بن سلمان در بدترین بحران!

به گزارش رکنا، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا روابط کنونی واشنگتن – ریاض را «عالی» توصیف کرد و صراحتاً گفت، حاضر نیست به خاطر پرونده خاشقجی دست به اقدام‌هایی نظیر تحریم یا تعلیق معاملات تسلیحاتی علیه عربستان بزند. البته چشمپوشی رئیس جمهوری امریکا از نقض آشکار و بی‌رحمانه حقوق بشر و آزادی Freedom بیان توسط ریاض؛ باعث نشد عربستان هدف بایکوت و تحریم از سوی شرکت‌های مطرح جهانی، رسانه‌ها و برخی چهره‌ها قرار نگیرد. به‌گزارش سایت شبکه خبری سی‌ان‌ان، دارا خسروشاهی، مدیرعامل ایرانی تبار شرکت «اوبر» شامگاه پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد، در «کنفرانس تجاری سرمایه‌گذاری برای آینده» که قرار است از اول آبان (۲۳ اکتبر) در ریاض، پایتخت عربستان برگزار شود، شرکت نمی‌کند.

در ماجرای مرموز گم شدن جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی که به قول بسیاری از ناظران بین‌المللی بیشتر به فیلم‌های هالیوودی می‌ماند؛ فقط اسناد صوتی و تصویری تأیید‌کننده یک قتل Murder «مخوف» کم بود که به لطف افشاگری منابع ارشد ترکیه‌ای و امریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، اینها هم به پرونده اضافه شد. با وجود این، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا روابط کنونی واشنگتن – ریاض را «عالی» توصیف کرد و صراحتاً گفت، حاضر نیست به خاطر پرونده خاشقجی دست به اقدام‌هایی نظیر تحریم یا تعلیق معاملات تسلیحاتی علیه عربستان بزند. البته چشم پوشی رئیس جمهوری امریکا از نقض آشکار و بی‌رحمانه حقوق بشر و آزادی بیان توسط ریاض؛ باعث نشد عربستان هدف بایکوت و تحریم از سوی شرکت‌های مطرح جهانی، رسانه‌ها و برخی چهره‌ها قرار نگیرد. به‌گزارش سایت شبکه خبری سی‌ان‌ان، دارا خسروشاهی، مدیرعامل ایرانی تبار شرکت «اوبر» شامگاه پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد، در «کنفرانس تجاری سرمایه‌گذاری برای آینده» که قرار است از اول آبان (۲۳ اکتبر) در ریاض، پایتخت عربستان برگزار شود، شرکت نمی‌کند. خسروشاهی یکی از سخنرانان اصلی این کنفرانس سه روزه بود. او در این بیانیه گفت: از اخباری که درباره جمال خاشقجی می‌شنوم، بسیار آزرده خاطر شده‌ام. ما به دقت تحولات را رصد می‌کنیم و تا زمانی که واقعیت‌هایی به غیر از آنچه الان می‌شنویم آشکار نشود، در کنفرانس «اف‌ای آی» در ریاض شرکت نخواهم کرد. این اقدام خسروشاهی برای عربستان بسیار حائز اهمیت است زیرا صندوق سرمایه‌گذاری عربستان یکی از سهامداران بزرگ اوبر است و در سال 2016 این کشور در اوبر 3.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرد.

میزبان «کنفرانس تجاری سرمایه‌گذاری برای آینده» که به اجلاس «داووس در بیابان» نیز مشهور است، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان است و این اجلاس بخشی از سند چشم‌انداز 2030 او برای قطع وابستگی کشورش به نفت به حساب می‌آید که البته حالا تحت تأثیر قتل احتمالی جمال خاشقجی، روزنامه نگار سعودی منتقد سیاست‌های محمد بن سلمان، قرار گرفته و علاوه بر مدیر عامل اوبر، برخی از رسانه‌های مطرح جهان و شرکت‌های شناخته شده دیگر نیز اعلام کرده‌اند، این اجلاس را بایکوت خواهند کرد. باب باکیش، مدیرعامل شرکت رسانه‌ای «ویاکوم» که قرار بود در این کنفرانس سخنرانی کند، دیگر حاضر نیست در این رویداد شرکت کند. نمایندگان فایننشال تایمز، نیویورک تایمز، سی ان بی‌سی، هافینگتن پست و اکونومیست هم اعلام کرده‌اند، بشدت نگران جمال خاشقجی هستند و در این شرکت در اجلاس اقتصادی ریاض شرکت نمی‌کنند. به نظر می‌رسد، در روزهای آینده بر تعداد رسانه‌هایی که کنفراس «اف‌ای آی» ریاض را بایکوت می‌کنند، افزوده شود و این اتفاق به یک فراخوان رسانه‌ای گسترده علیه عربستان تبدیل شود. دو شرکت «زیمنس» و «مسترکارت» نیز از جمله مدعوین به این اجلاس هستند اما مستر کارت در پاسخ به سؤال خبرنگاران مبنی بر حضور یا عدم حضورش در ریاض سکوت کرد و سخنگوی خاورمیانه‌ای زیمنس اعلام کرد، تاکنون تغییری در برنامه‌های این شرکت به وجود نیامده و طبق برنامه پیش می‌رود.

علاوه بر این تحریم‌ها، ریچارد برانسن، مدیرعامل گروه «ویرجین» اعلام کرد، از دو پروژه گردشگری در عربستان کناره‌گیری کرده و گفت‌و‌گو با دولت عربستان درباره سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در این گروه تجاری را به حال تعلیق در آورده است. ارنست مونیز، وزیر انرژی در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین امریکا هم در بیانیه‌ای اعلام کرد، تا زمان مشخص شدن پرونده جمال خاشقجی، مشارکت در پروژه ابرشهر نئوم در عربستان سعودی را به حالت تعلیق درآورده است. مونیز یکی از ۱۸ فردی است که بر پروژه نئوم که از اکتبر گذشته کلید خورده نظارت دارد. پروژه تجاری و صنعتی ۵۰۰ میلیارد دلاری نئوم یکی از برنامه‌های پادشاهی عربستان سعودی یا به بیان بهتر محمد بن سلمان، برای توسعه صنعت گردشگری این کشور است.

جنجال اسناد صوتی و تصویری

موج تحریم‌ها از سوی شرکت‌ها، رسانه‌ها و شخصیت‌ها علیه عربستان پس از آن تشدید شد که منابع اطلاعاتی ارشد ترکیه‌ای و امریکایی که نام‌شان به خاطر حساسیت‌های اطلاعاتی فاش نشده به واشنگتن پست گفتند، به فایل‌های صوتی و تصویری‌ای دست یافته‌اند که تأیید می‌کند، او در داخل کنسولگری مورد بازجویی و شکنجه Torture قرار گرفته و در نهایت کشته شده است.

یکی از این منابع ارشد ترکیه‌ای به واشنگتن پست گفت: صدای ضبط شده از درون کنسولگری برملا می‌کند که برای جمال پس از ورود به کنسولگری چه اتفاقی افتاده است. شما می‌توانی صدای او و صدای چند مرد را که عربی صحبت می‌کنند، بشنوی. شما می‌توانی بشنوی که او چگونه بازجویی، شکنجه شده و بعد کشته شده است. البته هیچ‌کدام از این منابع اعلام نکردند، فایل‌های صوتی و تصویری از داخل کنسولگری چگونه به دست منابع اطلاعاتی رسیده است. تنها خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام ارشد ترکیه‌ای نوشت، خاشقجی هنگام ورود به کنسولگری یک اپل واچ (ساعت اپل) به دست داشته و این ساعت به تلفن همراه او در بیرون از کنسولگری وصل بوده است. کارشناسان حوزه فناوری می‌گویند، این ساعت ممکن است حاوی داده‌هایی نظیر مکان و ضربان قلب Heart خاشقجی باشد.

حقوق بشر ترامپ Trump و رویارویی کاخ سفید - کنگره

در چنین شرایطی که شواهد و مدارک بیش از پیش از وقوع یک قتل مخوف در داخل کنسولگری عربستان در استانبول حکایت می‌کند، رئیس جمهوری کشوری که مدعی پیشگامی در جهان در حوزه حقوق بشر و آزادی بیان است، نه تنها کوچکترین اقدام عملی در جهت تحت فشار قرار دادن دولت ریاض نمی‌کند بلکه روابط کنونی امریکا – عربستان را «عالی» توصیف می‌کند و با یک نگاه کاسب‌کارانه می‌گوید، من این سود 110 میلیارد دلاری را که یک رکورد در طول تاریخ محسوب می‌شود، از کشورم دریغ نمی‌کنم که روسیه و چین صاحب این پول شوند. برای ترامپ منافع اقتصادی آنقدر اهمیت دارد که حتی حاضر شده به قیمت رویارویی با کنگره، روابط با عربستان را عالی توصیف کند.

در حال حاضر هم دموکرات‌ها و هم جمهوریخواهان کنگره اتفاق نظر دارند که کاخ سفید برای تحت فشار قرار دادن عربستان بسیار کند عمل می‌کند. سناتور جمهوریخواه راند پل، روز پنجشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: رئیس جمهوری باید فوراً فروش سلاح و حمایت نظامی به عربستان را متوقف کند. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرده بود، جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا، مایک پمپئو، وزیر خارجه و جارد کوشنر، داماد ترامپ با محمد بن سلمان گفت‌وگو کرده و خواستار دریافت اطلاعات بیشتری درباره ناپدید شدن جمال خاشقجی شده‌اند. البته یک منبع آگاه به سی‌ان‌ان گفت، محمد بن سلمان خودش با کاخ سفید تماس گرفته و با کوشنر گفت‌و‌گو و اتهام‌ها مبنی بر دست داشتن ریاض در ناپدید شدن خاشقجی را رد کرده است. این در حالی است که عربستان روز پنجشنبه در اقدامی پیشدستانه، پس از بالا گرفتن انتقادها از این کشور به‌دلیل مسائل حقوق بشری، خود از پیشنهادش برای عضویت در سازمان کشورهای فرانسه زبان (فرانکوفونی) منصرف شد. در همین حال اسپوتنیک فارسی به نقل از پایگاه اینترنتی خبری عراقی «اسرار مدیا» نوشت، هاکان کاکیل، سفیر ترکیه در لبنان در گفت‌و‌گو با یک مسئول عالی‌رتبه اروپایی فاش کرده است، محمد بن سلمان به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه 5 میلیارد دلار پیشنهاد رشوه کرده است تا پرونده جمال خاشقجی بسته شود. خواندنی های رکنا را در اینستاگرام دنبال کنید.

ندا آکیش