وجود 4 میلیون بیکار مطلق در کشور با اکثریت جوانان/ 14 درصد بیکاران به دلیل درآمد اندک ترک شغل کردند

بیکاری در بین جوانان را می توان مادر مشکلات اجتماعی دانست. به گفته فعالان حوزه کار و کارگری، هم اکنون 4 میلیون نفر در بیکاری مطلق به سر می برند. اگرچه عدم فرصت های شغلی از دلایل بیکاری است اما علت یکسری از بیکاری های نیز دستمزدهای اندک است، به گونه ای که درآمد افراد هزینه سرکار رفتن آن ها را نیز کفاف نمی دهد. علیرضا حیدری، نماینده کارگران در شورای عالی کار توضیحاتی در رابطه با وضعیت بیکاری در کشورمان ارائه کرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، چند سالی است شاهد بسته شدن کارخانجات بزرگ و سرازیر شدن موجی از بیکاران به جمع خانه نشینان هستیم. متاسفانه شیوع کرونا، تحریم ها، سوءمدیریت در بازار ارز و واردات، عدم استفاده از ظرفیت های داخلی و... همگی دست به دست هم دادند تا وضعیت بیکاری در ایران و کاهش شوق کار کردن در کشورمان بالا رود.

متاسفانه بسیاری از مشاغل به گونه ای هستند که دیگر جوانان را به خود جذب نمی کنند. مهمترین دلیل این وضع، میزان اندک دستمزدها و هزینه های مایحتاج زندگی و از طرفی مخارج بالا برای تامین هزینه های رفت و آمد، خورد و خوراک و هزینه های جاری که در هنگام کار کردن به افراد تحمیل می شود را شامل می شود. این واقعیت که کارکردن و درآمد حداقلی بهتر از کار نکردن است نیز زمانی که میزان خالص درآمد افراد با هزینه های گزاف کار جور در نمی آید، توجیه می شود.

مزد اندک، علت ترجیح بیکاری به اشتغال در بین جوانان

علیرضا حیدری، نماینده کارگران در شورای عالی کار در رابطه با وضعیت کار در بین جوانان و نیروی آماده به اشتغال در کشور به خبرنگار رکنا اظهار داشت: سال گذشته وزارت کار اعلام کرد که 14 درصد از کسانی که قبلاً شاغل بودند و سپس بیکاری را انتخاب کردند، به دلیل مزد اندک چنین تصمیمی گرفته اند. بعضی از نیروهایی که از نظر مهارت، تخصص و اثربخشی می توانند موثر بوده، خلق ارزش کنند و نهایتاً در تولید ناخالص داخلی موثر باشند، ترجیح می دهند که سر کار نروند، دلیل آن هم این است که مقدار حقوق کارفرما به آن ها پاسخگوی هزینه های زندگی آن ها نیست. این وضعیت باعث می شود تا افراد بیکاری را به اشتغال ترجیح دهند.

حیدری ادامه داد: این موضوع هشداری به شورای عالی کار بود که دستمزدها به گونه ای تعیین می شوند که گرایش به بیکاری در بین تعدادی از نیروهای شاغل به وجود آمده است. بسیار شنیده می شود که کارفرمایان اعلام می کنند، فرصت شغلی از سوی آن ها ارائه شده، اما کارگر مدتی پس از شروع به کار، محل کارش را ترک می کند. دلیل این وضعیت کاملاً روشن است. کارگر نیاز به کار دارد اما هزینه و منفعت خود را در نظر می گیرد، او هزینه های رفت و برگشت، نهار و خورد و خوراک اش را محاسبه می کند، اگر خالص دریافتی وی عددی نشود که به سر کار رفتن ترغیب شود، طبعاً از کارش استعفا می دهد. بنابراین میزان دستمزدها باعث انتخاب بیکاری در میان بسیاری از کارگران و بعضاً جوانانی می شود که تمایل به بیکاری ندارند.

با تورم 40 درصدی تنها 10 درصد به درآمد کارگران می افزایند

این فعال حوزه کار گفت: امروز حدود 4 میلیون بیکار مطلق در کشور وجود دارد که قاطبه آن ها را جوانان تشکیل می دهند، بعضی از این افراد سابقه اشتغال و دوره های مهارتی دارند و از فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند، اما به دلیل هزینه های زیاد زندگی، هر چقدر در یک شغل دریافت می کنند را باید صرف رفت و آمد و هزینه های مربوط به اشتغال شان کنند، بنابراین دریافتی آن ها اثری در زندگی شان نمی گذارد و تصمیم به کارنکردن می گیرند. اگر هزینه بین مبدا و مقصد یک کار و حواشی آن را به این دریافتی اضافه کنید، از دریافتی کارگر چیز چندانی نمی ماند. این موضوع باید مورد توجه سازمان برنامه و بودجه کشور باشد که با تورم 40 درصدی تنها 10 درصد به درآمد کارگران می افزایند.

علیرضا حیدری در تشریح وضعیت بازار کار در کشورمان با توجه به محدودیت هایی همچون تحریم ها افزود: بازار کار متاثر از سایر بازارهاست. در واقع اگر بازار پول، سرمایه، کالا و خدمات را در نظر بگیریم، بازار کار متاثر از این 3 بازار است. در راه اقدام به تحول کردن و انگیزه بخشی به فعالان بازار کار، باید توجه داشت، فضای کشورمان باز نیست، بلکه تحریم ها، محدودیت های نقل و انتقال مالی، صادرات و واردات و... ظرفیت های توسعه اشتغال را در کشورمان محدود کرده و علی رغم ظرفیت های بالا، ریسک سرمایه گذاری در ایران از نظر داخلی و خارجی کم رونق شده است.

عملکرد ضعیف ایران در حوزه فنی و حرفه ای

نماینده کارگران در شورای عالی کار در توصیه و ارائه راهکار برای تشویق و ترغیب نیروهای کار به اشتغال گفت: اگر بخواهیم برای نیروی کار جذابیتی ایجاد شود که وارد حوزه اشتغال شوند، بدون تردید اولین انگیزه و مشوق، انگیزه درآمدی است. اگر محرک درآمدی تقویت نشود و درآمد های موثری که تامین نیاز نیروی کارگری باشد، لحاظ نشود، طبیعتاً نیروی کار با اشتغال و تولید درگیر نخواهد شد.

حیدری در پایان به لزوم توجه به مهارت آموزی و سرمایه گذاری در رشته هایی همچون فنی و حرفه ای اشاره کرد و گفت: در ایران سیاست هایی در حوزه فنی و حرفه ای اعمال شده است که نتوانسته به گونه ای لازم است، نیروهای مهارتی را به طور موثر فراهم و آماده به خدمت کند. بنابراین مهمترین موضوع در رابطه با ترغیب نیروی کار برای کارکردن و شاغل ماندن، موضوع دستمزد است که باید به صورت منصفانه، منطقی و متناسب با واقعیت ها و متغیر های حوزه کار در نظر گرفته شود. در این صورت می توان امید داشت که نیروی کار، بیکاری را به کارگری و کارمندی ترجیح نمی دهد.