۶۰ درصد صندلی دانشگاه ها از پیش رزرو شده، ۴۰ درصد بعدی نیز سهم بچه پولدارها است/ نتیجه چنین مسابقه‌ای از پیش معلوم است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امروز روزی است برای جوانان. «جوان ایرانی» ترکیبی که فقط آن را در برنامه های صبحگاهی رادیو با انرژی می شنویم: «جوان ایرانی» بلند شو و زندگی را بساز...

باید گفت جناب رادیو، دیگر رمقی برای جوان ایرانی باقی نمانده است. دلار بالای 80 هزار تومان رسیده و سکه طلای بالای 70 میلیون. این روزها همه چیز در گرو داشتن «پول» است و اگر این کاغذهای ارزشمند در دستشان نباشد، حتی در کنکور نیز سهمی نخواهند داشت. رقابت نابرابر کنکور، این روزها یکی از مهم ترین دلایل ناامیدی «جوان ایرانی» است و نمی توان آن را نادیده گرفت. وقتی دانشگاه ها، شغل ها و موقعیت‌های زندگی از پیش بین افراد خاص تقسیم شده و شایستگی جای خود را به رانت و سهمیه داده است.

ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با رکنا گفت: کنکور رقابتی نفس گیر و غیرعادلانه که داوطلبان تا رسیدن به مقصد، یعنی دانشگاه، چالش ها و موانع بسیاری را پیش رو دارند که سهمیه های نوزده گانه یکی از بزرگترین آنهاست. سهمیه هایی که گاهی تا بیش از ۶۰ درصد از ظرفیت دانشگاه ها را به خود اختصاص داده، عبور از این مانع، برای داوطلبانی که جز تکیه بر شایستگی یا توانمندی خود، از نقطه اتکای دیگری مثل پول یا سهمیه برخودار نیستند کاری بس دشوار است.

وی در ادامه تاکید کرد: تصور کنید در یک نظام آموزشی طبقاتی شده، دانش آموزان را که نه بابای پولداری دارند که با روانه کردن آنها به فلان آموزشگاه خصوصی، با دست و پا کردن انواع و اقسامی از کتاب های کمک درسی، بسته های آموزشی، به کار بستن مهارت تست زنی یا به خدمت گرفتن معلم سرخانه، کنکور را برایشان تضمین کنند نه مدرسه درست و درمانی دارند که قبولی در دانشگاه برایش دغدغه باشد.

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش گفت: وقتی ۶۰ درصد از صندلی دانشگاه ها، بلیط آن از پیش رزرو شده، ۴۰ درصد بعدی نیز قرار است سهم بچه پولدارها یا دانش آموزان برگزیده از مدارس خاص و لاکچری شود، نتیجه چنین مسابقه‌ای از پیش معلوم است. پیشکش کردن صندلی خالی دیگر دانشگاه ها مثل پیام نور ، غیر دولتی ها یا دانشگاه آزاد نیز به روغن ریخته ای می ماند که نذر امامزاده کرده باشند. تمام این الم شنگه یا قیل و قال، برای همین رشته های روزانه در دانشگاه های دولتی است. 

ابراهیم سحرخیز همچنین افزود: حالا پزشکیان می خواهد نخستین شوالیه ای باشد که با تعیین ضرب الاجلی سه ماهه به جنگ این نابرابری رفته، با بازنگری در سهمیه ها، صدای بی صداها برای رسیدن به عدالت آموزشی یا پرهیز از تبعیض و نابرابری باشد. سهمیه هایی که خیلی از آنها بر اساس مصوباتی شکل گرفته است که به دهه ها قبل باز می گردد و شرایط امروز کشور با آن دوران یا روزگاران تفاوت کرده است. «شاید این سهمیه ها در آن بازه زمانی به عدالت خیلی نزدیک بوده اما اکنون به بی عدالتی نزدیک شده است» حتی در سهمیه های مربوط به مناطق نیز، ممکن است امروز شاهد مناطقی باشید که در مقایسه با ۲۰ سال گذشته، شرایط کاملاً متفاوتی را تجربه کرده، اصلا مستحق چنین امتیازی نباشند.

او تاکید کرد: اینکه پس از سال‌ها به این‌جا می رسیم که در برخی از رشته ها مثل پزشکی که با جان مردم سر و کار دارد به خطا رفته، نباید به هر قیمتی ، پزشک بی سواد روانه بازار می کردیم کافی نیست چرا که سواد و تخصص، در کل شوخی بردار نیست تا مانند القاب و مناصب قاجاری، راحت بین این و آن بذل و بخشش شود! زیان و خسارت یک استاد یا هیات علمی بی سواد دانشگاه ، برای جامعه دانشگاهی کشور همان اندازه مهلک است که فرستادن معلم آموزش ندیده و بی سواد به کلاس درس مدرسه از سر دلسوزی یا اعطای سهمیه!

سحرخیز در ادامه افزود: همچنانکه سپردن دیگر حرف و مشاغل تخصصی  مثل مهندسی و... نیز به صاحبان سهمیه یا خدای ناکرده بی سوادادن مدرک دار افزون بر زیر پا گذاشتن حق الناس، ظلم بزرگی به آتیه ی آن کشور است. بازنگری در سهمیه ها را، نباید تنها محدود به کنکور یا ورود به دانشگاه دانست. مهم‌تر از کنکور، استخدام های پس از دانشگاه، واگذاری پست و مناصب شغلی به کسانی است که از کمترین تناسبی بین شغل و شاغل برخوردار نیستند.

معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش گفت: اینکه در دولت سیزدهم، آقایی بدون برخورداری از کوچکترین تجربه زیسته، توان تخصصی ثابت شده، ناگهان یک شبه به دستور وزیر وقت آموزش و پرورش، استخدام قراردادی شده، معاون وزارتخانه ای می شود که بیش از یک میلیون معلم، این بی عدالتی را می بیینند سخن گفتن از دعوت مردم به تقوای الهی یا نامه امام علی (ع) به مالک اشتر راه به جایی نخواهد برد. امیدوارم پزشکیان با بازنگری در سهمیه ها  در مرحله ورود به دانشگاه و استخدام ها، علاوه بر جلب دوباره اعتماد عموم مردم به حاکمیت، بانی یک حرکت مطلوب و سازنده در نظام حکمرانی ایران باشند.

او در پایان گفت: حرکتی که می تواند امید به شایسته سالاری را در کشور زنده نگهدارد مشروط بر اینکه شجاعت چاشنی کار باشد. بازنگری در سهمیه ها می تواند یک جراحی  برای رسیدن به عدالت اجتماعی باشد. این که به گفته یکی از نمایندگان پیشین مجلس، «بیش از ۸۰۰۰ نفر از کارکنان ایران خود رو با معرفی نمایندگان مجلس به استخدام آنجا در آمده باشند» نشان می دهد مسئله رانت و سهمیه، پدیده ای مزمن و ریشه دار تر از آن است که به سادگی به توان از کنار آن گذشت.