چرا خون دماغ می شویم؟ / درمان خونریزی بینی

به گزارش رکنا، خونریزی بینی که به آن خون دماغ هم گفته می‌شود، امری شایع است. این مشکل شاید ترسناک به نظر برسد اما به‌­ندرت حاکی از مشکل جدی است. بینی مویرگ­‌های زیادی دارد که نزدیک به سطح جلو و عقب بینی هستند. این مویرگ­‌ها بسیار نازکند و به­‌سادگی دچار خونریزی می­‌شوند. خون دماغ شدن در بین بزرگسالان و کودکان بین سنین 3 تا 10 سال شایع است.

دو نوع خونریزی بینی وجود دارد. زمانی که مویرگ‌­های جلوی بینی پاره و دچار خونریزی شود، خونریزی قدامی رخ می­‌دهد.

خونریزی خلفی در انتها یا عمیق­‌ترین قسمت بینی اتفاق می‌­افتد. در این صورت، خون به انتهای حلق می­‌رود. خونریزی خلفی می­‌تواند خطرناک باشد.

علل خونریزی بینی یا خون دماغ

خونریزی بینی دلایل مختلفی دارد. به‌­ندرت پیش می‌­آید که خون دماغ ناگهانی یا نامتناوب، جدی باشد. اگر مرتبا خون دماغ می‌شوید، ممکن است مشکل جدی داشته باشید و بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

خشکی هوا شایع‌­ترین علت خون دماغ شدن است. زندگی در آب­‌وهوای خشک و استفاده از سیستم گرمایش مرکزی یاعث خشک شدن غشای بینی می­‌شود که بافت درون بینی است.

این خشکی باعث سفت شدن فضای داخل بینی می­‌شود که خارش‌­آور و آزاردهنده است. اگر بینی‌تان را بخارانید یا تمیز کنید، خونریزی می­‌کند.

استفاده از داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان برای درمان حساسیت، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی هم ممکن است باعث خشکی غشای بینی و خون دماغ شود. پاک کردن مکرر بینی با دستمال نیز از دیگر علت­‌های خونریزی بینی است.

عوامل زیر در بروز خونریزی بینی شایع است:

    فرو کردن شی خارجی در بینی

    حساسیت به مواد شیمیایی

    واکنش آلرژیک

    ضربه دیدن بینی

    عطسه­‌های مکرر

    تمیز کردن بینی

    هوای سرد

    عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

    دوز بالای آسپرین

سایر عوامل خون دماغ:

    فشار خون بالا

    اختلال خونریزی

    اختلال تشکیل لخته خون

    سرطان

خون دماغ شدن در اکثر موارد به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. با این حال، اگر خونریزی بینی بیشتر از 20 دقیقه طول بکشد یا بعد از بروز صدمه رخ دهد، فرد باید تحت مراقبت قرار بگیرد زیرا این امر می‌­تواند نشانه­ خونریزی خلفی باشد که موضوع جدی­‌تر است.

صدماتی که باعث خونریزی بینی می‌­شود عبارتند از: افتادن، تصادف یا مشت خوردن به صورت. دراین­ حالت، خونریزی بینی می‌تواند ناشی از شکستگی بینی، ترک برداشتن جمجمه یا خونریزی داخلی باشد.

تشخیص خون دماغ

اگر به­‌دلیل خون دماغ شدن تحت مراقبت قرار بگیرید، پزشک از طریق معاینه­ فیزیکی علت را تشخیص می­‌دهد. او آثار شی ء خارجی را در بینی بررسی می‌­کند و درمورد سابقه پزشکی و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌­کنید از شما سوال می‌­پرسد.

سایر علائم و صدماتی را که اخیرا به شما وارد شده با پزشک در میان بگذارید. با یک تست مشخص نمی­‌توان دلیل خون دماغ را تشخیص داد. با این حال، ممکن است پزشک برای پیدا کردن علت از تست تشخیصی استفاده کند. از جمله­ این تست­‌ها می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    شمارش کامل خون (CBC) که نوعی آزمایش خون برای تشخیص اختلالات خونی است

    تست انعقاد خون (PTT) که نوعی آزمایش خون برای تعیین مدت زمان تشکیل لخته خون است

    آندوسکوپی بینی

    سی­تی‌­اسکن بینی

    عکس­برداری با اشعه­ ایکس از صورت و بینی

چگونه خون دماغ را درمان کنیم؟

درمان خون دماغ بسته به نوع و علت خونریزی متغیر است. در ادامه به روش‌­های درمان برای انواع خونریزی­‌های بینی می­‌پردازیم:

1. خونریزی قدامی

اگر دچار این نوع خونریزی شده باشید، از جلوی بینی (معمولا سوراخ بینی) خون دماغ می­‌شوید. می‌­توان این نوع خونریزی را در خانه درمان کرد. درحالی­‌که نشسته‌­اید، قسمت نرم بینی را فشار دهید.

مطمئن شوید کاملا جلوی سوراخ بینی گرفته شود. به‌­مدت ده دقیقه سوراخ بینی را بسته نگه دارید، کمی به جلو خم شوید و با دهان نفس بکشید.

برای بند آمدن خون دماغ دراز نکشید. دراز کشیدن منجر به قورت دادن خون می­‌شود و معده را اذیت می­‌کند. بعد از ده دقیقه بینی را ول کنید و بررسی کنید ببینید خونریزی بند آمده یا خیر. اگر خونریزی ادامه دارد، این مراحل را تکرار کنید.

همچنین می‌­توانید روی بینی یخ بگذارید یا برای بسته شدن مویرگ­‌های کوچک بینی از اسپری بینی ضد احتقان استفاده کنید.

اگر به ­تنهایی کاری از دستتان ساخته نیست، فورا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است دچار خونریزی خلفی شده باشید که به درمان جدی­‌تری نیاز دارد.

2. خونریزی خلفی

در این حالت بخش انتهایی بینی دچار خونریزی می­‌شود. معمولا خون از انتهای بینی به سمت حلق می­‌رود. خونریزی خلفی خیلی شایع نیست و اغلب جدی‌­تر از خونریزی قدامی است.

نباید خونریزی خلفی را در خانه درمان کرد. اگر فکر می­‌کنید دچار این نوع خونریزی شده‌­اید، فورا با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

3. خونریزی ناشی از جسم خارجی

اگر جسم خارجی باعث بروز خونریزی شده، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی می­‌تواند آن را بیرون بیاورد.

4. سوزاندن مویرگ ها

نوعی تکنیک پزشکی به نام سوزاندن مویرگ نیز باعث متوقف شدن خونریزی مداوم و متناوب می­‌شود. پزشک در این روش مویرگ­‌های بینی را با استفاده از دستگاه گرمایشی یا نیترات نقره (ترکیب مخصوص برداشتن بافت) می­‌سوزاند.

ممکن است پزشک در بینی شما پنبه، گاز یا فوم بگذارد. همچنین می‌­تواند برای فشار آوردن به مویرگ­‌ها و جلوگیری از خونریزی از کاتر استفاده کند.

پیشگیری از خونریزی بینی

روش‌­های مختلفی برای پیشگیری از خونریزی بینی وجود دارد:

    برای مرطوب نگه داشتن هوا در خانه، از دستگاه مرطوب­‌کننده­ فضا استفاده کنید.

    دست در بینی نکنید.

    مصرف آسپرین را محدود کنید. زیرا باعث رقیق شدن خون و خونریزی بینی می­‌شود. ابتدا این مسئله را با پزشک در میان بگذارید چون ممکن است مزایای مصرف آسپرین بیشتر از خطر خونریزی بینی باشد.

    مصرف متعادل داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان. چرا که این داروها باعث خشک شدن بینی می­‌شوند.

    برای مرطوب نگه داشتن حفره‌های بینی از اسپری محلول نمک یا ژل استفاده کنید.

نکات مهم

خونریزی بینی شایع و در اغلب موارد بی­‌خطر است. اکثر اوقات خون دماغ از نوع قدامی است و در خانه می‌­توان آن را درمان کرد. معمولا این اتفاق به‌­صورت ناگهانی رخ می­‌دهد و مدت زمان زیادی طول نمی­‌کشد.

خونریزی قدامی در اثر عوامل مختلف، به­‌خصوص خشکی هوا و خاراندن یا تمیز کردن مکرر بینی، رخ می‌­دهد. اگر نمی­‌توانید جلوی خونریزی قدامی را بگیرید، باید فورا با پزشک تماس برقرار کنید.

خونریزی خلفی جدی­ تر است. اگر فکر می­‌کنید دچار این نوع خونریزی شده‌­اید، فورا با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

مرطوب نگه داشتن فضای خانه، انگشت نکردن در بینی و استفاده از اسپری بینی برای مرطوب نگه داشتن حفره‌های بینی به پیشگیری از خونریزی بینی کمک می­‌کند.