وزیر خارجه ایران دیروز در مسکو، امروز در پکن

به گزارش رکنا، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که یکشنبه شب هشتم دی ماه به منظور انجام رایزنی‌های دوجانبه مستمر با مقامات روس در رأس هیأتی از جمله سید عباس عراقچی معاون سیاسی و سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی راهی مسکو شد، امروز (سه‌شنبه) در دومین مقصد این سفر و در پاسخ به دعوت «وانگ یی» همتای چینی در پکن با وی ملاقات کرد.

وزرای خارجه ایران و چین در دیداری که امروز (سه‌شنبه) در محل وزارت خارجه چین صورت دادند، ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه را بررسی و بر گسترش روابط در همه زمینه‌ها تأکید کردند. آخرین تحولات برجام نیز از جمله محورهای گفتگوی دو وزیر خارجه بود. «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه، «رضا زبیب» دستیار وزیر خارجه در امور آسیا و اقیانوسیه و «محمد کشاورززاده» سفی ایران در چین در این دیدار حضور داشتند.

پیش از این «گنگ شوانگ» سخنگوی وزارت امور خارجه چین از سفر ظریف به پکن به منظور گفتگو درباره مناسبات دوجانبه و برجام خبر داد و موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز ضمن تأیید این سفر اعلام کرد که مناسبات دوجانبه، برجام و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی محور گفتگوهای ظریف در پکن است.

سفر ظریف به پکن سومین سفر او در سال جاری شمسی است. وزیر خارجه ایران شهریور سال جاری نیز در سفر به سه کشور شرق و جنوب شرق آسیا به چین، ژاپن و مالزی رفته بود. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ۲۷ اردیبهشت ماه و پس از اعلام تصمیم ایران در کاهش تعهدات برجامی به منظور گفت‌وگو و رایزنی‌های سیاسی در خصوص روابط دوجانبه و مهمترین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله برجام و تحرکات بی ثبات کننده آمریکا به پکن سفر کرده بود.

علاوه بر این، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز ۹ آذر ماه برای گفتگو با مقامات چینی درباره برجام و در آستانه برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام به پکن رفت.

*روسیه و چین ۲ همکار استراتژیک و شریک راهبردی ایران

وزیر خارجه ایران (+) نیز پیش از ترک مسکو به همکاری‌های خوب ایران با روسیه و چین اشاره و درباره سفرش به این ۲ کشور هم گفته بود: روسیه و چین ۲ همکار استراتژیک و شریک راهبردی ما هستند و این گفتگوها را ادامه می‌دهیم و البته این گفتگوها در قالب مشورت‌های مستمری است که ما داریم و این هم ادامه همان مشورت‌هاست.

سفر رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به دو عضو برجامی در حالی صورت گرفته است که ۱۴ دی ماه فرصت ۶۰ روزه چهارم ایران به طرف‌های باقیمانده در برجام به ویژه اروپایی‌ها برای اجرای تعهداتشان پایان می‌یابد.

شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری و در نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام، در بیانیه‌ای ضمن اعلام کاهش برخی تعهدات برجامی، فرصت‌ ۶۰ روزه‌ای را به طرف‌های باقیمانده در برجام از جمله سه کشور اروپایی داد تا تعهدات بانکی و نفتی خود در قبال ایران را عملیاتی کنند و اعلام کرد که اگر کماکان این روند ادامه یابد و شاهد پایبندی طرف مقابل به تعهداتش نباشیم، ایران گام‌های دیگری را در این راستا برخواهد داشت. در گام اول ایران از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد عبور کرد و در پایان این گام و زمان ورود به گام دوم (۱۶ تیر ماه) نیز عنوان شد که ایران از این به بعد سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصد را رعایت نمی‌کند و یک روز بعد هم بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با فارس خبر داد که سقف اورانیوم غنی شده ایران به ۴.۵ درصد رسیده است.گام سوم هم براساس اعلام حسن روحانی از روز جمعه ۱۵ شهریور آغاز و سازمان انرژی اتمی موظف شد در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد. حسن روحانی ۱۴ آبان ماه و همزمان با پایان فرصت ۶۰ روزه سوم به طرف‌های باقیمانده در برجام به سازمان انرژی اتمی دستور داد که از ۱۵ آبان گازدهی به سانتریفیوژها در تأسیسات غنی سازی فردو را آغاز کند.

در همین خصوص ظریف پیش از ترک مسکو گفت که با لاوروف گفتگوی مهمی درباره برجام داشته و افزود: درباره اینکه چگونه ایران، روسیه، چین و دیگر کشورهایی که همفکر ما هستند، می‌توانیم با سیاست‌های خلاف قانون آمریکا برای از بین بردن برجام مقابله کرده و اروپایی‌ها را تشویق کنیم که تعهداتشان در برجام را اجرا کنند، گفتگو کردیم.

*اروپا خیال بی‌جا نکند

وزیر خارجه ایران همچنین در نشست خبری مشترک با همتای روس خود تلویحا به استفاده اروپا از مکانیسم ماشه هشدار داد و گفت: برجام به عنوان یک توافق بسیار متین و توازن بخش بین‌المللی توانسته روش‌هایی را برای مقابله با نقض تعهدات خودش پیش بینی کند.اقداماتی که ایران در ۹ ماه گذشته انجام داده در اجرای این مفاد برجام بوده و هیچکس نمی‌تواند در برابر این اقدامات، اقدامی کند. در حقوق بین الملل و حقوق داخلی آن چه اولین جلسه به شما یاد می‌دهند، این است که شما نمی‌توانید در برابر راهکارهای قانونی اقدام به تنبیه طرفی کنید که از راهکار قانونی استفاده می‌کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اتحادیه اروپا اگر خیال می‌کند که می‌تواند از مسیرهایی که برجام تعیین کرده برای مقابله با نقض برجام، علیه ایران استفاده کند دچار یک اشتباه بزرگ شده است، به خاطر اینکه باید از این مسیرها اول علیه نقض آمریکا استفاده کند و بعد علیه نقض‌های اروپا استفاده کند و بعد از آن نیازی نیست به ایران بپردازد چون در آن صورت ایران به اجرای کامل برجام برمی‌گردد و این نکته‌ای است که ما و روسیه بر آن اتفاق نظر داریم و همکاری می‌کنیم. معتقدیم برجام یک دستاورد مهم جامعه بین‌المللی است و بهتر است کشورها به جای اینکه دنبال این باشند که برجام را نابود کنند، دنبال این باشند که تعهداتشان را اجرا کنند.

از سوی دیگر لاوروف نیز بر عدم پایبندی اروپا به تعهدات برجامی صحه گذاشت و از تلاش‌ها برای جلوگیری از فروپاشی برجام سخن گفت.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (سه‌شنبه) در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا در واکنش به شایعه احتمال خروج اروپا از برجام عنوان کرد: بعید می‌دانم اروپا از برجام خارج شود. مشکل اصلی برجام که طرف‌های چینی و روسی هم روی آن توافق دارند این است که آمریکا از آن خارج شده و مزاحمت‌هایی هم برای دیگران ایجاد کرده است و به این شکل برجام را تهدید می‌کند.

*بهشتی‌پور: مشورت ایران با روسیه و چین درباره گام پنجم

در همین خصوص «حسن بهشتی‌پور» تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره سفر ظریف به مسکو و پکن با بیان اینکه رفت و آمد سیاسی بین ایران و روسیه و چین در ماه‌های اخیر زیاد بوده و هم مقامات ایرانی به روسیه رفتند و هم مقامات روسی به ایران آمدند، عنوان کرد: البته رفت و آمدها با چین کمتر بوده است. ولی به هر حال چند محور در این سفرها همزمان دنبال می‌شود، یکی بحث روابط دوجانبه ایران و روسیه و همچنین روابط ایران و چین و دیگری نیز بحث روابط سه جانبه و همکاری‌ها بین سه کشور که عالیترین سطح آن انجام رزمایش دریایی در شمال اقیانوس هند و دریای عمان بود.

وی با بیان اینکه چند روز دیگر دور چهارم کاهش تعهدات ایران پایان می‌یابد، اظهار داشت: به نظر می‌رسد ایران با روسیه و چین برای اجرای پنجمین مرحله مشورت می‌کند. البته دقیقا نمی‌دانم گام پنجم شامل چه اقداماتی خواهد بود، ولی هماهنگی بین ایران و روسیه و چین برای ایران خوب است و این هماهنگی می‌تواند به این قضیه کمک کند که طرف مقابل (اروپا) که همچنان بی تحرک است و تعهداتش را اجرا نکرده، به فکر وادار شده و در مسیر غلط خود تجدیدنظر کند.

بهشتی‌پور با یادآوری این نکته که بعید می‌دانم اقدامی از سوی اروپا صورت گیرد، توضیح داد: چون اروپایی‌ها در عمل نشان دادند نمی‌توانند کاری انجام دهند، مگر اینکه طرف آمریکایی کاری را صورت دهد.

وی در عین حال به مکانیسم ماشه که در برجام تعبیه شده است، اشاره کرد و افزود: چین و روسیه می‌توانند در این قضیه کمک کنند که این برگشت غلط صورت نگیرد، چون ایران از تعهداتش هیچ تخطی نکرده است؛ بلکه این طرف مقابل بوده که تعهداتش را انجام نداده است.

این تحلیلگر در پاسخ به این سؤال که به نظر شما روسیه و چین در صورت استفاده احتمالی اروپا از مکانیسم ماشه در کنار ایران خواهند ماند؟ گفت: قاعدتا روسیه و چین این کار را صورت خواهند داد، چون شاهد بودند که ایران برجام را اجرا می‌کند و هیچ تخطی از این توافق نکرده و اگر اروپا به تعهداتش برگردد، ایران هم به تعهداتش بازمی‌گردد.

بهشتی‌پور اضافه کرد: در این زمینه آنچه مشخص است این است که کسی می‌خواهد به مکانیسم ماشه برگردد که خودش تعهداتش را اجرا نکرده است. آمریکا که از برجام خارج شده و نمی‌تواند داعیه در استفاده از مکانیسم ماشه داشته باشد، فقط اروپا می‌ماند که آن هم باید پاسخ دهد، چرا تعهداتش را اجرا نکرده است.

وی با بیان اینکه منطقی برای بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت وجود ندارد، اظهار داشت: اگر اروپایی‌ها چنین کنند، ایران اقدامات تندتری را انجام می‌‌دهد و به زیان طرف مقابل است. معتقدم چین و روسیه از ایران پشتیبانی می‌‌کنند، ولی زمانی از ما پشتیبانی می‌کنند که در چارچوب برجام و معاهده NPT باشیم، اما اگر از برجام و این معاهده خارج شویم، دیگر چنین حمایتی نمی‌کنند و به دوران قبل از برجام و رای مثبتشان به قطعنامه‌ها برمی‌گردند، چرا که آنها هسته‌ای شدن را علیه منافع خود می‌دانستند.

بهشتی‌پور اضافه کرد: در این مسیری که به برجام متعهدیم و در چارچوب کاهش تعهدات پیش می‌رویم، چین و روسیه با ما همراه خواهند بود و اروپایی‌ها منطقا نمی‌توانند کاری صورت دهند، ولی در دنیای زور فقط منطق حاکم نیست، بلکه منطق زور و قانون جنگل حاکم است که توسط قدرت‌ها استفاده می‌شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل همچنین عنوان کرد: قاعدتا در سفر ظریف به مسکو علاوه بر برجام، درباره ادلب سوریه نیز مذاکراتی صورت گرفته، ولی اینکه به چه نتایجی منجر شده، نمی‌دانم. اما همکاری‌های ایران با ترکیه و روسیه درباره سوریه قابل توجه است. از سوی دیگر با توجه به همزمان شدن این سفر با تجاوز آمریکا به عراق و حملات علیه نیروهای مدافع در برابر داعش و تکفیری‌ها، شاید در این سفر هم راجع به این موضوع و اقدامات ماجراجویانه و تاثیرات آن بر بی ثباتی منطقه و ناامنی بیشتر در عراق و سوریه صحبت شده باشد. در سفر چنین نیز قاعدتا رایزنی‌هایی درباره مناسبات دوجانبه، برجام و تحولات منطقه صورت می‌گیرد.

به گزارش فارس، ظریف در بیست و هشتمین سفرش به مسکو در طول شش و نیم سال انتصابش به این سمت، با لاوروف درباره اوضاع سوریه، وضعیت ادلب، عراق و تجاوز نظامی آمریکا به خاک عراق و مواضع الحشد الشعبی، تحولات افغانستان و مناسبات دوجانبه به گفتگو پرداخت.

وزیر خارجه ایران در پایان سفرش به مسکو با انتشار تصاویری از دیدارهایش، در توئیتر گفت‌وگوهایش با لاوروف در روسیه را ثمربخش خواند.

سفر رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به روسیه و چین در حالی انجام شد که ایران به همراه این ۲ کشور از روز جمعه ششم دی ماه رزمایش دریایی مشترکی را در شمال اقیانوس هند آغاز کرد که تا روز یکشنبه به طول انجامید.

وزیر خارجه ایران در بدو ورودش به مسکو این رزمایش را نشانگر آمادگی جمهوری اسلامی برای همکاری به منظور حفظ امنیت و آزادی کشتیرانی در آبراه هرمز و عدم همراهی قدرت‌های مهم جهانی با سیاست‌های تنش آفرین در منطقه خوانده بود.

وی در دیدار با همتای روس خود نیز مانور مشترک ایران، روسیه و چین را نشانگر همکاری این سه کشور برای صلح در منطقه برشمرده بود.

وزیر خارجه ایران در هفته‌ای که گذشت (دوم دی ماه) نیز سفری ۲ روزه به مسقط داشت و با مقامات عمانی از جمله وزیر خارجه این کشور دیدار و گفتگو کرد. در صورت صدور روادید، وزیر خارجه ایران قرار است هفته آینده نیز به نیویورک برود تا در مراسمی که به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تأسیس سازمان ملل به منظور بحث و بررسی درباره منشور ملل متحد از سوی شورای امنیت برگزار می‌شود، شرکت کند.

منبع: فارس

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.