این گونه موارد، احساساتی تفکر و برخورد نکرده و با کنترل هیجانات موقتی از پیش داوری و محدودیتهای غیرمنصفانه دوری کنند زیرا در صورتی که نیازهای عاطفی، روحی و روانی والدینی که تنها زندگی میکنند، برآورده نشود، احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن نیز در آنها بالا خواهد رفت.
اخبار اختصاصی سایت رکنا را از دست ندهید:
داماد خائن شب حجله به جای عروس نزد دوست دختر سابقش رفت!
زن 40 ساله شوهر صیغه ای 25 ساله اش باردار شد تا او را نزد خودش نگه دارد!
صحنه باورنکردنی حمله موجودات نامرئی به مرد جوان در کرج + فیلم 16+
عمل زیبایی مرگبار برای زن جوان تهرانی / او از مطب زنده خارج نشد!
«الهه زنده» خردسالی که پاهای او نباید زمین را لمس کند! + فیلم
«دبی» ناامن شد ! / ترس در میان سرمایه گذاران خارجی
چوپان دختر تحصیلکرده همدانی را به خلوتگاهش دعوت کرد / این دختر چاره ای نداشت
این زن خود شیطان است + عکس
ربوده شدن ۴۰ دختر در شیراز !
شیر زن شمالی همه را انگشت به دهان کرد+ عکس
فیلمی تازه از لحظه تیرباران ملکه زیبایی عراق داخل ماشین لاکچری اش + تصویر
تجاوز وحشیانه راننده تاکسی اینترنتی تهران به زن شیرازی + فیلم و عکس
ارسال نظر