هاشیموتو چیست ؟ + فیلم

به گزارش رکنا، بیماری هاشیموتو یا تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به این غده می‌شود. غده تیروئید که در گردن قرار دارد، هورمون‌هایی تولید می‌کند که نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم و عملکردهای مختلف بدن دارند.

علل بیماری هاشیموتو

در بیماری هاشیموتو، سیستم ایمنی بدن به طور غیرعادی به غده تیروئید حمله می‌کند و سلول‌های تیروئید را تخریب می‌کند. این حمله معمولاً باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئید می‌شود، که در نتیجه به کم‌کاری تیروئید منجر می‌شود.

علائم بیماری هاشیموتو

علائم این بیماری ممکن است به تدریج و به آرامی ظاهر شوند. برخی از علائم رایج شامل موارد زیر است:

    خستگی و ضعف: احساس بی‌حالی و خستگی مداوم.

    افزایش وزن: به دلیل کاهش سرعت متابولیسم بدن.

    حساسیت به سرما: احساس سرمای زیاد حتی در محیط‌های گرم.

    یبوست: مشکلات گوارشی و کاهش حرکت روده‌ها.

    خشکی پوست و مو: پوست خشک، شکنندگی موها و ناخن‌ها.

    کاهش ضربان قلب: ضربان قلب کندتر از حالت طبیعی.

    افسردگی و مشکلات روانی: علائم افسردگی، کم‌حالی و احساس غم.

    تورم گردن (گواتر): بزرگ شدن غده تیروئید که ممکن است در گردن مشاهده شود.

تشخیص هاشیموتو

برای تشخیص بیماری هاشیموتو، پزشک ممکن است تست‌های خون انجام دهد تا میزان هورمون‌های تیروئید (T3، T4) و آنتی‌بادی‌های خاص به غده تیروئید را اندازه‌گیری کند. وجود آنتی‌بادی‌هایی به نام آنتی‌بادی‌های ضد تیروگلوبولین یا آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید پرکسیداز در خون می‌تواند نشانه‌ای از بیماری هاشیموتو باشد.

درمان بیماری هاشیموتو

اگر بیماری هاشیموتو باعث کم‌کاری تیروئید شود، درمان اصلی معمولاً شامل مصرف هورمون تیروئید مصنوعی است. این داروها به تعویض هورمون‌های تیروئید که بدن نمی‌تواند به اندازه کافی تولید کند، کمک می‌کنند. درمان با هورمون تیروئید معمولاً نیاز به تنظیم و پیگیری منظم دارد.

نکات مهم

    هاشیموتو یک بیماری مزمن است: پس از تشخیص بیماری، فرد معمولاً باید درمان‌های مادام‌العمر دریافت کند.

    پیگیری منظم لازم است: نیاز به آزمایش‌های دوره‌ای برای تنظیم دوز دارو و ارزیابی عملکرد تیروئید وجود دارد.

    این بیماری بیشتر در زنان و به‌ویژه در سنین 30 تا 50 سالگی شایع است، اما ممکن است در هر سنی و در هر دو جنس رخ دهد.

در نهایت، اگر علائم مشکوکی دارید یا فکر می‌کنید که ممکن است به بیماری هاشیموتو مبتلا باشید، باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت کنید.

آزمایش های هاشیموتو و جدول های آن

در زمینه بیماری هاشیموتو، منظور از "جدول‌ها" احتمالاً به بررسی نتایج آزمایش‌های مربوط به اختلالات هورمونی تیروئید و آزمایش‌های خون است که برای تشخیص این بیماری استفاده می‌شود. به طور خاص، برخی از آزمایشات رایج برای تشخیص و مدیریت بیماری هاشیموتو عبارتند از:

1. آزمایش هورمون تیروئید

این آزمایش‌ها برای بررسی عملکرد غده تیروئید و میزان هورمون‌های تیروئیدی در خون انجام می‌شود. برخی از مهم‌ترین آزمایش‌ها عبارتند از:

    TSH (هورمون تحریک‌کننده تیروئید): این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و باعث تحریک غده تیروئید به تولید هورمون‌های T3 و T4 می‌شود. در بیماری هاشیموتو، سطح TSH معمولاً افزایش می‌یابد، زیرا غده تیروئید نمی‌تواند هورمون‌های کافی تولید کند.

    T4 آزاد (تترا یدوتیرونین): این هورمون تیروئیدی به میزان کافی در خون حضور ندارد در صورت ابتلا به کم‌کاری تیروئید ناشی از هاشیموتو.

    T3 آزاد (تری یدوتیرونین): سطح این هورمون نیز ممکن است در بیماری هاشیموتو پایین باشد.

2. آنتی‌بادی‌های تیروئیدی

در بیماری هاشیموتو، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند، بنابراین آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید در خون موجود است. آزمایش‌های زیر برای تشخیص وجود این آنتی‌بادی‌ها انجام می‌شود:

    آنتی‌بادی‌های ضد تیروگلوبولین (Anti-Tg): این آنتی‌بادی‌ها به پروتئین تیروگلوبولین در غده تیروئید حمله می‌کنند و در افرادی که بیماری هاشیموتو دارند، ممکن است در خون بالا باشند.

    آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید پرکسیداز (Anti-TPO): این آنتی‌بادی‌ها به آنزیم تیروئید پرکسیداز که در تولید هورمون‌های تیروئید نقش دارد، حمله می‌کنند و اغلب در افراد مبتلا به هاشیموتو افزایش می‌یابند.

3. آزمایشات اضافی

برای ارزیابی کامل‌تر وضعیت تیروئید و پیشگیری از مشکلات دیگر، پزشک ممکن است آزمایش‌های اضافی توصیه کند:

    اولتراسوند تیروئید: این آزمایش تصویربرداری به شناسایی تغییرات در اندازه یا شکل غده تیروئید کمک می‌کند. در بیماری هاشیموتو، غده تیروئید ممکن است بزرگ شده (گواتر) یا دارای گره‌های کوچک باشد.

    سطح کلسترول و تری‌گلیسرید: زیرا کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث افزایش سطح چربی‌های خون شود، این آزمایش‌ها برای نظارت بر سطح کلسترول مفید است.

خلاصه جدول برای بررسی آزمایش‌ها

آزمایش‌های مختلف می‌توانند به پزشک کمک کنند تا بیماری هاشیموتو را شناسایی کند و میزان آسیب به تیروئید را ارزیابی نماید. پس از تشخیص، پزشک ممکن است درمان‌هایی مانند هورمون تیروئید مصنوعی برای جبران کم‌کاری تیروئید تجویز کند. برای نظارت بر وضعیت تیروئید و تنظیم دوز داروها، انجام آزمایشات دوره‌ای بسیار مهم است.

پاسخ به 14 پرسش درباره هاشیموتو

در اینجا برخی از پرسش و پاسخ‌های رایج درباره بیماری هاشیموتو آورده شده است:

1. بیماری هاشیموتو چیست؟

    پاسخ: بیماری هاشیموتو یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کرده و باعث التهاب و کاهش عملکرد آن می‌شود. این بیماری معمولاً منجر به کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می‌شود.

2. چه عواملی باعث بیماری هاشیموتو می‌شود؟

    پاسخ: علل دقیق این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشد. برای مثال، سابقه خانوادگی اختلالات خودایمنی، استرس شدید یا عفونت‌های ویروسی ممکن است در توسعه بیماری مؤثر باشند.

3. چه علائمی در بیماری هاشیموتو دیده می‌شود؟

    پاسخ: علائم این بیماری می‌تواند شامل خستگی، افزایش وزن، حساسیت به سرما، خشکی پوست، یبوست، افسردگی، تورم گردن (گواتر)، و کاهش ضربان قلب باشد.

4. آیا بیماری هاشیموتو قابل درمان است؟

    پاسخ: بیماری هاشیموتو قابل درمان قطعی نیست، اما قابل کنترل است. با مصرف داروهای هورمونی تیروئید (مانند لووتیروکسین)، می‌توان سطح هورمون‌های تیروئید را در بدن به حالت طبیعی برگرداند و علائم بیماری را کاهش داد.

5. چگونه بیماری هاشیموتو تشخیص داده می‌شود؟

    پاسخ: تشخیص بیماری هاشیموتو معمولاً از طریق آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید (TSH، T3، T4) و همچنین بررسی وجود آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید (Anti-TPO و Anti-Tg) انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است از اولتراسوند تیروئید نیز برای ارزیابی اندازه غده تیروئید استفاده شود.

6. آیا هاشیموتو بیماری وراثتی است؟

    پاسخ: بله، بیماری هاشیموتو ممکن است در خانواده‌ها به ارث برسد. افرادی که در خانواده‌شان سابقه بیماری‌های خودایمنی مانند هاشیموتو، لوپوس یا دیابت نوع 1 وجود دارد، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

7. آیا بیماری هاشیموتو فقط در زنان رخ می‌دهد؟

    پاسخ: خیر، گرچه بیماری هاشیموتو در زنان شایع‌تر است، اما مردان هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. این بیماری معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی بیشتر دیده می‌شود.

8. چه درمان‌هایی برای هاشیموتو وجود دارد؟

    پاسخ: درمان اصلی بیماری هاشیموتو مصرف هورمون‌های تیروئید مصنوعی است (مثل لووتیروکسین). این دارو به جبران کمبود هورمون تیروئید کمک می‌کند و علائم کم‌کاری تیروئید را کاهش می‌دهد. در برخی موارد، نظارت و تنظیم دوز دارو ضروری است.

9. آیا درمان هاشیموتو نیاز به نظارت دارد؟

    پاسخ: بله، درمان هاشیموتو نیاز به نظارت مداوم دارد. پزشک ممکن است هر 6 ماه یا 1 سال آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید و آنتی‌بادی‌ها انجام دهد تا مطمئن شود که دوز دارو مناسب است.

10. آیا می‌توان با هاشیموتو ورزش کرد؟

    پاسخ: بله، ورزش به بهبود انرژی و کاهش علائم مانند خستگی و افسردگی کمک می‌کند. البته، توصیه می‌شود که ورزش به صورت تدریجی و با مشورت پزشک انجام شود، زیرا در برخی از موارد، افراد مبتلا به هاشیموتو ممکن است دچار مشکلاتی در تحمل ورزش‌های سنگین شوند.

11. آیا تغییرات رژیمی برای افراد مبتلا به هاشیموتو مفید است؟

    پاسخ: رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم می‌تواند به مدیریت بیماری کمک کند. مصرف مواد غذایی غنی از ید، سلنیوم و روی (که برای عملکرد تیروئید ضروری هستند) ممکن است مفید باشد. همچنین، اجتناب از مصرف مواد غذایی که به عملکرد تیروئید آسیب می‌زنند، مانند مواد غذایی غنی از گواتروژن (مانند سویا) توصیه می‌شود.

12. آیا هاشیموتو می‌تواند باعث ایجاد مشکلات قلبی شود؟

    پاسخ: بله، کم‌کاری تیروئید ناشی از هاشیموتو ممکن است منجر به افزایش سطح کلسترول و تری‌گلیسریدها شود که این می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد. بنابراین، پیگیری منظم و درمان به موقع بسیار مهم است.

13. آیا می‌توان از ابتلا به بیماری هاشیموتو پیشگیری کرد؟

    پاسخ: در حال حاضر هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بیماری هاشیموتو وجود ندارد. اما شناخت عوامل خطر، مانند سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی، می‌تواند به فرد کمک کند تا از عوارض احتمالی جلوگیری کند و تحت نظارت پزشک باشد.

14. آیا هاشیموتو تأثیری بر بارداری دارد؟

    پاسخ: بله، بیماری هاشیموتو می‌تواند بر باروری و بارداری تأثیر بگذارد. عدم کنترل مناسب سطح هورمون‌های تیروئید ممکن است باعث مشکلاتی در بارداری، مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا مشکلات رشد جنین شود. بنابراین، نظارت دقیق بر سطح هورمون‌های تیروئید در دوران بارداری ضروری است.

در چه شرایطی جراحی برای هاشیموتو ضروری است؟

بیماری هاشیموتو به طور معمول نیاز به جراحی ندارد. درمان اصلی این بیماری شامل مصرف داروهای هورمونی تیروئید (مثل لووتیروکسین) برای جبران کم‌کاری تیروئید است و بیشتر بیماران با این روش درمانی به خوبی کنترل می‌شوند.

اگرچه جراحی در بیشتر موارد نیاز نیست، در شرایط خاص ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. این شرایط عبارتند از:

    گواتر بزرگ یا گره‌های تیروئیدی: در صورتی که گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید) به اندازه‌ای برسد که باعث مشکلات تنفسی یا بلع شود یا اگر گره‌های تیروئیدی در غده تیروئید به طور قابل توجهی بزرگ شوند و باعث فشار بر نواحی مجاور شوند، ممکن است جراحی برای کاهش اندازه غده تیروئید یا برداشتن گره‌ها توصیه شود.

    وجود سرطان تیروئید: در صورتی که بررسی‌های پزشکی (مثل سونوگرافی یا بیوپسی) نشان دهند که غده تیروئید مبتلا به سرطان است، جراحی برای برداشتن غده تیروئید یا بخش‌هایی از آن لازم است. این وضعیت معمولاً به ندرت در افراد مبتلا به هاشیموتو رخ می‌دهد، اما ممکن است گاهی سرطان تیروئید در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو شناسایی شود.

    عدم کنترل علائم با داروها: در موارد بسیار نادر که علائم بیماری هاشیموتو به دلیل مشکلات ساختاری یا عملکردی غده تیروئید قابل کنترل نباشد (اگرچه این وضعیت نادر است)، ممکن است جراحی توصیه شود. اما این معمولاً در شرایطی است که درمان‌های دارویی نتوانند علائم را به طور مؤثر کنترل کنند.

برای بیشتر افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو، درمان اصلی مصرف داروهای هورمونی تیروئید است و نیازی به جراحی وجود ندارد. جراحی ممکن است در موارد خاص مانند گواتر بزرگ یا وجود مشکلات دیگر در تیروئید توصیه شود. اگر نگرانی‌هایی درباره وضعیت تیروئید خود دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا ارزیابی دقیق‌تری انجام شود.

داروهای رایج برای درمان هاشیموتو

در بیماری هاشیموتو که معمولاً باعث کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می‌شود، درمان اصلی شامل مصرف داروهای هورمونی تیروئید است. این داروها به جای هورمون‌های تیروئیدی که غده تیروئید قادر به تولید آنها نیست، عمل می‌کنند و علائم کم‌کاری تیروئید را کنترل می‌کنند.

    لووتیروکسین (Levothyroxine):

        نام‌های تجاری: Euthyrox، Eltroxin، Euthyral، Eltroxin، Euthyrox و ...

        عملکرد: لووتیروکسین یک نسخه مصنوعی از هورمون T4 (تترا یدوتیرونین) است که غده تیروئید به طور طبیعی تولید می‌کند. این دارو به بدن کمک می‌کند تا سطح هورمون‌های تیروئید را در حد طبیعی نگه دارد و علائم کم‌کاری تیروئید را کاهش دهد.

        مقدار مصرف: دوز دارو معمولاً بر اساس آزمایش خون و نیاز فرد تنظیم می‌شود. بیماران معمولاً هر روز این دارو را مصرف می‌کنند و دوز آن ممکن است بر اساس نتایج آزمایش‌های دوره‌ای تنظیم شود.

    سیتومل (Cytomel):

        نام عمومی: تری یدوتیرونین (T3)، یک نسخه مصنوعی از هورمون T3 است.

        عملکرد: این دارو می‌تواند به عنوان یک درمان تکمیلی برای افرادی که به طور کامل به لووتیروکسین پاسخ نمی‌دهند، استفاده شود. داروی سیتومل باعث افزایش سطح هورمون T3 در بدن می‌شود که می‌تواند به بهبود علائم بیمار کمک کند.

        مقدار مصرف: ممکن است به طور جداگانه یا همراه با لووتیروکسین مصرف شود.

    لووتیروکسین + تری یدوتیرونین ترکیبی:

        برخی بیماران ممکن است به ترکیب این دو دارو (لووتیروکسین و سیتومل) نیاز داشته باشند، به ویژه اگر به تنها یک دارو پاسخ مناسبی ندهند.

        این ترکیب می‌تواند به تنظیم بهتر سطح هورمون‌ها و بهبود علائم کمک کند.

نکات مهم در مصرف داروهای هاشیموتو

    نظم در مصرف: این داروها باید طبق دستور پزشک و در زمان مشخصی مصرف شوند. معمولاً توصیه می‌شود که این داروها صبح‌ها و به صورت ناشتا مصرف شوند تا جذب بهتری داشته باشند.

    تنظیم دوز: میزان دوز دارو ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد. پزشک معمولاً بر اساس نتایج آزمایش‌های خون (مثل اندازه‌گیری سطح TSH، T3 و T4) دوز دارو را تغییر می‌دهد.

    پایش منظم: افراد مبتلا به هاشیموتو باید تحت نظارت منظم پزشک باشند تا سطح هورمون تیروئیدشان در سطح مناسب قرار گیرد.

    مصرف همزمان با داروهای دیگر: باید فاصله زمانی مناسبی بین مصرف داروهای هورمونی تیروئید و داروهای دیگر (مانند مکمل‌های کلسیم یا آنتی‌اسیدها) رعایت شود تا جذب داروی تیروئید مختل نشود.

عوارض جانبی احتمالی داروهای تیروئید

داروهای هورمونی تیروئید معمولاً ایمن هستند، اما مصرف نادرست یا دوز زیاد می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند:

    افزایش ضربان قلب (تاکی‌کاردی)

    اضطراب یا تحریک‌پذیری

    کاهش وزن ناخواسته

    تعریق زیاد یا حساسیت به گرما

    بی‌خوابی

این علائم معمولاً به دلیل مصرف دوز زیاد داروها رخ می‌دهند و در این صورت باید با پزشک مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

در درمان بیماری هاشیموتو، داروهای هورمونی تیروئید اصلی‌ترین روش درمان هستند و به تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید کمک می‌کنند. تنظیم دقیق دوز دارو و نظارت منظم از طریق آزمایش‌های خون برای بهبود وضعیت بیمار بسیار مهم است. اگر هرگونه علائم غیرمعمول یا مشکلی با مصرف داروها دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید.