فاطمی امین زیر تیغ استیضاح / این وزیر هم حریف صنعت خودرو نشد!

به گزارش رکنا، لطف‌ الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خبر داد که از سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت معدن و تجارت خواسته شده تا در روز یکشنبه 27 فروردین برای پاسخگویی به سئوالات تعدادی از نمایندگان مجلس در کمیسیون صنایع و معادن حاضر شود.

او در ادامه تاکید کرد: مدت‌ ها است که چند گروه از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که بنده هم عضو یکی از این گروه‌ ها هستم درخواست استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت را داشتند. کمیسیون در حال جمع بندی است و طبق آنچه که به ما اطلاع داده شده روز یکشنبه (۲۷ فروردین) وزیر صمت در جلسه کمیسیون جهت پاسخگویی به نمایندگانی که خواهان استیضاح هستند حاضر خواهد شد و چنانچه نمایندگان استیضاح کننده از توضیحات وزیر قانع نشدند درخواست استیضاح در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

در حالی روز یکشنبه 20 فرودین ماه 1402و پس از حواشی فراوان قیمت جدید خودروهای داخلی براساس تصمیمات وزارت صمت و شورای رقابت اعلام گردید و با افزایش بیش از 50 درصدی با احتساب مالیات، عوارض و هزینه های جانبی آن هم درب کارخانه مواجه شد که یکی از وعده های فاطمی امین از بدو ورود به وزارتخانه کاهش و ساماندهی قیمت خودرو بود.

در سال گذشته نیز قیمت خودرو بالا رفت و همین مسئله منجر به سوالات متعدد از وزیر صمت شد و تا طرح استیضاح فاطمی امین نیز پیش رفت. استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته چندین بار توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شد و در آغاز سال 1402 نیز به دلیل افزایش قیمت خودرو، ابهام در طرح واردات خودرو و بی سامانی صنعت خودرو مجددا نمایندگان مجلس را بر آن داشته تا طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر صمت را در دستورکار خود قرار دهند.

حال در ادامه نگاهی می اندازیم به وعده های فاطمی امین از سال 1400 تا 1402:

سیدرضا فاطمی امین پیش از اینکه بر صندلی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت بنشیند برای جلب رای اعتماد نمایندگان مجلس وعده هایی را برای مدیریت بخش صنعت، معدن و تجارت از جمله تنظیم بازار، افزایش صادرات، پشتیبانی و رفع موانع تولید، کاهش اثر تحریم ها، کاهش قیمت دلار، کنترل قیمت کالاهای مصرفی خانوار، کاهش قیمت سیمان و فولاد، کاهش بیکاری و بهبود وضعیت معیشت مردم عنوان کرد که اگر از همه این وعده های بزرگ بگذریم و تنها به حوزه خودرو بسنده کنیم، مشخص می شود که نه تنها بخشی از این وعده ها محقق نشد بلکه شرایط برای مردم و تولیدکنندگان بیش از پیش پیچیده شد.

مرداد ماه سال 1400 سیدرضا فاطمی امین به عنوان وزیر پیشنهادی صمت از سوی دولت به مجلس معرفی شد و همان زمان اعلام کرد که در صورت تکیه زدن بر کرسی وزارت اقداماتی را به مرحله اجرا خواهد رساند:

1- رقابتی شدن صنعت خودرو

2- افزایش مقیاس تولید

3- اصلاح ساختارهای مدیریتی و اقتصادی

4- در سال 1403حداقل باید 30 درصد از خودروهای تولید شده، یعنی از هر 3 خودرویی که تولید می‌شود، یک خودرو صادر شود.

5- از سال 1403 به بعد دیگر تولید خودروهای یک ستاره و دو ستاره ممنوع می‌شود و کیفیت ارتقا می‌ یابد.

6- کاهش تعرفه‌ های واردات خودرو

7- پرهیز از قیمت گذاری دستوری

8- تعیین سهمیه 10 درصدی قرعه کشی ها برای خودروهای فرسوده

پس از آن سیدرضا فاطمی امین 2 شهریور ماه سال 1400 در جلسه رأی اعتماد مجلس ضمن اشاره به پایین بودن تیراژ تولید، از تدوین یک برنامه دو ساله برای خودرو خبر داد و تاکید کرد که «دو تا سه سال دیگر صنعت خودرو به افتخار ملی تبدیل می‌ شود.»

سپس وعده داد:

1- تا پایان سال 1400میزان مصرف سوخت در خودروهای تولیدی را به کمتر از هشت لیتر در 100کیلومتر می‌ رسانیم.

2- کاهش قیمت خودرو همزمان با افزایش تولید و کیفیت و اجرای تعهدات خودروسازان

3- تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو در سال 1401

(رکنا: وعده تولید خودرو تا حدودی محقق شد. اگرچه طبق اعلام دفتر صنایع خودرو وزارت صمت تولید خودرو در سال 1401 خودروسازان داخلی موفق به تولید یک میلیون و 182هزار و 78 دستگاه خودروی سواری شدند که در مقایسه با 12ماهه سال 1400رشد 35 درصدی داشته است اما همچنان با تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه فاصله دارد و آنچه مشخص است این است که حتی افزایش 35 درصدی خودروهای داخلی هم نتوانست مانع افزایش افسارگسیخته قیمت خودرو را در سالی که گذشت شود.)

4- پرهیز از تصدی گری در صنعت خودروسازی و نقش نظارتی تا بخش خصوصی به وظایف خود عمل کند.

5- پرهیز از قیمت گذاری دستوری (رکنا: محقق نشد)

6- کنترل بازار ارز و کم اثر کردن تحریم ها

7- تا پایان سال 1401 قیمت خودرو حداقل 15 درصد کاهش خواهد یافت. (رکنا: محقق نشد)

فاطمی امین مهر و آبان ماه 1400 نیز وعده داد:

1- در رابطه با خودرو وزارت صمت برنامه‌های خوبی برای افزایش تولید و مدیریت قیمت در بازار تدارک دیده است که طی روزهای آتی خبرهای آن اعلام خواهد شد.

2- 25 مهر ماه سال 1400در حاشیه نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، اولین بار وعده حذف قرعه کشی خودرو از سال 1401را داد و اعلام کرد که «برنامه داریم در سال آینده بحث قرعه‌ کشی خودرو را حذف کنیم.»

3- وی تاکید کرد: سال 1400با افزایش تولید 100هزار دستگاه خودرو، تولید این محصول به یک میلیون دستگاه خواهد رسید.

4- تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو در سال 1401

5- قطع رابطه دلار با قیمت خودرو و به طور کلی اقتصاد ایران

6- قیمت خودرو کاهشی می شود.

7- کیفیت و تیراژ خودرو افزایش می یابد.

او آذر ماه 1400 دوباره وعده کاهش قیمت و حذف قرعه کشی را رسانه ای کرد و در جلسه تنظیم بازار وعده داد که «به زودی با افزایش تولید مواجه خواهیم شد که بازار را آرام می‌ کند.»

20 دی ماه وزیر صمت در دیداری که با معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری داشت، موضوع دانش‌ بنیان شدن صنعت خودرو را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و اعلام کرد که صنعت خودرو دانش بنیان می‌ شود. فاطمی امین 30 دی ماه در یک گفت و گوی تلویزیونی ضمن تاکید بر اینکه صنعت خودروی ما بیمار است، اعلام کرد که «من قول 2 ساله برای رفع ناکارآمدی‌ های صنعت خودرو می‌ دهم.»

او گفت: «سال 1401 قرعه کشی نخواهیم داشت و به این سمت می‌ رویم که بیش از نیاز داخلی، خودرو تولید کنیم که قرعه کشی را از بین خواهد برد. سال 1401 خبرها و چشم انداز خوبی از صنعت خودرو خواهیم داشت.»

وی گفته بود که «به مردم اطمینان می‌دهیم از اواسط سال آینده بسیاری از مسائل در زمینه قرعه کشی، کیفیت و موضوعات دیگر یک به یک حل خواهد شد ولی یک دوره ۲ ساله نیاز دارد تا به طور کامل بتوانیم این مسائل را حل کنیم.»

وزیر صمت ۲۳ اسفند ماه 1400 در نشست خبری اعلام کرده بود که «به زودی از خودروسازان خواهیم خواست تا قیمت تمام شده خودرو را اعلام کنند.»

وی همچنین افزایش ۵۰ درصدی تولید خودرو در ۱۴۰۱ را مورد اشاره قرار داده و گفته بود که «سال آینده از نظر سخت‌افزاری تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو قابل تحقق است.»

فاطمی امین ۲۵ اسفند ماه با حضور در شرکت ایران خودرو گفته بود که «حد استاندارد خودروهای در کف پارکینگ خودروسازان معادل دو هفته تولیداتشان است و هر دو خودروساز بزرگ قول دادند که تا پایان اردیبهشت ماه به این حد استاندارد برسند.»

فاطمی امین ۲۶ اسفند ماه در حاشیه بازدید از پنج تولیدی و صنعتی در دزفول، وعده تأمین بازار خودرو در ۱۴۰۱ را داده و گفته بود که «اکنون ۵۰۰ هزار کسری خودرو در کشور وجود دارد که دو برنامه از قبیل افزایش تولید و واردات خودرو برای رفع این کمبود در دستور کار است. در سال آینده میزان تولید خودرو در کشور ۱.۵ برابر افزایش خواهد یافت.»

وزیر صمت 26 اسفند ماه در مورد واردات خودرو وعده داد که از خرداد ماه شاهد واردات خودرو خواهیم بود و سال آینده میزان تولید خودرو 1.5برابر افزایش می‌ یابد. (رکنا: محقق نشد.)

سال 1400 به اتمام رسید و با آغاز سال 1401 وعده های جدید وزیر رسانه ای شد و به دیگر وعده ها افزوده شد:

فرودین 1401: ایران خودرو و سایپا به بخش خصوصی واگذار می‌ شود. (رکنا: محقق نشد)

اردیبهشت 1401: فروش خودرو از این پس از طریق سامانه متمرکز قرعه کشی وزارت صمت انجام می شود.

(رکنا: این در حالی است که یکی از وعده های وزیر حذف قرعه کشی خودرو در سال 1401 و عدم دخالت دولت در روند فروش بود و این سیاست نتوانست دست دلالان را کوتاه کند.)

8 خرداد 1401: قیمت خودرو گران نمی شود. (رکنا: محقق نشد)

24 خرداد 1401: مجلس اولین کارت زرد را به وزیر صمت دولت سیزدهم داد.

24 خرداد 1401 در پاسخ به عدم کاهش قیمت خودرو در مجلس گفت: تورم به دلیل وابستگی قیمت‌ ها به دلار است.

(رکنا: این در حالی است که یکی از وعده های اولیه وزیر صنعت اقداماتی در جهت عدم وابستگی اقتصاد و صنعت خودرو به دلار بود.)

11 تیر 1401: وزیر وعده ورود خودروهای اقتصادی از سال آینده به بازار را داد.

(رکنا: نه تنها محقق نشد بلکه به گفته کارشناسان ورود خودروهای اقتصادی به کشور به دلیل نوسان نرخ ارز و تورم داخلی غیرممکن است.)

مرداد ماه 1401 بلاتکلیفی در واردات خودرو در حالی است که طی 2 ماه گذشته بازار در کما فرو رفته است. زیرا خریدار و فروشنده منتظر تعیین تکلیف واردات خودرو هستند و فعالیتی در بازار نمی‌ کنند و هنوز خبری از واردات نیست.

3 شهریور 1401 گفت: وزارت صمت دخالتی در واردات خودرو ندارد و خودروی ناقص تولید نمی‌ شود.

7 شهریور 1401 گفت: اجازه نمی دهیم در واردات خودرو رانت ایجاد شود و صادرات خودرو از سال 1402 آغاز می شود.

18 شهریور 1401 وعده ورود خودروهای وارداتی به بازار ایران از آذر ماه (رکنا: محقق نشد)

همان روز اعلام کرد: افزایش قیمت کارخانه ای خودرو شایعه است.

20 مهر گفت: ثبت سفارش واردات خودرو از هفته گذشته آغاز شده است.

27 مهر 1401 دوباره وعده حذف قرعه کشی خودرو تا پایان سال را رسانه ای کرد.

11 آبان 1401 گفت: قیمت کارخانه‌ ای خودرو داخلی افزایش نمی‌ یابد.

21 آذر 1401 گفت: هماهنگی برای واردات خودرو و اولین ثبت سفارش خودرو انجام شده و هفته آینده نخستین خودروهای وارداتی به ایران می‌ آید.

فاطمی امین درباره نوع خودروها نیز گفت: ابتدا باید خودروهای اقتصادی وارد شده تا با عرضه خودرو فضای بازار خودرو آرام بگیرد.

22 آذر 1401 گفت: امسال و سال آینده 12 خودروی جدید وارد بازار می‌ شود.

22 آذر 1401 وزیر صمت دومین کارت زرد را از مجلس گرفت.

22 آذر 1401 اعلام کرد: آغاز واردات خودرو از هفته پیش رو/ افزایش عرضه خودرو در بورس کالا

24 آذر 1401 گفت: ثبت سفارش‌ واردات خودرو نهایی شد/ آغاز واردات خودرو به زودی

29 آذر 1401 از واردات 100هزار خودرو تا پایان سال خبر داد و باز هم وعده واردات خودروهای اقتصادی

1 دی 1401 گفت: آغاز فروش خودروهای وارداتی از هفته سوم دی در بورس

7 دی ماه 1401 با اینکه گفته بود با قیمت گذاری دستوری مخالف است گفت: موافق ورود مجدد شورای رقابت به قیمت‌ گذاری خودرو هستم.

4 بهمن 1401 مدعی شد تعداد کشته‌ های تصادفات جاده‌ ای کاهش یافته است.

11 بهمن 1401 گفت: خودروهای مناطق آزاد مجاز به شماره گذاری در داخل کشور شدند.

12 بهمن 1401 مدعی شد خودروهای وارداتی 3 ماهه تحویل می شوند.

6 اسفند 1401 از آغاز ثبت نام برای فروش خودروهای داخلی از هفته جاری خبر داد.

23 اسفند 1401 بیان شد: قیمت خودروی کارخانه ای در سال آینده 30 تا 70 درصد افزایش می یابد.

آنچه مشخص است این است که وعده های وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه خودرو تا حدود زیادی محقق نشد. نه قیمت خودرو کاهش یافت، نه کیفیت خودروها بهتر شد، نه 100 هزار خودرو وارد شد و نه حتی معدود خودروهای وارداتی که توسط یک شرکت خصوصی و بدون تخصیص ارز وارد شده بود فروخته شد و یک خودروی وارداتی به دست مشتری نرسید و تا آخرین هفته سال 1401 قرعه کشی ادامه یافت و حتی طرح خودروهای فرسوده که یکی از وعده های وزیر بود از آخرین طرح فروش خودرو برای 1402حذف شد.

حتی تکلیف تحویل خودروی دنا شرکت ایران خودرو که در بورس کالا فروخته شده است روشن نیست و وزارت صمت از متقاضیان خودروهای داخلی 100میلیون تومان برای پیش فروش 500 هزار خودرو گرفته است. متقاضیان خودروهای خارجی هم 500 میلیون تومان به حساب وکالتی خود واریز کرده اند. این در حالی است که مشخص نیست چه وقت و چه خودرویی قرار است تحویل داده شود و این حجم از پول های بلوکه شده در کدام حساب بلوکه شده است و سود آن چه می شود. به نظر می رسد این هم روش جدیدی است که وزارت صمت پی گرفته است.

از آنجا که دخالت دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت در صنعت خودرو از ورود به شرکت های خودروسازی تا دخالت در روند فروش، واردات، قیمت گذاری و ... باعث گسترش ذی نفعان این صنعت شده است و سفره ای پهن است و هر جریان گوشه ای از آن را گرفته اند و تنها به منافع خود و نه مردم می اندیشند و از آنجا که همه چیز در این صنعت شانسی و براساس بخت آزمایی است مشخص نیست صنعت خودرو در سال 1402 چه سرنوشتی خواهد داشت.

آیا وزیر صمت روز یکشنبه نمایندگان مردم را باز هم قانع می کند، یا دوران وزارت وی بر یکی از مهمترین وزارتخانه ها به پایان می رسد ؟ پاسخ این سوال در روز یکشنبه 27 فروردین در مجلس شورای اسلامی مشخص خواهد شد.