آینده ای ترسناک در انتظار صندوق های بازنشستگی

به گزارش رکنا به نقل از فارس، احمد میدری که سی و یکم مردادماه سال جاری از سوی رئیس دولت چهاردهم به عنوان وزیر کار منصوب شد حالا معتقد است: برخی مشاغل سخت هستند و بازنشستگی زودهنگامشان منطقی است اما بسیاری از افراد شاغل را با ۲۰ الی ۲۵ سال سابقه کار بازنشست کرده‌ایم و پول پس‌انداز شده ناشی از این تعداد سال‌های فعالیت، کفاف دوران بازنشستگی افراد را نمی‌دهد و ایجاد سود هم نمی‌کند.

این اظهارات وزیر کار دولت چهاردهم در حالی است که به گفته اغلب کارشناسان حوزه رفاه، وضعیت اندوخته‌های صندوق‌های بازنشستگی از دید نسبت‌های پشتیبانی بسیار مطلوب نیست و بسیاری از این پشتوانه‌های بازنشستگان در آینده نزدیک با چالش بسیار جدی روبرو می‌شوند.

در حال حاضر علاوه بر چهار صندوق بازنشستگی وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ۱۴ صندوق بازنشستگی اختصاصی در کشور وجود دارد که تأمین اجتماعی از حیث جامعه آماری بزرگترین نوع این صندوق‌ها به شمار می رود.

در حال حاضر ۱۸ صندوق بازنشستگی در کشور فعالیت دارند که از میان این صندوق‌ها، تنها سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند صندوق باز باشد و ورودی‌های متنوعی داشته باشد، دیگر صندوق‌ها برای اقشار و طیف خاصی از جامعه ایجاد شده و تنها به کسورپردازی آن‌ها بسنده می‌کند.

آخرین آمار‌ها نشان می‌دهد که سازمان تأمین اجتماعی قریب به ۴۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ایرانی‌ها را زیر چتر بیمه‌ای خود دارد و صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر از کل بیمه شدگان کشور به ترتیب، ۱۱/۳، ۵/۸ و ۳/۲ درصد است. این در حالی است که بقیه صندوق‌های صنفی-اختصاصی دستگاه‌ها فقط ۳/۳درصد از کل بیمه شدگان کشور را تحت پوشش قرار داده است.

به رغم افزایش سن‌امید به زندگی در ایران به ۷۷ سال و همچنین افزایش میانگین سن در آغاز اشتغال، اما به دلیل بالا رفتن سن اشتغال به دلیل تحصیلات، اما سن بازنشستگی در ایران به نسبت سایر صندوق‌های دنیا کمتر است، به طوری که براساس برآورد‌های سال ۱۳۹۵، سن بازنشستگی برای حدود ۹۰ درصد از مشترکین صندوق بازنشستگی کشوری کمتر از ۶۰ سال برای بیش از ۷۳ درصد از مشترکین کمتر از ۵۵ سال است.

این در حالی است که متوسط‌ امید به زندگی در وضعیت کنونی ایران به ۷۵ سال و بالاتر از آن رسیده است.

آمار‌ها می‌گویند نسبت‌های پشتیبانی صندو‌های بازنشستگی تأمین اجتماعی۴، در صندوق کشوری زیر عدد یک(۷/)، صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر۱۷، سازمان تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح نیز زیر یک(۰۸۹/) و صندوق‌های اختصاصی دستگاه‌ها نیز کمی بیش از عدد یک است. با این تناسب تقریباً تمامی صندوق‌های بازنشستگی جز دو صندوق تأمین اجتماعی و روستایی وابسته به بودجه دولتی هستند و از این رو مسأله ادغام آن‌ها در سایر صندوق‌های بازنشستگی مطرح است.

اقدامی که علی دهقان کیا رئیس کانون بازنشستگان تهران در مخالفت با آن گفته است: زمزمه ادغام درمان صندوق‌ها به گوش می رسد، این تفکریست که سال‌ها علیه سازمان تامین اجتماعی دنبال شده و امسال نیز در قالب واریز ۹/۲۷ سهم درمان تامین اجتماعی به خزانه دولت کلید خورده است.

در حال حاضر جمعیت تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی تحت پوشش وزارت کار حدود ۵۴ میلیون نفر، نیرو‌های مسلح ۴میلیون نفر، وزارت نفت ۳۸ هزار نفر، بانک‌ها ۸۷۰ هزار، صندوق و کلاً ۱۰۰هزار و آینده ساز ۴۹ هزار و سایر صندوق ها‌ی اختصاصی(صندوق) ۳۸۹ هزار نفر است که جمع تمامی افراد تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی در کشور به ۶۰میلیون نفر می‌رسد.

کارشناسان حوزه رفاه معتقدند دو صندوق تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر که پتانسیل فعلی آن‌ها از حیث در آمد و رفاه نسبت به سایر صندوق‌ها بالاتراست باید به دور از دخالت دولت‌ها در اداره امور صندوق‌ها و سیاسی شدن مأمن بازنششستگان باشند چرا که دو عنصر مذکور می‌تواند سرنوشت این صندوق را به مانند ۶ صندوق دیگر دچار و آن‌ها را به صندوق‌های وابسته به دولت مبدل کند.

یک کارشناس حوزه کار، حمید نجف معتقد است: صندوق تأمین اجتماعی یک صندوق عمومی است اما از آنجایی که مدیریت‌های صندوق دولتی بوده این‌طور تصور می‌شود که صندوق تأمین اجتماعی صندوقی دولتی است در صورتی که متعلق به کارگران و کارفرمایان و بیمه‌گزاران و بیمه‌پردازان تأمین اجتماعی است.

وی تأکید کرد: از ۱۵ سال گذشته دولت‌ها این پیشنهاد را مطرح کردند که یکسری از صندوق‌ها فعالیت‌های اقتصادی داشته باشند اما چون نظارت دقیقی روی این قضیه اعمال نشد و شرکت‌های اقماری در دولت‌های مختلف به حیات خلوت تبدیل شدند و برخی سوء مدیریت‌ها به وجود آمد، باعث شد تا این صندوق‌ها کارآیی لازم را نداشته باشند.