گیلن باره چیست؟

به گزارش رکنا، سندرم گیلن باره (Guillain-Barré syndrome) یک بیماری نادر و خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب محیطی حمله می‌کند. این بیماری باعث ضعف عضلانی و بی‌حسی در قسمت‌های مختلف بدن می‌شود و می‌تواند از خفیف تا بسیار شدید باشد.

علل بیماری گیلن باره

علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تصور می‌شود که یک واکنش خودایمنی در پاسخ به یک عفونت قبلی باشد. برخی از عوامل که ممکن است با ابتلا به سندرم گیلن باره مرتبط باشند عبارتند از

عفونت‌های ویروسی: مانند عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی (سرماخوردگی، آنفلوآنزا)، عفونت‌های روده‌ای (مانند عفونت ناشی از باکتری کمپیلوباکتر) و زیکا.

واکسیناسیون: در برخی موارد، واکسیناسیون ممکن است با بروز این بیماری مرتبط باشد، اما این ارتباط بسیار نادر است.

جراحی: جراحی‌های بزرگ نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

عوارض سندرم گیلن باره

عوارض	توضیحات
ضعف عضلانی شدید:	ضعف عضلانی معمولاً از پاها شروع شده و به سمت بالا حرکت می‌کند و می‌تواند منجر به فلج کامل شود.
بی‌حسی و گزگز:	احساس بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا خارش در دست‌ها، پاها و صورت.
مشکلات تعادلی:	مشکل در راه رفتن یا ایستادن، عدم تعادل.
ضعف عضلات صورت:	مشکل در جویدن، بلع یا صحبت کردن.
درد عضلانی:	درد عضلانی شدید، به ویژه در پاها.
مشکلات تنفسی:	ضعف عضلات تنفسی می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی شدید و نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی شود.
اختلالات قلبی:	نوسانات فشار خون، آریتمی قلبی.
مشکلات روده و مثانه:	بی اختیاری ادرار یا مدفوع، یبوست.
مشکلات بینایی:	تاری دید، دوبینی.
درد عصبی:	درد شدید و مداوم در اعصاب.
اختلالات خودمختار:	تغییرات در ضربان قلب، فشار خون، تعریق و دمای بدن.

 

مراحل بیماری بیماری گیلن

مرحله حاد: در این مرحله، علائم به سرعت بدتر می‌شوند.

مرحله پلاتو: علائم ثابت می‌مانند یا پیشرفت کمی دارند.

مرحله بهبودی: به تدریج بهبودی آغاز می‌شود و علائم به تدریج از بین می‌روند.

راه‌های تشخیص سندرم گیلن باره

تشخیص سندرم گیلن باره (GBS) بر اساس ترکیبی از علائم بالینی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی صورت می‌گیرد. این بیماری به دلیل شباهت علائم با برخی بیماری‌های دیگر، تشخیص دقیق آن اهمیت ویژه‌ای دارد.

علائم بالینی

ضعف عضلانی: معمولاً از پاها شروع شده و به سمت بالا حرکت می‌کند.

بی‌حسی و گزگز: احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در دست‌ها، پاها و صورت.

مشکلات تعادلی: مشکل در راه رفتن یا ایستادن.

ضعف عضلات صورت: مشکل در جویدن، بلع یا صحبت کردن.

درد عضلانی: درد عضلانی شدید، به ویژه در پاها.

مشکلات تنفسی: در موارد شدید، این بیماری می‌تواند به عضلات تنفسی آسیب رسانده و باعث مشکلات تنفسی شود.

روند پیشرفت بیماری

پس از شروع علائم اولیه، بیماری به سرعت پیشرفت می‌کند و ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته به اوج خود برسد. در شدیدترین حالت، فرد مبتلا به فلج کامل می‌شود.

عوامل تشدید کننده

عفونت‌های ویروسی: بسیاری از افراد مبتلا به گیلن باره، در هفته‌های یا ماه‌های قبل از بروز علائم، دچار عفونت‌هایی مانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت‌های ویروسی روده‌ای یا آنفلوآنزا شده‌اند.

واکسیناسیون: در برخی موارد، واکسیناسیون ممکن است با بروز این بیماری مرتبط باشد.

جراحی: جراحی‌های بزرگ نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

آزمایش‌های تشخیصی

الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب را ارزیابی می‌کند. در بیماران مبتلا به گیلن باره، نتایج EMG نشان‌دهنده آسیب به عصب محیطی است.

آزمایش مایع مغزی نخاعی (CSF): در این آزمایش، نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی گرفته شده و برای بررسی وجود پروتئین و سلول‌های غیر طبیعی مورد آزمایش قرار می‌گیرد. افزایش پروتئین در مایع مغزی نخاعی یکی از نشانه‌های بیماری گیلن باره است.

آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی وجود عفونت یا سایر بیماری‌هایی که ممکن است باعث ایجاد علائم مشابه شوند، انجام می‌شود

درمان‌های سندرم گیلن باره

نوع درمان	توضیحات
پلاسمافرزیس (Plasmapheresis)	در این روش، پلاسما (بخش مایع خون) از خون جدا شده و با یک محلول جایگزین می‌شود. این کار به کاهش آنتی‌بادی‌های مضری که به اعصاب حمله می‌کنند، کمک می‌کند. Opens in a new window en.wikipedia.org Plasmapheresis
ایمونوگلوبولین وریدی (IVIG)	در این روش، مقدار زیادی پروتئین سالم به نام ایمونوگلوبولین به ورید تزریق می‌شود. این پروتئین‌ها به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا به اعصاب آسیب نرساند. Opens in a new window rhealthc.com IVIG treatment
فیزیوتراپی	فیزیوتراپی به تقویت عضلات و بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند.
کاردرمانی	کاردرمانی به بازیابی مهارت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن و غذا خوردن کمک می‌کند.
تنفس مصنوعی	در موارد شدید، ممکن است به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز باشد.
داروهای حمایتی	داروهایی مانند مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب و داروهای کنترل فشار خون ممکن است تجویز شوند.

آیا بیماری گیلن باره باعث مرگ میشود؟

بله، سندرم گیلن باره (Guillain-Barré syndrome) در برخی موارد می‌تواند کشنده باشد.

این بیماری زمانی که به عضلات تنفسی آسیب می‌رساند و فرد را قادر به تنفس مستقل نمی‌کند، خطرناک می‌شود. در چنین مواردی، بیمار به دستگاه ونتیلاتور نیاز پیدا می‌کند.

چه عواملی باعث مرگ در بیماران مبتلا به گیلن باره می‌شود؟

نارسایی تنفسی: این شایع‌ترین علت مرگ در بیماران مبتلا به گیلن باره است. هنگامی که عضلات تنفسی به شدت ضعیف می‌شوند، فرد قادر به تنفس به تنهایی نخواهد بود.

عفونت: به دلیل ضعف سیستم ایمنی و مشکلات تنفسی، بیماران مبتلا به گیلن باره مستعد ابتلا به عفونت‌های ثانویه هستند که می‌تواند منجر به مرگ شود.

لخته شدن خون: خطر لخته شدن خون در رگ‌های عمقی پا یا ریه در بیماران بستری افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند آمبولی ریه شود.

عوامل موثر بر میزان مرگ و میر:

شدت بیماری: هرچه بیماری شدیدتر باشد، خطر مرگ بالاتر است.

سرعت پیشرفت بیماری: اگر بیماری به سرعت پیشرفت کند، خطر عوارض جدی بیشتر است.

سن بیمار: افراد مسن و کودکان ممکن است در برابر عوارض بیماری آسیب‌پذیرتر باشند.

بیماری‌های زمینه‌ای: وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری قلبی می‌تواند خطر مرگ را افزایش دهد.