مناظره یا منازعه؟ / تحلیل اولین مناظره انتخابات 1400

انتخابات 1400 / با وجود آن که مناظره اول انتخابات ریاست جمهوری با محور اقتصاد برگزار شد، اما آنچه کمتر در این مناظره به چشم آمد، ارائه برنامه های اقتصادی بود و بیشتر نامزدها بخصوص در بخش اول این مناظره به حمله به یکدیگر پرداختند.

به گزارش رکنا و به نقل از روزنامه شرق، به نظر می رسد فضای صلب انتخابات ، غیبت چهره های شاخص در نتیجه رد صلاحیت ها و تکراری شدن نوع و مدل حملات نامزدها به هم، اثرش را بر نخستین مناظره با موضوع اقتصاد گذاشت و نتیجه از نگاه تحلیلگران انتظارها را برآورده نکرد.

به ویژه تفاوت فاحش ریتم بخش نخست و دوم مناظره که مشخص بود به دلایلی نامزدها از حمله به هم دست کشیدند و سعی کردند درباره برنامه های خودشان صحبت کنند. بااین حال در نخستین مناظره دو چهره قطب شدند که بیشترین حملات به سمت آنها رخ داد؛ همتی و رئیسی .

همتی بیشتر از این بابت که نامزدهای جبهه انقلاب او را بدل به نماینده دولت کردند و معتقد بودند به عنوان نماینده وضع موجود باید توضیح دهد و مسئولیت بپذیرد. اگرچه از پیش می شد حدس زد که فضای مناظره به همین سمت پیش برود. مشخص بود که ابراهیم رئیسی و سه چهره نزدیک به او یعنی زاکانی ، جلیلی و قاضی زاده هاشمی که به سه یار پوششی او بدل شده اند، قرار است به دولت حمله کنند که این چنین هم شد و باز مشخص بود که قرار بوده وظیفه حملات نه بر دوش رئیسی که سه نامزد پوششی او قرار بگیرد و از رئیسی چهره مثبت و مظلوم تری در مناظره به نمایش درآید.

اما با حملات همتی به او، رئیسی هم وارد میدان و از حالت تدافعی خارج شد. در میان این سه نفر البته قاضی زاده کمتر از دیگران وارد بگومگوی قطبی شد و ترجیح داد در مناظره اول کمتر برای خودش حاشیه بخرد.

به نظر می رسد بهترین تاکتیک هم از آن همتی بود که گفت به سوال های نامزدهای پوششی پاسخ نمی دهد، مگر اینکه آنها تعهد و امضا بدهند که تا آخر انتخابات باقی خواهند ماند و به نفع رئیسی کنار نمی کشند. همین سخن همتی باعث شد نامزدهای جبهه اصولگرایان بارها تاکید کنند که پوششی نیستند و مستقل از یکدیگرند.

همتی خطاب به زاکانی گفت: «از پوششی بودن دربیایید! یعنی چه که این همه متهم می کنید؟ شما دو کلاس اقتصاد خوانده اید؟ اقتصاد نمی دانید! پزشکی هسته ای تان هم که مشخص است چطور مدرک گرفتید. دهن من را باز نکنید. من می خواهم محترمانه صحبت کنم.»

مورد عجیب مناظره نخست، محسن رضایی بود که از توییت ها و حرف های پیش گفته اش تصور می رفت که قرار است با رئیسی دوقطبی بسازد، اما ناگهان بازی را عوض و شروع به حمله به دولت کرد تا جایی که همه می گفتند او تصور می کند در حال مناظره با روحانی است.

رضایی حتی گاهی بیش از سه نفر دیگر نقش یار چهارم تیم اصولگرایان را بازی کرد، در حالی که رقیب اصلی او نه در جریان مخالف که در همان جریان اصولگرایی بود. رضایی که می توانست از مزیت مناظره اقتصادی به بهترین شیوه به نفع خودش بهره برداری کند و به تبیین برنامه ها و ایده های اقتصادی اش بپردازد و فرصت از دست رفته سال های ۸۴ و ۹۲ را برای خودش احیا کند، اما این فرصت را با افتادن در بگومگوی با همتی و حمله به دولت فعلی نه تنها از دست داد، بلکه نتوانست امتیازی هم در جریان اصولگرایی به نفع خود بگیرد تا جایی که مجتبی شاکری، دبیر کل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی، درباره اش گفته که محسن رضایی در دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری هم شرکت کرده و سبد رای بالایی نداشته است، حتی در این دوره هم طبق نظرسنجی ها یک دهم رئیسی هم رای ندارد، در کل رضایی ممکن است خود کناره گیری کند، اما اگر کناره گیری هم نکند، آرای مردم و صندوق های انتخابات رضایی را کنار خواهند زد!

جبهه اصلاحات حمایت می کند؟

همتی همچنین در آخر مناظره هم هر دو دستش را به نشانه عدد ۱۰ جلو دوربین برد به معنی اینکه هر یک نفر ۱۰ نفر را پای صندوق رای بیاورد اما مشخص نیست در شرایطی که جبهه اصلاحات از کسی حمایت نکرده و خبری هم از «تکرار خاتمی » نیست، همتی و مهرعلیزاده بدون پشتوانه رای قوی برنده خواهند شد؟

مهرعلیزاده هم با اینکه از سوی جبهه اصلاحات نمایندگی نمی شد و این جبهه اعلام کرده که نامزدی در انتخابات ندارد اما سعی کرد در فقدان نامزد جریان اصلاحات، خودش چنین ماموریتی برای خودش تعریف کند. از خاتمی در صداوسیمایی که او را ممنوع التصویر کرده سخن گفت و به طور مشخص هدف برخوردهایش را در مناظره ابراهیم رئیسی قرار داد. همتی و مهرعلیزاده به عنوان نامزدهای نزدیک به جریان اصلاحات از غیبت های انتخاباتی گفتند. از حذف زنان و بزرگان و ردصلاحیت شدگان.

مهرعلیزاده از این گفت که رئیسی بهتر است در همان دستگاه قضا به مبارزه با فساد بپردازد. مهم ترین جمله مناظره هم که مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گرفته بود، متعلق به مهرعلیزاده بود، وقتی خطاب به رئیسی از واژه «سندرم پست بی قرار» استفاده کرد. نمازی، از اعضای کارگزاران سازندگی که حامی همتی است، گفته که معلوم نیست جبهه اصلاحات بخواهد موضع جدیدی را اعلام کند اما اصولا اگر مناظره ها نشان دهد که آقای همتی خوب صحبت می کند و توضیحاتش اقناع کننده است، شاید بتوان امیدوار بود که تجدیدنظر کنند؛ اما خباز گفته که هنوز هیچ خبری از حمایت جبهه اصلاح طلبان از نامزدی مهرعلیزاده یا همتی وجود ندارد یا حداقل من خبر ندارم. بعید است که جبهه اصلاحات صرفا جهت داشتن نامزدی از یکی از این دو گزینه حمایت کند.

احتمال انصراف ۲ پوششی

جواد آرین منش، فعال اصولگرا، گفته است «اگر هریک از نامزدها در میانه راه کنار برود، صحبت های آنان در قالب مناظرات ذهنیت منفی ایجاد خواهد کرد، چون مردم احساس می کنند سر کار هستند. در واقع اگر این افراد آمده اند به نفع نامزد خاصی کنار بروند، به نظر من باید برنامه آن کاندیدا را مطرح و تبیین کنند. این مناظرات بر نظر کسانی که دیدگاه شان کاملا منفی بوده و نمی خواهند در انتخابات مشارکت کنند، تاثیری نخواهد داشت و چه بسا مناظره ها را نیز تماشا نکنند، چون بخشی از مردم با صداوسیما قهر کرده اند، اما مناظرات بر کسانی که جزء اقشار خاکستری بوده و مردد در شرکت در انتخابات یا انتخاب نامزد خویش هستند، تاثیرگذار خواهد بود.

کسانی هم که از پیش تصمیم خود را برای رای دادن به یک نامزد گرفته اند، علاقه مند هستند نامزد مطبوع آنان در این مناظرات بهتر ظاهر شود. احتمالا این مناظرات اقبال نظرسنجی ها به نامزدهایی مانند آقای همتی یا آقای مهرعلیزاده را که برای مردم ناشناخته اند، افزایش خواهد داد». نامزدهای جبهه انقلاب در حالی مدعی بودند که مستقل اند و لفظ پوششی توهین به آنهاست که رئیس شورای هماهنگی ستادهای رئیسی در خوزستان گفته است: احتمال هایی وجود دارد که آقایان قاضی زاده و زاکانی به نفع آیت الله رئیسی انصراف دهند.

جای خالی زبان بدن

برداشت مخاطبان و تحلیلگران از جمع بندی مناظره نخست این بود که نامزدها بیش از همه به کلی گویی و بایدها و بدیهیات پرداختند تا ارائه برنامه و راهکارهای بدیع و متفاوت، اگرچه با هم بگومگوی تند هم کردند، دوقطبی سازی کردند و حتی سعی در روکردن دست یکدیگر داشتند و از تحصیلات و مدرک هم ایراد گرفتند و آن را ساختگی خواندند، اما نتوانستند اثرگذار ظاهر شوند.

یکی از شیوه های اثرگذاری در مناظرات استفاده از زبان بدن در کنار بازی های زبانی است. حسن روحانی یکی از نامزدهای انتخابات گذشته بود که در استفاده از زبان بدن همسو با بیان خود بسیار متبحر ظاهر می شد و قطعا یکی از دلایل موفقیتش در جلب نظر و رای همین بود، درحالی که وقتی حملات به نامزد مخالف صرفا از روی عصبانیت و با ریتم یکنواخت از روی کاغذ و بدون اعتمادبه نفس کامل یا با تپق بیان شود، اثرش به مراتب کمتر است تا وقتی که همراه با زبان بدن از موضع اقتدار بیان شود.

آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.