خیانت زناشویی مثلث عاطفی زوج ها را نابود می کند/ آسیب شناسی خیانت

خیانت در  مورد رابطه زوجی شامل هر نوع ارتباط عاطفی ،جنسی صمیمیت، لذت و علائقی که در انحصار رابطه زوجی است معطوف به فرد دیگری شود ،به نوعی مثلث سازی عاطفی یا دروغگویی عاطفی نیز محسوب می شود و می تواند از جنس احساسی عاطفی و حتی مجازی نیز باشد .

اکرم رمضان زاده، مشاور خانواده و زوج در این باره گفت: ویژگی های آن یک پنهانی است دو ماهیت جنسی عاطفی دارد و سوم خارج از حیطه زندگی متاهلانه است. البته وجه تمایز دوستی ارتباطات اجتماعی و همکاری را باید در نظر داشت .

 دلایل خیانت زناشویی

خیانت بخشی از یک فرایند است که در آن رخداد های متعددی اتفاق می افتد در تفکر سیستمی به روابط بین فردی و نقش مکمل ها اهمیت داده می شود .فعل خیانت فقط در یک زمان و یک درد محسوب نمی شود بلکه صدای فریاد یک مشکل بزرگتر از بخشی از یک زنجیره ناسالم می باشد. متناسب با رشد تکنولوژی و تفاوت در ساختارهای فرهنگی جوامع و در مرحله گذار بین دنیای مدرنیته و و سنت گرایی نیاز به یادگیری الگوهای مناسب تطبیقی با فرهنگ امروزی مورد توجه و نیاز است. امروزه ازدواج نوعی سبک تفکر هوشمندانه و انتخاب آگاهانه می طلبد نه تنها رفتاری مطابق  سنت‌های رایج .

به گزارش رکنا، ناآگاهی از مقوله ازدواج، نداشتن سواد عاطفی لازم، نداشتن آگاهی لازم از تفاوت دنیای تاهل و تجرد، عدم آموزش کنترل تکانه هایی که منجر به خویشتنداری پایین در افراد می شود که این زیرساخت ها و آموزش های رفتار جنسی سالم باید در سیستم آموزشی از ابتدا لحاظ شود. آموزش خودآگاهی یادگیری، مهارت‌های حل مسئله، آموزش حل تعارض، مدیریت خشم ،بلوغ اقتصادی و بلوغ اجتماعی شاخصه های مهمی برای ازدواج سالم می باشد. یکی دیگر از دلایل خیانت ها  موانع قانونی و سختگیری برای خروج از ازدواج بدون رضایت می باشد. روابط همپوش و فرازناشویی راه سهل تری برای افرادی که نظام ارزش های سست تری دارند می گذارد.

 یکی دیگر از این دلایل القای نیاز جنسی بیشتر از حد معمول بخصوص در جوامع مردسالار که البته در پس  آن سودآوری بیشتری برای صنعت مد و توجه طلبی زنان می شود، بافتی که توجه بیش از اندازه افراد را برای ارضای نیاز جنسی ایجاد می کنند.

 از دیگر دلایل می توان به اقتصاد بی ثبات و تحولات یک باره و به اصطلاح پول بادآورده بدون آموزش مهارت ها و ارزش ها در حفظ رابطه تک همسری که مختص موجود انسانی است  اشاره کرد.

 اکرم رمضان زاده، مشاور خانواده  در ادامه افزود: آسیب های خیانت خیانت زناشویی   یکی از دردناک‌ترین تجربیات روانی است که بخصوص در رابطه عاطفی با احساس طرد شدگی و پس زده شدن همراه با ارزیابی فرد به صورت نا ارزنده سازی خود شکل می گیرد به طوری که فرد شرم شدیدی به لحاظ عدم توانمندی در حفظ رابطه را تجربه کرده و با احساساتی مانند خشم و غم حس ترحم، حس حقارت، حس تنهایی، ناامیدی، درماندگی، آزرده خاطری همراه میباشد و به همین نسبت ها  شاهد رفتارهای تکانه ای و حساب نشده‌ای در افراد خیانت دیده هستیم. فرد ناتوانی شدیدی در کنار آمدن با هیجانات منفی شدید و دردناکی را تجربه می کند. نادیده گرفته شدن نیازهای اساسی مانند نیاز به امنیت و تعلق که شامل دلگرمی، حمایت، امنیت، همدلی، دوست داشته شدن و احساس ارزشمندی می‌باشد، یکی از آسیب‌های بزرگ خیانت محسوب می‌شود. یکی دیگر از  مولفه های آسیب خیانت از بین رفتن اعتماد و از دست دادن سرمایه اجتماعی است که مابین زوجین یکی از فاکتورهای مهم در شاخصه رابطه سالم و تعامل ارزشمند در خانواده سالم مورد نیاز است .

از دست رفتن سرمایه روانشناختی یکی دیگر از  آسیبهای شدید خیانت زناشویی است.

فاکتورهای مهمی چون خوش بینی واقع بینانه، امیدواری، در این رویداد به میزان قابل توجهی از دست می رود. یکی دیگر از آسیب های خیانت ایجاد فضای تحول برای بارور شدن طرحواره های ناسازگار است و افراد متناسب با طرحواره ها، فاکتورهای شخصیتی فردی شان ، واکنش های احساسی ،بینشی و رفتارهای متفاوتی را بروز می دهند که اغلب این پاسخ ها ناکارآمد و دردسرساز می‌شوند ،مانند طرحواره سوء استفاده-  بدرفتاری، رهاشدگی-طرد محرومیت هیجانی و... که مشکلات اضطرابی افسردگی و وسواس و.... غیره را به دنبال خواهند داشت.

گاهی شوک ناشی از خیانت در لحظه خود را نمایان می کند و گاه در صورت عدم توجه کافی به صورت بحران پس از حادثه (Ptsd)در فرد به صورت سانحه تاخیری بروز پیدا می‌کند و خود نیز موجبات مشکلات ثانویه  خواهد شد .

خیانت به هر دو طرف رابطه چه فرد آسیب دیده و چه فرد آسیب زننده ضربه سنگین وارد خواهد کرد و هر دو طرف را دچار مشکلات عدیده ای در حیطه های خانواده ،رابطه بین فردی، فرزندان ، خانواده های پیرامونی، اجتماع و شغل خواهد نمود.

 راهکارهای درمانی و مقابله برای کم کردن آسیب های ناشی از خیانت

متناسب با هر شوک و هر رویداد غیر منتظره واکنش افراد به رویداد ها متناسب با خزانه بینشی و تکانشی متفاوت می‌باشد. به نکاتی در این زمینه به اختصار خواهیم پرداخت .

 ۱- از ساده ترین و آسیب زا ترین روش های غیرحرفه‌ای در مقابل خیانت نادیده گرفتن آسیب، عدم درمان، عدم حل و فصل مسئله و ادامه دادن مسیر بدون علاقه است .در واقع این افراد پس از این همسر را به عنوان فرد هم خانه در نظر گرفته و به دلیل فاکتورهای دیگری در زندگی مانند آبروی  اجتماعی، فرزندان  و محدودیت های دیگر به زندگی بدون علاقه توأم با رنجش ادامه می دهند.

۲ -فرد خیانت دیده  به قدری درد روانی شدیدی را تجربه می‌کند که به دلیل غیرقابل تحمل بودن آن به رفتارهای آسیب زننده مثل تلافی، سوء مصرف مواد، اقدامات آسیب رسان به خود و دیگران اقدام می‌کند.

 ۳ -بخشش زودهنگام در این مواقع یکی از رفتارهای آسیب زننده است است به دلیل رنج و درد عاطفی سنگین برای خلاص شدن از این باره هیجانی مرحله بخشش بدون حساب و سریع انجام می شود مانند زخم عمیقی که بدون بررسی لایه های زیرین آن با یک پانسمان سطحی در یک اقدام فوری بسته می شود.

 ۴- گاهی روی آوردن به رفتارهای شدید افراطی مانند ورزشهای سنگین ،کار مدام و روابط زیاد با دوستان برای سرپوش گذاشتن بر هیجان دردناک و عدم حل مسئله

۵ -توجیه فرد خائن برای رفتار خود، انکار کردن مسئولیت فردی و متهم ساختن فرد خیانت دیده برای انجام ندادن وظایف رابطه جهت خروج بدون مسئولیت از بحران ایجاد شده

 .یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان مطرح نکردن این شوک و آسیب با خانواده و اطرافیان و در ضمن تعامل و مشاوره با یک خانواده درمانگر که با تخصص لازم بدون قضاوت در کنار زوجین باشند.

 در مرحله اول باید به افراد آسیب دیده کمک کرد بتوانند هیجانات و تکانه های خود را مدیریت کنند تا بتوانند بدون تهاجم دو طرف با هم گفتگو کنند، شنیده بشوند و تعارضات خود را مطرح کنند و در مراحل بعد چگونگی خیانت ارزیابی شود . سوالاتی پیرامون آن که چه کمبودهایی در رابطه وجود دارد چه مهارت هایی باید کسب شود و سهم هر کدام از طرفین و عوامل درون رابطه و پیرامونی چه بوده؟؟  یکی از سوالات مهم افراد درون رابطه زخم خورده این  است، آیا می توانیم به همدیگر اعتماد کنیم ؟ آیا این رابطه شکل سالم خود را پیدا خواهد کرد؟  پیدا کردن این مقوله و این اعتماد سازی قطعاً نیاز به تفکر، آموزش، همکاری و بسترسازی مناسب مجدد دارد. اما آنچه که مهم است قبل از طی مشاوره‌های لازم و (سنجش رابطه قبل از خیانت) تمایل طرفین برای بازسازی رابطه و مراحل آماده سازی برای تخلیه هیجانات و بخشش زوجین می تواند راهی سالم تر برای اتخاذ تصمیم درست تر ، به جهت ادامه یا پایان دادن به رابطه انجام دهند ،چرا که تصمیمات اولیه  مبتنی بر  انتقام و یا روشهای ناسالم دیگر می باشد.

 اغلب سوالی که از متخصصین پرسیده می شود آیا خیانت درمان دارد؟

یک باور شایع و نادرست در میان عامه وجود دارد که خیانت راه‌حل درمانی ندارد.

 ابتدا درمانگر نوع خیانت را بررسی می کند معمولاً خیانت های تصادفی را می‌توان با درمان های بافتی حل و فصل کرد البته میزان درمان خیانت  رابطه مستقیمی با عملکرد گذشته زوجین، تصمیم های فعلی، مهارت آموزی و انتخاب های فردی دارد.

 روند درمان پروسه خیانت برای افراد چه زندگی مشترک را ادامه دهند چه تصمیم به جدایی بگیرند یکی از عوامل کم کردن آسیب های اجتماعی در جامعه می باشد، چرا که افراد سرمایه های اجتماعی هستن که لازم است سلامت روان آن ها همواره مد نظر باشد.

اکرم رمضان زاده/ مشاور خانواده و زوج درمانگر