انتقال آب از تنه درختان
رکنا: «در دارالخلافه تهران نسبت به سایر پایتخت‌های روی زمین آب جاری بسیار است و لکن آب را به طوری که پاک باشد و کثیف نشود نگاه نمی‌دارند. در اکثر شهرها نهرها رو پوشیده است و ممکن نیست که بگذارند در میان آبی که به آنجا می‌رود چیزی بشویند. در قدیم در شهر لندن پایتخت انگلیس آب را به میان شهر در میان کنده درخت‌های بزرگ که مثل تنبوشه به جوف کرده بودند می‌آوردند. حال که چدن در ولایت انگلیس ارزان شده این تنبوشه‌ها را از چدن می‌سازند و در میان هر خانه لوله از سر آب پاشیر گذاشتند که آبی که لازم دارند از آن جا می‌کشند.»
خبر لوله‌کشی آب لندن بخشی از گزارشی بود که در سی و یکمین شماره روزنامه وقایع اتفاقیه که در ۱۲ شهریور ۱۲۳۰ شمسی منتشر شد و از جاری شدن آب در محله‌های بالای تهران خبر می‌داد.
نکته جالب اینکه در این گزارش می‌خوانیم که گویا در انگلیس پیش از ساختن لوله‌های چدنی برای انتقال آب از تنه درختان استفاده می‌شد. در حالی که در ایران برای قرن‌ها لوله یا همان تنبوشه که در متن آمده را از سفال می‌ساختند و در مسیر قنات یا جوی آب‌ها گذاشته و آب را به سمت آب‌انبارها هدایت می‌کردند. نکته جالب اینجاست که در این گزارش آمده که آب جاری لندن در آن زمان به نسبت آب تهران کمتر بوده است و از مزایای لوله‌کشی آب می‌نویسد:«اما آب جاری شهر لندن نسبت به آب جاری شهر تهران بسیار کمتر است مگر آب رودخانه تیمس که آن‌هم به جهت کثرت خلق کثیف است و مشروب نیست. راست است که در تهران نمی‌شود مانند شهرهای فرنگستان راه‌آب را بسازند و لکن می‌شود با ساروج سرپوشیده نمایند و اگر این قرار بگیرد بسیار فایده به خلق خواهد داشت و اغلب ناخوشی‌ها که از عفونت و کثافت آب برمی‌خیزد رفع خواهد شد.»
جدا از موضوع آب‌های جاری بیشتر اخباری که در این شماره از روزنامه وقایع اتفاقیه می‌خوانیم اخبار سفر ناصرالدین‌شاه به اصفهان و اتفاقات این شهر است. اما در میان این اخبار چند خبر دیگر هم هست که به لحاظ ارزش خبری برای خوانندگان جالب بوده است. یکی از اخبار، خبری از فردی به اسم آقا سید ابراهیم دماوندی است که از منسوبان محمد هاشم‌خان بوده که معلوم نیست چرا انتصابش مهم بود؛ اما این فرد ظرف عسلی را در روز عید فطر به تهران آورده بود. بنا به گزارش روزنامه، این سید بعد از خوردن عسل تمام اعضای بدنش ورم کرد و در فاصله نیم ساعت به‌طرز عجیبی فوت می‌کند. بعد از مرگش طبیبان متوجه می‌شوند که در میان ظرف عسل یک زنبور بوده که نیشش را داخل ظرف عسل گذاشته و این سید ابراهیم در اثر حساسیت به زهر نیش فوت کرده است.
در خبر دیگری فردی به اسم حسینعلی را که اهل مراغه است در امامزاده زید دستگیر کرده بودند که متهم بود یک تکه ترمه دزدیده است. او در بازجویی کلانتر تأکید کرده که ترمه‌ها را دزدیده اما کسی هم آن ترمه را از او دزدیده است.
خبر بعدی درباره انزلی بود. گویا چهار زن در این شهر تصمیم گرفته بودند که در دریا شنا کنند تا خنک شوند. از بدشانسی یکی از این زن‌ها به یک چاه عمیق دریایی می‌افتد:«دیگری رفته بود او را بیرون بیاورد و فرو رفته و همچنین سیوم و چهارم متعاقب هم خواسته‌اند یک دیگر را بیرون بیاورند هر چهار نفر در آب غرق شده و هلاک گردیده‌اند.»
خبرهای بعدی از اخبار قشون و ولایات و انتصاب‌ها است. اخبار خارجی هم که بیشتر ترجمه اخبار روزنامه‌های خارجی است حول و حوش پیدا شدن معدن طلا در امریکا و سبک جالب ماهیگیری در امریکا و انگلیس است. در این شماره همچنین خبری مبنی بر مرگ سرچارلز ملکم برادر سرجان ملکم سفیر انگلیس در ایران منتشر شده است. خبر دیگری هم از آتش گرفتن انبارهای کنار رود تیمز در لندن منتشر شده که در یکی از آنها مال‌التجاره ایران هم بوده است: «نزدیک به یک کرور پول ایران مال‌التجار در آنجا سوخته است. طول این انبارها که آتش گرفته‌اند صد و بیست ذرع و عرضشان بیست و چهار ذرع و ارتفاعشان شش مرتبه روی هم سوارند.»علت این آتش‌سوزی افتادن آتش روی جوال‌های علف خشک و سرایتش به انبار کاغذ دیواری‌ها اعلام می‌شود.
نکته خواندنی بعدی این شماره اعلان انتشار برخی کتاب‌هایی است که در دارالطباعه تهران یا چاپخانه‌ای که تازه تأسیس شده منتشر شده است: «قیمت بعضی از کتاب‌های چاپی که در دولت علیه ایران انطباع شده در روزنامه‌های سابق نوشته شد و بعضی دیگر که نوشته نشده از این قرار است هرکس خریدار باشد در نزد حاجی عبدالمحمد استاد دارالطباعه تهران که این روزنامه‌ها در کارخانه او انطباع می‌کرد فروخته می‌شود.»
قیمت بعضی از این کتاب‌ها عبارت است: «کتاب تذکره الائمه یک تومان، کتاب انوار یک تومن، کتاب کلیات سعدی هشت‌هزار، کتاب نجم‌الهدایه شش‌هزار، کتاب حافظ پنج‌هزار، کتاب تحفه حکیم مؤمن پانزده‌هزار و کتاب نظامی یک تومان.» اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید
ارسال نظر