خیبر خرم‌آباد مثل همیشه هویت آفرید

به گزارش رکنا از لرستان؛ اعظم روانشاد-جامعه شناس/ در چند سال گذشته تیم فوتبال خیبر خرم‌آباد در استان در صدر اخبار و در مواردی در سطح کشوری نیز مورد توجه بوده است. باید به این تیم و مدیریت باشگاه برای این همه موفقیت تبریک گفت. موفقیت تیم خیبر ابعاد اجتماعی و اقتصادی زیادی دارد که می‌تواند مورد تأمل و توجه قرار گیرد و در این نوشتار به برخی از ابعاد اجتماعی آن پرداخته شده‌است.

امروزه برخی از کشورها از جمله انگلستان، اسپانیا، آلمان و غیره به‌ واسطه فوتبال چهره‌ای بین المللی از خود ساخته‌اند. به عنوان مثال شاید کشوری مثل اسپانیا در عرصه‌هایی نظیر علم و فناوری، ثروت و... چندان حرفی برای گفتن نداشته‌ باشد اما به خاطر فوتبالش در دنیا هر روز مورد توجه است. کیست که تیم‌های بارسلونا، رئال‌مادرید و... که در این کشور هستند را نشناسد و بازی‌های آنها را ندیده باشد؟! یکی از کارکردهای ورزش، به‌ویژه فوتبال، این است که جامعه‌ را در معرض دید دیگران قرار دهد و این می‌تواند قضاوت‌های مثبت و منفی در ذهن‌ها ایجاد کند و البته فوتبال با این همه شور و نشاطش، با این همه بیینده‌اش، بیشتر قضاوت‌های مثبت ایجاد می‌کند. صعود تیم خیبر خرم‌آباد بدون شک توجه بیشتری را به استان لرستان جلب خواهد کرد و این می‌تواند مایه قضاوت‌های مثبت و خیر برای استان شود.

موضوع مهمتر شور و نشاطی است که صعود تیم خیبر در میان ساکنان استان برانگیخته است که چند دلیل مهم دارد. باید بگویم شاید اگر روزی تیمی از استان‌های تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی، خوزستان و... به لیگ برتر صعود کرده این همه شور و شوق نیافریده چرا که تیم‌های این استان‌ها همیشه پای ثابت لیگ برتر بوده‌اند. اما تیم خیبر برای بار نخست است که استان لرستان را در سطح یک فوتبال کشور نمایندگی می‌کند و این خود یکی از عوامل این همه شور و نشاط است.

موضوع بعدی در ارتباط با شور و نشاط به نابرابری‌های فضایی باز می‌گردد که در خیلی از عرصه‌ها از جمله ورزش، پهنه کشور را فراگرفته است. در ورزش به‌ ویژه فوتبال همیشه اسم چند تیم از چند استان برخودار به گوش می‌خورد، در حالی که استان‌های محرومی مانند لرستان، محروم از این فرصت بوده‌اند. صعود تیم خیبر از استان نسبتاً محروم لرستان عامل این همه شور و نشاط است. به‌عبارت خودمانی‌تر موفقیت محرومان در یک زمینه شور و شعف بیشتری می‌آفریند چرا که بر بخشی از احساس جمعی طرد و نابرابری غلبه می‌کند. همچنین این صعود می‌تواند حداقل در زمینه ورزش به‌عنوان یکی از مولفه‌های ادغام اجتماعی و فضایی تلقی شود.

و در نهایت موضوع دیگر این است که مردم استان لرستان حالا در سطح ملی یک هویت مشترک دارند که خیبر آن را نمایندگی می‌کند. در ادبیات حوزه جامعه شناسی گفته شده‌است برای ساختن هویت‌های جمعی باید «من‌ها» تبدیل به «ما» شوند. امروز فوتبال به‌خوبی می‌تواند این کارکرد را ایفا کند. قبلاً این هویت تا حدودی به‌واسطه موفقیت‌های خیبر در لیگ آزادگان و جام حذفی وجود داشت، اما با صعود خیبر به لیگ برتر این هویت نه‌تنها فراگیرتر و افراد بیشتری عضو آن شده‌اند، بلکه مهمتر در سطح ملی خود را نشان‌می‌دهد. زمانی که تعدادی از بازی‌های خیبر در رسانه ملی پخش می‌شود و این تیم در برابر تیم‌های بزرگی همچون پرسپولیس، استقلال، سپاهان و غیره قرار می‌گیرد بیشتر حس هویت جمعی را در میان ساکنان استان تقویت می‌کند، حس هویتی که می‌گوید ما به‌عنوان یک قوم و یک استان می‌توانیم در عرصه ملی که تا اکنون چندان در این عرصه نبوده‌ایم چیزی برای ارائه داشته باشیم و خود را به نمایش بگذاریم، و این مایه غرور و افتخار است. قهرمانی خیبر در لیگ آزادگان و صعود به لیگ برتر می‌تواند در سایر زمینه‌ها نتایج مثبت زیادی به‌همراه داشته باشد و لازم است که این سرمایه بزرگ فرهنگی و اجتماعی قدر دانسته شود.