دلیل اصلی برگشت محصولات کشاورزی ایران مشخص شد / قیمت کودهای مهم در بازار آزاد 5 تا 10 برابر شده است

روسیه واردات محصولات کشاورزی ایران را متوقف کرد. عدم تطابق این محصولات با استانداردهای بهداشتی علت اصلی عنوان شده است. برخی کارشناسان معتقدند در کشور ما محصولات کشاورزی بدون آنکه از نظر میزان آلایندگی مورد آزمایش قرار گیرند به بازار عرضه می شود و پس از مرجوع شدن محصولات کشاورزی از سوی مقاصد صادراتی، درمی‌ یابیم که در مصرف کود یا آفت کش ها زیاده‌روی شده است. به نظر می رسد برای گذر از مشکلات پیش آمده و عدم بازگشت محصولات کشاورزی صادراتی ایران از بازارها، وزارت جهادکشاورزی و مراجع زیر مجموعه آن از جمله سازمان حفظ نباتات، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی و موسسه تحقیقات خاک و آب  باید به قید فوریت از مصرف سموم پرخطر و کود به میزان غیرمتعادل در داخل کشور جلوگیری کنند. در زمانی که صادرات بخش کشاورزی برای کشور از نظر حفظ بازارهای موجود و هم از نظر ارزآوری مساله بسیار مهم و حیاتی به شمار می آید، چرا نباید با نظارت و تمهیدات کافی مانع بروز مشکلاتی از این دست شد؟

به گزارش اقتصادی رکنا، وجود سم و نیترات در برخی میوه‌ های صادراتی ایران، موضوع آلودگی محصولات کشاورزی را مطرح کرده است. به طوری که مسئولان کشورهای مقصد که محصولات کشاورزی ایران برای آنها صادر می شود حاضر به پذیرش این محصولات نیستند.در ماه‌ های گذشته خبر برگشت سیب زمینی ایران از ازبکستان، هندوانه از برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، کیوی از هند و فلفل از روسیه به دلیل باقیمانده سم در راس اخبار بود. به نظر می رسد علت اصلی را باید در عدم مدیریت صحیح فرآیند سم پاشی و کوددهی به محصولات کشاورزی دانست. اما پرسش مهمی که مطرح می شود این است که به رغم برگشت این محصولات از مقاصد صادراتی، آیا مصرف این محصولات در داخل کشور مشکل آفرین نخواهد بود و مصرف آن توسط مردم به بروز بیماری های مربوطه نمی انجامد؟

اصلی ترین دلیل برگشت محصولات کشاورزی ایران مصرف غیرمتعادل کودهای ارزان است

محسن سیروس، نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان کود‌های کشاورزی، درخصوص وضعیت تولید کود در کشور گفت: کودی که در ایران تولید می شود، مطابق با استانداردهای جهانی است. هیچگونه ضعفی در تولیدات داخل نسبت به استانداردهای جهانی وجود ندارد. حتی در بسیاری از تولیدات نیز از سایر کشورها پیشرو هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که چرا محصولات کشاورزی ایران از برخی کشورها برگشت خورده است، گفت: اصلی ترین دلیلی که محصولات کشاورزی ایران از سوی برخی کشورها عودت داده شده، عدم رعایت دوز مصرف کود توسط کشاورزان است. کشاورز به دلیل ارزان بودن کود، بیش از نیاز زمین، کود مصرف می کند. همین مساله باعث می شود که محصولات کشاورزی مشکل داشته باشند.

اغلب زمین های کشاورزی کشور مسمومیت فسفاته دارند

نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان کودهای کشاورزی، گفت: در حال حاضر کود در کشور ارزان تر از قیمت جهانی بین کشاورزان عرضه می شود. زیرا از سوی دولت برای کود یارانه پرداخت می شود و بسیار ارزان به دست کشاورز می رسد. همین مساله به عدم تعادل مصرف کود از سوی کشاورزان منجر شده است.

وی افزود: وقتی یک کالایی به طور رایگان و ارزان به دست کشاورز می رسد، نظارتی هم برای میزان مصرف صورت نمی گیرد. هرکسی که رابطه بیشتری داشته باشد، بیشتر کود می گیرد. اصلی ترین دلیل وجود یارانه های دولتی است. اگر یارانه های دولتی حذف شود و کود به قیمت واقعی برسد، کشاورز در زمان کوددهی، بیشتر از نیاز به زمین کود نمی دهد.

محسن سیروس در آخر گفت: در حال حاضر به دلیل اختصاص بی حساب و کتاب کود که در 20 سال گذشته به دست کشاورزان رسیده است، اغلب زمین های کشاورزی کشور به دلیل مصرف بیش از حد اوره و مواد زائدی که جذب زمین و ریشه گیاهان شده مسمومیت فسفاته دارند. قطعا این مساله آسیب زا است و بر روی سلامت مردم و جامعه تاثیرگذار است. زیرا بیش از حد مجاز کود و سموم در محصولات کشاورزی مصرف می شود.

قیمت کودهای مهم در بازار آزاد 5 تا 10 برابر شده است

دکتر محمدجعفر ملکوتی، استاد دانشکده کشاورزی درخصوص علل برگشت محصولات کشاورزی از کشورهای مقصد، گفت: اگر مشکل برگشت محصولات کشاورزی از کشورهای مقصد به دلیل بقایای سم بر روی محصولات کشاورزی باشد، سازمان حفظ نباتات و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی مسئول جوابگویی است. اگر این مساله به دلیل بقایای نیترات باشد، که وجود نیترات در محصولات کشاورزی به دلیل مصرف نامتعادل کود است، موسسه تحقیقات خاک و آب مسئول است.

ملکوتی درباره وجود نیترات در محصولات کشاورزی، ضمن بیان این که اخیرا معاون باغبانی وزارت جهادکشاورزی وجود نیترات در محصولات کشاورزی را تکذیب کرد، گفت: مصرف کود در ایران بسیار غیرمتعادل شده است و مصرف کود و کود ازته مثل اوره وقتی بیش از اندازه استفاده شود، باعث مشکلات فراوانی خواهد شد. در دنیا 76 درصد کود براساس کود نیتروژن است. در کشور ما 18 درصد فسفاته و 12 درصد پتاسه است.

این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد: برگشت محصولات کشاورزی ایران از برخی کشورها به دلیل مصرف بیش از اندازه کود است. چون اوره در داخل تولید می شود و از حمایت دولت برخوردار است، با قیمت ارزان تری نسبت به سایر کودها و ریزمغزی ها در اختیار کشاورز قرار می گیرد. قیمت کودهای فسفاته، پتاسه و ریزمغزی ها در بازار آزاد 5 تا 10 برابر شده است و کشاورزان رغبتی به استفاده کودهای مهم ندارند.

علت سرطان های گوارشی وجود نیترات در محصولات کشاورزی است

ملکوتی در پاسخ به این سوال که وجود نیترات در محصولات کشاورزی چه تاثیری بر سلامتی جامعه می گذارد، گفت: مصرف نامتعادل کود در کشور و میزان کودهای مصرفی در وضعیت بسیار بدی قرار دارد. طبق آمار وزارت جهاد و کشاورزی مبنی بر مقدار مصرف کود در سال 99، کودهای نیتروژنی به میزان حدود دو میلیون و 350 هزار تن و کودهای فسفاته حدود 112 هزار تن و کودهای پتاسه 82 هزار تن توزیع شده است.

مصرف نامتعادل کودها و زیادی مصرف کود اوره و کمی مصرف کودهای پتاسه و روی (Zn) یکی از دلایل تجمع نیترات در برخی از محصولات کشاورزی خصوصا غده ابو ریشه ای می باشد. یکی از علت های سرطان های گوارشی که در جامعه افزایش یافته است، به دلیل محصولات کشاورزی نیترات دار است.