تحلیل یک سریال انگلیسی و زنگ خطری برای مدارس ایران / نوجوانان، قربانیان سکوت مدرسه و هیاهوی مجازی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سامان سلامیان، روانشناس و مهلم در گفت و گو با رکنا گفت: سریال "Adolescence"، محصول شبکه نتفلیکس، با روایت داستان جیمی، 13 ساله‌ای که به اتهام قتل همکلاسی‌اش دستگیر می‌شود، هشداری جدی به نظام‌های آموزشی و تربیتی در سراسر جهان، از جمله ایران، ارائه می‌دهد. این سریال نشان‌دهنده تأثیرات مخرب فضای مجازی، فشارهای اجتماعی و نبود حمایت‌های لازم از نوجوانان است.

وی تاکید کرد: در ایران امروز، با وجود چالش‌هایی چون حضور مهاجران افغان، مشکلات اقتصادی و اجتماعی و تبدیل شدن مدارس به محلی برای نگهداری دانش آموزان به‌جای آموزش و پرورش، باید منتظر وقوع اتفاقات دراماتیک مشابه آنچه در این سریال به تصویر کشیده شده، باشیم. به عنوان یک معلم و روان‌شناس، در این مقاله به تحلیل این سریال، ارتباط آن با وضعیت مدارس ایران و نقش اینستاگرام و اینفلوئنسرها بر نوجوانان رها شده از نظر تربیتی می‌پردازم و توصیه‌هایی خطاب به والدین، معلمان و مشاوران ارائه می‌دهیم.

نگاهی به سریال "Adolescence" و پیام‌های آن

سامان سلامیان گفت: سریال "Adolescence" داستان جیمی را روایت می‌کند که تحت تأثیر قلدری، آزار آنلاین و کمبود حمایت از سوی خانواده و مدرسه، به سمت خشونت کشیده می‌شود. این سریال به وضوح نشان می‌دهد که نوجوانان در سنین حساس، به‌شدت تحت تأثیر محیط اطراف خود هستند. جیمی قربانی محتواهای سمی شبکه‌های اجتماعی و نبود راهنمایی مناسب می‌شود و این عوامل او را به ارتکاب عملی هولناک سوق می‌دهند. این پیام برای جامعه ایران نیز صدق می‌کند، جایی که نوجوانان در معرض چالش‌های مشابهی قرار دارند و اگر مورد حمایت قرار نگیرند، ممکن است به مسیرهای خطرناکی هدایت شوند.

مدارس ایران: نگهداری به جای آموزش و پرورش

این روانشناس افزود: در ایران، چه در مدارس دولتی و چه در برخی مدارس غیرانتفاعی که تنها به دریافت شهریه بسنده می‌کنند، شاهد تبدیل شدن مدرسه از محلی برای آموزش و پرورش به فضایی صرفاً برای نگهداری دانش‌آموزان هستیم. کمبود معلمان کاربلد، نبود مشاوران فعال و محتوای آموزشی کهنه، باعث شده تا مدارس نتوانند پاسخگوی نیازهای روانی و اجتماعی دانش‌آموزان باشند. حضور مهاجران افغان و تنش‌های اجتماعی ناشی از آن، همراه با مشکلات اقتصادی که خانواده‌ها را تحت فشار قرار داده، این وضعیت را تشدید کرده است. در چنین شرایطی، دانش‌آموزان به‌جای رشد فکری و عاطفی، درگیر مسائل حاشیه‌ای مانند روابط ناسالم یا خشونت می‌شوند. این دقیقاً همان بستری است که می‌تواند حوادث دراماتیک مشابه سریال "Adolescence" را در زیر پوست مدارس ایران رقم بزند.

اینستاگرام و اینفلوئنسرها: والدین جایگزین نوجوانان رها شده

وی در ادامه تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین نکات سریال "Adolescence"، نقش مخرب شبکه‌های اجتماعی در زندگی نوجوانان است. در ایران نیز، اینستاگرام و اینفلوئنسرها به‌سرعت جای والدین را برای بسیاری از نوجوانان پر کرده‌اند. در خانواده‌هایی که والدین به‌دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی وقت و توان کافی برای نظارت و همراهی با فرزندان ندارند، نوجوانان رها شده از نظر تربیتی به فضای مجازی پناه می‌برند. اینفلوئنسرها با تبلیغ مصرف‌گرایی، ظاهرگرایی و گاهی رفتارهای پرخطر، به الگوهای اصلی این نسل تبدیل شده‌اند. در سریال، جیمی تحت تأثیر محتوای افراطی آنلاین به خشونت روی می‌آورد؛ در ایران نیز، این خطر برای نوجوانانی که از حمایت خانواده و مدرسه محروم‌اند، کاملاً واقعی است. اینستاگرام دیگر تنها یک سرگرمی نیست؛ بلکه به والد جایگزینی تبدیل شده که تربیت و جهت‌گیری اخلاقی فرزندان را در دست گرفته است.

زنگ خطر برای جامعه ایران

سلامیان گفت: وضعیت کنونی نشان می‌دهد که اگر تغییری ایجاد نشود، باید منتظر حوادث تلخ و دراماتیک در مدارس ایران باشیم. فقدان برنامه‌های تربیتی مؤثر در مدارس، همراه با تأثیرات منفی فضای مجازی، می‌تواند دانش‌آموزان را به سمت رفتارهای پرخاشگرانه یا آسیب‌رسان سوق دهد. سریال "Adolescence" به ما یادآوری می‌کند که والدین واقعی دانش‌آموزان لزوماً پدر و مادرشان نیستند؛ بلکه اینستاگرام و اینفلوئنسرها این نقش را بر عهده گرفته‌اند. این خطر را باید جدی گرفت، چرا که فردا ممکن است برای اقدام دیر باشد.

توصیه‌هایی به والدین، معلمان و مشاوران

او در ادامه گفت: با الهام از سریال "Adolescence" و با توجه به وضعیت بحرانی مدارس ایران، توصیه‌های زیر را ارائه می‌دهم:

- والدین: ارتباط خود را با فرزندانتان تقویت کنید. درباره تجربه‌هایشان در مدرسه و فضای مجازی صحبت کنید و نظارت متعادلی بر فعالیت‌های آنلاین آن‌ها داشته باشید. خودتان الگویی مثبت باشید تا جای خالی آن را اینفلوئنسرها پر نکنند.