چه بیماری‌هایی باعث خشکی دهان می‌شود؟

به گزارش رکنا، خشکی دهان زمانی اتفاق می‌افتد که غدد بزاقی در دهان به اندازه کافی بزاق تولید نمی‌کنند. درمان خشکی دهان هم به روش‌ دارویی و هم به شیوه خانگی امکان‌پذیر است ولی در ابتدا باید علت آن را یافت تا بهترین روش برای رفع خشکی دهان را انتخاب کرد.

این وضعیت احساس خشکی در دهان را به وجود می‌آورد. علائمی مانند بوی بد دهان، خشکی گلو و لب‌های ‌ترک خورده از مواردی است که درمان خشکی دهان را بر شخص مبتلا واجب می‌سازد.

بزاق بخشی ضروری از فرآیند هضم به شمار می‌رود که به مرطوب شدن و تجزیه مواد غذایی نیز کمک خواهد کرد. همچنین به عنوان یک مکانیسم دفاعی اصلی در کمک به بدن برای حفظ سلامت دندان‌ها، محافظت از دهان در برابر بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان ها عمل می‌کند.

خشکی دهان به خودی خود یک بیماری جدی پزشکی نیست. ولی گاهی اوقات نشانه یک بیماری زمینه‌ای دیگر است که نیاز به درمان دارد. این عارضه منجر به عوارضی مانند پوسیدگی دندان و زخم‌های دهان می‌شود که در صورت عدم درمان خشکی دهان ممکن است عواقب ناخوشایندی به دنبال داشته باشد.

این مقاله دانستنی‌های ضروری درباره علل، علائم، تشخیص و درمان خشکی دهان را در خود دارد که پرداختن به آن‌ها فرد را از ابتلا به آن محفوظ می‌دارد.

علت خشکی دهان چیست؟

کم آبی بدن:

زمانی اتفاق می‌افتد که بدن بیش از حد مایعات از دست بدهد، بدون اینکه دوباره جایگزین شود. کم آبی به دلیل استفراغ، اسهال، تعریق بیش از حد یا از دست دادن خون رخ می‌دهد. وقتی بدن کم آب باشد به اندازه معمول بزاق تولید نمی‌شود و این منتهی به خشکی دهان می‌شود.

داروها:

خشکی دهان یکی از عوارض جانبی بسیاری از داروها است. برخی از رایج‌ترین انواع داروهایی که باعث خشکی دهان می‌شوند، افسردگی، اضطراب، اسهال، فشار خون بالا و آسم را درمان می‌کنند. آنتی هیستامین‌ها، دیورتیک‌ها و برخی از داروهای شیمی‌درمانی نیز تولید بزاق را کاهش می‌دهند.

پرتو درمانی:

خشکی دهان یک عارضه جانبی رایج دریافت پرتودرمانی در ناحیه سر یا گردن محسوب می‌شود. اشعه به غدد بزاقی آسیب ‌رسانده و ‌ترشح بزاق را کاهش خواهد داد.

استرس و اضطراب:

هنگام استرس یا اضطراب، بدن کورتیزول بیشتری تولید می‌کند که در واقع همان هورمون استرس است. وقتی ‌که سطح کورتیزول در بزاق افزایش ‌یابد، ‌ترکیب آن را تغییر داده و در نتیجه باعث خشکی دهان می‌گردد.

سالخوردگی:

با افزایش سن، خشکی دهان امری معمول محسوب می‌شود. این عارضه به دلیل مشکلات سلامتی، برخی داروها و تغییرات در میزان توانایی بدن در پردازش داروهای مصرفی به وجود می‌آید.

تنفس دهان و خروپف:

تنفس از طریق دهان باعث تبخیر بزاق می‌شود. خروپف با دهان باز نیز همین اثر را دارد که خشکی دهان را بدتر می‌سازد.

سیگار کشیدن و مصرف تفریحی مواد مخدر:

کشیدن تنباکو و علف‌های هرز امکان دارد تولید بزاق را کاهش دهد. استفاده از آمفتامین‌ها نیز منجر به خشکی دهان می‌گردد.

چه بیماری‌هایی باعث خشکی دهان می‌شود؟

دیابت :

خشکی دهان یکی از علائم شایع دیابت نوع یک و دو است. تصور می‌شود که افزایش سطح قند خون بر تولید بزاق تاثیر بگذارد که به نوبه خود می‌تواند منجر به خشکی دهان شود. افراد مبتلا به دیابت اغلب مستعد کم آبی هستند و همچنین داروهای مصرفی آن‌ها تشدیدکننده این عارضه خواهد بود. دیابت از عمده‌ترین علت ابتلا به خشکی دهان بعد از خوردن غذا به شمار می‌رود.

برفک دهان:

برفک دهان یک عفونت قارچی در دهان است که باعث التهاب شده و به غدد بزاقی آسیب می‌رساند. در نتیجه، غدد برای تولید بزاق کافی دچار مشکل می‌شوند. برای درمان خشکی دهان ناشی از برفک اول باید عامل آن یعنی عفونت را درمان کرد تا نتیجه قابل قبولی بدست آید.

آسیب عصبی :

عفونت، جراحی یا سکته مغزی که منجر به آسیب به اعصاب سر یا گردن می‌شود، می‌تواند بر توانایی غدد بزاقی برای تولید بزاق تاثیر بگذارد و منجر به خشکی دهان شود.

فیبروز سیستیک :

فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که به سیستم گوارشی و تنفسی آسیب می‌رساند. می‌تواند بر عملکرد غدد بزاقی تاثیر منفی بگذارد و به خشکی دهان و کبد بیانجامد. داروهای مورد استفاده برای مدیریت فیبروز کیستیک در بیشتر مواقع خشکی دهان را تشدید می‌کنند.

اختلالات خود ایمنی

در شرایط خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به خود حمله می‌کند. شایع‌ترین بیماری خودایمنی مرتبط با خشکی دهان، سندرم شوگرن است. این بیماری شامل التهاب در غدد بزاقی و در نتیجه خشکی دهان را به دنبال دارد. سایر بیماری‌های خود ایمنی که باعث خشکی دهان خواهند شد عبارتند از اچ آی وی یا ایدز و آرتریت روماتوئید.

بیماری آلزایمر:

در توانایی فرد برای هیدراته ماندن اختلال ایجاد می‌کند. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در پیروی از دستورالعمل‌های مصرف داروهای درمان خشکی دهان دچار مشکل خواهند شد.